'Durven zijn wie je bent' Podiomblik Sterk spel Ank v.d. Moer in Poulan toegejicht Pinter in het LAK Siem Vroom over De Anderen :(fy)vanitssg^ [lesprogramma MAANDAG 12 JANUARI 1981 PAGINA 5 Onder redactie van P.C. Rosier LEIDEN - De Leidse Schouw burg biedt deze week toneel dans en cabaret. Zo komt woensdagavond 14 januari het cabaretgezelschap Don Quishocking naar het theater aan de Oude Vest met het pro gramma 'Wij zijn volstrekt in de war', dat precies een week later wordt herhaalt. Het ge zelschap, dat bekent staat om zijn veelal wrange humor, be staat uit Anke en George Groot, Jacques Klöters, Wil- lemJan Gevers en Fred Flo- russe. 'Wij zijn volstrekt in de war' is het achtste program ma van Don Quishocking. De toneelgroep Theater speelt op donderdagavond 15 januari 'De anderen' van Martin Sherman, een dramatisch ver haal over de liefde tussen twee mannen in het concentratie kamp Dachau. Elders op deze pagina meer over deze opmer kelijke produktie, waarin o.a. Siem Vroom een hoofdrol ver vult. Het Ensemble National du Sene gal. dat vrijwel elk jaar naar Leiden terugkeert, staat vrij dagavond 16 januari op de planken van de schouwburg. Het trekt met zijn wervelende folkloristische show steeds op nieuw een dankbaar publiek, dat van de verbluffende be weeglijkheid, het gebruinde bloot en de kleurrijke kos tuums van de Senegalezen kennelijk geen genoeg kan krijgen. Niet helemaal onte recht overigens, want wat de dansers en danseressen, even als de begeleidende muzikan ten, aan techniek ten toon spreiden, is zonder meer in drukwekkend. Wat dit dyna mische gezelschap brengt kan wellicht het beste worden om schreven als een knap aan het theater aangepaste folkloris tisch spektakel. Het Mechels Miniatuur Teater tenslotte treedt op zaterdag avond 17 januari in de Leidse Schouwburg op. Het geeft er een voorstelling van 'Eén vloog over het koekoeksnest', welk bekende op het gelijkna mige boek gebaseerde stuk, dat zich afspeelt in een psy chiatrische inrichting, enkele weken geleden al te zien is ge weest in het aulatheater van het Rijnlands Lyceum in Oegstgeest. Danseressen van het Nationale Ballet van Senegal. LEIDEN - Na een succesvol Beckettseizoen ('Wachten op Godot' en 'Eindspel') zal thea tergroep 'De Stoel' op 15 ja nuari in het LAK-theater de première spelen van Pinters 'De Huisbewaarder', dat evenals de vorige twee stuk ken al vaak ten tonele is ge voerd. 'De Stoel' zou 'De Stoel' echter niet zijn' als zij niet als groep tot een bijzon dere opvatting was gekomen. Net als in het vorig seizoen wordt er zo veel mogelijk zon der attributen gewerkt (twee kale ziekenhuisbedden be grenzen de theatrale ruimte), de rommel in Ashtons kamer is slechts te vinden in de ver beelding van de spelers en wordt zichtbaar gemaakt door het spel. De vraag dringt zich op, welk huis er eigenlijk "bewaard" dient te worden en of de oude man Davies niet het slachtof fer is van een aan hem door ziekelijke zinsbegoocheling opgedrongen situatie. Waar bevinden de drie personages zich dan? In een ziekenhuis, in een verpleeginrichting? De spelers hebben al voor een op lossing gekozen, of de toe schouwers in hun opvatting zullen meegaan, zal van de dramatische overtuigings kracht van 'De Stoel' afhan gen. Spelers: Michael de Leeuw, Rob van der Meer, Hans van Vonderen; regie: