Ruk naar rechts
in El Salvador
eerlijk'
'Verloop verkiezingen in Oeganda was
Geen spoor van ontvoerde Romeinse rechter
Balsemao
nieuwe
premier
Portugal
Duarte nieuwe president
Chaos Liverpool bij
herdenking Lennon
Waarnemers ontkennen beschnldigingen over intimidatie
Wie nu in zee gaat met de Zilvervloot
kan het hele jaar 1980
laten meetellen voorde premie!
Spanning
in Ulster
loopt op
MAANDAG 15 DECEMBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
Rode Brigades voeren 'procestegen D'Urso
(Van onze correspondente
Hildegarde Siegers)
LISSABON - Francisco Pinto Bal
semao is zaterdag door de Natio-
nale Raad van de Sociaal-
Democratische Partij (PSD) bij
na unaniem gekozen tot partijlei
der en eerste minister. Hij wordt
opvolger van Francisco Sa Car-
neiro, die op 4 december bij een
vliegtuigongeval om het leven
kwam. De Christen
Democratische Partij (CDS), die
samen met de PSD de Democra
tische Alliantie vormt, aanvaard
de deze keuze, hoewel met weinig
enthousiasme.
Pinto Balsemao is na de dood van
Sa Carneiro de enige oprichter
die nog over is in de Sociaal-
Democratische Partij. Reeds
vóór de Anjerrevolutie werkte hij
aan de zijde van Sa Carneiro. Bei
den waren tijdens het fascisti
sche regime van Marcelo Caetano
onafhankelijk afgevaardigde in
het parlement. Pinto Balsemao
werkte sinds 1961 als journalist
en stichtte in 1973 het weekblad
Expresso. Hij was hiervan direc
teur, tot hij na de verkiezings
overwinning van de Democrati
sche Alliantie in december 1979
werd benoemd tot vice-
premier.
Pinto Balsemao behoort tot de ge
matigde stroming binnen de De
mocratische Alliantie en heeft
goede contacten met president
Eanes, die vorige week werd her
kozen. Zijn benoeming als eerste
minister viel niet in de smaak van
de meest conservatieve stromin
gen binnen de alliantie, waaron
der de overgrote meerderheid
van de CDS. Twee christen
democratische leiders maakten
onmiddellijk bekend dat ze niet
aan de nieuwe regering zullen
deelnemen.
De CDS wil desondanks in de rege
ring vertegenwoordigd zijn en
heeft voorzitter Freitas do Ama-
ral de bevoegdheid gegeven om
namens de partij de onderhande
lingen over de kabinetsformatie
te leiden. Freitas do Amaral
neemt echter zelf niet deel aan de
ze regering.
De dood van Sa Carneiro en de her
verkiezing van Eanes als presi
dent, brengen grote verdeeldheid
teweeg binnen de Democratische
Alliantie. De opgang van de
Alliantie was in grote mate te
danken aan de politieke en per
soonlijke kwaliteiten van Sa Car
neiro. De steun aan de presi
dentskandidatuur van Soares
Carneiro, die vorige week over
tuigend werd verslagen, en de he
vige aanvallen op Eanes, die
vooral het werk waren van de
overleden leider, worden nu ech
ter door velen binnen de Demo
cratische Alliantie beschouwd
als een grote strategische flate-
Waarnemers zijn van mening dat op
middellange termijn een breuk
binnen de Democratische Allian
tie, en zelfs binnen de Sociaal-
Democratische Partij, onvermij
delijk is. Dit zou een toenadering
mogelijk maken tussen de socia
listen en sociaal-democraten met
ex-premier Mario Soares op
nieuw vooraan op het politieke
toneel.
Minister defensie
Frankrijk overleden
PARIJS (AFP/Reuter/DPA) - De
Franse minister van defensie,
Joel le Theule, is in de nacht van
zaterdag op zondag overleden na
een hartaanval. Dit heeft het mi
nisterie van defensie in Parijs be
kendgemaakt.
Jeul le Theule, dié 50 jaar oud is
geworden, was afkomstig uit Sa-
ble-sur-Sarthe (West-Frank
rijk).
