Deel personeel
Enka in Breda
herplaatsbaar
VS'
Europa': 'Minder kunstvezel
Hollandse aardappel in Rusland op tafel
Bonden "verbijsterd" over sanering
Werknemers: "Dit
is een enorme klap
SS
ss
llNSDAG 20 JANUARI 1981
ECONOMIE
FAGINA 17
GRONINGEN (GPD) - Vele miljoenen Rus
sen eten dit jaar Nederlandse aardappe
len. De Sowjet-Unie heeft bij drie Neder
landse bedrijven voor tientallen miljoe
nen guldens tussen de 30.000 en 40.000 ton
pootaardappelen gekocht. Daarin zit een
positieve kant voor het in problemen ver
kerende Avebe-concern in Veendam. Een
flink deel van de „aardappelmeelberg" is
verkocht aan Polen en de directie heeft
goede hoop dat de te grote voorraden het
lopende jaar nog tot aanvaardbaar peil
worden teruggebracht.
De binnenkort naar Rusland te verschepen
pootaardappelen komen voor een groot
deel van Groninger. Drentse en Friese bo
dem. Het Noorden verbouwde in 1980 bij
na de helft van alle Nederlandse pootaard
appelen. Ons land is de grootste leveran
cier van de wereld met 425.000 ton, die
vorig jaar naar ruim vijftig landen gin-
R-
De Sowjet-Unie zat vorig jaar met een ex
treem lage aardappeloogst en een matige
kwaliteit pootgoed. De Russen kijken nu
voor verbetering van de situatie naar Ne
derland. Onder invloed van de Sowjet-
Unie wordt in de Oostbloklanden een wij
ziging doorgevoerd van de landbouwpoli
tiek. Steeds meer landen gaan ertoe over
om de fabrieksaardappelteelt grotendeels
te vervangen door de verbouw van con
sumptieaardappelen om een eind te ma
ken aan de voedselschaarste in deze sector.
Hoger plan
Het is voor het eerst dat de Sowjet-Unie op
zo grote schaal in ons land pootaardappe
len koopt. De Russen willen hun aardap
pelrassen op een hoger plan brengen.
Adjunct-secretaris ing. H. de Kroon van de
Groninger Maatschappij van Landbouw:
„De Russische order komt goed gelegen,
aangezien deze de markt van aardappel-
pootgoed kan doen opleven. Dit zal geen
nadelige invloed hebben op de teelt in ons
land. al is deze opdracht wel wat laat, om
dat de export van pootgoed al voor een
belangrijk deel plaats heeft gehad naar
landen waar eerder wordt geoogst dan bij
ons". De aardappelen voor de Sowjet-
Unie gaan daar in mei de grond in.
De aardappelhandel spreekt van een zeer
grote hap uit onze eigen voorraad poot
goed. Voor eigen gebruik zijn daardoor
aanzienlijk minder pootaardappelen be
schikbaar. Insiders verwachten niet dat
we straks zelf pootgoed moeten kopen in
het buitenland. Een prijsstijging van het
pootgoed zit er echter zeker in. In hoever
re dit deze herfst leidt tot een hogere aard
appelprijs voor boer en consument, laat
zich nog niet goed inschatten, aldus de
aardappelhandel.
De bedrijven die de Russische order in dank
hebben aanvaard, zijn de ZPC (Zaai- en
Pootgoedcentrale in Leeuwarden). Agrico
in Emmeloord en Wolf en Wolf in Lelystad
ARNHEM ZGPD) - De leiding van kunstvezelproducent Enka, dochter van multinational
Akzo, denkt althans een deel van de duizend overtollige medewerkers in Breda en Arnhem
elders binnen Enka- en Akzo-bedriiven werk te kunnen bieden.
Werknemers van Enka in Breda verlaten het bedrijf, waar sommigen hun gehele werkzame leven hebben
doorgebracht.
Benadeeld
be gebroeders C. J. en L. var.
I der Vliet, groot
aandeelhouders van de in
staat van faillissement verke
rende bouwmaatschappij
Van der Vliet-Wernink Be
i heer NV, hebben bij de Am-
j sterdamse rechtbank een ver-
j zoekschrift ingediend tot hel
houden van een aandeelhou
dersvergadering. De vice-
president van de Amsterdam-
I se rechtbank, mr. E. W. de
j Kruijff, zal de zaak op 21 ja-
1 nuari behandelen en naar ver-
wachting op die dag uit
spraak doen. zo hebben ge
noemde groot-
1 aandeelhouders bekendge-
maakt.