Peter Linte- lo. De LAK-agenda vermeldt voor vrijdagavond 16 januari een optreden van Amy Gale en Ton Lutgerink met 'The tragic tale of the dog who kil led himself, een dansvoorstel ling, gebaseerd op het gelijk namige verhaal van Richard W. Jennings. De Amsterdamse mime- muziekgroep Waste of Time brengt zaterdagavond 17 ja nuari de voorstelling 'Slow Blow Fuse' in het Levendaal- theater. Voor deze produktie tekenen drie mimespeelsters, die in de voorstelling een hechte relatie met elkaar heb ben. De muziek is geschreven door Mike Flothuis. I 'Heksentoer' is de titel van het programma, waarmee het poppentheater Ej-Ej uit Dor drecht zondagmiddag spe ciaal voor de kinderen naar het LAK-theater komt. ARNHEM/LEIDEN - Er bestaat een dubieuze mop over het toppunt van discriminatie, waarin over een homo fiele joodse neger ge sproken wordt; in één persoon drie groepen verenigd, die weten wat onderdrukking is. Ac teur Siem Vroom tegen regisseur Andy Daal: "Jij schreef dat zo goed in een bulletin van Theater. Dat alle min derheidsgroepen hun eigen geschiedenis kennen, behalve de homofielen. Joden, ne gers, ze leren allemaal de geschiedenis van hun onderdrukking en vernedering, maar een homofiel wordt al een ling geboren. Hij kent de geschiedenis van zijn groep niet, moet alles zelf ontdekken" Waarmee van het be lang om het toneelstuk "De Anderen' van Mar tin Sherman te spelen al één facet belicht is. To neelgroep Theater speelt het stuk donder dagavond 15 januari in de Leidse Schouwburg. Het is in het algemeen van be lang om 'De Anderen' te spe len, omdat er een duidelijk beeld in wordt gegeven van een stuk vergeten (of beter: verdrongen?) geschiedenis uit de nazi-tijd. Van de ver nietiging van de joden weten we veel, van de vernietiging van zigeuners minder. Siem Vroom: "In de lange rij boe ken van dr. L. de Jong over de Tweede Wereldoorlog wordt geloof ik één zinnetje aan de vervolging van de homofielen gewijd". 'De Anderen' speelt in de perio de 1934-1936. Het vrienden paar Max en Rudy komt op een afschuwelijke manier tot de ontdekking, dat homofie len voortaan vogelvrij zijn verklaard. Ze proberen te vluchten, maar worden gear resteerd en afgevoerd naar Dachau. Tijdens het transport ontmoeten ze een lotgenoot. Horst. Als de vernederingen beginnen en Rudy daarvan het slachtoffer wordt, weet Horst Max ervan te overtui gen niet voor zijn vriend op te komen: het zou hem zijn ei gen leven kosten. In Dachau krijgen de gevange nen een onderscheidingste ken: een gele ster voor joden, een roze driehoek voor homo fielen. Max hoort dat joden beter behandelt worden dan de nog meer verafschuwde homofielen en weet een jo denster te versieren. Horst blijft de driehoek dragen. In het kamp weet Max het te re gelen dat Horst bij hem wordt geplaatst. Er groeit een lief desband tussen die twee, die ook seksueel om vervulling vraagt. Elkaar aanraken zou evenveel betekenen dat Max zich als homofiel ontmasker de, met onmiddelijke terecht stelling als gevolg. Bij de verfilming van Reve's 'Lieve Jongens' verklaarde Hugo Metsers nogal nadruk kelijk dat hij niet homofiel is. Andy Daal: "Als je een moor denaar speelt, hoef je toch ook niet te verklaren dat je geen moordenaar bent?" Siem Vroom: "Als je een ho mofiel speelt en het nodig vindt te zeggen datje hetero seksueel