De minister zou gisteren de pre
mier van Quebec, René Leves-
que, hebben ontvangen die een
officieel bezoek van vier dagen
aan Frankrijk begint.
LONDEN (AFP/Reuter) -
De verkiezingen in Oegan
da, gewonnen door ds
voormalige president Mil
ton Obote, zijn op bevredi
gende wijze verlopen. Dit
heeft de leider van de com
missie van waarnemers
van het Gemenebest, die
toezicht hebben gehouden
op het verloop van de ver
kiezingen, Ebanazah De-
brah, gisteren in Londen
verklaard.
Op vragen van journalisten ontken
de Debrah bij aankomst uit Kam
pala "de beschuldigingen van be
paalde journalisten" volgens wel
ke zich tijdens de verkiezingen
een groot aantal onregelmatighe
den had voorgedaan. "Met uit
zondering van enkele incidenten,
zijn wij van mening dat de uitslag
de wil van de bevolking weer
geeft". Hij voegde eraan toe dat
"in bijna alle gevallen de bevol
king vrije toegang heeft gehad tot
de stembureaus en dat iedereen
Éh
- uw
—tr
De door de Rode Brigades
ontvoerde rechter, gefoto
grafeerd voor de beruchte
vlag van deze terroristenor
ganisatie.
LIVERPOOL - (AB/AFP/UPI/Reu-
ter) Tijdens een herdenkingscon
cert voor de vorige week in New
York vermoorde ex-Beatle John
Lennon in zijn geboortestad Li
verpool is gistermiddag chaos
uitgebroken toen duizenden toe
schouwers het podium beklom
men uit woede over het feit dat de
aanwezige popgroepen overgin
gen op andere muziek.
Zeker 100 mensen - voornamelijk
tienermeisjes die hysterisch
raakten of flauw vielen - raakten
gewond. Het merendeel kon met
eerste hulp volstaan, maar drie
van hen moesten naar een zieken
huis worden gebracht. De organi
satie besloot de groepen van het
podium te halen en geluidsban
den met Beatlemuziek te draaien,
terwijl een deel van het 30.000
koppige publiek Lennon's hym
ne "give peace a chance" aanhief.
New York
Meer dan 100.000 mensen, velen
met narcissen en irissen zoals de
flower-groups van de jaren zes
tig, huilden gisteren in New York
of baden in stilte als eerbewijs
aan Lennon. De bijeenkomst
vond plaats in het ijskoude New
Yorkse Central Park.
De rouwenden begonnen de wake
precies om twee uur (acht uur on
ze tijd) zoals was gevraagd door
de weduwe van Lennon, Yoko
Ono. Ze had de miljoenen fans in
die wilde stemmen heeft ge
stemd. Er was geen enkele intimi
datie".
De "Oegandese Democratische
Partij" (UDP) heeft gisteren in
een communiqué verklaard dat
de pas gehouden verkiezingen in
het land "niet vrij en rechtvaardig
zijn gehouden, ondanks de be
lofte van de militaire commissie
die aan de macht is.
De UPD wil dat er "onmiddellijk"
nieuwe verkiezingfn worden
georganiseerd "onder controle
van een onafhankelijke commis
sie waarover alle Oegandese poli
tieke partijen het eens zijn".
Het communiqué zegt dat tijdens
de verkiezingen onregelmatighe
den zijn gepleegd, vooral wat de
registratie van de kiezers betreft.
Het Oegandese Volkscongres
(UPC), de partij van voormalige
persident Milton Obote heeft de
(Van onze correspondent
Hein ten Kortenaar)
ROME - Ondanks intensieve
speuracties was er gisteravond
nog steeds geen spoor van de 47-
jarige rechter Giovanni d'Urso,
die kort voor het weekeinde in
Rome door leden van de Rode
Brigade is ontvoerd. D'Urso was
werkzaam op het ministerie van
justitie en verantwoordelijk voor
de behandeling en periodieke
overplaatsing van politieke terro
risten.
