Leidsch Dagblad | 1981 | 3 januari 1981 | pagina 2

Beter drinkwater voor de Leidse regio

eidse
agenda

Milieubeschermers akkoord met bouw installatie die voorzuivert

De boosdoeners

LEZERS SCHRIJVEN

Kerstboomverbranding
in Van Polanenpark

Schooljeugd Oegstgeest goed vermaakt

ZATERDAG 3 JANUARI 1981

PAGINA 2 - - ■■f.j .mmmn.

KATWIJK/LEIDEN - Als alles zo verloopt als
directeur C. de Jong van de Leidse Duinwater
Maatschappij zou willen, krijgen binnen twee
jaar alle gemeenten die zijn aangewezen op wa
ter van de LDM een veel betere kwaliteit drink-
water toegeleverd.

De fosfaten, die bijvoorbeeld
in wasmiddelen, industrieel
afval en bij de landbouw ge
bruikte bestrijdingsmidde
len zitten, zijn de grote schul
digen aan de achteruitgang
van de kwaliteit van het
drinkwater.

Tot 1965 had de Leidse Duin
water Maatschappij nog
geen problemen met deze
stof. In vijf jaar tijd vervijf-
tienvoudigde echter het fos
faatgehalte van het opper
vlaktewater. Volgens de
Stichting Duinbehoud zit er
nu al zo'n 300 ton fosfaat in
het gebied Berkheide (tussen
Katwijk en Wassenaar) waar
de LDM haar water vandaan
haalt.

De grote concentratie fosfaten
in de omgeving van de duin
meertjes zorgt ervoor dat
hier na verloop van tijd niets
anders wil groeien dan enke
le soorten brandnetels. Rond
enkele van deze meertjes is
elke andere vorm van vege
tatie geheel verdwenen.

Ook indirect beïnvloeden de
fosfaten de watervoorzie
ning. Zij vormen het voor
naamste voedsel voor algen,
die dan ook welig tieren in de
filtratiehekkens. Rottende
algen zijn de veroorzakers
van de vieze bijsmaak, die
het drinkwater vooral in de
zomermaanden soms heeft.

Bovendien onttrekken de al
gen koolzuur aan het water.
Daardoor slaat de kalk neer
op de bodem van de duin-
meertjes. Deze raken ver
stopt, het water kan de grond
niet meer in kan en dus niet
meer worden gefiltreerd. Dit
leidt bij warm weer volgens
de Stichting Duinbehoud tot
een produkticvermindcring
voor de LDM van tien pro
cent.

Als de LDM een voorzuive
ringsinstallatie bij Katwijk
gaat bouwen, krijgt deze een
belangrijke taak in het zui
veren van het water van fos
faten. Met behulp van een
chemische stof moet een
groot deel daarvan uit het
water worden gehaald. De
Stichting Duinbehoud ver
wacht echter dat dit nog bij
lange na niet voldoende zal
zijn om de natuur in het
duingebied weer op peil te
brengen. De LDM heeft daar
entegen goede hoop dat deze
waterzuivering de begroei
ing weer wat gevarieerder
zal maken.

Aan de rand van de duinen, aan de
Wassenaarseweg vlakbij marine
vliegkamp Valkenburg moet een
installatie worden geplaatst, die
ervoor moet zorgen dat het water
dat naar de duinmeertjes wordt
gepompt om daar te worden ge
zuiverd, veel schoner is.

Voorzuiveringsinstallaties, zoals
dergelijke machinerieën heten,
worden door alle waterleidingbe
drijven die het zand in de duinen
gebruiken om oppervlaktewater
te zuiveren, gebruikt. De LDM
betrekt het water dat zij voor con
sumptie geschikt maakt uit de
polders tussen Wassenaar en Lei
den.

Op dit moment wordt dit water nog
rechtstreeks uit de Wasscnaarse
Watering naar de duinen ge
pompt, waar het in zogenaamde
filtratiebekkens belandt. In deze
kunstmatige duinmeertjes, die
vanaf het fietspad langs de dui
nen tussen Wassenaarse slag en
Katwijk te zien zijn, moet het wa
ter naar de bodem zakken, waar
bij het door het zand wordt gezui
verd van ongerechtigheden. Dan
pompt de LDM het water weer op
en transporteert ze het door bui
zensystemen naar de verschillen
de waterleidingbedrijven.

