Dreigend gevaar
voor honderden
banen bij Yolvo
Centrales ondergronds
in oude mijnen Limburg
"Philips-mensen
zwaar beiast"
Kort zaKelijK
Werkgelegenheid chemie
blijkt weinig hoopvol
F in ancierin gstekort
hoger dan verwacht
DONDERDAG 4 DECEMBER 1980
Levensmiddelen
winkels
De dag na kerstmis, zaterdag 27 de
cember, zullen de levensmidde
lenwinkels normaal zijn ge
opend. Dit is meegedeeld door
het Centraal Bureau Levensmid
delenhandel (C.B.L.) in Den
Haag.
Het besluit tot openstelling is geno
men om te voorkomen dat de
consument voor vier dagen bood
schappen in huis moet nemen, al
dus het C.B.L. Zoals bekend zijn
de bakkers op 27 december wel
dicht.
Batco
De in 1978 aangekondigde over
plaatsing van de produktieafde-
ling van Batco-Nederland van
Amsterdan naar Brussel is defini
tief van de baan. Het moederbe
drijf, British American Tobacco
Company in Londen, is woens
dag akkoord gegaan met de bouw
van een nieuwe sigarettenfabriek
in Amsterdam.
Dit heeft de voedingsbond CNV
meegedeeld. Deze bond startte in
1978 een procedure tegen de
overplaatsing van het bedrijf,
waardoor in Amsterdam - toen
nog - 230 arbeidsplaatsen verlo
ren zouden gaan. Allerlei gerech
telijke uitspraken leidden er een
jaar geleden toe dat een studie
groep van de directie en onderne
mingsraad andere mogelijkhe
den ging bekijken.
Het alternatief dat vorige maand de
steun kreeg van directie, onder
nemingsraad en raad van com
missarissen, is nu ook door de
"top" aanvaard. In de nieuwe fa
briek zal de produktie op het hui
dige peil - twaalf miljoen sigaret
ten per dag - worden gehand
haafd.
Bouw cao
Er komt voorlopig geen bouw-cao.
Dat hebben werkgevers en werk
nemers in de bouw woensdag in
Den Haag besloten. Reden is dat
er eerst een gedegen functie- en
loonstructuur op poten gezet
moet worden, voordat de bouw
bonden FNV bereid zijn om een
cao af te sluiten. De werkgevers
en de christelijke bouwbonden
hebben zich daarbij neergelegd.
De belangrijkste punten zullen
zolang in een protocol worden ge
regeld. Zo willen bonden wel al
een optrekking van vergoedin
gen voor auto, kleding en gereed
schap en een optrekking van de
vorstverletuitkering. In dat pro
tocol moet ook worden geregeld
dat 63-jarigen ondanks het ont
breken van een cao in 1981 ver
vroegd kunnen uittreden, aldus
een woordvoerder van de bouw
bond CNV
Elsevier-NDU
Elsevier-NDU verwacht niet dat de
resultaten dit jaar sterk zullen
achterblijven bij die van 1979. De
teruggang van de advertentie
markt in Nederland voltrekt zich
volgens de verwachtingen maar
zal geen catastrofale invloed heb
ben op het eindresultaat. Hooguit
zal de winst enkele miljoenen la
ger liggen dan in 1979. Dit heeft
een woordvoerder van het uitge
versconcern desgevraagd meege
deeld naar aanleiding van ge
ruchten op de Amsterdamse ef
fectenbeurs als zou sprake zijn
van een ernstige teruggang van
de resultaten.
De geruchten op de beurs over mo
gelijke tegenvallers bij het con
cern werden deze week sterker
toen de koers van de aandelen in
versneld tempo naar beneden
ging.
Groenteveiling Katwijk aan den Rijn:
4/12/1980.
Andijvie per kg 54-72, Boerekool per kg.
32-1,17, Waspeen AI per kist 15-16,80.
Waspeen All per kist 4,70-13,70, Was
peen BI per kist 15-18,10, Waspeen Bil
per kg 6,40-6,90, Waspeen Cl per kist
6,80-8.20, Waspeen CII per kist 2,70-7,-,
Aanvoer 102 ton. Bi eekpeen BI per kist
3,60, Breekpeen Cl per kist 9,30-9,80,
r kg 0,85, Uien per kg 0,46, Sul-
DEN HAAG (GPD) - Het blijkt mo
gelijk, althans in beginsel, in ons
land een zogenaamde pompaccu-
mulatiecentrale te bouwen en
wel in Limburg. In andere landen
bestaan reeds dergelijke projec
ten voor energie-opslag, waarbij
gebruik gemaakt wordt van
hoogteverschillen. Ondergrond
se berging leidt ertoe dat pieken
in stroomverbruik beter kunnen
worden opgevangen en centrales
dus rendabeler kunnen worden
gemaakt.
