THD steeds meer opgebeld
Cleveringa: het woord bij de daad
"Alleen bouw in
Stevenshof als
rijk geld geeft"
In 1979 draaiden 8889 mensen 125202
THD-Leiden ook met
Kerstmis beschikbaar
Postkantoren sluiten
woensdag 0111 drie uur
Leidse stadsrubriek
ONDERDAG 18 DECEMBER 1980
LEIDEN
le g<
9?
LEIDEN - Rudolf Pabus Cleverin
ga, afgelopen maandag op 86-ja-
rige leeftijd overleden, was van
1927 tot 1958 als hoogleraar ver
bonden aan de juridische facul
teit van de universiteit van Lei
den.
Van hem werd verteld dat hij het
woord recht bij voorkeur met een
hoofdletter schreef. Het lijkt wat
overdreven daaraan speciale aan
dacht te besteden. Meer hoogle
raren in lang vervlogen jaren had
den zó'n hoogachting voor het
werk waarmee ze bezig waren,
dat ze er een dergelijke karakte
ristiek op na hielden.
Bij Cleveringa heeft die R van
Recht een markante betekenis
gekregen door zijn befaamde pro
testrede op 26 november 1940,
toen de bezetter gelastte dat jo
den uit overheidsdienst werden
ontslagen.
Die maatregel trof ook Cleveringa's
leermeester en voorbeeld, prof.
E.M. Meijers, de hercules van het
burgerrecht. Cleveringa, toen de
caan (voorzitter) van de juridi
sche faculteit, kon dat niet ver
kroppen en met hem vrijwel alle
hoogleraren.die op dit vakgebied
werkzaam waren.
Dat laatste is nadien, waarschijnlijk
onbedoeld, wat in de schaduw ge
bleven, Cleveringa's optreden
was mëér dan een één-mansac
tie, hij genoot de steun van de fa
culteit. De stoot tot het protest
was ook gegeven tijdens een fa
culteitsvergadering, enkele da
gen eerder. Er was aanvbankelijk
sprake geweest van een schrifte
lijk protest namens de gehele fa
culteit. Daar had men van afge
zien. omdat een persoonlijk ge
tuigenis ongetwijfeld grotere in
druk zou maken. Prof. Telders
had bij die gelegenheid aangebo
den het protest te verwoorden,
met'het argument dat hij onge
huwd was en dus minder kwets
baar. Niemand twijfelde er aan
dat degene die publiekelijk de
maatregel zou afkeuren de
grootst mogelijke narigheid
wachtte.
"Cleveringa weigerde: hij was de
decaan, het was zijn taak, als de
caan" (L. de Jong, "Het Konink
rijk der Nederlanden in de Twee
de Wereldoorlog", deel 4).
Wat nu, veertig jaar later, in de rede
van Cleveringa opvalt is hoezeer
Meijers het centrum blijft van
zijn gedachtenwereld. Tweeder
de van zijn tekst is aan hem ge
wijd. "Het is deze Nederlander,
deze nobele en ware zoon van ons
volk, deze mens. deze studenten
vader. deze geleerde, dien de
vreemdeling welke ons thans vij-
andiglijk overheerst, ontheft uit
zijn functie".
De maatregel trof, zoals gezegd, alle
joden in overheidsdienst. Daar
drukte een andere Leidse hoogle
raar op, prof. L. J. van Hoik, in een
college dat geen bekendheid naar
buiten kreeg (zie P.J. Idenburg:
"De Leidse Universiteit 1928 -
1946") o.a. omdat de tekst ervan
niet werd vermenigvuldigd.
Er waren dus méér stemmen, ge
lukkig. Maar die van Cleveringa
reikte het verst en woog het
zwaarst.
De huidige generatie zal zich mis
schien afvragen waarom Cleve
ringa's faam legendarische vor
men aannam, terwijl andere ver
zetsdaden (minstens zo gedurfd
en van idealisme doortrokken) in
het vergeetboek belandden.
Men moet dat zien in het licht van
de omstandigheden waaronder
verzet werd gepleegd. Dat moest,
om begrijpelijke redenen, bijna
altijd anoniem gebeuren. Cleve
ringa echter sprak zijn afkeuring
uit in het openbaar, voor een gro
te schare toehoorders. Iedereen,
hijzelf incluis, wist dat dat hem
duur kon komen te staan. (Hij
ging ook geruime tijd de gevan
genis in).
