13
Trijfel
ALARM IX DE RODE BAAI
5
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1981
Lili Marleen
verschijnsel van de ..ever
green", het eeuwigdurende
lied, fascineert mij buitenge
woon. Neem Lili Marleen. De
levensloop van dit liedje is zo
curieus, curieuzer kan het
niet. Dankzij een nieuwe film
van Fassbiuder. ..Lili Mar
leen", is er sprake van een Lili
Marleen-revival. Der Spiegel
heeft de geschiedenis van het
lied uit de doeken gedaan. Ik
citeer het eerste couplet: ..Vor
der Kaserne vor dem grossen
Tor stand eine Laterne. und
steht sie noch davor. so wolln
wir uns da wiedersehn. bei
der Laterne wolln wir stehn
wie einst, Lili Marleen".
Deze tekst is van Hans Leip, die
als 21-jarige gardefuseher op
3 april 1915 wacht liep voor
een Berlijnse kazerne. Hij
moest naar het front, en ivas
in gedachten bij twee meisjes:
Lili en Marleen. Een van de
twee kwam tijdens dat wacht
lopen nog even voorbij. Zodra
hij werd afgelost, begon hij
nog staande de eerste regels
van de tekst te schrijven, en hi
voltooide het lied op zijn brits
in het wachtlokaal.
Pas 22 jaar later, in 1937. ver
scheen „Lili Marleen" in druk.
In hetzelfde jaar kreeg de toen
26-jarige succesvolle compo
nist Norbert Schultze de tekst
in handen en maakte er een
melodie bij. Niemand wou het
zingen. Hij maakte 30 kopieën
en stuurde die naar dertig
zangers en zangeressen die
hem invielen. Onder hen Lale
Andersen. Zij nam „Lili Mar
leen" in haar programma op.
maar het sloeg niet aan. In
1939 werd het op een grammo
foonplaat gezet doorElectro-
la", maar nog gaf de wereld
geen sjoege.
Maar toen kwam luitenant Kar-
l-Heinz Reinigen, radiomede
werker, die opdracht kreeg in
Belgrado de solatenzender
Belgrado tot vooruitgescho-
ven propaganda- en amuse
mentszender te maken. Dat
was in 1941. Reinigen moest
eerst 20 uur, later 24 uur in de
lucht zijn, maar had over niet
meer dan 54 grammofoonpla
ten de beschikking. Hij stuur
Door
Siico
Scheepmaker
de een kameraad, Richard
Kistenmacher, naar Wenen
om daar grammofoonplaten
te verzamelen. Kistenmacher
trok in bij een vriendin, en
plunderde op de dag dat hij
weer terug moest haar gram
mofoonplaten voorraad Die
bleek voornamelijk uit verbo
den platen te bestaan (Offen
bach e.d.), maar ook „Lili
Marleen" zat er tussen, waar
in de taptoe wordt geblazen
(„Schoen rief der Posten: Sie
blasen Zapfenstreich"). Een
geschikte plaat dus ter afslui
ting van het dagelijks pro
gramma. Maar na een weekje
stopte Reintgen ermee, nu
weer eens een andere plaat,
dacht hij, maar zie: van over
al kwamen boze brieven, men
wilde „Lili"
Rommel
Reintgen besefte toen pas dat
zijn zender heel ver reikte, en
hij maakte een groetenpro-
gramma met „Lili Marleen"
als herkenningsmelodie. Lili
Marleen reikte nu zelfs over de
frontlinie heen. Een Engelse
oorlogsverslaggever schreef,
dat de Engelse soldaten het
lied overal in de woestijn flo
ten. Toen het Amerikaanse 5e
leger bij zijn opmars in Italië
„Lili Marleen" zingend de ste
den en dorpen binnentrok,
ontstond er soms paniek on
der de bevolking: „We hebben
dat lied maandenlang door
de Duitsers horen zingen, en
nu komen jullie er ook weer
mee aan!" De Amerikaanse
schrijver John Steinbeck
schreef: „Het zou wel amusant
zijn als na al het lawaai en
heilgeroep, het gemarcheer en
geindoctrineer. de enige bij
drage van de nazi's aan de
wereld „Lili Marleen" zou
blijken te zijn". Winston
Churchill hield ook van het
lied. Tijdens een reis na de
oorlog langs de Rivièra vroeg
hij het hotelorkest om „Lili
Marleen" te spelen. Toen het
orkest hem de volgende avond
een plezier wilde doen door
opnieuw „Lili Marleen" te
spelen, vroeg hij ze testoppen:
hij had er slecht door geslapen
en van Rommel gedroomd!