De afdelingen civiele techniek en
mijnbouw van de TH Delft, het
ingenieurs- en architectenbureau
Van Hasselt en De Koning en het
aannemersconcern Volker Ste-
vin, hebben dit project gezamen
lijk bestudeerd. De keuze voor
Limburg spruit voort uit het feit
dat daar natuurlijke hoogtever
schillen bestaan. Tv/ee lokaties
zijn denkbaar: ergens in het
zuidelijke deel van Zuid-
Limburg en (indien beschikbaar)
de voormalige Beatrixmijn bij
Roermond.
Het inschakelen van een, op water
kracht gebaseerde centrale als
deze in het landelijk stroomnet
geeft mogelijkheden om rende
mentsverbeteringen en brand
stofkostenbesparingen te verwe
zenlijken. Vereist zijn echter bo
ven- en benedenreservoirs en een
verval van tussen de 50 en de 150
meter, maar voor ons land is voor
zien in een reservoir onder de
grond (1200 m diep). In Limburg
komt ondergronds gesteente van
de juiste kwaliteit voor (carboon-
Deze opslag zou de belasting van
andere centrales wat gelijkmati
ger kunnen doen verlopen en de
produktie van piek-energie goed
koper maken. Naast deze functie
kan een OPAC, zoals de centrale
wordt genoemd, bijdragen tot be
tere regelbaarheid van het lande
lijk koppelnet. dat de centrales
verbindt. De initiatiefnemers me
nen dat deze centrale goed in te
passen is in het uitbreidingssche
ma van de elektriciteitsprodu
centen.
Miljard
Een dergelijke centrale met een
vermogen van 800 miljoen watt
vergt een investering van onge
veer 1,3 miljard (iets meer dan de
toekomstige kolencentrales) en
een bouwtijd van zes tot zeven en
een halfjaar. Optimaal lijkt voor
de toekomst een vermogen van
1000 tot 1200 miljoen watt en een
diepte van 1400 tot 1600 mete-
Het zichtbare deel van een dergelij
ke centrale blijft beperkt tot en
kele bedrijfsgebouwen en een
dijk die om het bovenbekken ligt.
De OPAC zou omstreeks 1990 in
werking kunnen zijn. De centrale
haalt met een economische le
vensduur van ongeveer 50 jaar
het dubbele van een traditionele,
de personeelsbezetting is een
kwart en de onderhoudskosten
naar verhouding ongeveer de
helft.
De initiatiefnemers zullen nog ver
der onderzoek doen om het pro
ject geheel op waarde te kunnen
schatten. De invloeden op het mi
lieu blijven beperkt tot een gerin
ge opwarming van het benodigde
water. Verdere ontwikkeling van
mijnbouwtechnieken zou in de
toekomst ook andere lokaties
mogelijk maken, zoals bijvoor
beeld de Achterhoek en de omge
ving van Amersfoort.
Plas hond
is "stomste
speelgoed"
WASHINTON - Een consu
mentenvereniging in de Ver
enigde Staten heeft gisteren
de Beagle-hond van plastic
die plast als ware hij echt, het
predicaat „stompzinnigste
stuk speelgoed" in de kerste
talages van 1980 meegegeven.
De speelgoedhond heet „My
Puppy Puddles". Drukt men
op de nek van het dier en
duwt met zijn snuit in water,
dan nemen gaten in de tong
van de hond water op. Een
maal teruggezet plast de hond
het water weer uit.
Grote ongerustheid bij ondernemingsraad
BORN (GPD) - De Onder
nemingsraad van Volvo
Car Produktie BV in Bom
heeft gisteren een „nood
kreet" gezonden aan de
vaste Tweede-
Kamercommissie voor
economische zaken. In de
ze brief wijst de OR op het
mogelijke verlies van ar
beidsplaatsen bij het be
drijf ten gevolge van de
jongste reorganisatieplan
nen. Daarover bestaat bij
de OR grote ongerustheid.
Die ongerustheid geldt trouwens
ook voor het voortbestaan van
Volvo Car. De OR eist van de re
gering dat er afdoende maatrege
len genomen worden om een
nieuw verlies van arbeidsplaat
sen in Limburg te voorkomen.
Nog maar een paar dagen geleden
werden inkrimpingen in de con-
fectie-industrie aangekondigd,
waardoor in Limburg 500 men
sen hun baan verliezen.