Fosfaten

De Leidse Duinwater Maatschappij
is het enige waterbedrijf dat nog
op deze manier water uit de dui
nen levert. Elders in het land
wordt het water, voor het in de
duinmeertjes belandt, eerst zo
zuiver mogelijk gemaakt. Dit
wordt gedaan omdat er in het op
pervlaktewater, dat naar de dui
nen wordt gepompt, veel stoffen
zitten die er met alleen filtering
door het duinzand moeilijk zijn
uit te krijgen.

De voorzuivering is niet alleen be
langrijk vanwege de kwaliteit
van het drinkwater. Als het water
niet wordt voorgefilterd, belan
den alle afvalstoffen van het op
pervlaktewater in de duinen. Dat
heeft grote gevolgen voor de na
tuur in het duingebied. De grote
hoeveelheid fosfaten in het naar
de duinmeertjes gepompte water
heeft tot gevolg dat om deze
meertjes alleen nog brandnetel
en harige wilgenroosjes willen
groeien, de enige planten die te-'
gen grote hoeveelheden van deze
stof zijn bestand.

Dat er voorgezuiverd water moet
komen, daarover zijn alle betrok
kenen het eens. De vraag is alleen
nog waar dat water vandaan moet
komen. Behalve het plan van de
LDM. die een eigen voorzuive-
ringsinstallatie bij Katwijk wil la
ten bouwen, is er nog een andere

mogelijkheid. Vlakbij het gebied
waar Leiden water wint, ligt
Meyendel, waar de duinwaterlei
ding van Den Haag voorgezui
verd water verwerkt. Dit water
wordt door buizen aangevoerd
vanaf de Andelse Maas. Als deze
leiding wordt doorgetrokken,
zou Leiden dit voorgezuiverde
water kunnen verwerken. De
buis naar de Andelse Maas is
groot genoeg om ook het Leidse
water te kunnen aanvoeren. De
uiteindelijke beslissing ligt bij
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland, die momenteel een on
derzoek naar de drinkwatervoor
ziening in geheel Zuid-Holland
laten uitvoeren. Mede van de uit
komsten van dit onderzoek hangt
af voor welke oplossing wordt ge
kozen.

Koppelleiding

Directeur C. de Jong van dé LDM is
een groot voorstander van de
voorzuiveringsinstallatie. Als hij
zijn zin krijgt kunnen we al in de
zomer van 1982 douchen, de wc
doortrekken, de auto wassen en
thee zetten met voorgezuiverd

water.

'Volgens onze berekeningen is een
eigen voorzuivering aanmerke
lijk goedkoper dan de koppellei
ding met Den Haag", stelt hij.
"Het water van Den Haag komt
helemaal uit Bergambacht en
moet overeen afstand van 75 kilo
meter worden vervoerd. Als wij
in onze filtratiebekkens ook dit
water gaan gebruiken, moet er
anderhalf maal meer water door
de buizen. Dit heeft een relatief
veel hogere wrijving van het wa
ter met de buiswand tot gevolg.
Het is ongeveer te vergelijken
met de afstand die je met een auto
nodig hebt om tot stilstand te ko
men. Naarmate je harder gaat rij
den, neemt die remweg oneven
redig toe.

Vooral ook door de in de toekomst
te verwachten verdere stijging
van de energieprijzen betoogt De
Jong dat de koppelléiding duur
der zou uitkomen dan zijn voor
stel. "Ik ga uit van een voorzuive
ringsinstallatie met een capaci
teit van 20 miljoen kubieke meter
per jaar, die ongeveer 22 miljoen
gulden zou gaan kosten. Omdat
wij ons water direct uit de polder

boezem betrekken hoett het wa
ter maar over een afstand van 3
kilometer te worden verplaatst.
De grote afstand die het water
van de Andelse Maas moet afleg
gen betekent, samen met de gro
tere wrijving en de hoeveelheid
energie die nodig is om het water
dan nog te transporteren, dat dit
op den duur meer geld zou kos
ten".

