"Doctrine"
voor vrede
rond Golf
Polen bezorgd over voedseltekorten
Ergste armoede
kan in 2000 de
wereld nit zijn
"Radar-vliegtuigen
komen hier oefenen"
Blij met Nobelprijs
"voor volk Z-Amerika"
Universiteit
Betlehem afgesloten
w
Voor het laatst "To The Point"
DONDERDAG 11 DECEMBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
Veel minder vis, boter, snoep en vruchten
WARSCHAU (AFP, Reuter, UPI, AP) -
De Poolse overheid is bezorgd over
de bevoorrading van de winkels
voor de komende feestdagen. De
winkels worden met Kerstmis in
zicht steeds leger.
Ondanks aanzienlijke import moet op
minder vis, zuidvruchten, zoetigheid en
vet worden gerekend in vergelijking met
vorig jaar.
De winkels in Warschau krijgen nog maar
30 tot 40 procent van de boter die ze vorig
jaar ontvingen. Zwarte handelaren bie
den boter, die ze in staatswinkels ge
kocht hebben, aan voor viermaal de in
koopsprijs. Dagelijks staan lange rijen
voor de weinige snoepwinkels in War
schau. De beschikbare hoeveelheid bon
bons is 40 procent minder dan vorig jaar
en chocolade is er 30 Drocent minder.
Bij gebrek aan boter, eieren en melk is ook
de produktie van gebak aanzienlijk be
perkt.
Moeilijk is ook de energievoorziening,
omdat de elektrische centrales niet ge
noeg steenkool hebben. Het tekort aan
elektriciteit is op het ogenblik 860 me
gawatt.
Door de Poolse pers is gisteren de schuld
voor de slechter wordende voedseltoe
stand geweten aan "zwarte handelaren
en speculanten".
De EG-commissie, het "dagelijks bestuur"
van de Europese Gemeenschap, heeft
gisteren in Brussel in principe besloten
Polen te helpen met voedselleveranties.
Welk voedsel er geleverd zal worden en
tegen welke prijzen is nog niet vastge
steld. Daar moet nog nader contact met
de Polen zelf over zijn. Voor de hulp aan
Polen is een bedrag van rond 107 miljoen
gulden beschikbaar, aldus welingelichte
kringen in Brussel.
Een kenner van de Roemeense industriële
economie, Dr. Serban Orescu, heeft gis
teren op een persconferentie in Madrid
gezegd dat Roemenië voor een even ern
stige crisis in zijn economie staat als Po
len, waardoor president Nicolae Ceau-
sescu zijn meer op het Westen georiën
teerde politiek dreigt te moeten opge-
Roemenië raakt steeds afhankelijker van
Rusland op economisch gebied, waar
door Ceausescu gedwongen was op de
geheime top die vorige week vrijdag in
Moskou werd gehouden zich aan de an
dere leiders van het Warschaupact aan te
passen, aldus Orescu.
BRUSSEL (GPD) - Het inscha
kelen van vier Amerikaanse
vliegtuigen boordevol elek
tronische apparatuur (Awacs)
om de situatie rond Polen be
ter in het oog te kunnen hou
den, wordt door minister De
Geus (defensie) niet be
schouwd als een signaal van
de NAVO aan het adres van
Moskou dat de NAVO-landen
bezorgd zijn over de dreiging
van een Russisch militair in
grijpen in Polen.
"Het gaat om een oefening en de
defensieministers van de
Premier
Spanje
niet erg
welkom in
Baskenland
MADRID (GPD) - In het Spaan
se Baskenland hebben 108 ge
meenten met burgemeesters
van de gematigde Baskisch
Nationalistische Partij (PNV)
deze week alle activiteiten ge
staakt uit protest tegen de
aanwezigheid van premier Al-
dolfo Suarez, die een drie
daags bezoek brengt aan deze
streek van Noord-Spanje. Tij
dens dit eerste officiële be
zoek van de Spaanse ministe
r-president aan het Basken
land hebben ook alle ge
meenteambtenaren, die lid
zijn van de PNV. het werk stil
gelegd.