De Raad van Bestuur van Volvo
Car zal vólgende week vrijdag,
wanneer het plan voltooid is, de
vakbeweging en de centrale on
dernemingsraad op de hoogte
brengen van de reorganisatie, die
ze in het personeelsbestand wil
Prei B per k
denj 50, Kn
DEN HAAG (ANP) - De wcrkgelev-
genheid in de Nederlandse che
mische industrie, die de laatste
jaren met gemiddeld 2.000 manja
ren per jaar afbrokkelt, zal waar
schijnlijk verder verminderen.
Dit is het gevolg van enige af
bouw van capaciteit, stroomlij
ning en rationalisatie.
Dit is een van de uitkomsten van
een bedrijfstakverkenning, die
het ministerie van economische
zaken gisteren heeft gepubli
ceerd. De vermindering van het
aantal arbeidsplaatsen zal, zo is
de verwachting, geleidelijk gaan
en zal door natuurlijk verloop
kunnen worden opgevangen.
De rentabiliteit van deze bedrijfs
tak, een van de belangrijkste van
de Nederlandse industrie, is mo
menteel onvoldoende. Dit is me
de het gevolg van de periode van
aanpassing, waar de chemische
industrie zich in bevindt.
Behalve in enkele sectoren zal de
chemische industrie sterk ge
noeg zijn om de huidige proble
men zonder veel overheidshulp
te boven te komen.
Er werken nu ongeveer 110.000
mensen in de chemie, ongeveer
een achtste van de gehele indus
triële werkgelegenheid. In i9?9
werd een omzet behaald van 30
miljard gulden, waarvan ruim 20
miljard werd geëxporteerd. Dit is
een vijfde van de totale buiten
landse omzet van de Nederlandse
industrie.
Na een periode van onstuimige
groei is de chemie nu in een rusti
ger periode gekomen. In de ko
mende jaren zal de groei van het
produktievolume niet meer dan
drie vijf procent per jaar bedra
gen.
De Nederlandse chemie heeft de
technologische ontwikkeling
goed gevolgd. De produktie-een-
heden zijn modern. De aanpas
sing aan de verminderde econo
mische groei brengt in een aantal
sectoren van de chemie overca
paciteit mee, vooral in de bulk-
chemie, die in ons land zeer sterk
vertegenwoordigd is. Daardoor
ondervindt de bedrijfstak vooral
in ons land de nadelen van de hui
dige economische situatie.
De overheid moet onderzoek en
ontwikkeling ten behoeve van
vernieuwingen stimuleren. Een
zwak punt is namelijk dat de re
search in deze bedrijfstak terug
loopt. Een ander zwak punt is het
doorvoeren. De vakbonden zien
dit gesprek bijzonder somber te
gemoet, omdat nu wel zeker is dat
de reorganisatie veel arbeids
plaatsen zal gaan kosten.
Aanvankelijk vreesde men vooral
voor het indirecte personeelsbe
stand (kantoren enz.), maar nu al
is duidelijk dat ook het produk-
tiepersoneel niet aan de inkrim
ping zal ontkomen. Hoeveel men
sen hun baan in gevaar zullen
zien komen, is nog niet duideljk,
maar de bonden rekenen op en
kele honderden.
De sombere visie van de vakbon
den was voor de OR van Volvo
Car in Bom reden om hulp in te
roepen bij de Tweede Kamer, te
meer omdat het bedrijf nu voor
de 25ste keer geconfronteerd
wordt met arbeidstijdverkorting.
,De regering en u als volksverte
genwoordigers hebben bijzonde
re verplichtingen ten opzichte
van Volvo Car BV, een industrië
le motor die destijds als vervan
gende werkgelegenheid bij het
sluiten van de mijnbedrijven in
Limburg is gebouwd", aldus de
ondernemingsraad in Born.
Van die bijzondere verplichtingen
komt nauwelijks iets terecht, zo
stelt de OR verder. „Werkbezoe
ken van afgevaardigden van poli
tieke partijen hebben geen we
zenlijke verandering gebracht in
de bedrijfssituatie en dienen al
leen maar als propaganda. De
'ups en downs' waarmee het per
soneel de laatste jaren herhaalde
lijk is geconfronteerd, werken de
motiverend en tasten het mense
lijk geluk aan", zo schrijft de
CR.
De ondernemingsraad eist van par
lement en regering dat zij de ei
gen (Nederlandse) industrie be
schermen. „Doet men dat niet",
aldus de OR, „dan kiest men voor
het verlies van vele arbeidsplaat
sen en industrietakken, waarbij
men zich verschuilt achter EG-
bepalingen die door andere EG-
partners in tijden van nood niet
steeds zijn nagekomen".