Milieu

De mensen, die zich zorgen maken
over de invloed van de waterwin
ning op het milieu in de duinen,
zijn voor de rekensom van De
Jong door de knieën gegaan. De
Stichting Duinbehoud was eerst
tegen de komst van een voorzui
veringsinstallatie. A. Salman van
deze op het gebied van natuurbe
houd in de duinen invloedrijke
stichting vertelt waarom:

"Vanzelfsprekend zijn wij een
groot voorstander van voorgezui
verd water in de duinen. Het is
eerder een schande dat er nog zo
lang ongezuiverd oppervlakte
water in het duingebied wordt ge
pompt. Waar wij bang voor waren

a het water, dat

was dat, door in te stemmen met
de plaatsing van die installatie, de
ontwikkelingen zouden worden
vastgelegd, zonder dat voldoende
naar andere mogelijkheden was
gekeken".

Hij vervolgt: "Omdat uit de bereke
ningen van de LDM blijkt dat het
doortrekken van de leiding van
de Haagse duinwaterleiding uit
energie-oogpunt erg ongunstig
zou zijn, vinden wij dat die voor
zuiveringsinstallatie er zo snel
mogelijk moet komen. Maar die
koppelleiding met Den Haag
blijft noodzakelijk, al is het maar
als noodvoorziening. Je moet al
tijd rekening houden met de mo
gelijkheid van een ongeluk, waar
door het water uit de Rijnlandse
boezem tijdelijk niet meer te ge
bruiken zou zijn. Als je de leiding
uit Meyendel doortrekt, kun je
eenvoudig overschakelen op de
Haagse waterleiding".

De directeur van de LDM is het met
dit laatste niet eens. De koppellei-
ding beoordeelt hij als overbodig:
"We hebben twee tot drie weken
voorraad. Dat is genoeg om een
tijdelijke noodsituatie op te van

gen. In Rijnlands boezem, het ge
bied waaruit wij ons water be
trekken, kan in een week alles
zijn ververst. Natuurlijk zou zo'n
koppelleiding extra veiligheid
betekenen, maar ik vind dat de
kosten ervan, vier miljoen gul
den, niet opwegen tegen de winst
aan veiligheid".

Strandwallen

De Stichting Duinbehoud is vooral
bang dat twee andere mogelijk
heden om water te zuiveren door
de bouw van de installatie bij
Katwijk in gevaar komen. De eer
ste hiervan gaat gebukt onder de
benaming diepte-infiltratie: on
der hoge druk wordt water uit
een put de bodem ingeperst en
vervolgens weer omhoog ge-
ponjpt. De Stichting Duinbe
houd vindt deze methode erg vei
lig omdat gebruik wordt gemaakt
van de beschermende kleilaag,
waardoor schadelijke stoffen niet
verder in de bodem kunnen door
dringen. De putten hiervoor zou
den in de strandwallen bij Wasse
naar kunnen worden geslagen.

Een tweede oplossing is het gebrui
ken van de door zandafgraving
ontstane meertjes bij Ommedijk.
Deze kunnen als reservoirs wor
den gebruikt, waarin het water
nog voor het naar de duinen gaat,
kan bezinken. De watersport,
waarvoor deze waterplassen nu
worden gebruikt, zou hierdoor
niet in gevaar hoeven te komen.

Directeur De Jong stelt hiertegen
over dat beide oplossingen geen
belemmering voor de plaatsing
van de voorzuivering hoeven te
zijn. "Met de diepte-infiltratie
zullen we zeker gaan experimen
teren. De putten daarvoor kun
nen worden geslagen in de direc
te nabijheid van de nieuw te bou
wen installatie, in de omgeving
van de barakken van vliegkamp
Valkenburg.

"We zullen zeker ook bekijken of
het mogelijk is de Ommedijkse
meertjes bij de watervoorziening
te betrekken. Ze zullen echter in
geen geval worden gebruikt om
voorgezuiverd water in op te
slaan. Ze komen dan in de scha
kel voor de installatie en hebben
dan ook geen invloed op de plaat
sing daarvan".

Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland zullen in de loop van ja
nuari beslissen of zij toestem
ming willen geven voor de bouw
van de voorzuiveringsinstallatie.
Als die goedkeuring er komt, wil
de Leidse Duinwater Maatschap
pij zo snel mogelijk met de bouw
beginnen.

Omdat de installatie al is opgeno
men in het bestemmingsplan bui
tengebied van de gemeente Kat
wijk zijn er van die kant weinig
problemen meer te verwachten.
De Jong verwacht dat. als de in
stallatie in gebruik wordt geno
men, de consument zo'n 10 tot 12
cent meer per kubieke meter
voor het zuiverdere water moet
gaan betalen.

