Kruiswoord
Ontwerpen zegels
koningin Beatrix
Mistjanski Russisch damkampioen
Expert op de
ingewikkelde toer
v\
m
m
r
m ÏH
m m
OPLOSSING
PAGINA 29
EXTRA
ZATERDAG 13 DECEMBER 1980
Soms kan zelfs een expert een
eenvoudige maakkans over
het hoofd zien om zich vervol
gens in de meest ingewikkel
de bochten te wringen tenein
de te proberen zijn contract
alsnog te maken. In een be
langrijk Amerikaans toernooi
overkwam een topspeler iets
dergelijks:
A 8 4
C? A 9 7 5 2
O 9 8 6
*105
B 10 H V 9 6 5 2
B 10 8 6 4 3 C? V
O 5 2 B 7 3
*983 *742
73
C> H
O AH V 104
AHVB6
Zuid (O-W kwetsbaar) was lei
der in een contract van 7 Ru.
waartegen west startte met
Sch B. Zuid nam met het aas
op tafel, trok tweemaal troef
en een kind kan nu zien dat
het contract gemaakt wordt
door ook Ru V te incasseren
en vervolgens Ha H. Via KI 10
kan de tafel worden bereikt,
waarna op Ha A de verliezen
de schoppen kan worden ge
parkeerd. Niet zo evenwel on
ze expert. Hij overzag dit op
een of andere manier en ging
op de ingewikkelde toer.
Na Ru A H speelde hij Ha H en
zelfs het vallen van de vrouw
maakte hem kennelijk niet
wakker. Hij stak over naar KI
10 en speelde vervolgens Ha
A met de bedoeling daarop
eefl schoppen af te gooien.
Oost troefde, zuid troefde over
en kon tot zijn geluk de
schoppens van tafel kwijt op
de hoge klavers. De verliezen
de schoppen werd getroefd
en zuid maakte alsnog zijn
contract. Of zoals een toe-
sciouwer zei: "Je kunt een
spoorlijn ook runnen door de
treinen op enkel spoor te la
ten rijden en dan maar hopen
dai ze niet op elkaar botsen"
In déze surprisetijd willen we
besluiten met een tweetal
problemen:
AH42
A 10
O AV'l
A 5 4 3
653 V B 10
H94 C> 8
OHB.3 0109854
HVB7 109 8 6
987
C V B 7 6 5 3 2
O 76
2
Zuid speelt 6 Ha. waartegen
west start met KI H. Hoe
maakt zuid zijn contract te
gen de beste verdediging?
Tip: zuid speelt zelf hooit
meer dan één ronde troef.
A H 10 4
O A H V 4 3
A 5 3
HV95 13 763
2 C 9 7 6 5
OB875 096
V 10 8 6 +974
A 10 4 2
C> VB83
0 10 2
HB2
Zuid speelt 7 Ha. waartegen
west start met Sch H. Hoe
maakt zuid zijn contract te
gen de .beste verdediging?
Tip: zuid troeft niet meer dan
twee schoppens.
Oplossingen in de rubrieken
van de komende twee weken.
TON SCHIPPERHEYN
Met genoegen las ik dat onze stadgenoot John van der
Wiel succes heeft geboekt in het Tsjigorin-
herdenkingstoernooi in de Russische badplaats
Stotsji. In een uitgelezen "veld" groot- en internatio
nale meesters boekte hij negen punten uit vijftien
partijen en kwam als vierde uit het strijdperk te
voorschijn.
Er zijn van de Leidenaar nog
niet veel partijen binnen, des
alniettemin kan ik er een hier
opnemen. Van der Wiel won
van Jansa, Tsesjkowski,
Svesjnikov. Knaak en Arna-
son. Hij verloor slechts van
Torre (3e) en Vaganian (ge
deelde 4e). De andere partijen
werden remise.
Wit: John v.d. Wiel
Zwart: Arnason (IJsland)
SICILIAANS
I.e2-e4 c7-c5 2.Pgl-f3 e7-e6 3.d2-
d4 c5xd4 4.Pf3xd4 Pg8-f6 5.P-
bl-c3 d7-d6.