(even een voetnoot voor de
kleintjes: met Rommel wordt
niet de kwaliteit van het lied
aangeduid, maar de Duitse
veldmaarschalk van die
naam.
Oorlogslied,
Va enig gezoek heb ik een twee
dehandsplaat kunnen vinden
waarop Lale Anderson „Lili
Marleen" zingt. Ach ja. Niet
bepaald een smeltende stem,
ook geen stem van het Nana
Mouskouri-type die op rails
loopt, en ze zingt hel een beetje
wankel maar wel recht toe
rechtaan. Haar eigen geschie
denis loopt aardig parallel
met die van het lied, dat aan
beide fronten furore maakte,
en in vijftig talen is gezongen.
Ze had in de oorlog brieven
geschreven aan de joodse
theaterdirecteur Kurt Hirsch-
feld in Zurich in de hoop daar
te kunnen optreden. De brie
ven werden onderschept, ze
mocht negen maanden niet
opreden, en bovendien vond
Goebbels „Lili Marleen" on
dermijnend voor de weer
baarheid van het leger, en een
smartlap met een lijkengeur.
Dat „Lili Marleen" een ty
pisch oorlogslied is. blijkt ook
uit de royalties, die steeds
weer stijgen zodra ergens in
de wereld een oorlog is uitge
broken: Indochina. Korea.
Vietnam, Israël, het doet er
niet toe. „Lili Marleen mar
cheert mee", om Der Spiegel
nog eens te citeren.
LEIDEN Twee exposities wor-
r den op het ogenblik voorbereid
in 'De Lakenhal'.
Vanaf vrijdagavond 6 februari wor
den daar schilderijen van Henri-
cus Rol tentoongesteld. De Noor-
J dense schilder en restaurateur
Henricus Rol werd 75 jaar gele-
j den in Amsterdam geboren. Hij
was leerling van zijn vader Cor-
nelis Rol (1877 - 1963) en kreeg
les aan de Koninklijke Academie
in Den Haag. De stillevens en
portretten, die op de tentoonstel
ling te zien zijn, werden gemaakt
in een periode van meer dan vijf
tig jaar. Henricus Rol heeft ook,
in het voetspoor van zijn vader,
plaatjes ontworpen voor Verka-
f de-albums. Voorts heeft gedu
rende tientallen jaren zowel voor
particulieren als voor musea,
schilderijen gerestaureerd. Van
al zijn werkzaamheden zijn op de
tentoonstelling voorbeelden te
;'Kijk en vergelijk' is de titel van
een educatieve tentoonstelling,
die van 13 februari tot 26 april in
2 'De Lakenhal' wordt gehouden.
3 Deze tentoonstelling gaat over
3 het kijken naar alledaagse voor-
werpen. Zij omvat drie onderde-
~len: de afzonderlijke voorwer-
pen. waarbij gekozen werd voor
drinkgerei en schoenen, voor-
werpen in samenhang met el-
kaar, zoals bijvoorbeeld woning-
inrichting, en voorwerpen, die te
a maken hebben met kleding en
cosmetica. Voorwerpen derhal-
ve, die door mensen zijn ge-
maakt en een functie hebben.
maar ook een vormgeving, die
3 bij hetzelfde soort voorwerp heel
aS verschillend kan zijn.
^Galerie 'De Oude Rijn' heet opeens
5 art-tea-house 'Dc Oude Rijn'.
v Van zaterdag 7 februari af hangt
3 er grafiek van o.a. Karei Appel.
J Louis Gans en Pieter Holstein
alsmede de zojuist verschenen
uitgave 'Femmes et oiseaux' van
Arthur Lundkvist met acht kleu-
3 renlitho's van Corneille. Voorts
is er keramiek van Johanna War-
menhoven en Marry Algra. Het
theehuis krijgt bij gelegenheid
vj van de feestelijke opening wet-
3 houder P.H. Schoute op bezoek.
ff Voor de muzikale omlijsting zor
gen Lucy Steymel (cello) en
Hans Elzinga (gitaar). 'De Oude
Rijn' is nog steeds gevestigd aan
de Stille Mare.
