Hoeveel beter is bij het Rijk? ABVA is matiging moe Beursweek belasting 'Onderzoek van werkgevers klopt niet" Netto-minimumloon overheid ƒ250 hoger dan in bedrijven ZATERDAG 7 FEBRUARI 1981 ■■Ml fctr- ifl door J. Booy Een fiscale maatregel, welke elk jaar opnjeüw emoties los maakt, betreft de zaak van het privé-gebruik van de zaken- auto. Rond de "heilige koe" bestaat veel gevoeligheid. Dat komt, omdat de fiscale erva ringswereld van de autorij ders wat buiten de realiteit staat. De belastingwetgever weet niet hoeveel kilometer een ieder aan privéritten maakt in de auto van de zaak. Daarom heeft men in de Wet maar een fictie, een "aanname", opge nomen: "de kosten van de pri- vé-kilometers zijn gelijk aan 20% van de cataloguswaar- de". Deze uitkomst wordt dan bij het inkomen opgeteld. Dat geldt voor zelfstandigen en voor mensen in dienstbetrek king met een salaris boven de aanslaggrens. Aan die bijtelling gaat echter iets vooraf, namelijk de volle dige aftrek van afschrijving, reparatie, onderhoud, benzi ne, verzekering, belasting en garagehuur; kortom: alle uit gaven, welke op de auto be trekking hebben. De "bijtelling' is dan ook in we zen een correctie op de teveel afgetrokken bedragen; deze zijn immers voor 100% fiscaal in rekening gebracht, terwijl de kosten niet ten volle af trekbaar zouden mogen zijn, omdat ze ook werden opge roepen door privé-ritten. Voor de werknemers is de 20% - bijtelling een "salaris- post" in fiscale zin, omdat je een beloning niet alleen in geld, maar ook in natura (een "vrije auto") kunt genieten. Bewijslast Men kan van deze bijtelling af komen, indien (zo zegt de rechtspraak) het privé- gebruik minder is dan 10% van het totale autogebruik en tevens per jaar minder dan 2.000 km. beloopt. De last van het bewijs, dat zo'n situatie zich voordoet, rust zwaar op de belastingplichti ge. Want aan de Inspecteur moet blijken (dat is heel wat zwaarder dan: aannemelijk maken), dat de auto (nage noeg) uitsluitend voor de on derneming wordt gebruikt. Er zijn personen, die monni kenwerk leveren en een com plete kilometerverantwoor ding produceren. Maar ook die werden incidenteel door de fiscus terzijde geschoven, omdat de aantekeningen zel ve weer niet te controleren zijn. Dat werd voor een belasting plichtige, die tevens een ad ministratief pikeur was, toch te gortig. Hij reed in een Mer cedes van de zaak, waarde (toen) 30.000,- en had ook nog privé een Fiat van zo'n 10.000,-. Nauwkeurig werd door hem over een geheel jaar een kilometer-administratie opgesteld, compleet met be gin- en eindstanden van de ki lometerteller, alsmede met data, bestemming van de rit ten en afgelegde afstanden. Aldus toonde deze vechtjas aan, dat hij de Mercedes uitslui tend voor zakelijke ritten ge bruikte. De Inspecteur was in het geheel niet overtuigd en verhoogde het inkomen met 6.000,- (20% van 30.000,-j wegens privé-gebruik van de auto. Hij betoogde, dat nu geen contro le, op de kilometeradmini stratie meer mogelijk was, dat de opgegeven standen niet meer waren na te gaan, de he le administratie kan wel achteraf zijn opgemaakt en wat niet al. Het gaat niet om "aannemelijk maken", aldus de Inspecteur, maar de feiten moeten "onomstotelijk vast staan". Het bewijs, dat uitsluitend za kelijke kilometers waren ver reden, was in zijn ogen dus niet geleverd. Het Gerechtshof te 's- Gravenhage sprak wijze woorden: de term "blijken" in de belastingwet heeft de bete kenis van "overtuigend aan tonen". De belastingbetaler werd in dit geval in het gelijk gesteld. Men kan niet aan de bewijslevering zodanig zware eisen stellen, dat het (vrijwel) onmogelijk zou