Die persoonlijke moed én de kracht
van het vrije woord, waarmee een
door iedereen gevoelde verkrach
ting van het recht aan de schand
paal werd genageld, creëerden
een beeld van fierheid, van onge-
knechtheid vooral, dat onver
flauwd zijn betekenis behield.
Daar kwam nog iets bij: Cleverin
ga's vak was het recht, hij diende
er - zouden wij nu zeggen - ook
over te waken. Dat sprak in die
tijd niet zo vanzelf, getuige de
ruggegraatloze houding van ons
hoogste rechtscollege, de Hoge
Raad. De rede van 26 november
1940 herstelde iets van dat ge
schonden prestige.
De boodschap van veertig jaar gele
den was dat het recht niet be
hoort te wortelen in de studeerka
mer, maar in het leven van alle
dag.
RITIJD PAAUW
Motie PPR in raad:
LEIDEN - Bebouwing van de Ste-
venshofpolder mag niet begin
nen voordat vast staat dat het rijk
voldoende subsidie zal geven.
Dat is zo ongeveer de strekking
van een motie die raadslid Frits
van Oosten maandag aan de ge
meenteraad zal aanbieden.
Van Oosten (PPR) vindt wel dat het
bestemmingsplan voor de Ste-
venshofpolder zo snel mogelijk
moet worden vastgesteld. Hij
vraagt zich daarbij alleen af of be
bouwing wel zo verstandig is. In
de motie voert hij aan dat bebou
wing alleen zinvol is wanneer de
huizen voor Leidse woningzoe
kenden worden bestemd. Die
Leidse woningzoekenden zijn
vooral mensen met lagere inko
mens, wat betekent dat de nieuw
bouw niet te duur mag zijn. Om
de kosten voor de bewoners te
drukken, moet het rijk voldoende
subsidie geven en zolang de
garantie hiervoor niet bestaat,
mag de gemeente het risico van
het bouwen van te dure wonin
gen niet nemen.
Van Oosten vraagt het college van
burgemeester en wethouders dan
ook om de onderhandelingen die
met het rijk worden gevoerd over
de subsidie, met kracht voort te
zetten. Hierbij moet bovendien
de steun van de provincie worden
gevraagd en worden gewezen op
Van Oosten (PPR): Stevenhof
alleen voor Leidenaars.
de effecten van de v/oningbouw
op de werkgelegenheid. Zo nodig
kunnen de betrokken bewinds
lieden en kamerleden worden
uitgenodigd naar Leiden te ko-
k LEIDEN - Het aantal mensen dat de Telefonische Hulp-
n dienst in Leiden belt is in 1979 flink toegenomen. Werd
het nummer van de THD in 1987 7662 maal gedraaid, vorig
jaar gebeurde dat 8889 keer, een toename van zestien
procent.
Dit blijkt uit het jaarverslag van de
THD over 1979. Daarin wordt op
gemerkt dat het in eerdere
jaarverslagen geopperde vermoe
den - er zou een verzadigings
punt in de telefonische hulpver
lening zijn bereikt - niet bewaar
heid is geworden. Weliswaar was
het aantal telefoontjes in 1978 ten
opzichte van 1977 teruggelopen;
j het getal van 1979 overtreft dat
vanzowel'78als'77. "Ook lijkt de
snelle groei van allerlei categora-
Ie telefonische hulpdiensten
1 (vrouwentelefoon, jongerentele-
foon e.d.) voorlopig nog geen in-
vloed uit te oefenen op de belcij-
fers van de THD-Leiden", zo
merkt de stichting in haar
jaarverslag op.
De THD maakt onderscheid tussen
de zg. "reële gesprekken" en de
zg. "silent calls": mensen die wel
opbellen, maar daarna direct of
na enige tijd zonder iets te zeggen
de hoorn weer op de haak leggen.
Het aantal reële gesprekken be
droeg in 1979 6806 en in 1978 5903,
wat neerkomt op een stijging van
15,3 procent. Het aantal silent
calls was vorig jaar 2003. Waarom
deze mensen bellen? Het jaarver
slag: "Wij weten het niet en zullen
er ook nooit de antwoorden op
krijgen. Het verschijnsel van de
stille beller zal altijd blijven be
staan bij deze vorm van hulpver
lening. Wij kunnen slechts hopen
dat het percentage in de toe
komst zal afnemen. Immers het
kan storend werken in gesprek
ken met bellers die wél met ons
over hun problemen willen spre
ken, wanneer zo'n gesprek door
een stille beller via de tweede te
lefoonlijn wordt onderbroken".