(Volgens de heer C. J. van der
Vliet is de zeldzaam voorko-
mende procedure aanhangig
gemaakt omdat hij en zijn
broer zich ernstig benadeeld
voelen door het gevoerde be-
leid van directie en commis
sarissen. Onlangs bleek dat
de Raad van Commissarissen
zichzelf ontbonden had en dat
er ook geen directie meer aan
wezig was.
Piloten staken
Piloten van de Italiaanse lucht
vaartmaatschappij Alitalia
zijn gisteren begonnen aan de
eerste dag van een staking
van een week. Alle internatio
nale vluchten op één na vielen
uit als ook negentig procent
van de binnenlandse vluch
ten.
De Italiaanse piloten eisen met
de actie meer loon. Zij verdie
nen op het ogenblik tussen de
40.000 en 80.000 gulden per
jaar. Maar hebben verklaard
dat dit slechts de helft is van
wat piloten in de meeste an
dere Europese landen als sa
laris ontvangen.
Loonsverhoging
Tachtig procent van de werkne
mers van de Britse fabrieken
van Ford heeft zich bij een
stemming akkoord verklaard
met een loonsverhoging van
9,5 procent. De vakbonden
die de 60.000 werknemers bij
Ford vertegenwoordigen,
hadden dit loonaanbod ver
worpen. De inflatie in Groot-
Brittannié bedraagt op het
ogenblik ongeveer 15,1 pro
cent op jaarbasis. De arbeids
overeenkomst bij Ford is in
het verleden vaak een lei-
i draad geweest voor de rest
van de Britse particuliere in
dustrie.
LEIDEN - Op de Leidse veemarkt wer
den vandaag 4105 dieren aangevoerd. In
lotaal werden maandag en dinsdag 5903
dieren aangevoerd. Slachtrunderen 181;
«ebruiksvee 200; graskalveren 20; nuch
tere kalveren 1763; veulens/pony's 8;
Varkens 1257; biggen 38: schapen/lam-
Ineren 533; bokken/geiten 85.
plachtvee- prijsnoteringen slachtrunde
ren hetzelfde als gisteren. Nuchtere
Slachtkalveren van 125 tot 200; slacht-
Zeugen van 230 tot 240. Gebruiksvee:
melk- en kalfkoeien van 1650 tot 2965;
■varekoeien van 1050 tot 2200; pinken van
■800 tot 1500; graskalveren van 250 tot
i800; nuchtere kalveren rood 250 tot 425;
Zwart van 185 tot 315; biggen van 85 tot
93; schapen van 180 tot 240v lamineren
an 200 tot 230; geiten van 20 tot 85; le
waliteit lammeren 140 tot 310.
'Toelichtingen; slachtrunderen matig, re
delijk, stabiel; kalf- en melkkoeien dito;
'varekoeien dito. vaarzen en pinken dito;
graskalveren dito; nuchtere kalveren re
delijk. redelijk, iets hoger; varkens ruim,
redelijk, iets lager; lopers en biggen ma
tig, matig, stabiel; schapen/ redelijk, re
delijk, iets lager.
ïROENTEVEILING KATWIJK AAN
)EN RIJN: Datum 19-1-1981.
loerekool per kg 32-96, Waspeen AI per
ast 16,--21,70. Waspeen All per kist 7,--
10,-. Waspeen BI per kist 16,- r 20,-. Was-
>een Bil per kist 7,20, Waspeen Cl per
cist 13,90 -15,10, Waspeen CII per kist 5 -
12.70, Aanvoer: 164 ton. Breekpeen AI
per kist 5,20-13,70, Prie A per kg 61-1.33,
Uien per kg. oe.-73, Knolselderij 51-66.
Begin dit jaar had Akzo Nederland
740 vacatures; bij de gezonde Enka-
vestigingen in Emmen, Ede,
Steenbergen en Arnhem waren er
nog eens 250 vrije banen. Jaarlijks
is er bij Akzo Nederland een ver
loop van 2800 medewerkers.
Volgens mr. D. Sorgdrager, lid van
de raad van bestuur van het Ne
derlands-Duitse Enka. is het on
denkbaar dat het verlies aan ar
beidsplaatsen in Breda door deze
vacatures geheel gecompenseerd
kan worden. "Maar voor een deel
van het personeel, ik denk daar
bij aan enkele honderden, moe
ten er mogelijkheden zijn".