Werk van de Leidse Lilian Dool is
deze maand te zien in zowel de
LAK-foyer als in het Academie
gebouw. Lilian Dool volgde haar
opleiding aan de Koninklijke
Academie van Beeldende Kun
sten in Den Haag. Sinds enige
tijd is zij werkzaam als freelance-
illustratrice. Op het ogenblik
volgt ze een opleiding scenologie
aan de Rijks Academie in Am
sterdam. Lilian Dool is ook actief
op het gebied van dans en toneel,
hetgeen ook in haar werk tot ui
ting komt. De laatste tijd houdt
zij zich voornamelijk bezig met
het maken van snelle schetsen,
waarbij mansfiguren in bewe
ging het onderwerp zijn. Zo is er
een serie penseelschetsen te
zien, gemaakt tijdens repetities
van Peter van der Linden en Wil
lem Wagter van de toneelgroep
'De Appel'.
De voorjaarstentoonstelling van
Art Gallery Gérard in Wassenaar
(Rijksstraatweg 358 wordt dit
maal gehouden van 7 tot en met
21 februari. Een aantal bekende
namen: Arntzenius, Wijsmuller,
Blommers, Bosboom, Rochus-
Nedlloyd Honshu 4 vn Rio de Janeiro n
GROTE VAART
yjAlhena 4 150 w Las Palmas nr Rotter-
"*dam,
'tAlphacca 4 vn Antwerpen nr Durban,
v Aludia 4 vn Nacala nr Quelimane.
Amstelmolen 4 360 z Kamchatka nr
Seattle.
Amstelvaart 4 te Constantza,
Baarn 4 vn Singapore nr Japan,
5Buena Vista 5 te Rotterdam,
Coral Maeandra 4 te Rotterdam.
- Dockexpress-11 4 100 nw Manilla nr To-
makomai.
-i Hollandia 5 vn Willemstad nr Haita.
Kieldrecht 5 te Rio Grande,
Meta 6 te Jebel Dhanna verw.,
Nedlloyd Delft 4 vn Singapore nr Suez,
Whampoa,
Nedlloyd Rauranga 5 te Antwerpen.
Normedthor 5 100 z Kaap Hatteras nr
West Point,
Salland 4 vn Salvador nr Tenerife,
Schelderix 4 vn Kaohsiung nr Arabische
Golf.
Sepia 4 vn Delaware Bay nr Puerto Mi-'
Visten 4 vn Uddelvalla nr Husum
KLEINE VAART
Altappen 4 te Rotterdam,
Andries 4 v Rotterdam nr Le Havre,
Bastiaan Broere 5 te Rotterdam.
ia 4 230
i Mastc
Dutch Mate 4 20 zw Ventspils nr Im-
mingham,
Enak 4 540 no Mombasa nr Maputo.
Poolster pass 4 ile of Man nr Preston,
Reguliersgracht 9 te Nantes verw.
Rijpgracht 4 v Mantyluoto nr Amster
dam.
Stadiongracht 4 160 n Dakar nr Leith,
Stella Procyon 4 te Tarragona verw.
Vanessa 5 te Rotterdam.
Vanguard 5 te Rotterdam.
Velox 4 v Rotterdam nr Clochester,
Vistory 4 v Rotterdam nr Erith.
sen, Weissenbruch, Gabriel, Ver-
heyen en Daubigny.
Galerie Alfart aan het Leidse Ra
penburg toont tot en met 5 maart
werk van de Spaanse kunstschil
der-dichter Antonio Fernandez
Molina. Het gaat om gouaches en
zeefdrukken.
Wie geinteresseerd is in het werk
van de Leidse kunstenares Fredy
Wolf-Wubben kan de komende
twee weken terecht in de Bijen
korf in Den Haag. Tot en met 23
februari duurt namelijk de expo
sitie van een aantal van haar
plastieken, die men op de derde
etage van het warenhuis kan vin
den. Fredy Wolf werkt veel met
roestvrijstaal, waarvan de glans
haar aanspreekt. In haar laatste
werken heeft zij, zoals op deze
expositie te zien is, het onwrik
bare stalen frame vervangen
door leer of rubber, dat als flexi
bel rekbaar tuig de veerkracht
van de stalen plaat in toom moet
houden.
Recente Franse olieverfschilderij
en van de Leidse kunstenares
Anneke Boot zullen in de perio
de van 22 februari tot 9 maart te
zien zijn in het Zeister Slot in
Zeist. De opening wordt verricht
op zaterdagmiddag 21 februari
door de violist Theo Olof.
/4£AJOlI>, WAAAV7
VATT&N PB HEAJ&i
l<CU
3^56
OH DAT"
ll DAM HBJ=r J
VATTEAJ
FRED BASSET
&rr..'t Is fns als je
uit Cfe Zon in de
f*'\ """ci temt".
