Expositie van schilderingen in Taffeh-zaal irr> DINSDAG 16 DECEMBER 1980 VARIA °AGINA 25 Ts'ai Lun Ik tik dit op schrijfmachinepa pier, u leest het op krantenpa pier, wij staan dus via papier draadloos met elkaar in ver binding, maar hoewel mijn bestaan dus ten nauwste met papier verbonden is, had ik tot de vorige week nooit een papierfabriek bezocht. Toen was ik in de gelegenheid de gloednieuwe papierfabriek Renkum III van Van Gelder Courantenpapier in werking te zien. Over ruim vijfjaar, in 1986zal het vierhonderd jaar geleden zijn dat de eerste Hol landse papiermolens werden gesticht: twee stuks, waaron der ook de eerste windpapier- molen ter wereld. Ik lees dat in Twintig eeuwen papier" van H. Voorn in het boekje „Pa pier Scheppen", dat bij de opening van Renkum III uit kwam. Jan Jacobsz. du Bois mocht dan, in 1586, de eerste windpapiermolen stichten, we liepen toen toch al 1481 jaar achter op China, waar Ts'ai Lun, een hooggeplaatst ambtenaar, al in 105 na Christus papier zou hebben gemaakt uit boomschors, hen nep, lompen en visnetten. Ts'ai Lun blijkt min of meer „officieel" te zijn aangesteld als de uitvinder van het pa pier, zoals Laurens Jansz. Coster min of meer onze offi ciële uitvinder van de boek drukkunst is zonder dat we er nog echt in geloven. Er is im mers in China allang papier gevonden dat van minstens 100 jaar vóór 105 na Christus dateert. Blijkbaar vindt men het daar overbodig, en in ie der geval niet sjiek, om Ts'ai Lun om zo'n triviale reden zijn uitvinding weer af te pakken... Handenarbeid Het grenen- en vurenhout, dat door Renkum III verwerkt wordt, is hoofdzakelijk af komstig uit Nederland. Dat had u niet gedacht hè? U dacht uit Finland en omstre ken, maar daar komt de fa briek, zélf vandaan, althans de hele opzet, en de papierma chine. Die vurenhouten en grenenhouten stammen wor den volautomatisch op een lengte van 1 meter gezaagd, in de ontbasttrommel worden ze van hun schors ontdaan, waarna de stammetjes twee wegen kunnen volgen. De goeie, mooie, rechte stam metjes volgen de rechter lo pende band, de minder goeie, kromme stammetjes de linker lopende band. En de keus daartussen gebeurt zowaar nog via het menselijk oog en de menselijke hand. want bo ven in een controlekamer zit iemand die onder zich al die stammetjes over een lopende band ziet rollen, en die met be hulp van een hendel een schot onderaan die lopende band iets naar rechts of iets naar links kan verwrikken, waar door bij de directie blijkbaar de illusie bestaat dat hij op die manier een malafide paaltje uit die holderdebolde- rende stroom van paaltjes kan isoleren. Chips Die met die hendel en dat schot heeft iets middeleeuws over zich vergeleken met werknemers elders, die met computers het vermalen van het hout tot „chips" in de ga ten houden. De chipperis een snijbonenmolendie de stammetjes in stukjes van cir ca 2 cm x 2 cm x 0,5 cm slaat. De chips gecontroleerd door de chips dus! De chips wor den, na zonodig nog een keer ge-her-chipped te zijn, tot pidp van vezels vermalen, met die vezels gebeurt nog van al lerlei, en dan komt tenslotte de bladvorminghet verkrij gen van een goed blad papier over een breedte van 9 meter bij een snelheid van circa 60 km per uur. Laat ik volstaan met te zeggen dat in een hal van 180 meter lengte een inge wikkelde „trein" van 80 meter lengte staat, waarin aan het begin