Vroeger (en ook nu nog wel) gaf
men aan 5. .Lb4 de voor
keur. Sinds is gebleken dat
wit in twee varianten een gun
stige stelling verkrijgt, is men
ervan afgestapt. 6.Lfl-e2 Lf8-
e7 7.0-0 0-0 8.f2-f4 a7-a6 9.Le2-
f3
Deze zet kwam ook voor in de
partij Dolmatov-IIort. IBM-
toernooi 1980. Hort had
8. Dc7 gespeeld. 9..Dd8-
c7 10.Lcl-e3 Pb8-c6 ll.Pd4x-
c6 b7xc6 12.Pc3-a4 Ta8-b8
Hort speelde 12Lb7 13.c4 c5
14.Dc2 Pd7 enz. 13.c2-c4 e6-e5
14.f4xe5 d6xe5 15.Ddl-e2
Dc7-a5 16.b2-b3 Lc8-e6 17-
Tal-cl Pf6-d7 18.De2-f2 Da5-
c7.
Misschien is 18. .Kh8 solider
Misschien verwacht zwart te
veel van het agressieve 17-f5.
wat momenteel niet ging. 19-
•h2-h3 Kg8-h8 20.Tcl-dl g7-g6
21.Le3-h6! Tf8-g8 22.Lf3-g4
Pd7-f6?!
Veel meer tegenstand bood
22. Lg4: 23.hg4: f6, alhoe
wel wit zijn aanval kan ver
sterken met 24.Td3 enz. 23.L-
g4xe617xe6 24.Pa4-c5! Dc7-c8
25.Pc5-d3 Dc8-c7 26.Df2-b2!
John van der Wiel speelt het nu
komende gedeelte zeer sterk.
26..Tg8-d8 27.Lh6-g5! Kh8-
g7 28.Pd3xe5 h7-h6?
Zwart had natuurlijk eerst moe
ten nemen op dl. Het gaf
"lucht", maar redde nog niet
de partij! Er volgde nog: 29.T-
d8: Td8: 30.Lf6: Lf6: 31.Tf6:!
Kf6: 32.Pd7 Kf7 (Op Ke7
volgt 33.Dg7 en mat volgt)
33.Df6+ Kg8 34. Dg6:+ Kh8
35. Dh6:+ Kg8 36.Pf6+ Kf7
37.Dh7 Einde van de slot-
combinatie! Zwart gaf op,
want hij verliest de negerin op
c7.
Uit IBM-toernooi 1980
Buiten de Kroongroep, en de
grootmeestergroep. was er
ook een Meestergroep. Uit de
ze laatste groep enige korte
schermutselingen.
Scheeren-Baljon
l.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4
d6 5.Pf3 0-0 6.Le2 e5 7.0-0 Pc6
8.d5 Pe7 9.b4 (Vroeger speel
de men 9.Pel, maar zwart
heeft na 9. .c5 10.Pd3 Pd7
11.f4 f5 voldoende tegenspel)
9...Ph5 10.c5f5 ll.Db3 (Een
verkeerd plan. Beter schijnt
Pg5 te zijn) h6 12.ef5:? e4! (Op
gf5: komt Pe5:) 13.Ph4 Pf5'
14.Pf5: (Niet Pg6: wegens
Pd4!) Lf5:15.Lh5: gh5:16.Lb2
Dg5 17.Khl (Pe2!) e3 18.fe3:
Ld3! 19.Tgl Tf2 20.Pdl 9
Dg2: en wit gaf op. Er volgt
namelijk 21.Tg2: Tfl+ 22.Tgl
Le4+ mat.
0
a*
H
S3
B
a sj
i
H
b*
a
B
sa
aSB
I
Bi
i
H
a
S3?
B
a
Sosonko
Wit had met 36.Pe4: een pion ge
nomen, waarna de partij op de
48e zet in remise eindigde.
Portisch had echter eenvou
dig kunnen winnen in de dia-
gramstelling. Zie: 36 Te2!
37 Te2: Tbl 38 Lfl Le2:
39.Pd2 Tdl en zwart heeft een
stuk meer.
Ook ik sta nog steeds voor ver
rassingen. Mijn schaakcom
puter - waarover ik enige we
ken geleden schreef - deed
een nieuwe zet in de opening.
Ik had de machine wit gege
ven. Er geschiedde I.e2-e4
c7-c5 2.Ddl-h5?!?
Formanek-Tschernin
l.d4 d6 2.e4 PfB 3.Pc3 g6 4.Le3
c6 5.Dd2 b5 6.Ld3 Pbd7 7.Pf3
Dc7 8.Lh6 b4 9.Pdl Lh6:!