worden daar aan te voldoen. Veel van deze ergernis kan wor den weggenomen, indien de wetgever de weg van het een richtingsverkeer zou verlaten en de tot twee maal toe ver hoogde formule (vóór 1971: 10%, vanaf 1971: 15%; vanaf 1974; 20%) eens aan een kri tisch onderzoek zou onder werpen. Want de officiële cij fers wijzen uit, dat de fictie van het privé-gebruik auto veel hoger uitkomt dan de kostprijs de privé-kilometers. De uitkomst ligt dichter bij de 10% dan bij de 20%. In een tijd van economische teruggang bespaart men al gauw op (minder noodzakelijke) privé ritten. Ook het aangrijpings punt "cataloguswaarde" is discutabel: hoevelen zijn er niet, die in een auto-van-de- zaak rijden met een veel hoge re cataloguswaarde dan zij zelf hadden aangeschaft, ge zien het niveau van hun inko- Sommigen krijgen uit represen tatieve overwegingen een (te) dure auto van het bedrijf op gedrongen. Het woord fictie wordt in het woordenboek omschreven als "niet aan de werkelijkheid beantwoordende voorstelling van zaken". Kan het treffen der? Vakantie Daarbij komt nog. dat veel ge bruikers van zakenauto's tij dens privé-ritten, vooral in de vakantieperiode, uit eigen zak benzine en reparaties gaan betalen, omdat men dat naar gevoelen fiscaal niet in rekening kan brengen. "Ik ben toch met vakantie, mijn heer?" Logica is echter niet de hoogste wijsheid in het be lastingrecht. De bijtelling vanwege het privé-gebruik van de auto gaat ervan uit, dat alle kosten, ook die van privé- ritten, eerst als kosten zijn ge boekt. Daaronder valt b.v. ook, zo blijkt uit een arrest, het ver voer van de auto per boot tus sen Nederland en Engeland. Van het totaal - bedrag aan autokosten wordt dus een be drag voor privé gelicht. Deze opzet verstoort men. zodra men de kosten voor eigen re kening neemt. Ook personen met een eigen bedrijf (een manszaak, firma) moeten daartoe dus in elk geval niet overgaan. Voor personen in dienstbetrek king verdient het de voorkeur om. indien zij eenmaal de af spraak hebben gemaakt om (een deel van de) privé- autokosten zelf te dragen, een (afgerond) bedrag tegen beta lingsbewijs aan de werkgever terug te geven. Alleen dan handelen ze fiscaal op de meest voordelige wijze. Dat bedrag komt namelijk in min dering op de 20%-bijtelling voor het privé-gebruik van de auto. De auto-kosten, welke de werknemer rechtstreeks voor zijn rekening neemt, val len onder de "kosten van ver werving". De laatstgenoemde aftrek (maximum: 800,- per jaar) heeft men echter óók al. indien men in werkelijkheid geen kosten maakt, zodat in het merendeel van de geval len al die zelf betaalde (benzi- ne)-bonnetjes geen effect sor teren. "De boeken van het bedrijfsle ven moeten open. Pas dan zal een goede vergelijking go- maakt kunnen worden tus sen de arbeidsvoorwaarden van de ambtenaar en de werknemers in het particulie re bedrijfsleven. Dan kunn- nen we zien hoe redelijk of onredelijk het is om steeds maar weer te praten over de bevoorrechte positie van de ambtenaar". Jan Dutman, voorzitter van de grootste ambtenarenbond van het land, de ABVA/KABO, zei dat onlangs in de Vakbonds krant. Hij reageerde met die uitspraak op het met de re gelmaat van de klok terugke rende verwijt van werkge- 4 vers dat de overheid vakmen sen weglokt uit de bedrijven. Dutman heeft er behoorlijk de pest over in dat zijn achter ban het mikpunt blijft van steeds weer nieuwe bezuini gen. Zo was er afgelopen week weer een conflict tij dens het overleg van de bon den met minister Wiegel, als. minister van binnenlandse zaken de "baas" van het over heidspersoneel. Achthon derd miljoen wilde Wiegel extra op de