De belevenissen van Jommeke
We liggen op de bodemprofessor
Agenda
Bioscopen Leiden
LUXOR (121239): "Zombie Holocaust",
da. 14.30,19 en 21.15 uur, zo. 14.15,16.30,
19 en 21.15 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "The Wonderers",
vr. en za. 23.30 uur, 16 jr.
CAMERA: "Twee door het dolle heen",
da. 19 en 21.15 uur, 12 jr.
Nachtvoorstelling: "Manhattan", vr.
en za. 23.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "Dolle pret met Bug's
Bunny", woe. en za. 14.30 uur, zo. 13.30
uur, al.
LIDO 1: "Dressed to kill", da. 14.30, 19
en 21.15 uur, zo. 14.30,16.45, 19 en 21.15
uur, 16 jr.
LIDO 2: "Smokey and the Bandit 2",
da. 14.30,19 en 21.15 uur, zo. 14.30,16.45,
19 en 21.15 uur, al.
LIDO 3: "The blues brothers", da. 14.30,
19 en 21.15 uur, zo. 14.30, 16.45, 19 en
21.15 uur, al.
STUDIO: "La femme flic", da. 19 en
21.15 uur, do., vr., ma. en di. ook 14.30
uur. 16 jr.
Kindermatinee: "Aristocats", woe. en
za. 14.30 uur, zo. 14.30 en 16.45 uur, a.l.
TRIANON: "Het verboden baccha
naal", da. 14.30, 19 en 21.15 uur, zo.
14.15, 16.30, 19 en 21.15 uur, 16 jr.
REX: "Clarissc, klaar is ze", da. 14.30,
19 en 21.15 uur. zo. 14.15, 16.30, 19 en
21.15 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Ze noemen haar
Marieke Matras", za. 23.30 uur, 16 jr.
LEIDEN - Galerie Demse Stephan. Pe
ter Schraven schilderijen, tekeningen
en etsen, t/m 22 feb, Bakkersteeg 18, ge
opend za en zo van 14 tot 18 uur.
Kunst te leen in Leiden, tentoonstelling
in de Waag tot 14 feb, Aalmarkt 21.
Rijkmuseum van Geologie en Mineralo
gie. Hooglandse Kerkgracht 17. bm
april, 'Planten van vroeger en nu', i.s.m.
de Hortus Botanicus der Rijksuniversi-
uur, 14 tot 17
Bioscopen Alphen
(inlichtingen, tel. 01720-20800)
EURO 1: "Het verboden bachanaal". da.
14, 19 en 21.30 uur, zo. 14, 16.30, 19 en
21.30 uur, 16 jr.
Nachtvoorstelling: "The knock out
cop", za. 00.15 uur, 16 jr.
EURO 2: "Smokey and the Bandit 2".
da. 13.45, 18.45 en 21 uur, zo. 13.45, 1.
18.45 en 21 uur, a.l.
Nachtvoorstelling: "Smokey and the
Bandit 2", za. 00.15 uur. 16 jr
EURO 3 "Brubaker". da. 13.30.18.30 en
21.15 uur. zo. 13.15, 16. 18.30 en 21.15
EURO 4: "A star is bom", da. 18.30 en
21.15 uur, do., vr., ma. en di. ook 13.30
uur, zo. 14.45, 18.30 en 21.15 uur.
Nachtvoorstelling: "Teenager porno",
za. 00.15 uur, 18 jr.
Kindermatinee: "Een Nederlandse Ro
binson Crusoe", za, zo en woe. 13.30 uur.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY(01717-4354): "Xanadu",
vr. 19. za. 16 en 19, zo. 18.15, woe. 16 uur.
al. "Being There": vr. en za. 21.15, zo. 16.
woe. 20.30 uur. al. "A Wedding", zo. en
ma. 20.45. di. 20.15 uur. 16 jr.
Kindermatinee: "Luky Luke, de ballade
van de Daltons", za. en zo. 14, woe. 14.15
CHAMPIGNONS
EN AARDAPPELE-
Kook 1 kg aardappelen
:e wat kleur te laten krij
ten. Doe dit boven laag
uur. Sn yd 2 uien en 500
en verwyder daarna h
teentje. Leg onder
plakjes ontbijtspek
schep hierop om en o
laagjes van de helft vi
aardappelen, ui
laagjes aardappel, ui en
champignons. Giet de
n laat de bovenkant
i kleuren
WINA BORN
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dages
Sportmedisch Advies Centrum, blessu
respreekuur. Elisabcthziekenhuis. Lei
deidoip, s maandags van 19.30-20.30
Kraam afdeling: dag. van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) en van
18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwar
tier van avondbezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt
Elke dag:
14.15-15.00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdelmg gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag t/m vrijdag
1830-18.45 uur
Zaterdag en zondag:
14.45-15.00 uur.
zoek wordt toegestaan kan de hoofdver
pleegkundige hiervoor speciale kaarten
verstrekken.