bent, bewijst dat al iets van onderdrukking". In voorpublikaties over 'De Anderen' is geaccentueerd, dat Sherman de seksuele ver vulling van de homofiele lief de zo overtuigend vorm weet te geven. Waarom? And v Daal: "Als je een poëtisch, schattig beeld van homofilie geeft, wordt dat altijd geac cepteerd. Het sterke van dit stuk is, dat het niet alleen de tioneel tot je door wat er ge beurd is. Ik vind het een be langrijk aspect dat dit stuk de mensen emotioneel laat erva ren wat de vervolging van homofielen is geweest". Aan het slot wordt Horst dood geschoten. Max besluit dan zelfmoord te plegen; zij het niet nadat hij de jodenster verwisseld heeft voor de roze driehoek van Horst. Het stuk is niet speciaal om het onderwerp gekozen, maar louter om de grote kwaliteit. Bij de première in Londen, zo'n 1 Va jaar geleden, oogstte het veel succes en met het RO-Theater en Globe pro beerde Theater de rechten te krijgen om het in Nederland uit te brengen. Theater was er het snelst bij. Andy Daal voelde veel voor de regie. Intussen was Siem Vroom erg geïnteresseerd geraakt in de rol van Horst. Hij probeerde de leiding van het Publiek- stheater, waaraan hij verbon den is, ertoe te bewegen het stuk op het repertoire te ne men. Het lukte niet omdat onderdrukking laat zien, maar ook wat er onderdrukt wordt. Sherman schrijft heel goede erotische scènes, draait daarbij niet om de brij heen, zonder dat het porno wordt. Hij gaat een stap verder dan in eerdere stukken over dit on derwerp het geval was. Voor het publiek betekent dit veel. Je komt in de situatie: wijs ik die seksuele vervulling af, dan schaar ik me een beetje achter de vervolgers. Gruwelijk 'De Anderen' speelt in een con centratiekamp. Er komen - niet om de sensatie, maar lou ter functioneel - enkele gru welijke scènes in voor. In verband hiermee heeft Thea ter bij een deskundige advies ingewonnen: er zijn mensen die het allemaal meegemaakt hebben: moeten er voor hen speciale maatregelen getrof fen worden? Geadviseerd werd het publiek tevoren van de inhoud van het stuk op de hoogte te stellen en de men sen verder zelf te laten beslis sen of ze de voorstelling aan kunnen of niet. Andy Daal: "Als je hoort, dat er zoveel miljoen joden omge bracht zijn. dan kun je dat niet overzien. Lees je een roman over de geschiedenis van een gezin, dan dringt het pas emo- resp. regisseur v Theater zo snel was. Tot zijn geluk werd hij echter door de Arnhemse toneelgroep uit genodigd om als gast de rol van Horst te spelen. Een an dere gast speelt de rol van Rudy: Joop Keesmaat. Beide acteurs hebben eerder een lange tijd bij Theater ge speeld (Siem Vroom twaalf jaar, Joop Keesmaat zo'n tien jaar) en vinden het fijn weer samen op de planken te staan. Wat Andy Daal in 'De Anderen' aanspreekt is het feit dat de drie hoofdpersonen niet als lieverdjes uitgebeeld worden. "Het vriendenpaar wordt niet als ideaal getoond. Er is over spel, er zijn ruzies en dingen als dronkenschap en cocaï negebruik, Je krijgt zo niet de situatie van die aardige jon gens, zo lief voor elkaar, die zoveel onrecht wordt aange daan". Ofte wel: Bij Sherman geen sentimenteel vertekend beeld van de onderdrukking. Het verhaal speelt in het verle den, maar naast geschied kundige heeft het ook actuele waarde. Er is discussie over het wel of niet