10.Dh6: c5 11.c3 Lb7 12.d5
Pg4 13.Dg7? (Vreemd! De da
me moest natuurlijk naar huis
komen, via de weg h6-d2)
13..0-0-0 14.Df7: Pdf6 15.h3
Tdf8 16.Dg7 Pfh5! 17.Dh8:
Tf8: 18.hg4: Pf4 19.Lfl e6! 20-
g3? Pd5: 21.ed5: Ld5: 22.Lg2
Db7 en wit gaf op. Zo speelde
de toernooiwinnaar en Euro
pese Jeugdkampioen!
Tilburg 1980.
De nu volgende diagramstel
ling uit het Interpolistoernooi
te Tilburg is zeer leerzaam.
Hier ziet men weer eens dat
ook grootmeesters met een
geweldige staat van dienst
zich kunnen vergissen.
NEDERLAND - Vier kunste
naars, te weten Peter Struy-
ken, Walter Nikkels. Jaap
Drupsteen en Marte Roling.
zijn door de PTT aangezocht
om ontwerpen te maken voor
de nieuwe serie permanente
zegels koningin Beatrix. Hier
bij zal worden uitgegaan van
foto's van de koningin.
Het ligt in de bedoeling dat in de
eerste maanden van het vol
gend jaar een definitieve keu
ze uit de ingezonden ontwer
pen zal worden gemaakt,
waarna zal worden begonnen
met de aanmaak van zegels
voor de nieuwe koninginne-
serie, die de zegels van de nu
nog lopende reeks Juliana
Regina zullen
Drie van de vier door prof. Oxe-
naar. hoofd van de Dienst Es
thetische Vormgeving van de
PTT, aangezochte kunste
naars hebben al tal van zegels
op hun of haar naam staan, zij
het niet altijd even geslaagde.
Nikkels en Drupsteen hebben
wel zegels ontworpen, die ho
gelijk worden gewaardeerd
en ook hoog hebben gescoord
in het recente PTT-Intomart-
onderzoek, maar ontwerpen
van Marte Röling hebben
nogal eens bloot gestaan aan
heftige kritiek. Haar jongste
ontwerp, de korfbal-zegel uit
1978, vond bijna nergens ge
nade en ook haar hart-zegels
(1970), waarmee ze debuteer
de. troffen geen roos. Integen
deel, ze kregen een nogal ne
gatieve bijnaam: de uierze
gels.
Maar we mogen niet bevooroor
deeld zijn. Wie weet hoe be
wust Oxenaar zijn ontwer
pers heeft uitgezocht.
BELGIE - Het Belgisch Natio
naal Instituut voor Radio-
Omroep (NIR-INR) bestaat
vijftig jaar. De Regie heeft op
10 november dit jubileum
luister bijgezet met de uitgifte
van een meerkleurige 10 fr.-
zegel (oplage 2.5 miljoen)
waarop een symbolische
voorstelling. Behalve de af
kortingen INR en NIR komen
ook de afkortingen RTBF
Radio-diffusion-Télévision
Beige de la Communauté de
Langue Frangaise) en BRT
(Belgische Radio en Televi
sie) op de zegel voor.
Ook dit jaar ontbreekt Belgie
niet op de .markt met een
kerstzegel. Afgebeeld wordt
op een zegel van 6.50 frank
(oplage 4 miljoen) het schilde
rij "Bloemkrans met de Ge
boorte', van Daniel Seghers
(1590-1661.). Dag van uitgifte:
17 november.
DDR - Onder het motto "geop
hysica" heeft de DDR op 11
november een blokje van vier
zegels (oplage 3 5 miljoen) uit
gegeven; 20 pfennig, onder
zoek naar bruinkolenlagen:
25 pf., onderzoek grondwater:
35 pf., onderzoek aardolie en
-gas en 50 pf., seismologisch
onderzoek aardlagen.
Eveneens op 11 november werd
de gebruikssene (met klein
formaat zegels) uitgebreid
met een zegel van 1 mark
(donkerolijfgrijs) met een af
beelding van het Sowjet-mo-
nument Berlin-Treptow
Geen eerst-dagenvelop.
Dan verschenen op 25 novem
ber de eerste samendrukken
gewijd aan smalspoorbanen
in de DDR. Het eerste strook
je staat in het teken van de lijn
Radebeul-Radeburg (lengte
16.5 kilometer): op de zegel
links in de waarde van 20
pfennig een lokomotief en
rechts (25 pf.) een passagiers
wagen. Het tussenveld toont
het slot Moritzburg.
Het andere strookje is gewijd
aan de lijn Doberan-Küh-
lungsborn aan de Oostzee
(lengte 15.4 km) 20 pf., een lo
komotief (links); tussenveld
een beeld van Bad Doberan.
