"Je moet
liegen
om aan
spul te
kunnen
komen"
LEZERS SCHRIJVEN:
VRIJDAG 16 JANUARI 1981
Door
Anneloes Timmerije
Tien jaar verslaafd aan heroïne. Begon als jongen van zestien met hasj, daarna LSD,
speed (pepmiddel) en vanaf dat moment was het nog maar een kleine stap. Acht
tien maanden in Scheveningen (jeugdgevangenis) doorgebracht en binnenkort
nog acht voor de boeg. Daarna stoppen met alles. Opnieuw beginnen.
René Jansen, zesentwintig jaar, heeft vele pogingen ondernomen om 'er af te ko
men'. Hij spuit niet meer, maar is, zoals hij zelf zegt, nu verslaafd aan methadon.
Die methadon kan hij krijgen bij het consultatiebureau voor Alcohol Drugs in
Leiden, ofwel CAD, een hulpverleningscentrum voor alkohol- en drugsverslaaf
den. Van alle kanten hoor je, dat er aan die hulpverlening nogal wat schort. René
heeft er ook niet zo'n hoge pet van op.
"Het ergste is, dat je altijd moet
liegen. Om aan methadon te
komen moet je een 'motiva
tie' hebben. Ik wil er af, zeg je
dan. Mijn vooruitzichten zijn
op het ogenblik erg goed.
Volgende week krijg ik een
kamer. Ik heb iemand gevon
den die me goed kan helpen,
enz. Allemaal onzin natuur
lijk. het enige wat je wil is
methadon.
In het begin viel het allemaal
nog wel mee. Dan is het ta
melijk onschuldig. Ik zag er
ook absoluut geen kwaad in
om af en toe eens wat speed
of LSD te nemen. We deden
het altijd alleen in het week
einde. Als we dan naar een
popconcert gingen, namen
we altijd wat mee. De muziek
klinkt dan tien keer beter, 's
Maandags gewoon weer aan
het werk. Niets aan de hand.
Ik werkte toen als heftruck
chauffeur bij Nutricia. Na an
derhalf jaar was er iemand in
onze kennissenkring die he
roine snoof. Dat wilde ik ook
wel eens proberen. Nog niets
aan de hand. Je raakt niet zo
snel verslaafd",
"Ik weet het nog goed, dat ik op
een maandagmorgen ineens
niet lekker werd. Ik kon niet
meer goed werken. Mijn li
chaam weigerde dienst. Het
was zover. Vanaf die tijd
moest ik me te pletter
werken. Ik draaide alle ploe
gendiensten. Per dag had ik
vijftig gulden nodig voor de
heroïne. Mijn loon was toen
zestienhonderd gulden per
maand. Dat is best veel voor
die tijd.
Als ik terug kijk, is het eigen
lijk een opeenstapeling van
allerlei factoren geweest die
me ertoe brachten te gaan
spuiten. Mijn ouders zijn al
tijd erg streng geweest. Ik
had het thuis niet zo naar m'n
zin. Ik wilde ook niet meer
naar school. De MAVO, waar
ik toen op zat heb ik dan ook
niet afgemaakt. Maar het was
vooral de groep; als je niet
meedeed stond je er buiten
en alleen is ook maar alleen.
Ik denk dat dat het geweest
"Op een goed moment kon ik
het niet meer betalen. Ik ging
stelen. Allerlei kruimeldief
stallen. In winkels, bijvoor
beeld elektronische appara
tuur, dat verkocht goed. Af
en toe een inbraak en ga zo
maar door. In die tijd bestond
het CAD nog niet. Ik ben
toen naar Den Haag gegaan.
Daar kon je methadon krij
gen. Je moest wel eerst het
bekende verhaaltje 'ik wil zo
graag stoppen' ophangen,
maar je kreeg het".
Hartaanval
"Thuis begonnen mijn ouders
ook te merken, dat er iets met
me aan de hand was. Af en
toe was ik zo stoned, dat ik
boven m'n eten in slaap viel.
Toen mijn moeder tussen de
was mijn spuit vond, brak de
paniek los. Ze konden het he
lemaal niet aan. Een hele tijd
heb ik het volgehouden om
steeds maar weer te beloven
dat ik ermee op zou houden.
Maar op het laatst werd het
hoe langer hoe ongeloofwaar
diger. Mijn moeder is toen
naar een club voor ouders
van verslaafde kinderen ge
gaan. Daar spraken ze met el
kaar over hun problemen. Na
een tijdje heeft ze het kunnen
accepteren dat ik verslaafd
was en bovendien, dat zij er
niets aan kon doen. Zij kon
me niet helpen.