Bezoektijden Kinderklmiek:
Dagelijks:
15.00-15.45 uur
18.30-19.00 uur.
Bezoektijden kinderafdeling:
Elke dag:
14.15-15 00 uur
18.30-19.00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30;
13.30-14.15 en 18.30-19 30 uur 3e klas
13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou
ders 18.-18.30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
Tol (020-175000).
14 t
t 17 i
Museum Boerhaave, 'Dr. Auzoux'. ten
toonstelling van anatomische modellen
uit 1900. gemaakt van papier-maché,
Steenstraat la. bm 11 mei. ma bm vr van
10 tot 16 uur en zo van 13 tot 16 uur.
Galerie V/D Vlist. Schilderijen Jan
Zwaan, Botermarkt 3, tot 1 maart.
Kunstcentrum Lange Mare - tentoon
stelling van olieverfschilderijen van Ge
rard de Reus. Lange Mare 37. bm 20 feb,
do 19 tot 21 uur. za van 11 tot 17 uur.
Openbare Bibliotheek, tentoonstelling
'Leiden Museumstad' foto's, Nieuw-
20 feb, ma bm vr van 10 tot
17 i
i 10 t
t 13 L
bouw. Rapenburg 73, bm 28 feb. i
rilt
t 17 i
Stedelijk Museum De Lakenhal, schil
derijententoonstelling van Henricus
Rol, van 6 feb bm 14 maart; 'kijk en ver
gelijk', van 13 febr tot 25 april, Oude
Singel 28-32, ma bm za van 10 tot 17 uur,
zo van 13 tot 17 uur.
De Oude Rijn. grafiek van o.a. Karei Ap
pel. Corneille; keramiek van Johanna
Warmenhoven en Marry Algra. Stille
Mare 4. van 7 feb bm 28 maart, di t m za
van 10 tot 18 i
1 11 t
t 17 i
13 tot 18 c
^ud^llieuuts
6 februari 1981
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Prof. Billroth, de beroemde
Weener chirurg (C A.TH. Bill
roth. 1829-1894. Red.) heeft den
29sten Januari jl. eene operatie
uitgevoerd, die. volgens deskun
digen, nog slechts éénmaal is
voorgekomen, maar toen den
dood ten. gevolge had. Eene
vrouw, die aan maagkanker
leed, heeft zich aan die operatie
onderworpen en prof. Billroth is
er in geslaagd het zieke deel der
maag te verwijderen en uit de
overblijvende deelen eene nieu
we, kleinere maag te vor
die naar den eisch met de c
ge deelen van het lichaam werd
verbonden. Den 5den dag na de
operatie bevond zich de patiënt
zoo wel als men verlangen kon
en had eene kan melk, den vori-
gen dag door haar gebruikt,
goed verteerd. (Prof. Billroth,
van Duitse afkomst, wordt de
"vader van de ingeivandsheel-
kunde" genoemd: de meeste
maagoperaties zijn nog altijd
afgeleid van de door hem ont
worpen methode, Red.)
- Volgens opgave van het bureau
"Veritas" zijn in de maand De
cember verongelukt 203 zeil
schepen. waaronder 11 Neder-
landsche, en 16 stoomschepen
12 Engelsche, 2 Fransche, 1
Duitsch en 1 Deensch.
Vijftig jaar geleden:
- Gisteren bemerkten de bewo
ners van een heerenmodemaga
zijn te Almelo, dat er onge-
wenscht bezoek was geweest. Er
bleek voor een waarde van vele
honderden guldens aan cos-
tuums ontvreemd te zijn, terwijl
ook twee jassen werden vermist.
Op het dak werd een hoed ge
vonden. waarin een papiertje
was verborgen, waarop eenige
gegevens omtrent den bezitter
stonden vermeld. Nader onder
zoek der politie wees uit, dat de
hoed toebehoorde aan den 23-
jarigen J.K., een Pool. Toen de
man werd aaigeh 'u ie i b'eek
tl 'iet gestolene nog in zijn bezit.
De jassen had hij over elkaar
aangetrokken. Hij bekende over
het dak te zijn binnengeslopen,
waarna hij zich had laten in
sluiten.