water met 0,9 pet vezels wordt gespoten. Aan het eind, na het passeren van zeefdoek, gaasdoek, zeven en walsen (waaronder een granieten perswals, één brok natuur steen, diameter 1,60 meter, lengte 9,1 meter, gewicht 70.000 kg en tot op enkele dui zenden van een millimeter zuiver rondgeslepen!43 gie tijzeren cylinders en nog een aantal walsen, komt er dan een rol courantenpapier te voorschijn! Wij betraden de hal op het moment dat die ne gen meter brede baan „papie- r-in-wor ding", die zich met een snelheid van 60 kilometer per uur in alle bochten langs die walsen en cylinders wrong, scheurde! De twaalf man die deze gigantische pa pierdraak bewaken, komen dan even heel alert in actie, er kruipt er eentje net als Char lie Chaplin in „Modern Ti mes" tussen de raderen (want de machine blijft doordraai en, die kun je niet zomaar stil zetten), als een vooruitgescho ven verkenningsgroep in een guerrillaoorlog staan ze via intercoms met elkaar in ver binding, en dan slaat na een minuut of vijf de pulp weer aan! Dat gaat met wat klap pen en papieruitstotingen ge paard, je ziet de papierpulp op zo'n cylinder weer van 0 tot 9 meter groeien en dan kan de papierbaan weer ongebroken met een snelheid van 60 kilo meter per uur op de finish af sneden. Prachtig toch! En dat allemaal met niet meer dan twaalf man! Wat zijn de men sen toch knap in het elimine ren van mensen! Muur van Alexandrie, tempera op linnen. LEIDEN - Gerti Bieren broodspot exposeert tot 18 januari in de Taf'feh-zaal van het Rijksmuseum van Oudheden een aantal van haar temperasehilderin- gen. Inspiratiebronnen voor de vierendertig ten- at toongestelde schilderin- gen waren Egypte en de klassieke wereld. Getroffen door de architectonische thematiek en het vakmanschap van de antieke kunstenaars schiep de moderne kunstenares met de series "Pompeii", "Hagia Triada" en "Labyrinth" haar ei gen, persoonlijke architectuur en in de Egyptische reeksen "sakka- ra",f'Senet-spel" en "Laatste Ko ningen" hield zij zich bezig met het thema leven en dood. Om de eigenschappen van het tres- co, het belangrijkste medium van de antieke schilders, op moderne materialen als zeer fijn portretlin nen en dik handgemaakt papier over te brengen, zijn de kleuren in talrijke dunne lagen volgens de temperatechniek aangebracht. Voor dit coloriet stonden ten voorbeeld: de gele en rode okers van Lemnos en Sinope, de witten van Kreta en Egypte, het purper van Pozzuoli, blauw uit Alexand rie. Gerti Bierenbroodspot werkt in Frankrijk en Amsterdam. Zij ex poseerde reeds eerder o.a. in Mu seum Fodor, het Stedelijk Mu seum te Amsterdam, het Institut Néerlandais te Parijs en nam deel aan vele tentoonstellingen in bin nen- en buitenland. Deze tentoonstelling is de derde in een reeks van exposities rond het thema de doorwerking van de oudheid in de latere kunst. De ex positie is gratis toegankelijk. Openingstijden maandag üm za terdag van 10.00-17.00 uur. Zon en feestdagen 13.00-17.00 uur. Nieuwjaarsdag gesloten. HET HEFFST- ETAJ ALbE= B/VSD (C {/AAI DE Ha, de opwinding L - - van het jagenfoorA pan een snefe? z/drfcig de pa» be> v_ nnnvni De belevenissen van Jommeke DE ZILVEREN GIRAF Maar wij niethoor Wij hebben groot nieuws ff Agenda Leidse bioscopen LUXOR (121239) - "Blood line". 16 jr. Dag. 14.30, 19.00 en 21.30 uur. Za. 14.00, 16.30, 19.30 en 21.30 uur. Nachtvoorstelling: "Cry for me Billy" 16 jr. Vr. cn za. 23.30 uur. CAMERA (124919) - "The Shining". 