Voor het Enka-personeel in Breda -
700 mensen, onder wie een aantal
Belgen - betekent aanvaarding
van banen bij andere Akzo- en
Enka-bedrijven dat ze moeten
verhuizen. Uitvoering van het
Akzo-plan om in Breda een
verffabriek te bouwen, is niet bin
nen vijf jaar te verwachten. De
bereidheid van het Bredase per
soneel om elkders in ons land bij
Akzo-Enka aan de slag te gaan
zal, zo wordt algemeen aangeno
men, niet groot zijn.
De 250 Enka-vacatures bestaan bij
de bedrijven in Arnhem (Kleefse-
waard), Ede en Emmen. Deze
vestigingen blijven bij de giste
ren aangekondigde sanering als
gevolg waarvan vierduizend ba
nen bij Enka in ons land, West-
Duitsland en Noord-Ierland ver
loren gaan, buiten schot. In deze
BRUSSEL (GPD) - Bij de Europe
se Commissie leeft de hoop dat de
niéuwe Amerikaanse regering
onder president Reagan snel een
einde maakt aan de lage prijzen
voor olie en aardgas, die door de
Amerikaanse industrie als grond
stof worden gebruikt.
Door dit voordeel is de produktie
en export van goedkope Ameri
kaanse synthetische vezels
enorm gestegen. Europese on
dernemingen, zoals Akzo, raak
ten daardoor een deel van de Eu
ropese markt voor deze produk-
ten kwijt.
De Amerikaanse export van syn
thetische vezels - en de laatste
tijd ook van laken en garen - naar
bedrijven worden vrijwel zonder
uitzondering winstgevende pro-
dukten gemaakt, variérend van
rayon-textiel en sponsen tot ban
den garens en industriële garens.
Enka neemt in een aantal van de
ze sectoren een overheesende po
sitie op de wereldmarkt in.
Om die positie te behouden is vol
gens Enka sanering van de ver
liesgevende produktie onvermij
delijk. De voorgestelde maatre
gelen leveren een besparing van
150 tot 200 miljoen gulden per
jaar op. Dat bedrag komt overeen
met het verlies van tweehonderd
miljoen dat Enka over 1980 ver
wacht. In 1979 was op de produk
tie van de onverkoopbare synthe
tische textiel- en tapijtgarens en
vezels al een verlies van 150 mil
joen geleden Toch maakte Enka
als groep in dat jaar voor het eerst
weer een bescheiden winst dank
zij de goede resultaten van de an
dere produkten die inmiddels
ruim 60 procent van de totale om
zet uitmaken.
Intussen blijft de raad van bestuur
van Enka nog hopen op uitvoe
ring van het zogenaamde Arenka-
project, dat voorziet in de ver
vaardiging van een nieuwe super
vezel. Hiervoor is het plan fabrie
ken te bouwen in Emmen en Def-
zijl. In de research van de Arenka-
vezel is al honderd miljoen gul
den geïnvesteerd. Binnen enkele
maanden wil de Enka-leiding, zo
werd maandag meegedeeld, de
de EG is een van de belangrijke
handelsvraagstukken die op het
ogenblik tussen Amerika en de
Europese Tien bestaan. De sterke
Amerikaanse concurrentie is
vooral in Engeland en Italië, en in
mindere mate in Frankrijk geble
ken.
Tijdens hoorzittingen in de Ameri
kaanse senaat zei de nieuwe
Amerikaanse bewindsman voor
energie dat hij het prijsvoordeel
voor olie, dat de Amerikaanse in
dustrie geniet, direct wil afschaf
fen. "Dat zou een eerste goede
stap zijn. We hopen dat er ook
sneller een einde komt aan de la
ge prijzen voor aardgas", aldus
een zegsman van de Europese
knoop definitief doorhakken.
Bonden verbijsterd
De vakorganisaties Industriebond
FNV en de Unie BLHP zijn "ge
schokt en verbijsterd" door het
aangekondigde saneringsplan
voor Enka-Europa, de kunstve-
zelgroep van het Akzo-concern.
Uitvoering van dat plan vergt in
West-Europa ten minste vierdui
zend arbeidsplaatsen, waarvan
ruim duizend in Nederland (730
in Breda en driehonderd in Arn
hem).