Wanneer het contact met de telefo
nische hulpdienst wel tot stand
komt, kan dit tot een grote ver
scheidenheid aan onderwerpen
leiden. Veel bellers praten over
hun eenzaamheid. In 1979 was
dat in 21,5 procent van de geval
len. In 1978 25.8 procent: Proble
men met relaties en psychische
problemen zijn eveneens veelbe
sproken onderwerpen (resp. 19.1
en 18,2 procent in 1979). Verdere
cijfers 12,5 procent vroeg om in
formatie, 9,7 procent sprak over
sexuele problemen, 9,2 procent
belde over problemen als de
dood, ziekte, zelfdoding, geloofs
zaken en 6,3 procent over maat
schappelijke problemen. De cij
fers moeten omzichtig worden
benaderd: niet elke van de 75 vrij
willigers van de THD zal op de
zelfde wijze rubriceren.
De totale duur van de in 1979 ge
voerde gesprekken bedroeg 2299
uur. Gemiddeld duurde een ge
sprek 21 minuten. Van de 2299
uur werd 38 procent in beslag ge
nomen door de zg. "chronische
bellers": mensen die regelmatig
een beroep doen op de THD en
'door deze dienst vaak worden
verwezen naar meer specifieke
vormen van hulpverlening. Het
aantal "chronische bellers" be
droeg in 1976 nog 54.4 procent en
daalt steeds verder. Van alle ge-
prekken werd 43,2 procent tus
sen 's avonds zes uur en twaalf
uur 's nachts gevoerd. 24,3 pro
cent tussen twaalf uur en zes uur
's ochtends en de rest overdag.
Dit jaar heeft de Telefonische Hulp
dienst zich speciaal tot jongeren
gewend. Dat gebeurde door mid
del van informatiemateriaal, dat
rond 15 mei naar tachtig scholen
en veertig andere instellingen
werd gestuurd. In de periode tot
31 augustus 1980 steeg het aantal
bellende jongeren (onder de
twintig jaar) flink, daarna bleven
ze vrijwel weg. Voor de THD aan
leiding om de jongerenacties in
de toekomst nog eens te herha
len.
Wie in nood verkeert of eenzaam is
kan altijd, dag en nacht, vertrou
welijk met de Telefonische Hulp
dienst praten. Het i
125202.
LEIDEN - Telefonische Hulpdienst Leiden zal ook tijdens de ko
mende feestdagen dag en nacht beschikbaar zijn voor iedereen
die op deze dienst een beroep doet voor hulp-per-telefoon of om
zo maar een praatje te maken met iemand.
Daarnaast wil de Telefonische Hulpdienst ook dienst doen als
Kerst- en informatiecentrum. Iedereen die wil weten waar Kerst-
ins en andere evenementen worden gehouden en wat de ope
ningstijden zijn, kan bij de Telefonische Hulpdienst terecht: tele
foon 071-125202.
Iedereen die Kerst-ins organiseert wordt verzocht dat mét de bij
zonderheden als adres en openingstijden bekend te maken aan
de Telefonische Hulpdienst Leiden.
LEIDEN - Op woensdag 24 decem
ber sluiten alle postkantoren in
Leiden om 15.00 uur; op woens
dag 31 december om 13.00 uur.
Dat is vroeger dan in voorgaande
jaren.
Op zaterdag 27 december is alleen
het postkantoor Leiden Bree-
straat op de normale tijd ge
opend, namelijk van 9.00 uur tot
12.00 uur. Op 31 december zullen
rond het middaguur alle brieven
bussen en automaten worden af
gestopt tot 1 januari 's middags.
Hierdoor kunnen tijdelijk geen
Commissie:
niet roken en
geen compromis
LEIDEN - Het ziet er naar uit dat de
raadsvergaderingen en commis
sievergaderingen van de gemeen
te Leiden binnen niet al te lange
tijd "rookloos" zullen worden
doorgebracht. De commissie
voor volksgezondheid was gister
avond unaniem van mening dat
er een rookverbod moet worden
ingesteld. De commissie voor al
gemene zaken sprak zich onlangs
al in meerderheid vooreen derge
lijk verbod uit.