16 jr. Dag. 19.00 en 21.30 uur. Nachtvoorstelling:"The Graduate". 16 jr. Vr. en za. 24.00 uur. Kindermatinee: "Peter en de vliegende autobus", a.l. Za. en wo. 14.30. Zo. 13.30 LIDO 1 (124130)- "Brubaker", 16 jr. Dag. 19.00 en 21.15 uur Wo. en za. ook 14.30 uur. Zo. 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur. LIDO 2 (124130) - "The blues brothers", a.l. Dag. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30, 16.45, 19.00 en 21.15 uur. LIDO 3 (124130) - "A nous deux", 12 jr. Dag. 19.00 en 21.15 uur. Do., vr., ma. en di. ook 14.30 uur. Kindermatinee: "Superster Goofy", a.l. Za. en wo. 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45 STUDIO (133210) - "When a stranger calls", 16 jr. Dag. 19.00 en 21.15 uur. Do., vr. ma. en di. ook 14.30 uur. Kindermatinee: "Jungle book", a.l. Za. en wo. 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45 uur. TRIANON (123875) - "De Kannibalen- Dag. 14.30. 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. REX (125414) - "Gloeiende huid", 16 jr. Dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling: "Jong en gewillig", Za. 23."" Bioscopen Alphen a.d. Rijn (Voor alle bioscopen bespreeknummer 01720-20800) EURO 1 - "De twee missionarissen". 12 jr.dag. 13.45,18.45en21.15uur. Zo. 13.45, 16.15, 18.45 en 21.15 uur. Nachtvoorstelling: "De twee missiona rissen", 16 jr Za. 00.15 uur. er the cuckoo's 21.15 uur. Do., i di. ook: 13.30 uur. Zo. 15.45, 18.30 en 21.15 uur. Kindermatinee: 'The love-bug", a.l. Za.. zo. en wo. 13.30 uur. Nachtvoorstelling: "Shout at the devil", 16 jr. Za. 00.15 uur. EURO 3 - "Tiroler slippertjes", 18 jr Dag. 14.00, 19.00 en 21.30 uur. Zo. 14.00, 16.30, 19.00 en 21.30 uur. Nacht voorstelling: "Rocky I", 16 jr. Za. 00.15 uur. EURO 4 - "Tom Hom", 12 jr. Dag. 13.30, 18.30 en 21.00 uur. Zo. 13.30,16 00. 18 30 en 21.00 uur. Nachtvoorstelling: "Een hete familie in Zweden", 18 jr. Za. 00.15 uur. Bioscoop Voorschoten (Bespreken 01717-4354/2566) Monthy Python: "Life of Brian", 16 jr Do. 20.30. Vr., en za. 21.15 uur. Wo. 20.30 "Tom Hom", 12 jr. Vr. 19.00. Za. 16.00 en 19.00 uur. Zo. 16.00 en 18.15 uur. Wo 16.00 uur. Kindermatinee: "Peter en Elliot de draak", a.l. Za. en wo. 14.00 uur. Wo. 14.15 uur. -ARKENSCOTELET MET BEAUJOLAIS EN SALIE pel gedroogde salie Braad /e\n 75 gr boter langer dan »j minuten klein klontje boter. Leg di cotcli tton er Ui laat <c nog eens 6 m Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones- senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za terdag 13.00 uur Elisabeth-ziekenhuis.) Bezoekuren ziekenhuizen Dlaconessenhuls: Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur. Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: vaders extra van 18.00-18.30 uur. Kinderafdeling dage lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan 2 bezoekers per patiënt). Sportmedisch Advies Centrum; blessu respreekuur. Elisabethziekenhuis, Lei derdorp. 's maandags van 19.30-20.30 Kraamafdeling: dag. van 11.15-12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 18.30-19.30 uur. Babyshow laatste kwar tier van avondbezoek. Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30 C.C.U, fhartbewaking), dag. Aldabi 14 te Rotterdam, Alphacca 15 te Port Elisabeth, Amstelburcht 15 150 nw Madeira nr Bei- Amstelmolen 13 vn Mobile nr Panama, Amstelwal 14 vn Constanza nr USA. -Antilla Cape 14 te Lewarre rivier nr Gibbstown. Atlantic Crown 14 te La Havre. Baarn 13 920 w Kaap Verdische Eilan den nr Walvisbaai, Begor.ia 15 te Houston, 'Britsum 13 360 zo Newfoundland nr Hol land, - Buena Vista 14 te Rotterdam, Chevron Eindhoven 14 Perthamboy. Freeport i Chevron The Hague 15 t Coral Rubrum 15 240 wnw Havana nr Puerto Cabello. Crania 14 vn Stanlow nr Curacao, Dallia 13 vn Hamburg nr Sullom Voe, Diloma 14 te Portland, JDockexpress-lO 14 thv Mururoa nr Mu- Dockexpress-11 14 vn Marsaelbrega nr Taranto. Dockbft-1 13 200 no Mallorca nr Gibral- Docklift-2 13 vn Port of Spain nr L Guaira, Dosina 13 t.a. Off Port Mina al Fahal r Oman. Eemhaven 13 750 zw Rio de Janeiro r Santos, Eemsborg 14 te Zaandam. Felania 14 vn Mombasa nr Dar es Si Felipes 13 vn Laugusta nr La Vera. Fossarus 15 vn Jebel Ali nr rede Dubai, Fusus 15 te Bangkok, Gctafix 13 830 w ten zuiden Monrovia nr Cabinda, Gooiland 13 vn Salvador nr Hamburg, Incotransspeed 14 vn Le Havre nr Ham burg, Incotrans spirit 15 vn Oakland nr Van- Largsbay 14 te Rotterdam, Lepton 15 vn Europoort nr Forcados, Meerdrecht 13 91 zo Manzanillo nr Los Angeles, Meta 14 vn Fateh nr Ainskokhna, Mijdrecht 14 930 ozo Halifax nr New Or leans, Nedlloyd Albany 14 te Tauranga, Nedlloyd Baltimore 13 vn Keelung nr Kobe, Nedlloyd Delft 14 150 wzw Cverbourg nr Rotterdam, Nedlloyd Ebro 13 te Hongkong, Nedlloyd Franklin 15 te Bluff. Nedlloyd Freetown 14 vn Kaohsiung nr Hongkong, Nedlloyd lësco 15 vn Iquique nr Antola- gasta. Nedlloyd Hobart 14 Paranagua nr San tos, Nedlloyd Hoorn 14 te Hongkong. Nedlloyd Hongkong 14 vn La Kata nr Yokohama, Nedlloyd Ki.... Port Elizabeth, Nedlloyd Nagasaki 13 vn Punt Aarenas nr Balboa. Nedlloyd Nagaya 14 510 no Hawaii nr Manzanillo, Nedlloyd Niger 14 te rede Lagos. Nedlloyd Rhone 14 te Rotterdam. Nedlloyd Rockanje 13 750 wzw Azoren Nedlloyd Rosario 12 vn Rotterdam nr Atnwerpen, Nedlloyd Rijn 14 vn Port Harcourt nr Takoradi. Nedlloyd Serooskerk 13 11 wzw Malacca nr Chinnangtao. Nedlloyd Waalekerk 14 vn Mtwara nr Dar es Salaam, Nedlloyd Willemskerk 13 180 nw Cochin nr Madras. Nedlloyd Wissekerk 14 te Hamburg. Nornedthor 14 180 nw Azoren nr" Ro- Polydorus 14 vn Oporto nr Rotterdam. Salland 14 vn Amsterdam nr Rio de Ja- Schelderix 13 t.a. rede Colombo. Sepia 13 vn Sullom Voe nr New York, Thameshaven 14 te Rotterdam Galerie Denise Stephan (Bakkersteeg 18): Schilderijen, tekeningen en etsen van José Calsina. Zaterdag en zondag van 14 tot 18 uur (t/m 21 dec ABN-gebouw (Breestraat) Expositie abstracte schilderijen Cor Hendriks (t/m 24 december) Leiden - Galerie Alfart. Rapenburg 62. Werk van E. Adesera t/m 23 dec, perma- nente expositie Spaans-e Volks- Keramiek. Op.: di t/m za. 12,17 u. Galerie v.d. Vlist, groepstentoonstelling "Kunst als geschenk". Di. t/m za. van 10 tot 17 en do. ook van 19 tot 21 uur. T/m 31/12. LEIDEN - Galerie Rita Meijer, Lange- brug 32a, Leiden. Japanse penseelteke ningen. van 29 nov- tol 20 dec. Museum voor Volkenkunde. Steen straat 1, tot 4 januari 1981 tentoonstel ling: Bazaar, Marktsteden in Noord-Af- ghanistan met diaklankbeeld en diverse films. Geopend ma t/m za van 10-17 uur en op zon- en feestdagen van 13-17 uur. GalericdeOude Rijn- Stille Mare4.Ten toonstelling Internationale Grafiek: met o.a. werken van Karei Appel. Corneille, Jan Cremer, Kees Bohemen, Dali, Bram van Velde. Beeldhouwwerken van Ula van Ophijsen. Keramiek van Jettie We- Geopend: van woe t/m za. 12,30-17.00 uur. Do. 17-19 uur, t/m 31 dei Werkplaats 'De Bange Duivel' (Rijn- dijkstraat 4): August Grotegocd 1903—1938): schilderijen en tekeningen, Lydia Luyten; aquarellen. Voorts gra fiek van Pol Jong, Burckhardt S611 cn Günther Wagner Op werkdagen van 13 tot 17 uur. (Tot 24 december). 