Niet lang daarna kreeg mijn va
der een hartaanval. Ik voelde
me verschrikkelijk schuldig.
Al die ellende had ik op m'n
geweten. Daarom ging ik
steeds meer spuiten, om het
maar te kunnen vergeten. Ja.
ik weet dat het een vlucht is.
Op die leeftijd heelt iedereen
het moeilijk met zichzelf. Het
is geloof ik een kwestie van
karakter, anders zou iedereen
verslaafd raken.
Het was thuis zr langzamer
hand een onhoudbare situa
tie. Ik ben toen op kamers
gaan wonen. Meestal in
kraakpanden. Heel Leiden
heb ik doorgezworven".
'Je bent als gebruiker eigenlijk
een hele domme dief. Je
wordt altijd gepakt, meestal
voor kleine dingen. Op een
gegeven moment loopt het zo
op datje moet gaan zitten. In
de gevangenis krijg je geen
methadon, valuim hooguit,
maar dat neem ik niet. Daar
wordt je waanzinnig van.
Maar dan komt de hel. Wat
dat is? Niet te beschrijven.
Alsof je geestelijk en licha
melijk gemarteld wordt. Je
krijgt verschrikkelijke pij
nen. overal. Je bent bang dat
je gek wordt".
'Vijf of zes keer heb ik gebro-
beerd om 'af te kicken'. De
Jellinekklinick was redelijk
goed. Het grote nadeel daar
is, dat je na zes weken met
weekend-verlof mag. Die lui
komen altijd met heroïne te
rug, geheid. Daar kan je niet
tegen op als je net 'clean'
bent. Die verleiding is veel te
groot. Op de Emiliehoeve
Je kan het gewoon niet onder
ogen zien. Dan ga je steeds
meer gebruiken en raak je
dieper en dieper in de put.
Op dit ogenblik spuit ik niet
meer. Ik ben nu gewoon ver
slaafd aan methadon. Elke
dag haal ik m'n druppels bij 't
CAD. Dan ga ik naar huis en
beetje opruimen, boodschap
pen doen enzo. Verder lees ik
heel veel. Science fiction-
boeken. 's Avonds naar de
bioscoop, of naar de televisie
kijken. Het gaat nu wel zo'n
beetje. Ik zie alleen vreselijk
tegen die gevangenis op. Ik
moet nog ongeveer acht
maanden zitten voor allerlei
zaakjes. Ik wou dat het al
voorbij was. Daarna wil ik
echt opnieuw beginnen. Ik
sta nogal hoog op de lijst bij
huisvesting. Dan krijg ik mis
schien een kamer. En dan na
tuurlijk een baan zoeken. Het
liefst zou ik* vrachtwagenrij
der worden. Niet meer in de
fabriek, nooit meer. Dan ga ik
ook minderen met de metha
don. Die mensen bij het CAD
begrijpen niet dat dat nu nog
niet kan. Bij alles wat me nog
te wachten staat weet ik ze
ker, dat ik er nog niet tegen
op kan. Pas als ik weer hele
maal op mezelf kan zijn, weer
meedraaien net als ieder an
der dan gaat het. Als ik dan
weer zou gaan gebruiken is
het mijn eigen schuld, want
ik heb dan niets meer te vre
zen. Geen gevangenis, geen
politie die me steeds contro
leert.
Ik denk dat je dat niet alleen
kan. Je hebt op z'n minst hulp
nodig van instellingen als het
CAD.
"Die hele hulpverlening vind ik
maar een rare zaak. Het enige
wat verslaafden doen is hui
chelen. Bij welk hulpverle
ningscentrum dan ook. Als je
niet zegt dat je wilt ophou
den, krijg je geen methadon,
dus je moet wel. Daar word ik
nou gek van. Ik ben al zolang
bij het CAD. Ik sta bekend
als een hopeloos geval, niets
meer aan te doen. Ik wil heus
wel, maar pas als het kan. Die
artsen zouden gewoon moe
ten vragen: 'wat wil je heb
ben, wat heb je nodig'. Dan
kan je tenminste vrijuit met
ze praten. Dat hele 'motiva-
tie-gedoe' moeten ze over
boord zetten. De enige moti
vatie die verslaafden hebben
is gratis methadon. Er zijn
natuurlijk uitzonderingen,
maar niet veel. Volgens mij
zien ze dat zelf eigenlijk ook
wel in. Om de tien maanden
zit er een andere arts. Dat is
toch ook niet zomaar. Ze
kunnen het zelf niet aan.