De ontvoering vond vrijdag plaats
om half negen 's avonds en werd
niet opgemerkt. Pas twee uur la
ter kwam deze aan het licht door
een telefoontje van de daders aan
het Romeinse dagblad II Messag-
gero. Toen pas kon ook de politie
in actie komen, maar de huiszoe-
de hele wereld gevraagd tien mi
nuten in stilte te bidden in plaats
van een begrafenisdienst bij te
Aan haar verzoek werd massaal ge
volg gegeven, zowel in Amerika
als in steden over de gehele we
reld. De wake werd gehouden te
genover het flatgebouw waar de
muzikale strijder voor de vrede
vorige week was neergeschoten
toen hij met zijn vrouw naar huis
terugkeerde.
Midden tussen de menigte was een
enorme foto van Lennon opge
steld, waarop hij een t-schirt
droeg met als opschrift "New
York city". Vele fans hieven hun
handen in een vredessaluut. Ie
mand droeg een spandoek voor
nucleaire ontwapening, een an
der een bord met de vlaggen van
Engeland en Amerika.
Toen de wake begon, stopten alle
radiostations in Noord-Amerika
met hun uitzendingen en een te
levisie-station onderbrak een uit
zending van een sportwedstrijd,
om zonder commentaar de fans
in Centraal Park te laten zien.
De politie had aanvankelijk ge
schat dat zich een half miljoen
fans naar Centraal Park zouden
begeven, maar het vriesweer en
de snijdende wind deden velen
binnenshuis blijven. De plechtig
heid werd beëindigd met de stem
van Lennon via de luidsprekers
in zijn eigen lied "imagine".
algemene verkiezingen gewon
nen.
De links-geöriënteerde Obote is
het eerste Afrikaanse staatshoofd
dat na dooreen staatsgreep te zijn
verdreven opnieuw president
wordt. In 1971 werd Obote ver
dreven door dictator Idi Amin.
Obote wordt vandaag beedigd.
Aanvankelijk zou dat zaterdag al
gebeuren, maar de plechtigheid
is uitgesteld om een Tanzaniaan-
se delegatie gelegenheid te geven
naar Kampala te reizen.
Nadat de kiesraad de einduitslagen
bekendmaakte hebben Obote's
aanhangers uitbundig feest ge
vierd. De einduitslag luidde 69
zetels voor Obote's UPC. 55 voor
zijn voornaamste rivaal, de De
mocratische Partij, en twee zetels
voor de Patriottische Beweging
van Oeganda.
Toen vrijdag duidelijk werd dat
kingen en controleposten in en
rond Rome gedurende het hele
weekeinde hebben tot nu toe
geen resultaat opgeleverd.
Een andere Romeinse krant, La Re-
pubblica, ontving zaterdag een
foto van de ontvoerde rechter, ge
zeten voor een vlag met de be
ruchte vijfpuntige ster en het op
schrift „Rode Brigade". Om zijn
hals hing een bord met het op
schrift: „De bevrijding van de ge
vangen proletariërs organiseren.
Het systeem van de verschillende
behandeling doorbreken. De
strijdcomitès opbouwen en ver
sterken. Onmiddellijke sluiting
van de Asinara-gevangenis".
In een bijgaand document noem
den de ontvoerders d'Urso „beul
en folteraar van duizenden prole
tariërs" „Hij bevindt zich nu in
(Van onze correspondent
Rob Sprenkels)
MEXICO CITY - José Na
poleon Duarte, leider van
de christen
democratische partij in El
Salvador, is dit weekeinde
benoemd tot president
van de door een burger
oorlog geteisterde staat.
De benoeming van Duarte heet offi
cieel de oplossing te zijn van de
bestuurlijke crisis die begin deze
maand ontstond toen legerofficie
ren aandrongen op het ontslag
van het liberaal-progressieve
junta-lid kolonel Adolfo Meja-
Uit het officiële communiqués dat
na de benoeming van Duarte
werd uitgegeven, blijkt dat de
conservatieve kolonel Jaime Ab
dul Gutierrez nu definitief opper
bevelhebber is van de Salvadore-
aanse strijdkrachten, een post die
tot voor kort officieel werd be
kleed door Mejano. Gutierrez is
tevens benoemd als vice-
president.
