"NAVO zal als
eerste atoom
wapens hanteren"
"Meeste mensen hebben blinde vlek"
Oud-admiraal La Rocque:
Q33EQE3
Mede
organisator
prof. Hyike
Tromp van
conferentie
in Groningen
over
kernoorlog:
GRONINGEN (GPD) - 'Waar
het mij om j&at is dat de
meeste mensen een blinde
vlek hebben voor de moge
lijkheid van het uitbreken en
voor de verschrikkingen van
een kernoorlog. Die kan niet
ontstaan, denken zij. de af
schrikking werkt.
Iemand zei laatst in een televisie
programma zelfs liever twee
kernbommen in zijn voortuintje
te hebben dan een Rus in zijn ach
tertuintje. Die man wist niet
waarover hij het had. Het is een
illusie, dat een kernoorlog niet
kan on tslaan en wil je zo n oorlog
voorkomen, dan moetje niet leven
met illusies."
Dit zegt prof. dr. Hylke Tromp, di
recteurvan het polemologisch in
stituut van de Groninger Rijksu
niversiteit. Zijn instituut en dat
van oud-Navy-admiraal Gene La-
rocque, het Center for Defence
Information in Washington, be
reiden in april in Groningen een
grote conferentie voor over ont
staan en gevolgen van een kern
oorlog in Europa en de mogelijk
heden om een dergelijke oorlog
te voorkomen. Een conferentie
van terdege terzake deskundi
gen: generaals en oud-generaals,
CIA-specialisten en anderen, die
zich dagelijks beroepsmatig be
zighouden of bezighielden met
het uitdenken van draaiboeken
voor nucleaire oorlogvoering.
Dat de acteur Paul Newman ook
een rol speelt op deze conferen
tie. komt door zijn grote belang
stelling en zijn plannen er een
film over te maken.
In 1978 werd een soortgelijke con
ferentie in Washington gehouden
en in de VS live door radio en
televisie uitgezonden. Op initia
tiefvan Gene Larocque, die begin
vorig jaar met prof. Tromp in con
tact kwam. wordt deze nieuwe
conferentie nu in Europa gehou
den: Europa wordt tenslotte het
eerste nucleaire slagveld, zo
wordt algemeen aangenomen.
"De bevolking in Europa is niet
alleen slecht voorgelicht, maar ei
genlijk misleid", is de mening
van zowel Gene Larocque als
prof. Tromp. Met de Nederland
se. Westduitse, Britse en Eranse
televisie zijn al afspraken ge
maakt over uitzendingen tijdens
de conferentie.
De conferentie wordt op 23 en 24
april gehouden in het Academie
gebouw van de Groninger Uni
versiteit. "Er is eigenlijk een nog
betere plaats voor zo n conferen
tie: het Vredespaleis in Den
Haag. Maar daar mocht het niet
gehouden worden, omdat de con
ferentie niet over juridische za
ken gaat. De Amerikanen zijn
daar nog boos over', vertelt prof.
Tromp.
De Nederlandse regering
noch de Amerikaanse
zijn bijzonder ingeno
men met het vooruit
zicht van de internatio
nale conferentie in Gro
ningen die om meer
dan één reden van poli
tiek belang is.
Van Nederlandse kant zijn po
gingen ondernomen om de
conferentie te laten uitstellen
omdat de regering-Van Agt
er geen enkele behoefte aan
heeft zo kort vóór de verkie
zingen een discussie te zien
losbreken over het vooruit
zicht van een atoomoorlog,
die door vele deskundigen
voor onvermijdelijk wordt
gehouden.
Gepensioneerd admiraal Gene
R. La Rocque, directeur van
het Centrum voor Defensie
Informatie zegt dat NAVO en
Warschaupact zich op een
atoomoorlog voorbereiden en
verzekert dat de Atlantische
verdragsorganisatie plannen
heeft kernwapens als eerste
te gebruiken in geval van een
duidelijke militaire dreiging
van het Oostblok en dat zijn
dan vooral de Russen.
Admiraal La Rocque heeft voor
de bijeenkomst in Groningen
niet alleen een stoet van des
kundigen uitgenodigd, maar
ook alle ministers van defen
sie en van buitenlandse za
ken van de NAVO-Landen.
Hij wil zijn initiatief, dat in
eerste aanleg beoogt een
kernoorlog te vermijden en
wapenbeheersing te stimule
ren, bij welslagen uitbreiden
naar een volgende conferen
tie over twee jaar, waarbij
dan ook deelnemers uit het
Warschaupact zullen worden
uitgenodigd.
De nieuwe Amerikaanse rege
ring is ook geen voorstander
van de besprekingen, omdat
die slecht passen bij het kwe
ken van een politiek klimaat
binnen de NAVO, dat gunstig
is voor de herbewapenings
plannen van Ronald Reagan.