Vooral de voorgenomen sluiting
van de Enka-spinnerij in Breda -
vermoedelijk nog dit jaar - is de
bonden in het verkeerde keelgat
geschoten. Een niet-
onderbouwde panieksituatie",
aldus de Unie BLHP.
Volgens de bonden heeft de Enka-
top in maart vorig jaar nog ver
klaard dat de Bredase vestiging
van het Nederlands-Duitse con
cern behouden blijft. Een belofte
die nu geweld wordt aangedaan,
omdat de spinnerij in zijn geheel
wordt overgeplaatst naar de En-
ka-vestiging in het Westduitse
Oberbruch. De bonden spreken
van "geschuif met produkties"
en verwijten de Enka-leiding de
vestiging in Breda op te offeren.
Overigens gaan in Oberbruch (4200
werknemers) ondanks de voorge
nomen overplaatsing zo'n 830 ar
beidsplaatsen verloren.
commissie, het dagelijkse EG-
bestuur.
Volgens EG-experts krijgen de
Amerikaanse fabrieken voor syn
thetische vezels hun olie en aard
gas tien tot vijftien procent goed
koper dan de Europese concurre
rende bedrijven.
Tegendruk
Na herhaalde klachten van Europe
se kant en tegendruk van de be
trokken Amerikaanse onderne
mingen kwam het onder presi
dent Carter tot een afspraak: het
olieprijsvoordeel zou in septem
ber 1981 worden opgeheven. Aan
het aardgas voordeel zou in vijf
Cijfers
Na door de Enka-raad var. bestuur
te zijn ingelicht, verklaarden vak
bondswoordvoerders gisteren
zich eerst met hun (kader)leden
over de ontstane situatie te willen
beraden alvorens opnieuw met
de bedrijfsleiding te praten. Dat
tweede gesprek met de Enka-top
is op 2 februari. Vooruitlopend
daarop kondigden Akzo-
specialist J. Schermer (Industrie
bond FNV) en G. van Os (Unie
BLHP) aan bij die gelgeenheid
inzage te willen hebben in de fi
nanciële gegevens. "Een dergelij
ke onderbouwing ontbreekt nu
totaal", aldus de bonden.
Schermer zei het voorts opvallend
te vinden dat de Enka voorname
lijk oorzaken van buiten af (zware
concurrentie en overcapaciteit)
noemt voor de slechte gang van
zaken. De bedrijsleiding dient
wat hem betreft ook de hand in
eigen boezem te steken. "Te spre
ken van een afwachtend en de
fensief beleid is nog zwak uitge
drukt. Er is sprake van totale ca
pitulatie", aldus Schermer.
jaar een einde worden gemaakt.
In Brussel wordt afgewacht wat de
regering-Reagan op dit gebied
gaat ondernemen. Aangedron
gen wordt ook op de opheffing
van het verbod op de export van
nafta, het oliederivaat dat de be
langrijkste grondstof is voor de
Europese producenten van syn
thetische vezels. In Amerika
wordt als grondstof ook veel
ethyleen gebruikt. Dit wordt ge
wonnen uit aardgas.
De Amerikaanse export naar de EG
schijnt zich nu min of meer gesta
biliseerd te hebben. Spectaculai
re groei vond twee jaar geleden
plaats. Voor polyester haren
steeg het Amerikaanse markt-
BREDA (GPD) - „Je weet na
tuurlijk al jaren dat er ontsla
gen kunnen vallen. Maar als je
zo plotseling hoort dat alles
weggaat, is dat toch een enor
me klap. Voor iedereen". En-
ka-werknemer J. Verheijen is
met stomheid geslagen. Hij
verlaat 's middags bij de
ploegwisseling als een van de
laatsten het terrein. Na bijna
35 jaar arbeid voor het Breda
se bedrijf gaat straks ook voor
hem de poort definitief dich-
t.
De stemming onder de Enka-
mensen was gisteren gelaten.
Het is over, beseffen ze. Later
zal de reactie nog wel komen.
aandeel in de EG bijvoorbeeld in
één jaar (van 1978 tot 1979) van
vier tot tien procent. In Italië rees
deze import van 1,9 tot 9,9 pro
cent en in Engeland zelfs van 5,9
tot 14,9 procent, allemaal in één
jaar.
In Brussel wordt erkend dat som
mige synthetische vezels in Ame
rika goedkoper dan waar ook ter
wereld geproduceerd worden.