Het christen-democratische junta
lid Morales Erlich heeft de post
Milton Obote, opnieuw president
Oeganda.
Obote de verkiezingen ging win
nen werd in het centrum van
Kampala hevig geschoten. Vol
gens diplomaten ging het om
een volksgevangenis", zo gaat het
document verder, „en wordt on
derworpen aan een proletarisch
proces, dat niets van doen heeft
met de regels van de burgerlijke
justitie". De Rode Brigade-leden
stellen nog geen specifieke eisen,
maar kondigen wel aan dat de
ontvoering deel uitmaakt van
hun strijd tegen de speciale ge
vangenissen, en met name tegen
die op het eilandje Asinara, voor
de kust van Sardinië. Hier zit een
aantal terroristen gevangen, on
der wie de oprichter van de Rode
Brigade's, Renato Curcio.
De speciale gevangenissen werden
in 1977 ingericht, na een golf van
ontvluchtingen en gevangeni
sopstanden, waarbij zowel poli
tieke als gewone gevangenen be
trokken waren. De regering be-
van landbouw toegewezen gekre
gen en het onafhankelijke lid
Avalos gezondheidszorg. Mejano
is benoemd op de ambassade van
El Salvador in de Spaanse hoofd
stad Madrid, een post die hij in
middels zou hebben geweiger-
d.
Naar rechts
De signatuur van de Salvadoriaan-
se junta is daarmee duidelijk ver
der naar rechts verschoven. Bin
nen het regime was onenigheid
ontstaan na de moord op drie
Amerikaanse nonnen en een
maatschappelijk werkster. Vol
gens kerkelijke functionarissen
waren regeringstroepen daar
voor medeverantwoordelijk. De
Amerikaanse regering besloot
toen tot onmiddellijke opschor
ting van economische en militai
re hulp aan de junta. Hervatting
van de hulp werd afhankelijk ge
steld van daadwerkelijke hervor
mingen en beëindiging van het
politiek geweld, dat dit jaar al te
gen de 10.000 slachtoffers heeft
geëist in El Salvador.
De benoeming van de 55-jarige
Duarte als president hing al enige
dagen in de lucht. De christen
democraat werd in de jaren '70
vaak afgeschilderd als de meest
machtsvertoon van het leger, om
aanhangers van dc Democrati
sche Partij, die in Kampala veel
sympathisanten heeft, van de
monstraties te weerhouden. Het
leger wordt in meerderheid als
pro-Obote beschouwd.
Maar als Obote het vertrouwen van
de bevolking wil winnen zal het
tot de orde roepen van het leger
juist een van zijn eerste taken
moeten zijn. Het ongediscipli
neerde Oegandese leger heeft
door intimidatie en plundering
een groot deel van de bevolking
tegen zich in het harnas gejaagd.
Aantasting van de bevoorrechte
positie die het leger zichzelf heeft
verschaft zal een moeilijke op
dracht worden voor een presi
dent, die negen jaar geleden door
een militaire staatsgreep het veld
moest ruimen.
Obote heeft aangekondigd dat hij
een politiek van verziening en
lastte toen generaal Carlo Alberto
Dalla Chiesa (die ook na de ont
voering van Aldo Moro het bevel
kreeg over speciale anti-
terroristeneenheden. die grote
successen wisten te boeken) met
het ontwerpen van bijzondere
veiligheidsmaatregelen om ont
vluchtingen en opstanden onmo
gelijk te maken.
In het eerste is hij geslaagd, met
tien speciale gevangenissen in al
le delen van het land. waarvan die
op Asinara de meest beruchte en
bekritiseerde is. Van de 747 gede
tineerden in deze inrichtingen
(onder wie 606 politieke terroris
ten: 263 leden van linkse benden,
en 343 fascisten) is het tot nu toe
nog niemand gelukt te ontvluch
ten. Maar wel zijn er herhaalde
lijk opstanden uitgebroken - de
laatste in oktober van dit jaar - in
populaire politicus van zijn land.