accepteren van de roze driehoek Siem Vroom: "Durven zijn wie je bent. dat is ook nu nog aan de orde. Het feit, dat er vandaag de dag nog moed voor nodig is om voor je homofiele ge aardheid uit te komen, zegt genoeg". AMSTERDAM - Het zoeken naar een zelfstandige, onafhankelijke manier van leven en het conflict dat ontstaat, wanneer hierbij conventies en rolpatronen wor den doorbroken, dat is het gege ven van 'Afscheid', geschreven door Bart Kiene voor Ank van der Moer en Theatergroep Nijinsky. Kiene is een talentvolle jonge ac teur, die zich met zijn gezelschap in zo veel mogelijk aspecten van het theater wenst te bekwamen. Het zelf schrijven van toneel stukken is een onderdeel van de ze ontwikkeling. Na 'Othello'. dat enkele maanden terug in het LAK-theater te zien was, houdt ADVERTENTIE Kettingzagen Tuinbouw en hobby-art. JAN v.d. MEER B.V. TEL.01713-9008 R.A.VEEN de groep zich ook nu weer bezig met spreektoneel, d.w.z. dat de handeling zich ontrolt via de dialogen, zonder ondersteuning van muziek, zang en choreogra fie. De hoofdpersoon in 'Afscheid' is een gescheiden vrouw, die altijd voor haar kinderen heeft geleefd. Nu ze groot zijn proberen ze haar een levenshouding op te dringen, die haar niet aanstaat, zij voelt zich gelukkig in haar moederrol. Wanneer zi j kennis maakt met de homosekuele vriend van haar jongste dochter, raakte ze geïnte greerd door zijn twijfels, zijn wei gering zich te schikken in de hem door de omgeving toebedachte rol. De verbondenheid die tussen hen ontstaat wekt de jaloezie van de anderen op. Het besef, dat de kinderen haar alleen een volgens hun normen bepaalde vorm van zelfstandigheid gunnen brengt haar er toe het moederschap neer te leggen. Voortaan zal zij, ge steund door de jongeman die haar zijn vriendschap aanbiedt, haar leven naar eigen goeddun ken inrichten. Hoewel hun relatie niet van tederheid als tussen moeder en zoon ontbloot zal zijn (aan het slot drukt zij een lange, liefdevolle kus op zijn wang) zijn er in de voorstelling overduide lijke aanwijzingen dat deze voor al gezien moet worden als een bondgenootschap tussen twee vrije individuen tegen een klein geestige omgeving. Het is ontzettend jammer dat Bart Kiene dit interessante gegeven in een veel te literaire verpakking heeft gestopt. Ofschoon de tekst vaak geestig is, gaat elke spran keling verloren door quasi-filoso- fische diepgraverij, bloemrijke uitwijdingen en een irritante symboliek. Naar aanleiding van 'Othello' heeft Kiene in een vraaggesprek eens gezegd, dat het bestuderen van Shakespea re's tekst hem als schrijver alerter had gemaakt op de tekortkomin gen in zijn eigen werk. De enige conclusie die ik na het zien van de voorstelling kan trekken is. dat hij zich weliswaar net als de grote meester vaak in dichterlijke termen uit, maar dat hij zich toch niet voldoende heeft gerealiseerd, dat Shakespeare's beelden een stuwende kracht hebben, zodat ze niet uitsluitend fraai, maar ook functioneel zijn. Bij Kiene is het andersom: de voorstelling wordt lamgelegd door de beeldspraak en blijft de hele avond kreupel, afgezien van een incidentele opleving. Wat de mise-en-scène betreft, deze is niet altijd duidelijk en een en kele maal uitgesproken merk waardig. Waarom is het bij voor beeld nodig om Ank van der Moer twee keer langdurig achter de coulissen