Een woordvoerder: "Dat geldt
trouwens niet meer alleen voor
vezels. Sommige textielproduk-
ten zoals denim en fluweel wor
den in de VS goedkoper gemaakt
dan bijvoorbeeld in Hong Kong,
een van de goedkope textielpro-
ducenten in de wereld".
Invoer gestopt
DEN HAAG (ANP) - Een geval
van varkenspest, dat zich in
Leidschendam heeft voorge
daan. is voor Engeland aanlei
ding geweest de invoer van
vers varkensvlees uit Neder
land stop te zetten. Het in
voerverbod is vorige week
vrijdag ingegaan.
Volgens het produktschap voor
Vee en Vlees, dat dit gisteren
heeft meegedeeld, heeft het
verbod geen grote economi
sche betekenis. Sinds Enge
land op 1 april vorig jaar de
varkensvleesinvoer na een ja
renlang verbod toestond,
heeft Nederland er slechts
1.500 ton heen kunnen zen
den.
De inzet van de honderden ar
beiders die zich sinds de be
zetting van het bedrijf in 1972
zo voor Enka hebben uitge
sloofd, is tevergeefs geweest.
Verheijen: „Toen we aan de
directeur vroegen wat er
eventueel nog mogelijk is,
kon hij maar vijf letters uit
brengen: niets! Daar kunnen
we het dan mee doen".
De ploeg Enka-werknemers die
gisterochtend om zes uur het
bed opzocht, kon het defini
tieve bericht over de sluiting
het eerst via de radio verne
men. De laatste dagen werd er
op het bedrijf sceptisch gegist
naar de plannen van de direc
tie, maar zekerheid was er
niet. Iemand van de expedi
tie: .Als we wat te weten kwa
men, was dat via de kranten.
Zo ging het immers altijd.
Een directie is nooit zo vlot
met mededelingen en wacht
tot het laatste moment".
Ouderen
De man, dertien jaar werkzaam
bij Enka, ziet voor zichzelf
nog wel mogelijkheden om in
de toekomst elders aan de bak
te komen. Maar hij be
schouwt zich wel als een van
de uitzonderingen onder de
zevenhonderd arbeiders. „Ik
raakte er behoorlijk van on
dersteboven. Maar ik ben nog
vrij jong. Er werken hier men
sen die ouder zijn dan 55 jaar.
Daarnaast is er nog een groep
van driehonderd man tussen
de 45 en de 55 jaar. Die eerste
groep zit z'n tijd wel uit. Maar
voor die tweede groep wordt
het wel verschrikkelijk moei
lijk om in de omgeving aan
een baan te komen".
JL y
SChP b%P'
1.07°
ScSüp^n"
1s'oOb
..'«vrnb Bnk.
187.00
Telegraaf
62.10
Tilb. Hyp. bk
135,00
T« Kebrlf
Ver Glantf
29.90
isJS
34.50
HrjrnrrI rrrl
j™°
H'yers
Wijk en Her
1S&
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Tokyo P
Tokyo P
Udi-Idvc
Vlkin*
GOUD EN ZILVEK
Goud: onbew. 38700 - 39400.
Vorige 39050 - 39750.
Zilver onbew 967 - 1070
Vorige 980 - 1083.
BUITENLANDS
GELD
fsS&rT iii
'j;ïï
AMSTERDAM (ANP)- De Amster
damse effectenbeurs gaf vandaag
een kleurloos beeld te zien. De
koersen waren over het algemeen
lager, terwijl de activiteit op de
vloer aan de zeer magere kant
was. Ook van de zijde van de
Amenkaanse beurs waren er van
daag geen impulsen voor de han
del aanwezig.
Voor de internationale aandelen
had de lagere dollar nog eens een
drukkend effect, waardoor Ko
ninklijke Olie vijftig cent omlaag
moest naar 209. Hoogovens
verloor dertig cent op 14.20 en
Philips twintig cent op 15,30.
Akzo. die danig gaan snijden in
de kunstvezeldivisie Enka.
kwam twee dubbeltjes lager uit
op 17.
Unilever bewoog zich enigszins te
gen de draad in en steeg vijftig
cent op .q&t.q*. Ook KLM klom
iets en wel dertig cent op 59,80.
De banken lagen aangeboden. Zo
raakte de ABN drie gulden kwijt
op 275 EN AMRO liet zeventig
op 57,60. De 1