Premier Suarez toonde zich
zeer verontrust over deze
houding van de PNV. die te
danken is aan een uiterst con
servatieve stroming binnen
deze partij onder leiding van
Xabier Arzallus. Deze stro
ming binnen de PNV acht het
bezoek van Adolfo Suarez aan
Noord-Spanje nutteloos.
De Spaanse .minister-president
werd dinsdag bijzonder koel
ontvangen in Vitoria. De ver
tegenwoordigers van de ex-
treem-linkse Baskisch Natio
nalistische Coalitie, de Herri
Batasuna (Volksunie), de po
litieke vleugel van de Bas
kisch radicale afscheidings
beweging ETA-militar. zijn
niet voor de besprekingen
met premier Suarez uitgeno
digd. omdat deze politieke
groepering zijn plaatsen in
het Spaanse parlement wei
gert in te nemen en niet wil
meewerken in de tot nu toe
bestaande democratische li
chamen in Spanje.
Premier Suarez hoorde gisteren
bij zijn bezoek aan Bilbao
protesten tegen zijn aanwe
zigheid. T~« de stad waren aan
plakbiljetten aangebracht,
waarop minister-president
Suarez belachelijk werd ge
maakt, omdat hij de inhoud
van het statuut voor Baskisch
zelfbestuur niet serieus zou
nemen. In de Baskische loca
le pers verwijt men de rege-
ring-Suarez een jaar achter te
lopen op de beloofde admini
stratieve en politieke overhe
veling van bevoegdheden van
Madrid naar het Baskenland.
Voorstel Brezjnjev:
NEW DELHI (AFP, Reuter, AP) - Een "doctrine van vrede
en veiligheid", ondertekend door alle mogendheden,
moet de garantie worden voor vrede in het Perzische-Golf
gebied. Alle vreemde militaire bases in dit gebied moeten
verboden zijn, en ook invoering van kernwapens in het
gebied zou uit den boze moeten zijn.
Dit is de kern van het plan dat de
Russische president Leonid
Brezjnjev gisteren, aan het einde
van zijn bezoek aan India, ont
vouwde.
Amerika heeft de ideeën van het
Russische staatshoofd al van de
hand gewezen, zeggende dat het
gaat om een "herhaling van al
lang bekende Russische voor
stellen".
Brezjnjev kwam tot zijn voorstel
nadat hij had geconstateerd dat
het gebied aan de Perzische Golf
en de Indische oceaan een
"steeds gevaarlijker brandpunt
van internationale spanning"
wordt.
Duidelijk verwijzend naar de Ver
enigde Staten, zei Brezjnjev, dat
"mogendheden die vele duizen
den kilometers van dit gebied
gelegen zijn, er een militair appa
raat hebben samengetrokken en
ijverig aan een arsenaal bouwen
door uitbreiding van hun militai
re bases en het uitoefenen van
druk op en het bedreigen van
kleine landen die weigeren zich
op sleeptouw te laten nemen"
Verdragen
Brezjnjev en premier Indira Gand
hi van India hebben gisteren aan
het einde van hun overleg in New
Delhi, een politieke verklaring en
een verdrag over economische en
technische samenwerking on
dertekend.
De Russische eerste-vice-premier
Iwan Arkhipov en de Indiase mi
nister van handel tekenden op
hun beurt een overeenkomst met
een looptijd van vijfjaar en ande
re regeringsfunctionarissen
kwamen samenwerking op het
gebied van de filmindustrie en
cultuur overeen.
Op verzoek van de Russen wordt
niets uit de stukken gepubliceerd
vóór Brezjnjevs terugkeer in
Moskou.
Van officiële zijde in New Delhi
werd gisteren vernomen dat
twintig Afghaanse jongeren die
maandag uit Kaboel in India
aankwamen, om redenen van
veiligheid in verband met het
Russische bezoek, niet werden
toegelaten.
Afghaanse ballingen hebben twee
betogingen tegen het bezoek van
Brezjnjev gehouden. Tachtig Af
ghaanse studenten die in New
Delhi wonen kregen vorige week
van de politie de opdracht hun
huis tijdens het bezoek van
Brezjnjev niet te verlaten.