te houden, wanneer zij haar tekst spreekt? Het is niet bepaald bevorderlijk voor de vi suele aantrekkelijkheid om ie mand lange tijd op het toneel te zien praten tegen een onzichtbaar personage. Over Ank van der Moer niets dan lof: zij speelt de overgangen tus sen ingehouden felheid en lichte ironie prachtig en geeft de pedan- Ank v.d. Moer in 'Afscheid' te beeldspraak een bewogenheid mee. waardoor deze nog net ver teerbaar blijft. Het is bijna mee lijwekkend om te zien hoe haar jonge tegenspelers het tegen haar afleggen, maar er wordt door hen ontegenzeggelijk hard gewerkt, en als dat zo nu en dan resulteert in ongenuanceerd spel, is dat ervaring dan aan onvoldoende inzet Bart Kiene heeft met 'Afscheid' als schrijver te hoog gegrepen, maar door het spel van Ank van der Moer en het enthousiasme van de overige spelers wordt de voor stelling behoed voor mislukking en bli jft, de indruk achter van een goedbedoelde poging iets eigens te creëren Afscheid' is tot en met zaterdag 17 januari te zien m het Shaffytheater in Amsterdam HANNY VAN DEK HARST NEDERLAND I- 18.25 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) 18.30 - Jeugdjournaal (NOS) 18.36 - Sesamstraat (NOS) 18.50 - Klem (NOS) 18.59 - Heidi (AVRO) 19.25 - Hier Parijs, hier Jan Brusse (AVRO) 19.35 - Abba, daar vraag je me wat (AVRO) 20.00 - Moordbrigade K I (AVRO) 21.00 - Wie van de drie (AVRO) 21.37 - Journaal (NOS) 21.55 - DneSter (AVRO) 22.55 - MASH (AVRO) 23.25 - Journaal (NOS) 23.30 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) NEDERLAND II - 18.27 - Voorlichtingsprogramma wiskundige modellen (TE LEAC) 18.42 - Voorlichtingsprogramma fotograferen en filmen (TE- LEAC) 18.57 - Journaal (NOS) 18.59 - De Vijf (TROS) 19.25 - Angie (TROS) 20.00 - Journaal (NOS) 20.27 - Het debuut, Nederlandse speelfilm (TROS) 22.00 - Aktua TV (TROS) 22.35 - Soap (TROS) 23.05 - Journaal (NOS) 23.10 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS) DUITSE TV DUITSLAND I (Reg. progr. NDR: 18.00 Reg. progr 18.30 Actual 18.43 Kinderserie 18.55 Achtung Zoll. tv-serie. 19.25 Reg. magaz. 19.59 Progr. overz. WDR. 18 00 St. Pauli Landungs brucken. tv-serie. 18.30 Sprookje 18.40 Achtung Zoll. tv-serie. 19.15 Actual 19 45 Inform progr 20 00 Journ 20.15 Untcr der Trikolore. tv film 21 15 Report. 22.00 Liebe ist doof. tv-serie. 22.30 Actual. 23.00 Dit neuen Lehrer (Rural teachers).Thai se sDeelfilm. 1.05 Journ. DUITSLAND II 18.20 SOKO 5113, tv-serie. 19 00 Journ. 19.30 Licht muz. progr 20.15 Inform progr. 21.00 Actual 21.20 Es geht seinen Gang oder Muhen in un Ebene. tv-film 23 05 Jo DUITSLAND III WDR Journal 3 20.00 Journ. 20.15 Infoi progr 21.45 Eine Fressezum Verlie ben (Gueule d amour). Franse speel film 23.15 Schaakwedstrijd. 23 4.' BELGISCHE TV BELGIË VLAAMS 18.00 Poppenfilm 18.05 Tekenfilm. 18 30 Inform, progr 1900 Docum. serie. 19.30 Inform progr 19.35 Me- ded. en morgen 13 45 Journ. 20.10 Weerber 20.15 Tv-serie. 21.05 Sport- progr. 21.50 Inform, progr. 