35 pf., een passagierswagen.
Van elk velletje zijn 3.5 mil
joen exemplaren aange
maakt. Geen FDC's.
FRANKRIJK - Een detail van
het schilderij "Boerengezin"
van de zeventiende eeuwse
schilder Louis le Nain siert
een zegel van 3.00 franc (don
der- en lichtbruin, bruinrood
en grijs) waarmee de Franse
kunstserie op 10 november
werd uitgebreid. Oplage 55
miljoen: voorverkoop op 8 no
vember in Parijs; einde ver
koop op 9 januari 1982.
HERO WIT
Ton Sijbrands schreef het:
"Honderd procent te maken
in een serieus toernooi is na
tuurlijk het hoogste ideaal dat
een sportman of -vrouw kan
trachten te verwezenlijken.
Maar helaas: het zijn slechts
de allergrootsten die er een
enkele maal in hun carrière in
slagen hun genialiteit op deze
wijze tot uitdrukking te bren
gen."
Hij geeft dan drie voorbeelden:
Fischer (22 uit 11 in het kam
pioenschap van de USA '63-
'64), Sijbrands (24 uit 12 in het
EK '68), Van der Wal (20 uit 10
in het provinciaal Gronings
kampioenschap '79).
Logisch valt daarom mijn mis
stap in de laatste partij van de
clubcompetitie te verklaren.
Na een minder sterke ope
ning van mijn kant, trok Hans
Vroom het initiatief tot zich.
In het middenspel maakte hij
echter een foutje, waardoor ik
het evenwicht kon herstellen.
In het late middenspel nam uw
dammedewerker met enige
elegante zetjes een kansrijke
omsingelingspositie in. Een
en ander resulteerde in de
stelling van diagram, 1Vroom
heeft met zwart zojuist (3-8)
1.44-40 20-25 zwart wil 29-24 etc.
niet toelaten, en zo ja. dan
neemt wit het niet. 2.48-43 op
35-30 kan (18-23) en na het
slaan (32-38), 2. 8-13 3.35-30
2-7 4.40-35 7-12 na (13-19) 30-
24 (19x30) 35x24 (7-12) 24-19
(15-20) 43-38 (32x43) 39x48
(27-32!) wint wit zeker niet
meer. 5.30-24 13-19 na (11-16)
35-30 (16-21) wint wit via 43-
38 gemakkelijk, ook na (13-
19) ipv (16-21) wint wit. 6.24-
\13 18x9 7.29-23! en omdat (22-
28) faalt op 31x22 en 36-31
gaat wit moeiteloos winnen.
Om nu de variant na de vierde
zet van zwart te ontlopen
speelde ik in de partij direct
35-30, zodat wit altijd op 24
komt zonder dat zwart tijd
heeft om 13-19) te spelen, een
zuivere winstvariant dacht ik
en zonder nog de stelling op
zetjes te controleren volgde:
1.35-30?
Bovendien houdt wit zo de drie
poot 44-39-33 nog intakt,
maar Vroom dacht er anders
over en antwoordde met: 18-
23! 2.29x18 22x13 3.31x22 17x28
4.33x22 11-17 5.22x11 2-7 6.11x2
13-19 7. 2x24 20x49 en mocht er
nog remise inzitten, ik vond
het niet en moest na 26-21
(49-35) 30-25 (35-8) 21-16 (8-
17) 39-34 (17-3) opgeven.
Volgens bovenstaande analyse
is de stand dus niet te winnen.
Toch is winst m.i. zeker aan
wezig. Hiervoor moet als
volgt worden gespeeld: 1.48-
43 8-13 op (2-7) natuurlijk 33-
28, op (20-25) volgt 29-24 etc.
en ook na (11-16) volgt 34-30,
eveneens na (8-12). 2.34-30 20-
25 3.29-24 25x34 4.39x30 13-19 na
(2-8) komt 24-19 (13x24) 30-
xl9 (15-20) 35-30 (20-24) 19-
14 (24x35) 43-39 en wit wint,
5.24x13 18x9 6.33-29 2-8 7.30-24
en nadat wit met 29-23 ook
nog het strategisch belangrij
ke veld 23 in bezit genomen
heeft staat niets meer
te zege in de weg.
Zonde om zo'n winst te
maar wel terecht!
jr
i m m m
Diagram 2 kwam voor in de par
tij Dibman-Wirny uit het
kampioenschap van de SU
1980. Dit als sterkst bezette
nationaal titeltoernooi be
kend staande kampioen
schap werd gewonnen door
Nicolai Misjtjanski, die hier
mee de ticket voor Mali veilig
stelde.