Verder wenst de OR dat er een in
structie wordt uitgevaardigd die
alle overheidsinstellingen (incl.
de provinciale en gemeentelijke
instellingen) verplicht tot aan
koop van Nederlands fabrikaat,
wanneer er auto's moeten kvor-
den aangeschaft.
surr°9aa'-ce>,ten die nu al in 360 levensmiddelen - winkels in Noord-Holland het tekort aan
"°n^;'"P'aats van Juliana koningin der Nederlanden" luidt het opschn/t hier
tegeZe blauwe ptai ia ZnUe ond^eZ^n ^tnaneién aangekondigd aktie
Minimummaten
kalverboxen
aan banden
DEN HAAG (ANP) - Minister
Braks van landbouw stuurt
binnenkort een ontwerp-be-
sluit over de minimummaten
van kalverboxen en over in
houd en verlichting van de
boxenstallen voor advies naar
het agrarische bedrijfsleven
en naar de Nederlandse Ver
eniging tot Bescherming van
Dieren.
Die vereniging vraagt zich af
waarom de minister, vooruit
lopend op de nieuwe gezond
heidswet
:herming aan
het adres van de kalvermes-
ters over te kleine boxen on
juist heeft genoemd.
De minister, die zijn aankondi
ging doet in zijn antwoord op
schriftelijke vragen van het
tweede-kamerlid Jansen,
herinnert er nog eens aan dat
het huidige mestkalverenbe-
sluit geen concrete maten
noemt voor ruimten waarin
mestkalveren worden gehou
den.
Er staat alleen in, dat de dieren
onbelemmerd op elke kant
moeten kunnen liggen, onbe
lemmerd moeten kunnen
staan en onbelemmerd hun
kop moeten kunnen bewe
gen.
De dierenbescherming, die in
een communique op de mi
nisteriële mededelingen rea
geert, stelt dat zij de inventari
satie van de problemen rond
de kalvermesterij serieus en
grondig heeft gedaan en bij
haar uitgebrachte rapport
blijft.
Eerder al heeft zij laten blijken
dat zij de door de minister ge
citeerde bepaling uit het
mestkalverenbesluit wel in
maten vertaald heeft.
EINDHOVEN (GPD) - Bijna 5000
van de ongeveer 15.000 Philips-
werknemers die worden aange
duid als hoger Philips-personeel,
waren in 1978 of in 1979 betrok
ken bij een reorganisatie. Tien
procent van hen ondervond
daarvan persoonlijke gevolgen
en voor zeven procent, dus onge
veer 350 mensen, betekende het
verlies van functie.
Een kwart van het hoger Philips-
personeel vindt dat het te zwaar is
belast en eveneens een kwart is
van mening dat de onderneming
onvoldoende mogelijkheden
biedt tot aanpassing van de func
tie aan eigen wensen, ambities en
mogelijkheden.
Dit zijn enige uitkomsten van een
enquête die door de Federatie
van Hoger Philips Personeel
(FHPP) dit voorjaar onder het
hoger Philips-personeel is ge
houden en waarvan de uitkomst
representatief wordt geacht voor
de hele groep. Het enquête-rap
port is gistermiddag aan de Phi-
lips-directie overhandigd.
Sociaal-econoom J. Wesseling van
de FHPP zegt met name ge
schrokken te zijn van het gege
ven dat een kwart van het hoger
personeel zich te zwaar belast
voelt. Hij gelooft ook dat als de
enquête na de bekendmaking
van de resultaten van het derde
kwartaal gehouden zou zijn, de
uitkomsten waarschijnlijk nog
somberder zouden zijn geweest
dan nu het geval is.
DEN HAAG (ANP) - Het financie
ringstekort van de overheid over
1980 zal de geraamde zes percent
overschrijden Hoewel de tellin
gen tot oktober zijn gevorderd,
kan nu al worden vastgesteld dat
het tekort wellicht meer dan één
procent zal stijgen.
Dit is gisteren door een woordvoer
der van het ministerie van finan
ciën meegedeeld.
Het oplopen van het financierings
tekort ligt niet zozeer in de uitga
ven van de overheid; die lopen
volgens de woordvoerder 'aardig
in de pas met de ramingen', als-
wel in de inkomsten die het rijk in
de vorm van belastingen geniet.
Met name de loon-, vennootschaps-
en inkomstenbelasting hebben
tot nu toe aanzienlijk minder op
gebracht dan was voorzien. De in
komsten die uit de omzetbelas
ting worden verkregen, zijn tot
nu toe niet tegengevallen.
Als tweede oorzaak voor de finan
ciële problemen moet de stijging
van het tekort van de lagere over
heden worden gezien. "Dit is aan
vankelijk op één procent geschat,
maar dat vertoont eveneens een
stijgende lijn", aldus de woord
voerder van het ministerie. Het
tekort voor de rijksoverheid was
voorzien op vijf procent.
