VOOR HAW5IMNC.
tl
PMf» "li
EEDS Hm
vie^T
1
H ET RECHTZA
ZECEVIERE
"We hebbe
n nu zelf
ie kans
om onze oi
nschuld te
bewijzen"
GROND VOOR
GIFONDERZOEK
Rijsbergen en Van
Leeuwen: niet meer
terug naar de cel
Leidse stadsrubriek
ilWPWFWl Tf"*
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1981
\t\Wv
LEIDEN De telefoon in de directeurskamer van de Le-
my staat roodgloeiend. Om de haverklap hangt er een
familielid, kennis of een 'gewone' straatmaker aan de
lijn om de Lemy-heren te feliciteren met hun vrijlating.
De stemming in de de druk bevolkte kamer is uitbun
dig. De biervoorraad slinkt zienderogen en in de riante
ruimte klinken regelmatig daverende lachsalvo's.
Na bijna een jaar achter slot en grendel te heb
ben gezeten kunnen Lemy-directeur Hans van
Leeuwen (39) en zijn boekhouder Frits Rijsber-
gen (25) voorlopig weer gaan en staan waar zij
willen. De president van de Haagse rechtbank
kwam dinsdagmiddag tot de conclusie dat nog
langere in gevangenhouding van de Lemy-he
ren onrechtmatig is.
Wettelijk is het zo dat een bevel tot verlenging van de gevangenhouding
van een verdachte uiterlijk dertig dagen na het vonnis moet worden
betekend. In het geval van Van Leeuwen en Rijsbergen liep deze ter
mijn dinsdagnacht om twaalf uur af. Frits Rijsbergen: "Die dinsdag
was er nog niets binnen. Nu doen ze nog wel eens lullig en komen ze 's
avonds pas om vijf voor half tien met zo'n verlenging aanzetten, vlak
voordat de recreatie is afgelopen. Maar om half tien was er nog steeds
geen verlenging. Tot twaalf uur 's nachts heb ik vreselijk in de zenuwen
gezeten maar daarna was ik dolgelukkig. Toen wist ik zeker dat we
eruit zouden komen.
Hans van Leeuwen achter de directeurstafel van de Lemy: Wij zijn
onschuldig". Frits Rijsbergen rechts) lijkt er ht zijne van te denken maar is
het volledig met zijn baas eens.
Bij de koffieshop in de St. Jorissteeg blijft men Hans e
gehangen.
x Frits steunen, getuige dit spandoek dat aan de'gevel is
De volgende dag is de zaak aan het
rollen gebracht. Mijn nieuwe ad
vocaat, mr. Wladimiroff, vroeg
de procureur-generaal om ons
vrij te laten. Die man vroeg vijf
dagen bedenktijd maar weigerde
daarna om dat te doen. Wladimi
roff heeft toen een kort geding
tegen de staat aangespannen.
Wat wij dus hebben gewonnen".
Hoewel hun in vrijheid stelling een
voorlopige status heeft (waar
schijnlijk dient in mei het hoger
beroep in de Lemy-affaire) zijn
Hans en Frits er heilig van over
tuigd niet opnieuw in de cel te
belanden. "We hebben nu de mo
gelijkheid om zelf aan het werk
te gaan en de stukken op te dui
ken die we straks nodig hebben
om onze zaak te kunnen verdedi
gen en onze onschuld te bewij-
Dat ze volmaakt onschuldig zijn
blijven Van Leeuwen en Rijsber
gen hardnekkig volhouden. "Wij
hebben niet gewerkt met valse
facturen, wij hebben geen lege
bv's in het leven geroepen, kort
om; wij hebben niet de belasting
voor vijftien miljoen gulden ont
doken. Dat er fraude is gepleegd
staat als een paal boven water.
Niet door ons maar door Wolf
gang S. en zijn maatjes".
Rode draad
Wolfgang S. is de man wiens naam
als een rode draad door het mara
thon-proces liep. Het proces dat
tot de uiteindelijke veroordeling
van Van Leeuwen en Rijsbergen
leidde: respectievelijk vijf en
vier jaar gevangenisstraf. Vol
gens de verdediging was S. dé
grote man in de gigantische mil-
joenenzwendel en niet de Lemy-
heren, zoals de twee Leidse ver
dachten dikwijls werden ge
noemd. S. verscheen evenwel
niet voor de Haagse rechtbank
omdat hij hartpatiënt was en elk
Radarcontrole
LEIDEN - De Leidse politie heeft
van gistermorgen elf tot gister
middag één uur een radarcontro
le gehouden op de IJsselmeer-
laan. 423 voertuigen passeerden.