Het Vredespaleis in Den Haag
zou volgens La Rocque de
beste plaats voor de confe
rentie zijn geweest. De Car-
negie-stichting echter wees
een verzoek om de bijeen
komst daar tc mogen houden
van de hand met een zeer on
toereikend beroep op het feit
dat het onderwerp 'kernoor
log in Europa' niet viel bin
nen het kader van de studie
van internationale wetge
ving, waarmee de stichting
zich vooral bezighoudt. De
gepensioneerde admiraal
wijst dit argument in stomme
verbazing van de hand, om
dat er omtrent oorlogvoering
wel degelijk internationale
wetten bestaan en in dat
raam studies worden ge
schreven.
Kortom, het gebeuren in Gro
ningen, dat gepaard zal gaan
met de publikatie van een fei
tenboek over zaken als de op
slag van atoomwapens in Eu
ropa (op vier plekken in Ne
derland, zegt het Washing-
tonse studiecentrum), belooft
niet alleen controversieel te
worden, maar zal ook de
openbare mening op het punt
van kernwapens flink aan
wakkeren.
Ongeluk
Een kernoorlog in Europa kan
om velerlei redenen losbar
sten. Door een ongeluk of bij
vergissing onder meer. Ad
miraal La Rocque wijst op
het feit dat de Amerikaanse
president Nixon en de Russi
sche partijleider Brezjnjev al
in 1971 een verdragje hebben
gesloten dat het uitbreken
van een kernoorlog door zul
ke 'toevallen' moet vermin
deren.
"Kijk", zegt La Rocque, "als
dat risico er toen al was, dan
is het nu nog veel groter. Er
zijn meer wapens, die veel ge
compliceerder zijn en waar
bij meer mensen zijn betrok
ken. In de loop der jaren zijn
volgens het Pentagon, dat
met deze gegevens-allerminst
scheutig is, 27 ongelukken
met kernwapens gebeurd.
Niet alleen schoot een atoom
bom door de bodem van een
vliegtuig en boorde zich in
Noord-Carolina zo diep in de
grond dat het niet meer te
achterhalen was, maar boven
de Middellandse Zee is een
vliegtuig met een atoomwa
pen aan boord na het binnen
vliegen van een wolk spoor
loos verdwenen".
"Er is een zeer lange lijst van
valse computer-meldingen,
die in enkele gevallen tot ver
hoogde paraatheid van vlieg
tuigen met kernwapens aan
boord heeft geleid. Die fou
ten konden tijdig worden
herkend. Maar", zo vraagt La
Rocque zich af. "wat gebeurt
er als bij de Russen een foute
melding doorkomt. Zijn de
bevelhebbers in Moskou, met
hun minder verfijnde compu
ters, ook in staat die bijtijds
als vergissing te herkennen"?
Volgens La Rocque is er geen
drempel meer. Een oorlog,
betoogt hij, moet een kern
oorlog worden en niemand
gaat afwachten tot de tegen
partij als eerste een kernwa
pen gebruikt. "Als we hier
kunnen zitten en tegen elkaar
zeggen dat er geen kernoor
log meer komt, dan behoeven
we ons over een kernoorlog
natuurlijk ook geen zorgen te
maken". Zo lang dat niet het
geval is blijven de risico's zo
groot dat La Rocque zelfs on
vervaard verklaart een kern
oorlog in Europa nog vóór
het jaar 2000 voor onvermij
delijk te houden. Die risico's
zijn des te groter omdat de
kernwapens in de militaire
structuur zijn geintegreerd.
Toen Amerikaanse mariniers
in 1958 tussen de badgasten
door in Libanon aan land
stormden, werd ook een een
heid nucleaire artillerie op
het strand gezet. Toen de VS
zich dat realiseerden werd dit
onderdeel pijlsnel terugge
trokken.
Eigen kijk
La Rocque en zijn instituut,
dat in ruime mate gebruik
maakt van de kennis van
voormalige hoge militairen,
houdt er een geheel eigen
kijk op na wat betreft de mili
taire krachtsverhoudingen
tussen de VS en de Sowjet-
Unie. De VS hebben 9200
strategische kernwapens,
waarvan 7000 in Europa,
Amerika beschikt tevens
over bijna 20.000 tactische
kernwapens.
De Russen hebben 6200 strate
gische (intercontinentale)
wapens en ongeveer vijf mil
joen man onder de wapenen.
De marine heeft aan Ameri
kaanse kant 560.000 man per
soneel, de Russische 450.000.