De commissieleden vonden gister
avond bovendien dat een eventu
eel rookverbod voor de gehele
vergadering moet gelden. Een
compromis, bijvoorbeeld pas na
twee uur beginnen met roken,
vonden zij belachelijk. Iedereen
zou toch met spanning zitten
wachten tot de twee uur verstre
ken zijn, en daarna de "schade"
inhalen. Er zal een positief advies
naar de gemeenteraad gaan, die
de uiteindelijke beslissing moet
brieven worden gepost. Volgens
de PTT is deze maatregel helaas
noodzakelijk om ie voorkomen
dat door vandalisme rond de jaar
wisseling stukken worden be
schadigd.
Op 27 december vindt geen bestel
ling plaats. De postbussen die
zich in de buitengevel van enkele
kantoren bevinden zullen ook
niet van post worden voorzien.
Op deze dag zijn ook alle zelfbc-
dieningsruimten afgesloten.
Vanwege de drukte zal de PTT nor
male brieven met voorrang be
handelen. In de verzending van
wenskaarten kan echter vertra
ging ontstaan. Om te voorkomen
dat spoedeisende drukwerken
zoals rouwkaarten en familie
drukwerk tussen de wenskaarten
geraken wordt gedurende 11 tot
en met 31 december aanbevolen
deze stukken met toelichting aan
het loket van een postkantoor af
te geven.
Geld voor
JAC Leiden
LEIDEN - Het Jongeren Advies
Centrum in Leiden heeft van het
Nederlands Comité voor Kinder
postzegels een eenmalige bijdra
ge van 15.000 gulden ontvangen.
Het geld is bestemd voor huisves
ting, aanschaf van inventaris enz.
In het afgelopen jaar ontving het
JAC bijdragen en giften van het
nationaal fonds voor de geestelij
ke volksgezondheid, het Konin
gin Juliana Fonds, het Brugfonds
Leiden en vah de Hervormde
Diakonie. Het JAC verwacht in
de toekomst vooral van de ge
meente Leiden afhankelijk te zul
len zijn: zij heeft zich inmiddels
positief over deze voorziening
voor jongeren uitgelaten.
door René van der Velden Jaap Visser
John Parsons: "Engeland en
Nederland hadden zo vlak na de
oorlog schouders nodig om op
uit te huilen".
Gemengd dubbel
Binnenkort rolt er bij alle Lei
denaars een heel aardig mini-
krantje in de bus; 35 jaar Lei-
den-Oxford. Een vier pagi
na's dik blaadje over het ze
vende lustrum tussen beide
universiteitssteden.
Albert-Hier is Londen-Milha-
do en de bekende sportjour
nalist John Parsons beschrij
ven hoe de uitwisseling 35
jaar geleden tot stand is geko
men. Een erfstuk van de oor
logsjaren, zo blijkt. John Par
sons heeft het er over dat Ne
derland en Engeland zo vlak
na de oorlog schouders nodig
hadden om op uit te huilen.
Bovendien hadden beide lan
den elkaar nodig om weer te
leren lachen.
Volgens de aristocratische ten-
nisverslaggever kan de "Ox-
ford-Leiden link" in z'n een
tje dan wel geen nieuwe we
reldoorlog voorkomen maal
ais het ooit bonje wordt tus
sen Engeland en Nederland
zullen Leiden en Oxford in
geen geval tegenover elkaar
komen te staan. "En dat op
zich is de viering van een 35s-
te verjaardig best waard",
vindt Parsons.
In het krantje staat verder waar
de uitwisseling tussen Leiden
en Oxford zoal toe heeft ge
leid. Inmiddels hebben 10.000
Leidenaren de oversteek ge
waagd om een kijkje in Ox
ford te nemen en andersom
hebben evenzovele Oxfordïa-
nen de Sleutelstad aange
daan. Tal van intieme contac
ten schijnen hiervan het ge
volg te zijn geweest. Veertien
uitwisselingsklanten hebben
elkaar de eeuwige trouw be
loofd. Nou ja, eeuwig. Vol
gens de laatste berichten zijn
er van die zeven gemengde
dubbels al weer een paar ont
bonden.