De eindstand van dit toernooi
1. Misjtjanski 17-22. 2 Dibman
21. 3. Sjtsjegolew 21 4. Bjelo
ritski 19. 5 Tsjoelkow 19. 6
Korchow 18 7 Korenewski
18. 8. Tsipes 18. 9. Gantwarg
18. 10. Wirny 18. 11. Wigman
17. 12. Golosoejew 17. 13. Er-
makow 16. 14. Agafonow 15.
15. Zwirboelis 14. 16. Sjoel
man 13. 17. Petoechow 13. 18.
Patsjawitsjas 9.
De zeer jeugdige zwartspeler
heeft de gehele partij getracht
ernstig terreinnadeel te ver
mijden, maar Dibman bouw
de steeds rustig een centrum
stand op en drukte via 28 en
29.
In de diagramstelling heeft
zwart een gedwongen zet. Er
dreigt natuurlijk 37-31 en na
het slaan 29-24 met dam, zo
dat (11-16), (2-7). (2-8) en 12-
17) in ieder geval verboden
zijn. Op (19-23) volgt 37-31 en
dat volgt ook na (11-17), want
(12-17) kan dan weer niet we
gens 29-24. Op (19-24) komt
34-30 met onafwendbare
dreiging 37—31
In de partij speelde Wirny (18-
22) waarop volgde: 32-28 <12—
17) 37-31 (26x37) 29-24 (20-
x38) 39-33 (38x29) 34x3 (22-
x33) 3x8 en wit won. Gedwon
gen is dus (20-25) waarna 29-
24 wit uitstekende winstkan
sen biedt, want (9-14) ziet er
zeer onaantrekkelijk uit
RONALD VAN EGMOND
Horizontaal
1. onbegroeid
7. makker
11. deel van het hoofd
12. hoon
14. vaartuig
16. Franse NV
17. regerings-reglement
18. symbool voor Selenium
19. onheilsgodin
21. onaanzienlijke
24. Engels bier
25. sodaoplossing
27. roofdier
28. verzending van goederen
31. honderd jaar
32. rund
33. lidwoord (Fr.)
34. slimme
35. stukjes uitgebraden spek
.37. water in Friesland
R| 01 011> IBI 0| R I S j Tl J|E|O|W]AI0
u;oooiRdüido'oi:o/-:o!
GlElKWOiQi ÖMElR L E G<>R
b|F sTpWE MêINvb^MJl2
VQ|A|RIK'QR[L[0TEBI ATA^S
Tol !q o ;<5LjJO "jOe trj» j
KlNrAfLtFfETE iMT|öNi E IE Öu
rScïo, L
AIMI A[TrnQl&I 0[NIJ> I EjRI>' AiC
(stQKOXC! °,0. OiOiyct0 QO
HOB a tlx ut JlPOEjMlM.EjR1
ErOU ldjQÖÖ Eydffiïu
O|riOKP-|ET' [N|STTTE1E :>|S
De prijs van f25,- werd toege
kend aan Yvonne Vogelenzang.
Burggraven laan 56, 2313 HW
Leiden. De prijs wordt de win
naar toegezonden
Oplossingen met vermelding
"Kruiswoordraadsel" op brief
kaart of enveloppe voor don
derdag zenden aan Redactie
Leidsch Dagblad, Witte Singel
1. 2311 BG Leiden.
39. ambtshalve
40. roofdiertje
42. dwingend
43. vlek
45. getij
48. kort ogenblik
49. uit het land zelf
53. toer
54. hij (spreektaal)
55. Ondernemingsraad
56. te
58. lidwoord (Fr.)
59. manillahennep
60. laan
62. visgereedschap
63. aardsoort
Verticaal
2. spil
3. indien
4 met hoog
5 boom
6. Noorse goden
7. tijding
8. halm
9 ten bedrage van
10. niet breed
13. zacht
I 15. binnenjaloezie
f 18. gevolg
20. omroepvereniging
i 22. tentoonstellen
23 gematigd
24 aartsbisschop
26. aangenaam
27 toezegging
29 boom
30 ter plaatse
36. insgelijks
38. voedsel
39. landbouwwerktuig
41. plaats in Irak
43 rustig
44. lengtemaat
46 uitroep
47 voedsel
49 land in Azie
l hoe
oeg
50.
51
52. graanpakhuu
55. plaats in Canada
57 deel van de hals
59. water in N Brabant
61. water in Friesland