In 1972 leek hij af te stevenen op
een levensgrote overwinning bij
de presidentsverkiezingen, maar
het leger greep in voordat alle
stemmen officieel waren geteld.
Duarte werd enkele dagen later
gearresteerd, omdat hij tegen het
nieuwe bewind zou samenzwe
ren. Tijdens de verhoren werd hij
danig gemarteld en als gevolg
van nagels uittrekken moesten er
later drie vingers van zijn linker
hand worden geamputeerd
Duarte leefde vervolgens acht jaar
als balling in Venezuela. Begin
dit jaar keerde hij naar zijn vader
land terug om de positie van zijn
christen-democratische partij
binnen de zichzelf'revolutionair'
noemende junta te verstevigen.
Dit weekeinde ging Duarte's har
tewens in vervulling, hij werd be
noemd tot president. Pikant de
tail is dat die benoeming heeft
plaatsgevonden op aandringen
van dezelfde conservatieve mili
tairen, die hem acht jaar geleden
van het presidentschap afhiel
den. In oppositiekringen heet het
overigens dat Duarte leidt aan
een ontembare machtshonger en
zijn principes allang heeft verge
ten.
Als president zal de christen
democratische leider geen enkele
herstel wil voeren. Oeganda, ooit
bijgenaamd 'de parel van Afri
ka", was een van Afrika's welva
rendste landen toen het in 1962
onafhankelijk werd. Toen Obote
in 1971 ten val werd gebracht
stond het land er al slechter voor.
maar de acht jaren van Idi Amin
schrikbewind hebben Oeganda
volledig geruïneerd. Obote
meent nu dan ook dat het land
zich voorlopig geen plan-econo
mie kan veroorloven.
Er heerst op het ogenblik wijdver
breide corruptie in de overheids
diensten. Door een socialistische
politiek zou het overheidsappa
raat verder uitdijen, en daardoor
zouden nog meer parasiterende
elementen hun kans krijgen, al
dus Obote.
Maac de gang van zaken tijdens de
verkiezingscampagne en het op
treden van Obote's vriend Mu-
wango, de voorzitter van de mili
taire commissie die tijdens het
tellen van de stemmen plotseling
de - later herroepen - verklaring
uitgaf dat hij alleen zou beslissen
over de geldigheid van de uitslag,
lijken geen goede voortekenen
voor een beleid van nationale ver
zoening.
de speciale gevangenissen van
Fossojnbrone, Volterra, Nuoro
en Florence.
Bij zijn laatste verschijning in het
openbaar, tijdens een proces in
Florence op 20 november, zin
speelde Renato Curcio op deze
gebeurtenissen. „Wij gaan alles
veranderen", dreigde hij toen,
„de Asinara gaat dicht, u zult het
Net zoals tijdens de ontvoenng van
Aldo Moro, van maart tot mei
1978. komt de Italiaanse regering
nu opnieuw voor de moeilijke
keus te staan: onderhandelen
met de terroristen of het leven
van een onschuldige in gevaar
brengen. De eerste aanwijzingen
zijn dat ze ook nu absoluut zal
weigeren te onderhandelen of in
te gaan op eventuele eisen tot uit
wisseling van gevangenen.
José Napoleon Duarte.
stem hebben in het doen en laten
van het leger van El Salvador on
der leiding van Gutierrez. Ook zal
Duarte gebonden zijn aan de be
slissingen van de junta, die zal
blijven voortbestaan. Tot nu toe
is het echter onzeker wie er pre
cies deel zullen uitmaken van die
junta, alleen de namen van Duar
te en Gutierrez staan vast. Het
wordt niet uitgesloten dat de
weggepromoveerde Mejano en
de tot ministers benoemde Mora
les Erlich en Avalos zullen wor
den vervangen door hoge militai
ren.
In het officiële communiqué heet
de reorganisatie te zijn voortge
komen uit een akkoord tussen
het leger en de christen
democratische partij, die een
week geleden het ontslag eisten
van tien hoge militairen in ruil
voor haar steun aan het bewind
Tot nu toe heeft het er alle schijn
van dat die tien hoge militairen
op hun posten zullen worden ge
handhaafd. inclusief kolonel Gar
cia, de minister van defensie.