In totaal werden 27 overtredin
gen genoteerd. Hoogst gemeten
snelheid was 82 kilometer. Vijf
tig is maximaal toegestaan.
Van tien tot twaalf gistermorgen
hield de politie eveneens een
technische controle op de Rijns-
burgerweg. Dertien processen
verbaal werden opgemaakt.
Meestal ging het om gladde ban
den.
Inspraakavond
over bouw
woningen op
LAF-complex
leiden omwonenden van het
vroegere LAF-complex aan de
Lusthoflaan kunnen vanavond
om acht uur in buurthuis "Het
Spoortje" nun wensen kenbaar
maken met betrekking tot de ge
plande woningbouw op het
braakliggende terrein.
Het is de bedoeling dat op het ter
rein van de voormalige Leidse
Apparaten Fabriek in opdracht
van de woningbouwvereniging
"Ons Belang" zo'n vijftig wo
ningwetwoningen worden ge
bouwd. De eerste opzet, gemaakt
door de Rotterdamse architect
Leo de Jonge en het Leidse bu
reau Herms van den Berg, is in
middels klaar.
Naar aanleiding van opmerkingen
die worden gemaakt zal worden
bekeken in hoeverre het bouw
plan kan worden aangepast.
Over de indelingen van de wo
ningen zelf zal op deze avond wel
informatie worden gegeven,
maar inspraak hierover is niet
mogelijk.
Het is de bedoeling om dat te doen
met de toekomstige bewoners
van de huizen. Het bureau huis
vesting is nu bezig om in overleg
met de Stichting Welzijn en het,
wijkcollectief Noord een selectie'
te maken van gegadigden.
moment op de operatietafel kon
worden gelegd.
"Justitie heeft S. de hand boven
het hoofd gehouden", is de stelli
ge overtuiging van Van Leeuwen
en Rijsbergen. "Op drie decem
ber werd Sieracki uit het zieken
huis ontslagen. Dat was vijf da
gen voor het pleidooi maar we
hebben 'm nooit in de rechtzaal
gezien".
Van Leeuwen grijpt impulsief de
telefoon en draait een nummer in
Rotterdam. Door middel van een
luidsprekertje kan de rest van
het vertrek meeluisteren. "Hal
lo", klinkt het aan de andere
kant van de lijn. "Ja mevroxiw u
spreekt hier met Jansexi, zou ik
Wolfgang even mogen spreken?
Waarover? Over vakantiebon-
nen". Na enige aarzeling klinkt
het aan de andere kant: "Ehh,
Wolfgang gaat niet over vakan
tiebonnen en bovendien is hij
niet thuis". "Hij ligt toch niet in
het ziekenhuis?", vraagt Van
Leeuwen vervolgens bezorgd.
"Nee hoor". Van Leeuwen:
"Maar ik heb gehoord dat hij ziek
is". "Ja dat klopt", bevestigt
Wolfgaxxgs vrouw. "Nee hoor, het
is niet ernstig met 'm". Van Leeu
wen beëindigt het telefoonge
sprek met de opmerking. "In elk
geval bedankt. Doet u de groeten
aan Wolfgang. Ik ben namelijk
een goede vriend van 'm. Zeg
maar dat Jansen heeft gebeld.
Jan Jansen"
In de directeurskamer ligt nage
noeg iedereen dubbel van het la
chen. Wanneer men zo'n beetje is
uitgelachen zegt Van Leeuwen
cynisch: "Een doodzieke hartpa
tiënt. Moet echt door justitie
worden beschermd"
Van Leeuwen beweert onschuldig
te zijn. Zijn stellige overtuiging
is dat Sieracki de boosdoener is.
Maar waarom heeft hij dan za-
Jcen gedaan met de Rotterdamse
hartpatiënt?
"Je kunt toch niet ruiken dat zo ie
mand de kluit belazert". Hoofd
uitvoerder Andre van der Aart
springt zijn directeur bij. "Ik heb
vijftig aannemers opgespoord
die met dezelfde zogenaamde le
ge bv's in zee zijn geweest als wij.
