PTT spoort zwartkijkers op Stortvloed van kritiek op Thatcher ÏÏDM: soldaten worden afgeknepen Den Uyl breekt lans voor eigen rol Europa Maakt EG serieus werk van werkgelegenheidsbeleid? Yan Agt mag niet voor Europarlement spreken Dienst Omroepbijdragen maakt 125 ambtenaren vrij Kamer: politie blijft algemeen inzetbaar WOENSDAG 3 DECEMBER 1980 BINNENLANDaiBUITENLAND PAGINA 11 DEN HAAG (GPD) - Oppositieleider Joop den Uyl voorziet dat Europa en de Verenigde Staten in toenemende mate uit elkaar zullen groeien. Dat zei hij gisteren in een gastcollege voor de universiteit van Pomona in Clare- mont (Californië). Tijdens zijn rede - onderdeel van een 8-daags bezoek aan de Verenigde Staten - brak Den Uyl een lans voor een eigen rol voor Europa, tussen de VS en de Sowjet-Unie in. De universiteit van Pomona had Den Uyl uitgenodigd om te komen spre ken over "de gevolgen van de economische wereldcrisis voor de betrek kingen tussen de VS en Europa". Hoewel "niet gekomen om de zo popu laire Europese sport te beoefenen van het kritiseren van Amerika," gispte Den Uyl het bij tijden onsamenhangende buitenlandse beleid van de regering Carter en toonde hij zich bezorgd over de plannen van de nieuw gekozen president Ronald Reagan: "De indruk bestaat dat als de VS gaan handelen volgens uitspraken van de komende president, de kans op vrede met het Midden Oosten zal worden verkleind in plaats van vergroot," zei hij. Verschillende opvattingen over de strijd tegen de werkloosheid, tussen het Amerika van Reagan enerzijds - dat waarschijnlijk dwars zal zijn van overheidsbemoeienis met de economie - en het merendeel van de Europe se landen, kunnen gemakkelijk leiden tot een scherpe tegenstelling tussen Europa en de VS, aldus Den Uyl. Immers, betoogde hij, in het grootste deel van West-Europa zal de overheid juist steeds grotere verantwoordelijk heid willen dragen voor het bestrijden van de crisis. Ook in de verhouding tussen Oost en West ontstaat een steeds grotere kloof tussen Europa en de VS. President Carter kondigde aan de kernwa pen-wedloop te beperken, maar kwam uiteindelijk met de neutronen granaat, de invoering van 572 nieuwe rakketten voor het Europese strijd toneel en een verplichte verhoging van de defensieuitgaven binnen de NAVO van 3 procent per jaar. Het Amerikaanse Congres weigerde het Salt 2 verdrag (over de beperking van strategische kernwapens) goed te keuren en Reagan wil er zelfs opnieuw met de Russen over onderhandelen. In Europa bestaat minder de neiging, aldus Den Uyl, om de relatieve opvoering van de Russische bewapening - die Washington voortdurend als motief aanvoert - als een toegenomen bereidheid tot agressie te zien. "Ik heb weinig begrip voor de agressieve toon en het klassieke vertoon van wantrouwen van het Brzezinski-type," zei Den Uyl, doelend op Carters veiligheidsadviseur. (Van onze correspondent Jan Gerritsen) LUXEMBURG - Gaat de Euro pese Gemeenschap serieus werk maken van een Euro pees werkgelegenheidsbe leid? De hoop daarop bestaat: de regeringsleiders van de Europese Negen hebben een eerste aanzet gegeven. Een succesje voor de Nederlandse minister-president Van Agt die met het idee kwam. Volgend voorjaar, als Neder land EG-voorzitter is, komt er waarschijnlijk een mam moetconferentie van EG-mi- nisters: van financiën, van economische zaken en van sociale zaken. Dat grote ge zelschap moet werken aan de „coördinatie en de uitwisse ling van informatie over werkgelegenheidsbeleid", om de woorden aan te halen uit de slotverklaring waarmee de Eurotop van de Negen gis teren in Luxemburg werd be sloten. Het idee is niet nieuw. De mi nisters van sociale zaken hebben al vaker op zo'n breed opgezet overleg aangedron gen. Ze vinden het onjuist (om dit woord maar te ge bruiken) om als puinruimers te moeten optreden