Een voormalige Afghaanse rege
ringsfunctionaris die nu in bal
lingschap in de Indiase hoofd
stad woont heeft zich gisteren tot
het Indiase hooggerechtshof ge
richt en zich erover beklaagd dat
het 'huisarrest' onredelijk en par
tijdig is en van slecht vertrouwen
getuigt.
Betoging
voor
Noord-Ierse
gevangenen
BELFAST (AP) - Tienduizen
den roomskatholieken in heel
Noord-Ierland hebben giste
ren meegedaan aan betogin
gen en werkonderbrekingen
als steun voor tien veroor
deelde Noordierse verzets
strijders. Deze zijn bezig aan
een hongerstaking "tot de
dood er op volgt" uit protest
tegen het weigeren van de sta
tus van politieke gevangene.
De acties komen samen met
groeiende spanningen over
de hongerstaking die woens
dag haar 45ste dag inging.
Twee van de hongerstakers
zouden zich al in zorgwek
kende toestand bevinden.
nrechten. Adolfo Perez Esquivel, met de Nobelprijs voor de vrede.
'i het Noorse Nobelprijscomité.
OSLO (AP) - De winnaar van de Nobelprijs voor de vrede, de Argentijnse
voorvechter voor de mensenrechten Adolfo Perez Esquivel, heeft giste
ren in Oslo de prijs ontvangen.
Enige tijd geleden had Esquivel gezegd de prijs niet te aanvaarden voor
hemzelf maar namens de hele bevolking van Latijns-Amerika. Toch
prees de voorzitter van het Noorse Nobelcomité. prof. John Sanness
hem in het bijzonder als een voorbeeld voor allen die op niet-
gewelddadige wijze vechten voor maatschappelijke en politieke vrij
heid.
"Esquivel heeft vele jaren van zijn leven gewijd aan de zaak van de men
senrechten in Argentinië en geheel Latijns-Amerika", zei prol'. Sanness
in zijn toespraak tot de 49-jarige Argentijn. "Hij is een man die onver
moeid en zonder af te laten ageert voor de geweldloze strijd voor maat
schappelijke en politieke vrijheid, een strijd die nooit mag eindigen".
Na de toespraak van prof. Sanness nam Esquivel. die secretaris-generaal is
van het Latijns-Amerikaanse bureau voor vrede en gerechtigheid, de
gouden medaille, de erbij behorende oorkonde en een cheque voor
880.000 Zweedse Kronen in ontvangst.
De Argentijnse ambassadeur in Noorwegen, Juan Carlos Vignaud. was
niet bij de uitreiking aanwezig.
Mn ei n Groen» Bf.taalchf.qce en de Groene Betaalpas
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
Russische
ruimtevaarders
keren terug
op de aarde
MOSKOU (UPI) - Drie Russische
kosmonauten die met de Sojoez-
T-3 een ruimtevlucht van twee
weken hebben gemaakt, zijn gis
teren behouden naar de aarde te
ruggekeerd. Ze zijn volgens ra
dio-Moskou ergens in het Aziati
sche deel van de Sowjet-Unie ge
land. Nadere bijzonderheden
ontbreken.
Het drietal heeft de Sojoez gekop
peld aan het Russische ruimtela
boratorium Saljoet-6.
Tot nu toe hebben 13 bemanningen
het ruimtelaboratorium Saljoet 6
bezocht met inbegrip van zpven
ploegen waar een buitenlander
aan was toegevoegd.
In de Sowjet-Unie worden thans,
aldus het persbureau Tass. Roe
meense en Franse kosmonauten
opgeleid voor toekomstige geza
menlijk uit te voeren ruimte-
vluchten.
JERUZALEM (DPA AP AFP) -
Soldaten van het Israëlische le
ger versperren de toegang tot de
universiteit van Bethlehem, op
de bezette Westelijke Jordaanoe-
ver. De Arabische universiteit is
al twee dagen op last van de Israë
lische militaire bestuurders ge
sloten. Aanleiding daarvoor zijn
de demonstraties op de Westoe
ver na de definitieve uitwijzing
van twee Arabische burgemees
ters uit Israel.