22.30 Het slikken van slaappillen vormt nog altijd de meest gangbare therapie bij de bestrijding van slapeloosheid. Het is echter ook bekend dat het gebruik van deze pillen vervelende bijverschijnselen met zich mee kan brengen. Vandaar dat de afgelopen jaren de alternatieve, op natuurlijke leest geschoeide behandelingswijzen steeds meer aandacht krijgen. In 'Driester', het maandelijks documentair programma van de AVRO, worden deze alternatieve behandelingswijzen op een rijtje gezet. Aan bod komen onder meer yogaacupunctuur en homeopa- tische middelen. Voorts in deze aflevering aandacht voor onze fruitproduktie en -export en het 200-jarig bestaan van het Planeta rium van Franeker. (Nederland 1,21,55 uur). De NCRV-radio begint vanavond in de rubriek "Rondom het Woord" een serie programma's over verschillende leeswijzen van de bijbel. Na een inleidende uitzending staan vier programma's op stapel over een Oud-Testamentisch bijbelgedeelte (nl 2 Samuel 6). De zesde aflevering is tenslotte een discussie tussen de vier deelne mers aan deze afleveringen. De tweede helft ran februari brengt de NCRV-radio vervolgens eenzelfde serie over een N ieuw-Testamen- tisch bijbelgedeelte. De titel van deze serie over leeswijzen van de bijbel is Uitleg en inleg". De rubriek "Rondom het Woord" wordt elke maandagavond om ongeveer 19 J0 uur via Hilversum 2 uitgezonden in het kader van het NCRV-programma "Een steen in de vijver". MAANDAG 12 JANUARI 1981 HILVERSUM I NOS Ieder heel uur nws. TROS 18 11 Aktua. 18 25 (Sl De verhalen van Virgilius van Tuil (15). 18 30 iSl De Kinderplatcnbak 18 45 <S> Het zesde continent 19 02 (S) TROS Country. 20.02 (Si Voorzichtig brkeebaai. 20 30 (S> Peekei Onge zouten. 21 02 (S) The Frank Sinatra Story (2). 22.02 (S) Aktua-Spurtcalc NOS 23.02 (Sl Met het oog op mor gen AVRO 0 02(S)Platenscala 1 02 (S) In the still of the Night 2 02 (S HILVERSUM II NCRV 18.00 (Sl Muz in vrije tud 18 50 P.P.. Uitz \an DS'~0 1900 Steen in de vnvrr 20 (Ml <Si Muz in NCRV Studio 2 21 30 (S) Literama maandag 22 25 Bond zonder naam NOS 22 30 Open School NCRV 23.25 (Sl Muz van eigen tijd. 23.5.' Nws. HILVERSUM III NOS leder heel uur nws. 18 03 IS) i Blues. Ballads and Beat 22.02 (Si AVRO s Swingtime. 23 02 (Si Candlelight. DINSDAG 13 JANUARI HILVERSUM I AVRO 7 02 (S) Auto in? AVRO aan <7.03. 8 03 erv 8.30 Radiojourni 9 00 Nws. 9.03 Steenpunt 9 08 (Sl Ar beidsvitamincn lo 02 De zandbak show 10 10 (S) Arbeidsvitaminen 11.02 (S) Hoorspel "Desirce II 30 (S) UIT is IN II 45 (S) Rondom twaalf 13 03 Hadiojourn 13 20 (Si De AVRO Diligente 13 55 Beurs HILVERSUM II K.RO 7.00 Nws. 7 10 Ochtendqvmn 7.20 Het levende woord 7 30 Nws 7 36 Echo (8.00 8.10 Nws l 8 30 Nws 8.36 Lichte muz. 8 50 Postbus 900 9 00 Gymn. v d vrouw 9 10 Waterst 9.15 Scheepspraat. 9 20 De letter M 10.30 Ouder worden we allemaal 11 00 Schoolradio 11 30 Ratel 12 16 OVERHEIDSVOORL Uitz. vooi de landbouw 12 26 Meded vooi land- en tuinbouw 12 30 Nws 12 3f Echo. 13 00 Nws 13 11 Goal 13.3( Schoolradio NOS 14 30 Oper School KRO 15 15 God. hoe beet j« ook al weer 15 30 Geen verboder toegang 16 30 Babvlon 17 24 Me ded. 17.30 Nws 17 36 Echo HILVERSUM III VARA Van 7 00-18 00 Aktual via Dingen van dc dag 7.02 (S) Gesode meurders 8 30 (Si Holland ze zeg gen 10 30 (S) Tvpisch Jansen 11 30 (S) VARA's zoekplaat)?. 13 30 (S Spitsbeeld 15.30 (S) Popkrant. 16.3C (Sl Beton twaalf 12 00 Nws 12 02 (Sl Inter mezzo 12 22 (S) TROS klassiek pre aantiart Amsterdams Philharmo nisch Orkest 13 00 (S) De meest ver kochte klassieke tien 13 30 (S) Ko ren Korpsen 14 00 Nw )Gu bic. 16 25 17 00 (S) Bel

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1981 | | pagina 5