ARIEJAN KORTEWEG

Menselijk gevoel

Het is nu half twee in de nacht 30
december 1980. Ik kan niet sla
pen het zit mij hoog Ik maak mij
kwaad daarom wil ik het kwijt.
Verleden week stapte ik naar het
stadhuis, kom daar aan de infor
matiebalie zit een juffrouw daar
tien minuten te kletsen aan de te
lefoon. Na afloop van het gesprek
vraag ik om inlichtingen voor het
verlengen van het rijbewijs van
mtfn man.

"Oh mevrouw, het kantoor is al ge
sloten om drie uur", zegt ze. (Het
was zo tien over drie) Ja dan weet
je dat voor de volgende keer. Ik
was met de auto gegaan en ook

dat kostte tijd want een parkeer-
plekje heb je niet snel in Leiden.
Gewoon te laat dus.

Vandaag 30 december dacht ik kom
we gaan met de bus. (Ik ga dus
met twee kinderen van vijf en ze
venjaar aan de hand richting bus
halte). Ben om twee uur van huis
weggegaan, kom om half drie in
het centrum aan. Tijd zat. Tien
voor drie sta ik voor het stadhuis.
Voor de informatiebalie staande,
zit die juffrouw alweer zo ver
schrikkelijk lang aan de telefoon.
Het is inmiddels drie uur gewor
den. Ik dacht, ik ga maar op eigen
houtje zoeken. En ik naar die af
deling voor het rijbewijs. Kom
daar aan, zitten er heel weinig
mensen op de afdeling en vraag:
"Mag ik zo naar binnen?". "Nee",

zegt een meneer, "U moet een
nummertje pakken". Ik zie die
automaat niet en stap toch zo
naar binnen. Toen ik dat deed zei
die ambtenaar weer: "Mevrouw
heeft u een nummertje?" "Nee",
zei ik nogmaals. "Mevrouw dan
bent u te laat", zei hij. Ik: "Ach
meneer, die ene minuut". Hij met
een blik van verontwaardiging:
"Zo kunnen er nog wel twintig
achter u aankomen'*. Ik voelde
me kwaad worden, maar als
vrouw trek je toch aan het kortste
eind. dus ik weer mopperend de
stad in.

Ik vraag me weieens af. waar is toch
dat stukje menselijk gevoel? Is
het dan zo fijn om iemand lekker
weg te kunnen sturen. (Hè, ik
voel me alweer iets opgelucht).

Groeten,

Hanneke v. d. Mey-Verhaar
Hoge Morsweg 128, Leiden.

ZATERDAG

Sanders - Levendaal/hoek Korevaar-
straat, Antiekmarkt. 9.30 tot 17 uur.
NVSH praatcafé - Rapenburg 48, vanaf
22 uur, behalve de le zaterdag van de
maand die is alleen voor (echt)paren.
Wassenaar - carnavalsavond De Deijk-
notsen in het Praethuys, 20 uur.

ZONDAG

Leiden - Middelweg 19c, kindervoor
stelling Leids Poppentheater, 14.30 uur,
tel. 125802.

Koffieshop Leids Volkshuis - Haarlem
merstraat 73b, open vergadering Werk
lozen Belangen Vereniging, maand van
10 tot 12 uur.

MAANDAG

Leiden - stadhuis, gemeenteraad, 19.30

Caeciliastraat 18, mannencafé, 20.30 uur.
Ontmoetingscentrum - hoek Boshuizer-
laan, bejaardensoos Zuid-West, 14.30

- Haarlemmer-

Voorschoten -

jaarsreceptie, 20 uur.

Wassenaar - gemeentehuis,
onderwijs, cultuur en recreatie, 19.30

n 24

Wijk 1 - Boerhaavedistrict, Binnenstad-
Noord. Groenoord. Kooi, Merenwijk
zat. J Stolk, Burggravenlaan 16. tel.
125820; zon. F.B. Kruis, Klaproos 34. tel.
126371.

Wijk 2 - Binnenstad-Zuid, Tuinstad-
wijk, Professorenwijk, de Waard: zat.
H C Jasperse. Witte Singel 72. tel
124961; zon, E K. Fogelberg, de Sitter-
laan 18, tel. 132877.