Wat zal. denk je. het moeilijkste
zijn, als je 'er helemaal af
bent''
"Het weer geaccepteerd wor
den door je omgeving. Men
sen reageren heel vreemd en
angstig op een verslaafde of
een ex-verslaafde. Ze denken
minstens dat je op elk mo
ment hun portemonnaie jat.
Je hebt echt een stempel Dat
geldt ook voor het zoeken
naar een baan. Laatst sollici
teerde ik als taxi-chauffeur.
Watje daarvoor nodig hebt is
een bewijs van goed gedrag.
Ik een briefje geschreven
naar de politie en gevraagd
om een bewijs van goed ge
drag. Kreeg jk me toch een
waslijst met wat ik allemaal
had uitgevreten! Maar geen
bewijs van goed gedrag Wel
begrijpelijk natuurlijk".
kwjg je een soort heropvoe
ding. Je wordt er als een baby
behandeld. De hele dag loop
je met een bord om je nek.
waar op staat wat je die dag
wel of niet hebt gedaan. Deze
methode spreekt mij hele
maal niet aan. En dan lukt
het gewoon niet. Als je weg
bent ga je meteen weer spui
ten"
Wat voor gevoel is dal?
"Ja.... wat voel je als je spuit,
die 'flash', dat is helemaal te
gek, dat kan ik je niet uitleg
gen. Het duurt maar twee mi
nuten. Daarna voel je je heel
rustig, tof. je hebt het gevoel
dat je alles aankunt. Alles is
o.k. Je vergeet al je proble
men. je vergeet dat je alleen
bent. Ik heb namelijk hele
maal geen vrienden, die heeft
geen enkele verslaafde. Ieder
denkt alleen aan zichzelf. Je
hebt alleen kennissen uit het
wereldje.
Onlangs werd door de burge
meesters van Den Haag.
Utrecht. Rotterdam en Am
sterdam hel idee geopperd om
drugsverslaafden onder
dwang te laten a.fkicken.
"Dat kunnen ze wel vergeten,
dat lukt nooit. Alleen als je
zelf wilt heb je een kans van
slagen, maar zeker niet onder
dwang. Het gratis verstrek
ken van heroïne lijkt mij wél
een goed plan. Je hoeft niet
meer te stelen om aan heroï
ne te komen. Het aantal cri
minelen zou zeker afnemen"
In Engeland hebben ze jaren
lang gratis heroine verstrekt.
Dal is grandioos mislukt. De
verslaafden kwamen alleen
als ze geen andere mogelijk
heid meer hadden Ondertus
sen werd er druk doori'er-
kocht door mensen die de
dubbele hoeveelheid vroegen
van wat ze werkelijk nodig
hadden. "Dat snap ik echt
niet. Als je dat hier zou doen
loopt half Nederland er naar
toe. dat weet ik zeker. Je
moet alleen wel goed uitkij
ken aan wie je het geeft. De
controle moet heel streng
zijn. Ter plaatse innemen,
dan kan niemand doorverko
pen. Volgens mij moeten ze
methadon geven en geen he
roïne Op die manier raak je
Hallelua
Wat proberen mensen uit jouw
omgeving zoal om er af te ko-
"Sommigen kruipen bij elkaar
en maken een kindje. Ze den
ken dat dat ze van de heroïne
af kan helpen. Ik heb het ge
zien, één baal ellende. Zo'n
baby wordt verslaafd gebo
ren. Het is niet te overzien ge
woon. Er zijn er ook die zich
bij één of andere Jezus-bewe-
ging aansluiten. Laatst is er
een televisie-programma ge
maakt van twee mensen die
ik wel ken. Op het moment
dat het werd uitgezonden rie
pen ze 'hallelua. Jezus heeft
ons gered', maar in werkelijk
heid zaten ze alweer op de
Zeedijk in Amsterdam".
Waarom begin je steeds weer?
"Altijd is er die drang. Die gaat
nooit weg. En dan de schade
die je allemaal hebt aange
richt. Je ouders, je kennissen,
je hebt ze bedrogen, bestolen.
"lk voelde me soms zo schuldig: je richt als junk veel schade ami"
er nooit vanaf. Een heleboel
junks zijn verslaafd aan de
'flash', aan de de naald. Die
nemen geen genoegen met
methadon.