Overigens keurde het Israëlische
kabinet gisteren het stichten van
een nieuwe Joodse nederzetting
op de Westoever goed. Het gaat
om een nieuwe vestiging van de
streng religieuze groepsring
"Goesj Emoniem" (het blok der
getrouwen). De nederzetting is de
vierde van de tien vestigingen,
die volgens de Israëlische pre
mier Begin nog op de Westoever
gesticht zullen worden.
JOHANNESBURG (GPD) - Het
Zuidafrikaanse nieuwsmagazine
To The Point zal op 19 december
voor het laatst verschijnen. Daav
mee komt een einde aan een ui-
terst ondoorzichtig hoofdstuk
van het informatieschandaal,
waarbij ook de Nederlandse uit
gever Hubert G. Jussen (vroeger
Elsevier) en de Nederlandse jour
nalist Martin W. Duyzings waren
betrokken. Het blad verscheen in
1972 voor de eerste keer n Johan
nesburg en werd betaald met on
geveer 14 miljoen rand Zuidafn-
kaanse belastinggelden (onge
veer 39.620.000 gulden).
Het nieuwsmagazine
maanden van tevore
derlanders Jussen
en de Zuidal'rikaans
dr. Eschel Rhoodie opger
had de opdracht vooral he
punt van de Zuidafrikaan:
ring te propageren.
erd enkele
door de Ne-
i Duyzings
aersattaché
Stembureau's
Oeganda dag
langer open
KAMPALA (AP) - Wegens een on
verwacht grote opkomst bij de
eerste landelijke verkiezingen in
Oeganda sinds 18 jaar zullen de
stembureaus een dag langer ge
opend zijn.
Na een tienjarige periode van dicta
tuur en onrust togen gisteren bij
na vijf miljoen Oegandezen ter
stembus. Verkiezingsfunctiona-
risscn maakten aan het einde van
de middag bekend dat de stem
bureaus vandaag opnieuw zou
den opengaan omdat als gevolg
van de grote opkomst bij ver
schillende stemlokalen achter
standen waren ontstaan.
De stembureaus waren vandaag tot
14.00 uur geopend. Daarom kon
het tellen van de stemming on
middellijk een aanvang nemen.
Verkiezingsagenten hebben op
dracht gekregen de stembussen
gedurende de nacht te bewaken
om te voorkomen dat met de in
houd ervan geknoeid wordt.
De voormalige socialistische presi
dent Milton Obote en diens Oe
gandese volkscongres (UPC)
schijnen iets de overhand te heb
ben over de roomskatholiek geo
rienteerde democratiesche partij
(DP) van Paul Semogererc. De
DP heeft bezwaar gemaakt tégen
het verlengen van de verkiezin
gen, omdat dit de UPC en haar
aanhangers in de regering de ge
legenheid zou bieden "malversa
tics te plegen".
Kiezers die zich bij de 5.000 stem
bureaus meldden werden ge
fouilleerd. Het stemmen vond
over het algemeen plaats in een
gemoedelijke en vreedzame
sfeer, ondanks een campagne die
zich liet kenmerken door geweld
en beschuldigingen van intimi
datie en fraude en ondanks een
tekort aan stembussen, stembil
jetten en kiezerslijsten bij hon
derden stemlokalen
De assistent-commissaris van poli
tie van Kampala, Bernard Ndiya
bahika. heeft op zijn tocht langs
de stembureaus geen melding ge
maakt van onregelmatigheden.
NAVO-landen hebben daar
dinsdagmiddag alleen maar
kennis van genomen. Het is
geen signaal zoals het bijeen
houden van het Atlantische
NAVO-smaldeel," verklaarde
minister De Geus gisteren na
afloop van de ministeriele
bijeenkomst over de defen
sieplanning van de NAVO.
NAVO-secretaris-generaal Jo
seph Luns zei gisteren in een
radio-interview dat het om
een "ernstige waarschuwing"
van de NAVO aan Moskou
gaat.
De Sowjet-Unie heeft de Wes
terse militaire waarnemers
aan de Pools-Oostduitse
grens waren ingesteld, opge
heven. Dit heeft een Ameri
kaanse woordvoerder giste
ren in West-Berlijn meege
deeld.