Vijftig stuks en daar zitten een
heleboel grote jongens bij. Ik
op dit moment liever geen
want we moeten ook nog
een beetje werk zien te houden.
De namen krijg je wel bij het ho
ger beroep te horen. Een paar
van die jongens slepen we name
lijk voor het hof'
Draaiboek
Terugblikkend op de elf zittingsda
gen die de Haagse rechtbank aan
de Lemy-affaire wijdde, zeggen
Van Leeuwen en Rijsbergen:
"Van het begin af aan was het
duidelijk dat wij moesten han
gen. Er was een draaiboek in el
kaar gezet dat uiteindelijk tot
een maximum veroordeling
moest leiden. Zelfs rechtbank
president mr. Kootte was er al
voordat het proces begon van
overtuigd dat wij schuldig wa
ren. Hij heeft zich partijdig opge
steld en zijn partijdigheid op el
ke zittingsdag wel een keertje la
ten blijken".
Van Leeuwen diept uit een giganti
sche papierberg het 'proces-ver
baal ter rechtzitting op'. "Kun jij
je die meneer Balkenende van
het Sociaal Fonds Bouwnijver
heid nog her:'
die tijdens het getuigenverhoor
drie uur lang heeft zitten zweten
en uiteindelijk moest toegeven
dat er bij het opmaken van de
SFB-rapporten ernstige fouten
waren gemaakt ten nadele van
de Lemy. Weet je nog dat mr.
Kootte aan het eind van de mid
dag zei: "Het lijkt me beter om
maar een einde te maken aan de
ze martelgang"? Het hele geval
Balkenende beslaat nog geen
volledige pagina in het proces
verbaal. Waarom? Omdat het in
ons voordeel is en dus voor de
rechtbank niet van belang. Twee
weken voor het proces begon
sprak mr. Kootte nog een knaap
vrij die bij mij in het Huis van
Bewaring zat. Die knaap is een
heroinedealer. Er was heroine bij
hem thuis gevonden, en hij was
gewapend. Eis: vijf jaar en negen
maanden. Kootte liet die jongen
gaan omdat er een fout in de dag
vaarding was gemaakt. Bij onze
zaak wemelde het van de verval
ste rapporten en diezelfde mr.
Kootte deelt vijf en vier jaar uit.
Ik heb altijd vertrouwen gehad
in de Nederlandse rechtspraak.
Tot de uitspraak van Kootte. Bij
het uitspreken van het vonnis
had Kootte het over de verloede
ring van de maatschappij. Na
zo'n proces kunnen we beter
spreken over de verloedering
van de rechtspraak".
Twijfelt Van Leeuwen aan de juis
te rechtsgang in zijn eigen straf
zaak, ronduit vernietigend is zijn
oordeel over de gang van zaken
tijdens het gerechtelijk vooron
derzoek.
Wijkagent
Over hoofdinspecteur Mostert van
de Leidse politie, de man die het
gerechtelijk vooronderzoek leid
de zegt hij: "Die man is niet eens
in staat om een kruiswoordpuz
zel op te lossen, laat staan een
dergelijk gecompliceerde zaak.
Hij zou het misschien aardig
doen als wijkagent. Het ergste
van alles vind ik nog hoe het er
bij de rechter-commissaris aan
toe is gegaan. Die man houdt er
sadistische praktijken op na. Ik
werd daar een keer 's ochtends
om negen uur in een donker ka
mertje van twee bij twee meter
gezet. Pas om twaalf uur 's
nachts werd ik er uitgehaald
voor een verhoor. Die man doet
dat gewoon om je te desoriënte
ren, je in de war te brengen. Hij
heeft ons ook lange tijd met aller
lei beperkingen vast laten zitten.
Pas toen ik hierover een brief
aan Amnesty International
schreef werden onze beperkin
gen opgeheven".
De verduisterde miljoenen komen
ter sprake. Rijsbergen begint te
lachen en voelt in z'n binnenzak.
"Als het goed is moet ik er hier
een paar hebben zitten", merkt
de rechterhand van Van Leeu
wen op en toont vervolgens een
paar briefjes van 25. "Hier moet
ik het de rest van de week mee
doen".