De Amerikaanse marine
heeft 5000 vliegtuigen, de
Russische 1600. De Amerika
nen hebben 185.000 mari
niers, de Russen 12.000. De
Amerikaanse vloot heeft
tweemaal het tonnage van
die van de Russen, de landen
hebben hetzelfde aantal
kernonderzeeërs, de Ameri
kanen hebben 41 strategische
onderzeeërs, (die interconti
nentale raketten kunnen af
vuren) de Russen 62.
Op Rusland staan 3000 kernwa
pens gericht, klaar om on-
middelijk te worden afge
vuurd - de Russen hebben er
200 voor de VS klaar staan.
De Russen hebben geen lo
gistieke capaciteit voor hun
marine, ze hebben zes mari
nebases waarvan er 's winters
drie dichtvriezen, de VS heb
ben 44 marinebases, die het
hele jaar bruikbaar zijn.
Het is, zegt La Rocque, geen
wonder dat de Russen zich
een tikje bedreigd voelen. En
hij weet zeker dat de NAVO,
in zijn tijd in werkelijke
dienst, die hij onder meer
doorbracht bij het bureau
voor strategische planning,
gereed was voor een eerste
aanval met kernwapens als
de nood aar de man zou ko
men. Hij denkt dat Europa al
een stuk veiliger zou worden
als geen atoomwapens meer
in de frontlijn zouden wor
den opgetast, zoals nu. Want,
aldus La Rocque voor het
Westen wordt het gegeven de
Russische plannen tot een
snelle doorstoot dan onmid-
delijk een kwestie van die
wapens gebruiken of prijsge
ven ('...use them or loose
them....').
Bankroet
Onderdirecteur Bertram K.
Gorwitz, gepensioneerd bri
gade-generaal, werpt tussen:
"de Russische plannenma
kers gaan er van uit dat ze al
leen iets ondernemen als ze
zeker kunnen zijn van winst.
Mijn vrees is dat de opvatting
van de NAVO dat kernwa
pens zullen worden gebruikt
zodra de Russen NAVO-
land innemen en bezet hou
den, ertoe leidt dat de Russen
ermee beginnen.
Ach, zegt La Rocque, "al die
verhalen over het militaire
evenwicht betekenen het
bankroet van zinvolle militai
re planning. Ik zou twintig
jaar geleden van het War Col
lege (waar hij doceerde) zijn
weggelachen als ik ermee
was komen aandragen. Goed,
men roept dat de Russen zo
veel tanks hebben, maar ze
hebben er zoveel nodig om
dat ze ze niet kunnen repare
ren als er een technisch man
kement optreedt. Volgens de
statistieken rijdt zo'n tank
maar 34 mijl zonder ongeluk
ken. Als wij niet zoveel tanks
nodig hebben, omdat we be
tere en meer anti-tankwa
pens bezitten, dan moeten we
ze ook niet gaan bouwen.
"Wij vergelijken altijd maar. De
militaire uitgaven worden
uitgerekend als deel van het
bruto nationaal produkt. Hë.
roepen ze dan, de Russen ge
ven tweemaal zoveel van hun
b.n.p. uit aan defensie als wij.
Dat klink mooi, maar omdat
ons b.n.p. bijna tweemaal
groter is dan het Russische
kom je in feite bij hetzelfde
uit. Vervolgens gaat het weer
om procenten van de natio
nale begroting, of zoiets,
maar is er geen binding naar
wat we zouden moeten bou
wen. Ze roepen dat wat we
nu uitgeven op die basis min
der is dan we in 1964 uitga
ven. Dat kan niet verdom
men, want het is verhou
dingsgewijs zelfs minder dan
we uitgaven ten tijde van de
Spaans-Amerikaanse oor
log".
Hij vervolgt: "De schattingen
over wat de Russen uitgeven
zijn nonsens want dat weten
we niet. Wij hadden een Rus
sische tank. die de Israëlis
hadden buitgemaakt. Die is
per schip naar de VS ge
bracht en ze zijn ermee naar
Chrysler gegaan (die Ameri
kaanse tanks bouwt) en heb
ben gevraagd: wat kost dat
ding. Chrysler maakte een
schatting. Maar daarin zitten
Amerikaanse loonsverhogin
gen, kosten van materiaal en
inflatie verwerkt. Toch, zo
gaat het. Twee CIA-specialis-
ten zijn het hier komen uit
leggen. Al die verhalen over
'werkelijke groei' zijn onzin
wat de defensie-uitgaven
aangaat. We zouden moeten
vaststellen wat we nodig heb
ben en dat hoofdelijk moeten
omslaan".