ambtenarensala rissen bezuinigen. Extra, want in Bestek' 81, de bezui- niginsoperatie van het kabi net Van Agt, was al begrepen dat het overheidspersoneel halfjaarlijks op het inkomen wordt gekort. Dat gebeurt, al naar gelang de hoogte van het inkomen, met 0,3 tot 0.7 Maar minister Wiegel wilde zo als gezegd meer. Werkne mers in het bedrijfsleven zijn met ingang van 1 januari meer kwijt aan sociale pre mies en gaan er daardoor in inkomen op achteruit. Voor de ambtenaren had de minis ter afgelopen woensdag een soortgelijke achteruitgang in zijn hoofd. De inkomens van ambtenaren moeten gelijke tred houden met die in het bedrijfsleven. Dat is het be leid van de minister. Tot één concessie bleek Wiegel wel bereid: gepensioneerde ambtenaren blijven buiten de extra bezuinigingsmaatregel, die daardoor met 800 miljoen, maar 650 miljoen zal opleve- Naar de verschillen in inkomen tussen ambtenaren en "de rest van Nederland" deed het Verbond van Nederlandse Ondernemingen een onder zoek. Een minimumloner bij de overheid houdt netto ƒ250 meer over dan zijn collega in het bedrijfsleven, luidt één van de conclusies. Dutman plaatst daar vraagte kens bij, zo bleek in de Vak bondskrant. Het bedrijfsle ven kent tal van extra's die bij de overheid ontbreken. Objectieve gegevens komen alleen op tafel als de boeken in de bedrijven opengaan, zo houdt hij vol. Het VNO is het daar niet mee eens en vindt zo'n onderzoek overbodig. Over dat meningsverschil, bijgaand artikel. TON VAN BRUSSEL Lager betaalde ambtenaren hebben het nog altijd een flink stuk beter dan niet- ambtenaren, zo is de vaste overtuiging van dr. J. Crijns, directeur sociale zaken van het Verbond van Nederland se Ondernemingen (VNO) de grootste organisatie van werkgevers in Nederland. Want wat interesseert iemand die een baan zoekt het meest, zo zegt Crijns. Wat hij netto in het handje krijgt en niet wat er bruto op de loonstrook staat. Die hand is bij de overheid vol gens Crijns beter gevuld dan bij de bedrijven. Zijn organi satie heeft becijferd dat vorig jaar iemand met een minimu m-loon bij de overheid onge veer 250 gulden schoon per maand meer overhield dan ie mand met hetzelfde loon bij het bedrijfsleven. Een modale ambtenaar hield gemiddeld 350 gulden netto meer over en voor gelijke inkomens van twee maal modaal lag het ver schil gemiddeld tussen de 250 en 300 gulden per maand, al les afgezien van kinderbijslag en vakantietoeslag. En j uist in die groep, vanaf het minimu m-loon tot één a anderhalf het modale inkomen (een modaal inkomen is ongeveer 36.000 gulden per jaar) ligt voor het bedrijfsleven het probleem, zo blijkt uit de woorden van Crijns. Bedrijven kunnen haast niet komen aan vak mensen die juist in die belo ningsklassen te vinden zijn. Soms verlaten ze hun vak en nemen een baantje bij de overheid als portier of iets dergelijks. Bij de Abva Kabo blijkt men niet zo onder de indruk van die argumenten. "Ik betwijfel of de overheid zo'n geweldige concurrent is van het bedrijfs leven" aldus beleidsmede werker H. Schutt. "De over heid heeft nauwelijks pro- duktiemenscn en vakmensen nodig en voorzover ze er al be hoefte aan heeft, kan ze er ook moeilijk aan komen. Dat hele verhaal van die onvervulbare vacatures in de bedrijven is nogal overdreven". Meer over Hij en districtsbestuurder Th. Sonneveld erkennen wel dat een ambtenaar met eenzelfde bruto-inkomen als iemand bij het bedrijfsleven daar netto meer van overhoudt. De vraag is volgens hen of er voor vergelijkbare functies ook vergelijkbare bruto-lonen worden betaald. Sonneveld: "Volgens de cao's is dat mis schien wel het geval. Een ty