14.15-14.45 en 19.00-19.30 Academisch Ziekenhuis Voor alle patiënten behalve kinderen zijn de bezoekuren als volat Elke dag- 14 15-15.00 uur 18.30-19.30 uur Voor de prematurenafdeling gelden de volgende bezoekuren (alleen voor ou- vrijdag Maandag 18 J0-18.45 Zaterdag en zondag Dagelijks: 15.00-15.45 uur 18.30-19.00 uur. Bezoektijden kinderafdeling Elke dag: 14 15-15 00 uur 18.30-19.00 uur Alphen aan den Rijn Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30 13 30-14.15 en 18 30-19.30 uur 3e kla^ 13.30-14.15 en 18.30-19.30 uur Kraamaf deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno ten 19-20 uur. Kinderafdeling voor ou- Geluidshinder Schiphol Klachten over .geluidshinder van vlieg verkeer van cn naar Schiphol kunnen dag en nacht worden gemeld bij het in formatiecentrum Geluidshinder Schip- cdhidcllieuuts 16 december 1980 Honderd jaar geleden stond in de krant: - De gemeenteraad van Parijs heeft besloten in elke wijk der hoofdstad een algemeente rouw kapel op te richten, waarin de lijken der armen tot aan de be grafenis kunnen worden bijge zet. Dit om te voorkomen dat de lichamen dagen lang in de klei ne woningen der armen moeten blijven liggen. - Van de koningin van Zweden, die dank zij der voortreffelijke behandeling van dr Mezger na genoeg hersteld is en vermoede lijk half januari in volkomen beterschap Amsterdam zal ver laten. verhaalt men dat zij ou der inachtneming van het strikst incognito zich even vrij door Amstels straten beweegt als een particulier. Zaterdag reed H.M. per tramwagen naar het Centraalstation. - (Adv.) Aan de eerlang 'op te richten Hoogere Burgerschool voor Meisjes met 5-jarigen Cur sus te Leiden, wordt verlangd eene Directrice tevens belast met het onderwijs in een der mo derne Talen, op eene jaarwedde van 2500,-, met genot van vrije woning of vergoeding voor het gemis daarvan. Belanghebben den worden uitgenoodigd zich bij op zegel geschreven adres sen, met overlegging van stuk ken. aan te melden bij het Ge meentebestuur vóór 1 januari 1881 Vijftig jaar geleden - In Lotharingen is een massa graf ontdekt. dat vermoedelijk afkomstig is uit den 30 -jarigen oorlog. Bouwvakarbeiders ont dekten op een diepte van een halven meter een aantal op ver schillenden afstand van elkaar venvijderd liggende menschen- beenderen. De Fransche autori teiten zijn van meening dat het geraamten van soldaten uit den 30-jarigen oorlog zijn. daar de beenderen werden gevonden in een streek, waar eertijds bloedi ge gevechten werden geleverd - In Oostelijk Polen hebben sneeuwstormen ernstige rer- keersstuomissen veroorzaakt Vele treinen bleven in desnemw steken, zoodat sneeuwploegen aan het werk moesten worden gezet om de inzittenden te be vrijden. Vele lokaalirt'inen zijn uitgevallen en op de hoofdlijnen hadden ook de D-treineu groole vertragmij Jf| de bunt pan Warschau ligt de sneeuw op sommige punten drie meter

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 25