Bonafide
Het is al heel wat jaren geleden dat
ons, via de STER-reclame. vrien
delijk werd verzocht, de Fyffes-
bananen, voortaan Chiquita te
noemen. Het is even wennen,
werd er begripvol bijgezegd. Ik
moest daaraan denken toen ik in
het LD van 14 januari, in de
hoofdredactionele kolom nog
wel, iets las over bonafide kra
kers. Bonafide was niet lussen
aanhalingstekens geplaatst, dus
de goede man meende het echt.
Volgens de zienswijze van Uw
hoofdredacteur kan men zich dus
op bonafide wijze vergrijpen aan
andermans have en goed. Het is
nu nog maar een kwestie van
wachten op menslievende moor
denaars, liefdadige bankrovers
en celibataire verkrachters.
Ook buiten de criminele sfeer zie ik
grote mogelijkheden. Wat dacht
U van alcoholvrije jenever, mas
sieve luchtbanden en maagdelij
ke hoeren? Om van het spreek
woordelijke levende lijk maar te
zwijgen. Het komt mij voor, dat
het de schenders van de menselij
ke basisrechten wel erg gemak
kelijk wordt gemaakt, wanneer
bonafide kranten de erosie der
normen een handje komen hel
pen. op de manier waarop Uw
hoofdredacteur dat in dit geval
heeft gedaan. Temeer waar hij in
de aanhef stelde, het noch voor de
politie, noch voor de krakers, of
wat daarvoor moet doorgaan, te
zullen opnemen. Met het zeer
suggestieve, en naar mijn mening
volkomen misplaatste, gebruik
van het woord bonafide kiest hij
wel degelijk partij vóór het kra
ken als verlocderingssymptoom
in het algemeen.
H.J. Peeters.
Rijnzichtweg 38
2341 AC Oegstgeest.
Drugs
Het is onbehoorlijk een recht
streekse verbinding te leggen
tussen de heroïnegebruiker en de
toenemende criminaliteit vindt
de heer Koren in uw artikel over
drugs (L.D. 10 jan.). Een groot ge
deelte van de mensen die bij zijn
bureau komen werken immers
gewoon en betalen het spul van
hun salaris.
Een behoorlijke gebruiker heeft
per dag ongeveer 400.- nodig
om zijn heroïne te kopen. Een
groot gedeelte van de heroïnege
bruikers moet dus minstens
J 400,- per dag netto verdienen,
dat is dus netto 365 x 400,- is
f 146.000.- per jaar. Bruto inclu
sief belastingen, eten, wonen enz.
betekent dit dus een salaris van
ca. 300.000,- per jaar.
Aan het einde van het artikel staat
te lezen dat een groot gedeelte
van de verslaafden na sociale en
psychische begeleiding weer te
rug in de maatschappij kan.
De kern van het probleem is nu ech
ter het niet accepteren van de ex-
verslaafde door de maatschappij.
Vreemd is dat.
Toen ze drugs gebruikten vonden
ze banen waar ze 300.000.- per
jaar verdienden en toen .ze clean
waren wilde niemand ze in dienst
Hoe zit dat?
Gaarne opheldering van de Harmo-
nisatieraad Welzijnsbeleid of van
Anneloes Timmerije.
H. Eikelenboom.
Katwijk aan Zee)
(Het zou aan te bevelen zi jn het arti
kel nog eens goed te lezen. Redac
tie.)
In de knel
Ik wil even ingaan op het stukje
"Klein Bedrijf zit in knel", wat
woensdag 4 januari in Uw krant
stond:
Ik ben namelijk loodgieter en wil
nog eens onderstrepen hoe erbar
melijk slecht de verkeerssituatie
in Leiden is. Als ik alleen al denk
aan de stoplichten die helemaal
niet op elkaar afgesteld staan.
Neem nu maar het Rapenburg
richting Kort Rapenburg. Bij dat
stoplicht mag je blij zijn als er
twee auto's doorheen gaan. En zo
zou je nog zoveel punten kunnen
opnoemen, waar het al even er
barmelijk is.
U moet weten dat wij in ons vak een
hoop gereedschap en materiaal
nodig hebben, dus moet de auto
bij de klanten kunnen staan. Nou,
vergeet hel maar. Neem nu laatst
toen moest ik een klus doen in de
Salomonsteeg. maar ik kon de au
to niet kwijt en dan maar zoeken
dwars langs al die rotpaaltjes
naar een parkeerplaats. Dat kan
je wel vergeten, nergens een
plaatsje.