Bepaalde grensgebieden waren
door de Sowjet-Unie voor de
drie westerse geallieerden in
West-Berlijn - Groot-Bnttan-
nië. Frankrijk en de Verenig
de Staten - ontoegankelijk
verklaard krachtens een or
der die op 29 november was
uitgevaardigd.
De drie Westerse mogendheden
mogen krachtens overeen
komsten die na de Tweede
Wereldoorlog met de Russen
zijn aangegaan bepaalde
stukken van de Oostduits-
Poolse grens observ eren. Het
grootste deel van de 330 kilo
meter lange grens is echter
blijvend voor het Westen on
toegankelijk.
Unicef-rapport:
(Van c
correspondent)
UTRECHT - „De meest schrijnen
de gevolgen van de armoede in de
wereld kunnen voor het einde
van deze eeuw uitgebannen zijn".
Dit schrijft de Unicef, het kinder
fonds van de Verenigde Naties, in
een vandaag geopenbaard rap
port over de situatie van de kin
deren in de wereld.
Van de 122 miljoen kinderen die ge
boren worden, sterft één op de
tien voor het eerste levensjaar
Bij de allerarmsten overlijdt drie
op de tien kinderen voor hun vijf
de jaar.
Volgens het rapport ziet het er op
dit moment naar uit dat het aantal
zeer armen zal toenemen. De Uni
cef ziet het nu als zijn taak uit te
zoeken hoe deze sombere ver
wachtingen kunnen worden om
gebogen naar een gunstiger situa
tie.
Daarbij denkt het VN-fonds vooral
aan verbeteringen in de gezond
heidszorg. de voedselsituatie en
het onderwijs. Wat de gezond
heidszorg betreft, vermeldt het
rapport dat voor verbetering niet
uitsluitend artsen met een zeven
jarige medicijnstudic nodig zijn,
maar dat 80 procent van alle kin
derziektes behandeld kan wor
den door gezondheidswerkers
met minder scholing. Als voor
beeld noemt het rapport de 1.6
miljoen ..blote voeten
dokters'die in China spectaculai
re resultaten in de gezondheids
zorg hebben geboekt.
Om de voedselsituatie van de ar
men in de wereld te verbeteren,
hoeft volgens het rapport niet
meer voedsel geproduceerd te
worden, maar moet het beter ge
distribueerd worden. Het noemt
het voorbeeld van Sri Lanka,
waar ongeveer een derde van het
beschikbare voedsel werd ver
deeld via ..eerlijke prijzen
winkels" en een voedselprogram
ma. Het resultaat was een veel be
tere voedselsituatie en een lagere
kindersterfte dan men in een arm
land als Sn Lanka zou verwachte-
Onderwijs is volgens het Unicef
rapport een heel belangrijke fac
tor om armoede te bestreden
boeren die vier jaar naar school
geweest zijn produceren duide
lijk meer dan boeren die hele
maal geen opleiding hebben ge
had. En gezinnen waarde moeder
heeft leren lezen kennen een veel
lagere sterfte, een lager geboorte
cijfer, en minder ondervoeding
dan gezinnen waar de moeder dat
niet heeft geleerd Ook is scho
ling van vrouwen belangrijk, om
dat in Derde-Wereldlanden vrou
wen verantwoordelijk zijn voor
de helft van de landbouwproduk
tie.
Toch gaan volgens het rapport in de
veertig armste landen 90 procent
van de jongens naar school, en
maar 64 procent van de meisje-
Verder bepleit het rapport extra
zorg bij zwangei schap en tijdens
en na de geboortes. Ook werkt de
Unicef, samen met de Wereldge-
fondheidsorganisatie (WHO) aan
een gedragscode voor bedrijven
die kunstmatige babymelk ver
kopen aan moeders die die kunst
melk niet nodig hebben, hem met
kunnen betalen, en niet weten
hoe ze hem veilig kunnen gebrui
ken.
De Unicef meent dat er een verdub
beling van de bestaande interna
tionale hulp nodig zal zgn, wil het
zijn plannen kunnen uitvoeren
Bovendien moet een groter deel
aan de allerarmsten worden be
steed.