Van Leeuwen: "Het klinkt je mis
schien een beetje vreemd in de
oren maar wij bezitten met z'n al
len nog niet eens een miljoen. De
zaken gaan op dit moment zelfs
slecht. De pot is leeg. We hebben
niet eens meer voldoende geld
om onze advocaten te betalen.
Maar die hebben in elk geval
aangekondigd desnoods pro-deo
door te zullen gaan. Dus wat dat
betreft is het niet zo erg. Veel
mensen vinden het vreemd dat
mijn hoofduitvoerders in grote
wagens rijden. Ik verlang wel
van die jongens dat ze 24 uur per
dag beschikbaar zijn voor de
zaak. Ze werken hard, verdienen
niet eens zo gek veel en zitten
veel op de weg. Nou dan mogen
ze van mij in een knappe auto rij
den".
De vloedgolf van publiciteit rond
de Lemy-affaire heeft voor het
gezin van Van Leeuwen nog een
vervelend vervolg gehad. In de
cember werd een roofoverval op
'huize Van Leeuwen' aan de Ka-
naalweg gepleegd. Van Leeu
wen: "De mensen lazen in de
kranten steeds weer dat wij de
belasting voor zoveel miljoen
hadden opgelicht. Een paar dwa
zen dachten kennelijk dat er bij
mij thuis een paar miljoen gul
den op ze lag te wachten. Het
trieste gevolg was dat mijn doch
tertje een pistool op het hoofd
werd gezet. Zoiets vind ik af
schuwelijk. Als ik dergelijke lui
in m'n handen krijg gaan ze wel
van acht hoog over de reling.
Dan krijg ik nog een mindere
straf dan ik nu heb gehad en dat
weet ik tenminste waar ik voor
moet zitten".
JAAP VISSER
Loos-alarm
"Nederland lijkt zo langzamer
hand het land van de ver
knoeide aarde". Die ver
knoeide aarde zou volgens de
Leidse Muurkrant "wel eens"
het voormalige terrein van de
drukkerij "Rotogravure" aan
het Noordeinde kunnen zijn.
"Bij die drukkerij werkten ze
met etsende (uitbijtende)
stoffen. Een kans dus dat het
riool is aangetast. Maar zelfs
als het riool niet kapot is ge
gaan door het ètsmiddel kan
er gif in de grond zijn geko
men. De "Roto" loosde op
het Galgewater. Eenmaal uit
het riool slaan de zwaardere
stoffen neer. Dat betekent
dat bij de riooluitgang veel
stoffen neerslaan, die dan in
het grondwater dringen. Dat
vergiftigt de grond dan
De eerste van de 75 huizen die
Westland-Utrecht op de
plaats van de gesloopte "Ro
to" bouwt, zijn zojuist be
woond. De Muurkrant vraagt
om een onderzoek.
Als het aan milieuwethouder
Paul Bordewijk zou liggen is
het onderzoek reeds afge
rond.
PvdA-raadslid Refie Eikerbout
had zijn partijgenoot Borde
wijk dinsdagavond al meege
deeld dat hij vragen over de
"Roto"- zaak zou stellen in de
vergadering van een raads
commissie gisteravond. Bor
dewijk bleek genoeg te heb
ben aan een dag onderzoek.
De wethouder vindt de
Muurkrant dan ook "niet zo'n
betrouwbaar medium".
"Voor de bouw van de wonin
gen is veel grond afgegra
ven", antwoordde wethouder
(en chemicus) Bordewijk.
"Met name voor de aanleg
van een parkeerkelder is
grond afgegraven. Juist op de
plek waar gif zou kunnen zit
ten". Een korte maar krachti
ge uitslag van het bliksemon-
derzoek.
Menno Witteveen (D'66) ook
-
door René van der Velden Jaap Visser
fAGALGEWATER
al geen liefhebber van de
Muurkrant - zei te weten
"dat de Rotogravure op de
begane grond drukte en dat
daaronder een betonnen kel
der zat". Hij gelooft daarom
dat er helemaal geen gif in de
grond is verdwenen.
Bordewijk deelde verder mee
dat de afgegraven grond niet
op gif is onderzocht.