Scheve ogen
Tegen het instituut van La Roc
que kijkt de nieuwe Ameri
kaanse regering met wat
scheve ogen aan. "Onder Car
ter hebben we vier hele goe
de jaren gehad", zegt La Roc
que. "We hebben het Witte
Huis geadviseerd ten aanzien
van troepen in Korea, over de
Russische gevechtsbrigade
op Cuba, over het Panamaka
naal en we hebben voorlich
ting gegeven aan volksverte
genwoordigers. Ons budget
is een half miljoen dollar per
jaar, van stichtingen en ïndi-
viduelen. Maar geen bijdra
gen van het militair indus
trieel complex".
"Beginselen0 Wij geloven in
een militair sterk Amerika en
in de NAVO, maar we willen
wel duidelijk aangeven dat er
ook andere standpunten mo
gelijk zijn dan de officiële, op
grond van dezelfde gegevens.
In de komende vier jaar komt
wat de VS betreft het militai
re element in de buitenlandse
betrekkingen op de voor
grond en daarna komt de di
plomatie pas aan de orde. Er
komt meer nadruk op kern
wapens en een kernoorlog.
Haig en (minister van defen
sie) Caspar Weinberger heb
ben dat alletwee gezegd. Car
ter kwam binnen met de
wens: "weg met de kernwa
pens. Dat soort opvatting
leeft bij deze regering niet"
In de vergaderzaal zit een in
Oostblok-snit gehulde jonge
man te lezen. Hij wacht. Als
hem wordt gevraagd op wie:
staat hij op en wil weggaan,
in de veronderstelling dat hij
stoort. Dat is niet het geval.
Hij gaat rechter op staan en
zegt in goed. maar mecha
nisch Engels: "Ik ben een
Russische marine-officier".
De directeur van het Cen
trum voor Defensie Informa
tie lacht hem hartelijk toe en
zegt: "Ga niet weg, ga zitten
en maak het je gemakkelijk".
(Van
irrespondent)
GRONINGEN - Een Amerikaans
vliegtuig met kernwapens aan
boord is boven de Middellandse
Zee een wolk binnengevlogen en
nooit meer teruggezien. Uit een
Amerikaans vliegtuig is boven de
Amerikaanse staat North
Carolina een kernbom gevallen
die nooit is teruggevonden - voor
het betreffende gebied geldt nu
een jachtverbod.
Dat onthulde oud-Navy-admiraal
Gene La Rocque. directeur van
het Centre for Defence Informa
tion. vorige maand tijdens een
persconferentie in Washington,
waaraan ook de Groninger pole
moloog prof. dr. Hylke Tromp
van het Polemologisch Instituut
van de Groninger universiteit via
een telefoonlijn deelnam. Gene
La Rocaue noemde deze twee on
gelukken met kernwapens als
voorbeelden uit een binnenkort
door zijn instituut te publiceren
rapport.
De persbijeenkomst, waaraan 63
Amerikaanse journalisten deel
namen, was bedoeld ter voorbe
reiding van de grote, in april in
Groningen te houden conferentie
over Europa als slagveld bij een
nucleaire oorlog.
La Rocque vertelde de Amerikaan
se journalisten, dat de NAVO der
tig verschillende kernwapensys
temen heeft (van bommen tot
mijnen); het Warschaupact twin
tig. De NAVO heeft in Europa
zo'n 8000 kernwapens opgesteld:
het Warschaupact 3500, nog eens
3500 gericht op Azië en tenslotte
nog eens 3500 die in beide richtin
gen kunnen worden gebruikt.
Prof. Tromp verklaarde onder meer
dat de bezorgdheid in Europa
over de kernwapens sterk toe
neemt, onder meer door de onze
kerheid over de houding van de
regering-Reagan en de onzeker
heid over het SALT-akkoord Hij
zei ook te verwachten dat de High
Level Group van de NAVO nog
meer moderniseringen van de in
Europa opgestelde kernwapens
voorbereidt. La Rocque voegde
daaraan toe dat eigenlijk nie
mand weet wie er in die High Le
vel Group zit, terwijl juist dit ge
heimzinnige gezelschap moder
niseringen bedenkt.
Europa - zo stelde La Rocque -
wordt het slagveld, het theater
vooreen nucleaire oorlog. "Daar
om houden we de conferentie
ook in Europa. Een van de vra
gen, die we tijdens de conferentie
zullen bestuderen, is hoe Europa
eruit ziet na 5000 nucleaire explo
sies en na 10.000 nucleaire explo
sies. Een andere vraag is hoe een
eenmaal begonnen kernoorlog
(begonnen door of het Warschau
pact of de president van de Ver
enigde Staten of de regering van
Frankrijk of die van Engeland)
zou kunnen worden gestopt. En
de belangrijkste vraag, die aan de
orde komt. zal zijn hoe een kern
oorlog kan worden voorkomen."