piste of een secretaresse of een portier verdienen bij de overheid zo'n beetje bruto hetzelfde als bij het bedrijfsle ven, maar de salarisschalen bij de overheid worden strak toegepast. Die bij het bedrijfs leven hebben bijna allemaal een minimum-karakter, waar taald, op die manier het be drijfsleven het leven zuur kan maken". Als andere voorbeelden noem de Crijns verder de salarissen in particuliere- en overheids- ziekenhuizen en bij particu liere streeksvervoermaat- schappijen en vervoerbedrij ven van de overheid. Bruto worden de mensen precies gelijk beloond, maar netto houden de overheidsdiena ren veel meer over. Hogere functies worden, erkent Crijns, bij het bedrijfsleven "redelijker" gehonoreerd dan in het algemeen bij de over heid. Niettemin is ook daar volgens hem enige trek naar de overheid te bespeuren, vermoedelijk veroorzaakt door de grotere rechtszeker heid die de overheid kan bie den". Ontslagen de bedrijven gemakkelijk bo venuit kunnen gaan. En dat doen ze ook". Dan hebben de bedrijven nog een reeks mogelijkheden voor extra faciliteiten die de overheid niet of nauwelijks kent: een auto van de zaak, extra uitkeringen die soms oplopen tot een complete "dertiende maand", moge lijkheden om produkten die het bedrijf maakt goedkoop aan te schaffen en dergelijke. Die dingen gelden misschien niet voor iedereen, maar we praten over het algemene beeld en dat wordt er voor het bedrijfsleven wel gunstiger door". VNO-directeur Crijns heeft niet zo'n hoge dunk van die extra mogelijkheden van het be drijfsleven. "Een "dertiende maand" is al helemaal niet al gemeen. Er zijn bedrijven die eens per jaar 2 of 4 procent uitkeren, er zijn er die nog echte winstdelingsregelingen hebben, dat wil zeggen dat er alleen wat extra's wordt ge daan als er winst is gemaakt". Het VNO heeft zelf onlangs een vergelijking gemaakt tussen secretaresse-functies bij over heid en bedrijven. Die wer den, aldus Crijns, ingeschaald op ongeveer gelijke bruto- niveaus. Dat geldt, zo conclu deert het VNO uit gegevens uit de bedrijven, ook voor an dere functies zoald die van portiers en conciërges. Crijns wijst op problemen van met name Hoogovens waar pro- duktiepersoneel wegging om vuilnisman te worden in Am sterdam. Amsterdam wilde dat werk aantrekkelijker ma ken door het goed te betalen. Crijns: "Op zich is dat wel te recht, want aangenaam werk is het niet. Maar het wordt toch wel een wat oneerlijke concurrentie als een over heidsbedrijf, dat tenslotte met belastinggeld wordt be- Neem het de mensen eens kwa lijk, vindt Abva Kabo- bestuurder Sonneveld, dat zij na een paar ontslagen probe ren ambtenaar te worden, eventueel in een andere func tie dan hun oorspronkelijke vak. Dat kun je de overheid niet verwijten, vindt hij. Inte gendeel, het bedrijfsleven valt te verwijten dat het niet wat meer zekerheid kan bie den, vindt Sonneveld. Naar zijn idee zijn veel reorganisa ties en bedrijfssluitingen het gevolg van slecht manage ment. "Toen de economie nog groeide viel dat niet zo op, maar nu krijgen veel bedrijven de re kening daarvan gepresen teerd". Volgens Sonneveld kan een goed geleid bedrijf veel meer doen om mensen te krijgen en te houden. Hij ver wijst naar voorbeelden in Ja pan, waar de band tussen be drijf en werknemers wordt verstevigd door middel van winstdelingsregelingen, op leidingsmogelijkheden, ver beteringen van de werkom standigheden, aandacht voor de sfeer en dergelijke. Overigens is die rechtspositie van ambtenaren nu ook weer niet zo briljant als vaak wordt gesuggereerd, meent de Abva Kabo-bestuurder: "Als de overheid met financieringste korten kampt weet ze