Eikerbout hield aan ("niet dat
ik zo verontrust ben, maar
veel mensen lopen langs de
Muurkrant" en staan er bij
stil): "Waar is de afgegraven
grond naar toe gegaan?".
Verwarring.
"Naar Lekkerkerk?" probeerde
Vink (CDA).
Frits van Oosten (PPR) werd
nu ook benieuwd naar de
stortplaats.
Wethouder Bordewijk beloofde
te onderzoeken waar de afge
graven grond met mogelijk
gif is gebleven.
Aken (PvdA) dan, de man die
als wethouder bijna vier jaar
geleden Muurkranten wit liet
kalken. Het wildplakken be
schouwde hij destijds "ter
reur op de muur". Na de
komst van de "aanplakbor
den voor niet-commerciële
doeleinden" is die terreur
wat hem betreft minder ge
worden maar nu vindt hij
vooral het gespuit met
verfbussen een crime. ("Moet
je eens gaan kijken als Du
Prie de hekken voor de Zijl
poort heeft weggehaald. Daar
gaat de crèmekleur").
Van Aken: "De Muurkrant bel
de mij vorige week op met
het verhaal over mogelijke
bodemverontreiniging. Ik
heb de Muurkrant gewezen
op enkele andere bedenkelij
ke bedrijven, zoals mogelijk
Krantz. Maar denk ook eens
aan de enorme hoeveelheden
gif die amateurfotografen
wegspoelen. Hele verhalen
heb ik de Muurkrant verteld
over het gebrek aan controle
op vuilstort. En hoe wij
voortdurend voor die contro
le gepleit hebben. De gif
vondsten van de afgelopen
tijd in Zuid-Holland hebben
mij niets verbaasd. Ik heb de
Muurkrant ook gewezen op
de afdeling milieu van de ge
meente. Gaat u naar milieu
ambtenaar In 't Veld; die kan
u meer vertellen. Van een af
deling milieu had de man van
de Muurkrant nooit gehoord,
laat staan van In 't Veld. Wie
schetst dan mijn verbazing
als twee dagen na dit gesprek
de Muurkrant in de stad
hangt!".
"Milieuverontreiniging'" oor
deelden enkele raadsleden.
We zullen zien wat het "onder
zoek" brengt
Brand-alarm
Precies één persoon heeft zich
na een uitgebreide oproep ge
meld bij de Leidse Werk
groep "Hulp bij brandwon
den". De Werkgroep wil
slachtoffers van brand bij el
kaar brengen om "niet meer
individueel de problemen op
te kroppen maar elkaar te le
ren de problemen te lijf te
gaan".
Terwijl er naar schatting hon
derden ex-brandwondpatiën
ten in de Leidse regio rondlo
pen, reageerde slechts één
persoon op de oproep van de
Werkgroep. Die persoon
bleek bovendien geen patiënt
maar een verpleegster.
Hoe komt dat nou? "De drem
pelvrees, hè", zegt Joke, ex-
patiënt en een van de iniatief-
neemsters van de Werkgroep.
"De mensen willen hun ver
brande huid het liefst weg
stoppen en blijven thuis".
Maar er is misschien ook een
andere reden. De Werkgroep
maakt deel uit van de lande
lijke Vereniging van Ex-
brandwondpatiënten. Die
vereniging wil dat de Leidse
Werkgroep onder haar wijde
vleugels blijft. Met als gevolg
dat het contactadres van de
Leidse Werkgroep in.... Be
verwijk zit.
De vereniging had voor de op
roep tot overmaat van ramp
haar oude telefoonnummer
doorgegeven zodat de proce
dure om met de Leidse Werk
groep in contact te komen he
lemaal omslachtig werd.
Het plan van de Werkgroep op
korte termijn is een thema- of
praatavond te houden voor
ex-patiënten. Het ideaal voor
de lange termijn is een week
je afzondering van de leden
van de Werkgroep; in een
rustige omgeving ontspan
nen zonder dat "het boze bui-
tengebeuren" de ex-patien-
ten op de huid zit.
Voor de goede orde. het juisie
contactadres van de Leidse
Werkgroep is postbus 414,
1940 AK in Beverwijk. Bellen
kan ook, naar 02510-36144.
Een secretaresse van de
brandwondenvereniging ver
wijst u dan door naar de
Werkgroep. Omslachtig blijft
het.