In maart volgend jaar komen
zo'n honderd inwoners van
Oxford naar Leiden om het
zevende lustrum van de uit
wisseling te vieren. Allemaal
oud Leiden-gangers die zo
veel mogeljk bij oud Oxford-
gangers worden onderge
bracht (Oxford-gangers die
van 21 tot 28 maart nog een
bed over hebben graag con
tact opnemen met Hans Ka-
gie; tel. 145344, toestel 320)
Een speciaal voor dit lustrum in
het leven geroepen comité,
onder voorzitterschap van
oud Sportstichting- directeur
Gé Philipsen, heeft voor de
Engelse gasten alvast een pro
gramma in elkaar gedraaid
Dat programma bevat onder
meer: een herdenkingsdienst
in de Hooglandse kerk, een
trip naar de Deltawerken, een
puzzcltocht door Leiden en
een feestavond in de Stadsge
hoorzaal. In de Waag zal tij
dens de lustrumweek een fo
totentoonstelling worden ge
houden over Oxford.
Gé Philipsen, voorzitter van de
lustrumcommissie, kan zich-
nog levendig de uitwisseling
van 1959 herinneren. "Er ging
toen een groep turners naar
Oxford en daar zou een de
monstratie worden gehou
den. Maar turnen met toestel
len kenden ze in Oxford niet.
De toestellen moesten hele
maal uit Londen worden ge
haald. De demonstratie vond
plaats in een schitterende
tuin. Bij een van de onderde
len werd met muziek geturnd.
Op een zeker moment begon
het verschrikkelijk te rege
nen. Om de piano maakte nie
mand zich druk maar de pia
nist kreeg een Bobby-helm
op z'n huofd en een politiejas
om z'n schouders. De volgen
de dag stond er een prachtige
foto in de Oxford Mail met als
onderschrift: 'Police-protec
tion fora Dutch pianist'. Poli
tic-bescherming vooreen Ne
derlandse pianist dus"
Lekker gezicht
Wanneer je met de trein van Lei
den naar Haarlem reist, of om
gekeerd. dan wacht je ter
hoogte van de Merenwijk een
lugubere verrassing. Daar lig
gen namelijk nog altijd wrak
stukken van het treinongeluk
van woensdag 3 december.
De ramptrein staat nog
steeds, met de gehavende
neus onder de modder op het
centraal station van Leiden.
Ook geen lekker gezicht uiter
aard.
Woordvoerder Binnendijk van
de Nederlandse Spoorwegen
laat weten dat de ramptrein
vanacht naar Haarlem zal
worden gesleept en vandaar
naar een of andere NS-wcrk-
plaats om vervolgens weer te
worden opgekalefaterd.
r Oxford voor een demonstratie. Ma a r
i moesten uit Londen worden gehaald.
Wanneer de wrakstukken op de
plaats van het ongeval wor
den opgeruimd staat nog niet
vast. Volgens NS-man Bin
nendijk kunnen de oprui
mingswerkzaamheden niet
overdag worden uitgevoerd
wegens de grote drukte op het
traject Leiden-Haarlem.
Binnendijk: "Op dit moment
wordt hi t bergingswerk voor
bereid. Het is namelijk een
behoorlijk ingewikkelde zaak
omdat er verschillende be
drijven met allemaal hun ei
gen verantwoordelijkheid bij
betrokken zijn. Ik verwacht
dat de zaak rond de jaarwissc
ling zal zijn opgeruimd. Met
een schoon baanvak het nieu
we jaar in. zullen we maar zeg
gen. Voorlopig moeten de rei
zigers als ze ter hoogte van de
plaats van het ongeval komen
nog maar even de andere kant
opkijken".
et toestellen kenden
Roodgloeiend
Meneer Vermeulen van 'Huis
dieren in nood' zit dringend
verlegen om verpleegadres-
sen voor huisdieren. Omdat
half Nederland tegenwoordig
met de wintersport gaat. ko
men er straks weer een hele
boel honden, katten en kana
ries tijdelijk zonder baasje te
zitten.
De heer Vermeulen: "De tele
foon staat de laatste dagen
werkelijk roodgloeiend M n
adressenbestand is helemaal
uitgedund. Ik heb niets meer.
Normaal gesproken heb ik
zo'n tachtig verpleegadres-
sen. Van du- 80 mensen ga.t
er natuurlijk ook een aantal
op de wintersport. De mensen
die thuisblijven zijn nu alle
maal voorzien"
Mensen die tijdelijk een huis
dier kunnen houden graag
contact opnemen met J Ver
meulen; tel. 121760