altijd wel de post salarissen over heidspersoneel te vinden. En ontslagen dreigen er ook wel eens, kijk naar het onderwijs en CRM. Maar het is wel zo dat voor ambtenaren voor wie in een bepaalde functie geen werk meer is geprobeerd wordt iets anders te vinden. Het bedrijfsleven voert liever iemand die na 20 jaar werken niet meer zo hard voort kan, af naar de WAO". Zowel de werkgevers als de vakbonden erkennen dat een goede vergelijking van de be loningsstructuur bij overheid en bedrijfsleven een uiterst moeilijke zaak is, omdat een groot aantal functies niet is te vergelijken. De overheid heeft vrijwel geen produktie- mensen in dienst, het be drijfsleven heeft geen politie mensen, geen douane beambten etc. Toch hebben de ambtenarenorganisaties al eens een klein onderzoekje gehouden waaruit bleek dat de arbeidsvoorwaarden bij de overheid noch tot de allerbes te noch tot de allerslechtste behoren. Maar een goede ver gelijking was niet mogelijk omdat de verschillen tussen de bedrijven onderling al zo groot zijn, aldus Sonneveld. "Het grote probleem is om alle gegevens op tafel te krijgen, niet alleen de cao-salarissen, want die kunnen we zelf wel opzoeken, maar alles wat er feitelijk wordt betaald. Er zal een onafhankelijke onder zoekscommissie nodig zijn die de bevoegdheden heeft al die gegevens boven tafel te halen". VNO-directeur Crijns vindt zo'n vergelijking, gezien de vele onvergelijkbare functies, "onzinnig": "Dan krijgen we zeker weer zo'n studie die tien jaar duurt. Wat er moet gebeu ren is duidelijk: de oplossing is het toekennen van gelijke bruto-salarissen en daarna een aftrek op de ambtelijke salarissen die gelijk is aan het bedrag dat in het particuliere bedrijfsleven moet worden betaald aan sociale premies. Dan is het probleem opgelost, daar heb ik geen onderzoek voor nodig". AMSTERDAM - Het grootste deel van deze week bracht de beurs van New York door met forse fluctuaties van de ene dag op de andere en zelfs op een en dezelfde dag. De Am sterdamse beurs kon hier door ook niet veel anders doen. Een lijn zat er deze week niet in de koersvor- ming. Nergens overigens, want alles stond in het teken van afwachten. Vooral Wall Street had het bijzonder moeilijk met het bepalen van zijn standpunt. Voor de bui tenwacht wordt het duidelijk hoe moeilijk het is goedkope verkiezingsslogans om te zet ten in reële daden. Nauwe lijks was de nieuwe regering aangetreden, of in de boezem braken heftige meningsver schillen uit over de te volgen economische politiek. De eerste daad van president Reagan, die tijdens zijn ver kiezingstournee de inflatiege varen met mokerslagen tege moet was getreden, heeft ech ter al een nieuwe inflatiegolf tot gevolg. De afschaffing van de prijscontrole op de binnen landse olieproduktie neeft niet alleen de benzineprijs aan de pomp in opgaande richting gestuwd, maar ook de tarieven op de binnenland se luchtvaartlijnen. Twee fac toren die in de kosten Vc vensonderhoud van de Ame rikanen hard aantikken. Wal Street is daar nogal teleurge steld over en wacht met enige terughoudendheid de reac ties op de donderdag gehou den tv-rede van president Reagan af. De president maakte daarin zijn eigen, wat genoemd werd, harde aanpak van de economische proble men bekend. Eerder had Reagan deze week al gewezen op de moeilijke fa de Amerikaanse economie zich thans bevindt, wat hij baseerde op de daling van het conjunctuurcijfer over de maand december. Voor het eerst na zeven maan den liep dit cijfer, waarin een groot aantal economische ge gevens verzameld worden, een daling zien van 0.8 pro cent ten opzichte van de maand november, die