Sommige waarnemers sluiten
het daarom niet uit dat de christe
n-democratische partij haar lei
ders nog deze week zal verzoeken
alle regeringsfunties neer te leg
gen.
Ook is het opvallend dat er nog
steeds geen reactie is gehoord
van de Verenigde Staten, die eind
vorige week stelden dat hernieu
wing van de economische en mi
litaire hulp aan El Salvador zou
afhangen van de uitkomst van
het bestuurlijke conflict. Presi
dent Carter was lange tijd een
soort beschermengel van de nu
gewipte Mejano en is door de
reorganisatie voor een groot di
lemma komen te staan.
Er wordt wel gespeculeerd dat Car
ter het 'vuile werk' inzake El Sal
vador aan Reagan wil overlaten,
maar wellicht is het dan te laat
De Salvadoreaanse guerrillalei
ders hebben vrijdag op een gehei
me persconferentie in El Salva
dor het 'beslissende offensief
aangekondigd.
De aartsbisschop van San Salva
dor. Arturo Rivera Y Damas,
heeft het nieuwe regime opgeroe
pen een eind te maken aan de on
derdrukking. De aartsbisschop
had zijn oproep vervat in zijn zon
dagse preek, waarin hij uiting gaf
van zijn afkeer van de recente wij
zigingen binnen de junta.
LONDEN/BELFAST (Reuter) - Dc
situatie in Noord-Icrland heeft
zich dit weekeinde verder toege
spitst. In destad Londmnderry
raakte een honderdtal dei
stranten slaags met de politic
Zaterdag werden in Ulster alle ver
loven ingetrokken van de 8000
man politie en van dc 4000 man
reserve-eenheden, toen bekend
werd dat dc gezondheidstoe
stand van een van de zeven hon
gerstakers in de Mazc-gcvange
nis van Belfast kritiek is
Gisteren werd voor het eerst offi
cieel toegegeven dat een van dc
republikeinen, die al 49 dagen
niet eten, de dood nabij is. De 26-
jarige Scan McKenna heeft zijn
gezichtsvermogen al verloren
Deskundigen zien hierin een aan
wijzing dat hij in de komende da
gen zou kunnen overlijden.
In totaal weigeren nu 1H gevange
nen in Ulster elk voedsel Vrijdag
zijn 8 protestante gevangenen in
hongerstaking gegaan Het zijn
leden van de paramilitaire protes
tante organisatie "Ulster Defence
Association" die evenals de IRA-
leden erkenning eisen als politie
ke gevangenen en scheiding van
gevangenen die lid /nn van ale ka
tholick-republikeinse
ties.
NEW YORK - Ongeveer 100.000 mensen hadden zich gisteren voor het
huis van de vorige week vermoorde John lennon verzameld om de wake bij
te wonen waartoe de vrouw van Lennon, Yoko Ono, had opgeroepen
(ADVERTENTIE)
De Zilvervloot is het vertrouwde premie-
spaarplan van de overheid. Je kunt ermee
beginnen tussen je 15e en 21ste jaar en
- onder bepaalde omstandigheden - door
gaan tot je 30ste. Zo spaar je op een veilige
manier flink wat geld bijeen. Want je krijgt
een mooie rente over het bedrag dat je
ieder jaar opzij legt. En daar doet de
overheid nog eens een premie van 10%
bovenop. Belastingvrij! Die premie kun je
In 1971 al begonnen met de Zilvervloot?
En negen spaarjaren volgemaakt? Dan niet vergeten om
voor het eind van dit jaar de belastingvrije premie aan te
vragen bij je spaarinstelling. Het is immers geld waar je
recht op hebt!
Publtotie van het ministerie van Sociale Zaken.
krijgen na een aantal spaarjaren. Maar als
je nü begint met de Zilvervloot telt 1980
nog mee als jaar. Gauw doen dus.
Alle informatie kun je halen bij postkantoren,
spaarbanken en andere banken.
Of vraag de folder aan bij "De Zilvervloot",
postbus 51,2500 RR
Den Haag.