Toen heb ik hem maar van armoe
langs de Pieterskerk gezet en dan
maar hopen dat je geen bon
krijgt: spullen uitladen en dan
ongeveer 100 a 150 meter lopen
met de hele handel naar de Salo
monsteeg. Ik word er niet goed
van en de mensen schrikken zich
dood van de rekening.
Ik geef hierbij nog een paar voor
beelden: Even een klusje doen in
de Haarlemmerstraat? In de
Breestraat? Rapenburg? Noord-
einde? Langcbrug? Steenstraat?
Of even wat spullen halen bij de
groothandel. Het is beslist geen
doen meer voor ons als je in de
stad moet werken, daarom zoe
ken wij hoe langer hoe meer onze
heil in de omliggende dorpen.
Je kunt hier ook niet bepaald van
een goed beleid spreken. Laten
de heren wethouders maar eens
een dagje met mij meegaan, en
mijn klanten zijn. die dan later de
rekening gepresenteerd krijgen,
misschien dat zij dan gaan inzien
hoe slecht de situatie is.
Ik hoop dat dit stukje een beetje
een indruk geeft van de situatie in
Leiden en dat er ook daadwerke
lijk iets aan gedaan wordt. Zou
het niet mogelijk zijn dat bedrij
ven zoals wij een parkeeronthef-
fing kunnen krijgen die wij dan
achter de voorruit van de auto
kunnen plaatsen?
E. v.d. Zweeuw.
Lammenschansplein 8
Leiden
Psychiater
Na het lezen van uw artikel over het
proefschrift van psychiater Hof
man (Lcidsch Dagblad d.d. 13
jan. '81 pagina 7), leek het mij
noodzakelijk een weerwoord te
gevem aan de gedachten die de
heer Hofman in zijn proefschrift
lanceert. Noodzaak, omdat het ie
ders plicht is zich te verzetten te
gen elke poging om je als mense
lijk wezen te laten degraderen tot
een willoze stompzinnige, poten
tiële crimineel, tot een slaaf van
willekeurige omstandigheden.
Zijn wij geen menselijke wezens
omdat wij ons in de natuur onder
scheiden van andere wezens door
ons denkvermogen? Is de psy
chiater (die toch een deskundige
zou moeten zijn op het gebied van
de psyche) vergeten dal ons
denkbewustzijn de uiteindelijke
oorzaak is van elk systeem? Of
ontstaan (om bij het voorbeeld
van de heer Hofman te blijven)
fascistische systemen niet dank
zij zelfzucht en overheersings-
drang enerzijds en lafheid en
slaafse onnadenkendheid ander-
zuds? Hoe kan iets het gevolg /nn
van datgene waar het zelf de oor
zaak van is?
Dat wil dan doorgaan voor doctor
in de rechtsgeleerdheid. Wat een
mentaliteit. Mensen zyn de
schuld van wat mensen wordt
aangedaan. Juist door niet zich
zelf als oorzaak te zien van om
standigheden. worden belangrij
ke initiatieven geremd om
werkelijk iets aan problemen te
doen Het initiatief namelijk om
het menselijke denken te verede
len.
Dat is belangrijk omdat uit edel
denken edele systemen voort
vloeien. Door een mentaliteit als
waarvan de heer Hofman getuigt,
wordt het veredelen van het den
ken niet gestimuleerd, maar zelfs
ontraden. We zijn immers slechts
produktcn van omstandigheden,
heet het.
Met alle recht kan daarom gesteld
worden, dat de "psychiater" ge
vaarlijk is. omdat hij een manier
van denken vertegenwoordigt,
die strikt in tegenspraak is met
alle edele pogingen tot verheffing
van de mensheid. Als mens zijn
wij denker. Door dit denken heb
ben wij de mogelijkheid te zijn
wat we willen.
Als wy ons denken richten op het
gevoel niets aan de omstandighe
den te kunnen veranderen,
slechts een arme zondaar te zijn,
als wij ons denken richten op ma
terieel welzijn, persoonlijk wel
zijn, competitie, slaafse volg
zaamheid (sekten), afgescheiden
heid. zelfzucht etc., dan roepen
we systemen op om deze karakte
reigenschappen uit te kunnen le-
Maar als we ons denken richten op
naastenliefde, broederschap, on
zelfzuchtigheid is het uitgesloten
om, door welk systeem ook, tc
vervallen tot het zijn als een wil
loos beest.
Willem Rijksen
Zeestraat 109 B
Noordwijkerhout