zelfs een stijging van anderhalf procent had vertoond ten op zichte van de daaraan vooraf gaande maand. De publikatie hiervan kostte Wall Street de ze week maandag 15 punten, waarna het zeurend is geble- door C. Wagenaar Een heftig tumult binnenska mers ontstond tussen de nieu we minister van financiën en de Centrale Bank-president Paul Volcker over de nood zaak van een belastingverla ging. Een andere verkiezings stunt van Reagan. Volcker verzet zich daar weliswaar niet tegen, maar wenst een dergelijke ingreep pas als de regering elders voor een zelf de bedrag bezuinigt. Hoewel president Reagan al driftige pogingen in het werk heeft gesteld om het rode potlood te hanteren, is dat tegenwoor dig een heksentoer en zeker voor het gigantische bedrag wat een belastingverlaging vergt. Lukt het niet, zo liet Volcker tot afschuw van de nieuwe regering weten, dan zal de FED, het bestuur van de Amerikaanse centrale ban ken, de kredietbcperking en hoge rente handhaven. Het bankwezen was hierdoor zeer ontsteld, waardoor het de nei ging tot lichte rentedaling maar mondjesmaat volgde en nauwelijks verder zakte dan tot 19,5 procent. De donderdag gehouden presi dentiële rede bevatte overi gens geen nieuws. Behalve de bekende verwijten aan voor gaande regeringen werd weer aan de alarmbel getrokken voor 's lands economie en be lastingverlagingen en bezui nigingen toegezegd. Op 18 fe bruari zullen concrete maat regelen worden afgekondigd. In het buitenland bleef echter het vertrouwen in een harde economische aanpak van de nieuwe republikeinse rege ring aanhouden, hetgeen de dollar in vrijwel alle financië le centra tot nieuwe hoogte punten bracht. Vooral in Am sterdam en Frankfurt kwam de prijs, uitgedrukt in respec tievelijk guldens en marken, op niveaus die sedert begin 1978 niet meer zijn voorgeko men. In onze hoofdstad werd woensdag zelfs f 2,35 voor een dollar betaald, tegen 190 een jaar geleden. In een week tijd werd de dollar hier 10 cent duurder. De Westduitse mark kwam hierdoor onder druk. vooral nu blijkt dat de altijd zo geroemde economische kracht van de Bondsrepu bliek minder bestand is tegen recessieverschijselen dan was aangenomen. Het sterk aanleunen van ons land tegen de economie van onze oosterburen heeft de gulden de laatste tijd geen goed gedaan. Onze valuta is bepaald flauw geworden te genover dollar, pond en de Ja panse yen, wat overigens ons bedrijfsleven in de kaart speelt. Maar de gulden is wat uit de running, hetgeen ook tot uiting komt op de obliga- tiemarkt Deze week werd daar weinig belangstelling aan de dag gelegd en brokkel den de koersen zelfs enige mate af. Een 10,75 procent lening van de Ontwikkelings bank werd tegen 99 procent weliswaar nog een redelijk succes, maar Bank Mees en Hope kwam er prompt met een 11 pet-lening overheen, waarop volgende week de in schrijving zal sluiten. Voor de aandelenmarkt in Am sterdam was het eveneens een weinig inspirerende week, met bovendien opval lende tegenstellingen. Zo moesten aandelen Kiene en Norit, die vorige week fors waren gestegen, nu weer even fors terug. Daarentegen ste gen Gelatine Delft en ADM Beheer aanmerkelijk. Aan houdende vraag leverden Hoogovens een koerswinst op van ƒ2, en KLM van f5. vlauw waren VNU met een da ling van f4 en Rijn-^chclde- /ero.me door net rumoer rond de duikbotenorder met een daling van f5. Elsevier- NDU boekte een herstel van fS en Houthandel Pont van ruim f 10 Van de hoofdfond sen lagen de aandelen Ko ninklijke Petroleum nogal fluctuerend in de markt, maar de aandelen Unilever konden iets aantrekken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 27