Wijk 3 - Mors, Haagwegkwartier, Zuid
west: zat A.A. van Rijn, Melissatuin 5.
tel. 210797; zon, W. Schellekens, Pagani-
nistraat 24, tel. 764035.

Voor de praktijk van de doktoren Groe-
neveld. Van Leeuwen. Meijer, Reinders,
Tan, Van Tol. Zwijnenburg en Verhage:
za, Zwijnenburg, Gallaslaan 24, Leider
dorp, tel. 412166; zo. Verhagen, Pluim-
zeggekreek 3, Leiderdorp, tel. 895144.
spreekuur van 11 tot 11.30 uur in Ge
zondheidscentrum Merenwijk, Rosmo
len 2.

Leiderdorp - za. H.B. van Wijk, v.d. Valk
Boumanweg 198, tel 890529; zo, F. Kem-
me, tel. 893139. spreekuur van 12.30 tot
13 uur in Gezondheidscentrum Florijn-
10. tel. 891000.

Oegstgeest - E.W.F. van Walchren,
Oranjelaan 29, tel. 152130.

Voorschoten - Tromp/v. Beusekom -
Leidseweg 328, tel. [phone].

APOTHEKEN

Leiden - de avond, nacht, en zondags
dienst der apotheken in de regio Leiden,
wordt waargenomen van: vr 2, 17.30 uur
tot vr 9 door: apotheek Herdingh en
Blanken. Hogewoerd 171, tel. 120502 en
apotheek Linnaeus, Kempenaerstraat
lb, tel. 153274.

DIERENARTSEN

Leiden - Voor de praktijk van Muurling,
Helder en Roest, A.W. Helder, Herme
lijnvlinder 36, tel. 146686, B.H. Broer,
Boshuizerlaan 26. tel. 764058
Voorschoten - C. Westgeest, Leidseweg
560, tel. 768616.

WIJKVERPLEGING

Leiden - Interkruis. Middelweg 38. tel.
ten noorden van de Rijn, 134604, tel. ten
zuiden van de Rijn, 121753.

Leiderdorp, Zoeterwoude Rd. - gezond
heidscentrum. Berkenkade, Leider
dorp. tel. 410131. spreekuur ma t'm vr

1 14 t

t 15 i

Oegstgeest - Interkruis. Lijtweg 7. tel.
154500

Voorschoten - gezondheidscentrum,
v.d. Waalslaan. tel. 4641.

lEIDSCH DAGBLAD

Voor betaling van
abonnementsgelden
uitsluitend giro 28864

DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN
OMSTREKEN

Nabezorglng

18 00-19 30 ui
Zaterdag van

OEGSTGEEST - Dc werkgroep clubs van de Stichting Jeugd en Jongerenwerk Oegstgeest is de afgelopen
weken druk geweest met liet organiseren van allerlei kerstvakantie activiteiten. En niet voor niets. Honderden
kinderen hebben genoten. Ze hebben kerststukjes gemaakt, films gezien en spelletjes gedaan.

De vakantie loopt nu ten einde. Vol goede moed is dc werkgroep alweer plannen aan het maken voor de volgende
vrije dagen van de Oegstgeester schooljeugd.

Uitgave: Tyfoon

Uitgeversmaatschappij ir>14o

Leidsch Dagblad B.V. ori-i2Ji4j

149.55

perp post (71.90
Jaarabonnement I 1
per post f 276,10

vooruitbetaling te vol
Bi| automatische
overschrijving geen

T eleloon 071 -144941

Alg redactiechef
A van Leeuwen
Plv Alq. redactiechef:
J M J Post
Rubnekchefs
J Kroon (stad)

J P M van der Meer (regio)
W. Wirtz 'binnenland)
J Ruygrok-Hoogeveen

P J de Tombe (sport)
P C Rosier (radio en
televisie, kunst)

S J de Groot (geestelijk
•even)

Aangesloten b«j de
Gemeen schappelijke
Persdienst met eigen
correspondenten o a w:
Bonn. Brussel. Londen
Panjs. Washington. Cairo,
Rome. Madrid. Stockholm
en Djakarta

071-133202
Correspondenten
R Zaadnoordijk Te)
071-121481

Oegstgeest H Sonders.
071-155854
Voorschoten J Peters

071-769935

Leiderdorp F Snijders