nadat hun collega's van financiën en economische zaken het economisch beleid hebben bepaald. En deze laatste be windslieden hebben in de meeste EG-landen geen boodschap aan hun sociale collega's. Om die reden stierf een Ita liaans plan voor precies zo'n grote conferentie over werk gelegenheid een zachte dood. Dat is nog geen halfjaar gele den. De Italianen, toentertijd voorzitter van de EG, hadden een informele bijeenkomst van het grote gezelschap in het toch aantrekkelijke Vene tië georganiseerd. Maar de ministers van financien en economische zaken lieten het twee dagen voor het begin van de vergadering afweten. De houding van de bewindslie den van financiën en econo mische zaken is best ver klaarbaar. In vrijwel alle rege ringen van de EG-landen woedt of smeult het conflict tussen de bewindsman vdn sociale zaken enerzijds en zijn collega's van financiën en economische zaken ander zijds. In Nederland geraakte dit bekend als de keuze tus sen Albeda of Andriessen. Ook elders bestaan dus der gelijke tegenstellingen. En waarom zou je die nu op Eu ropees peil gaan etaleren? Dat lost niets op en betekent dus alleen maar verspilde moeite, zo is de redenering van de mi nisters van financiën. Is er één werkloze (van de ruim zeven miljoen in de Europese Gemeenschap) minder na de ze Europese topconferentie?, vroeg iemand boos aan aftre dend voorzitter Roy Jenkins van de Europese Commissie. Nee, zei Jenkins, maar het gaat om het uitzetten van een beleid dat op langere termijn misschien iets zal opleveren, dus minder werklozen. En dat is het enige wat we kunnen doen. Premier Van Agt was echter heel 'realistisch'. „Al levert zo'n conferentie niets op, al leen al het feit dat de vakbon den er zo op aandringen, maakt het. idee de moeite waard". Het gaat dus niet om de knikkers, maar om het spel. Lief zijn voor de vak bonden. (Van onze correspondent Jan Gerritsen) LUXEMBURG - De Franse president Giscard heeft een stokje gestoken voor Van Agts plan als eerste regeringsleider van de Negen in het Euro pese Parlement te verschijnen. Giscard liet een categorisch 'neen' horen tijdens een discussie in de Europese Raad met Van Agt die deze als 'pittig'omschreef. Van Agt wilde naderhand niet zeggen of hij toch naar Straatsburg zal gaan om het Europese Parlement op de hoogte te stellen van de resultaten van de Eurotop die eind maart in Maastricht plaats heeft. Dat zou nu niet wijs zijn, verklaarde hij. Maar politiek is dit nauwelijks meer mogelijk. De gedachte dat de regeringsleider van het land dat het EG-voorzitter- schap vervult, een keer (per half jaar) in het Straatsburgse Parlement verschijnt, is afkomstig van de 'drie wijzen', in hun rapport over het functioneren van de EG is dit voorstel uitgewerkt. Maar het rapport gaat nu vrijwel zeker definitief de ijskast in. De Nederlandse deelnemers aan de Luxemburgse Eurotop hadden meer succes met hun plan volgend jaar - onder Nederlands voorzitterschap - een mammoetconferentie van EG-ministers te houden. De bewindslie den van financiën, economische zaken en van sociale zaken moeten dan praten over een Europees werkgelegenheidsbeleid. Dit omdat de Euro pese Raad „zeer grote betekenis hecht aan een dialoog met de sociale partners". Aftredend Europese-Commissie-voorzitter Jenkins bracht zijn politieke testament uit op de Eurotop. Hij zei dat de prijzen van de landbouwpro- dukten enige jaren al te hoog waren uitgevallen. Hij wees erop dat de inkomsten van de EG teruglopen en waarschuwde tegen het negeren van uitspraken van het Europese hof van justitie, een verwijt aan Frank rijk dat niet met name genoemd werd. De Franse president Giscard zei daarop dat het Europese Parlement bin nen zijn bevoegdheden moet blijven. De Duitse bondskanselier Schmidt zei - in de woorden van Van Agt - dat de Negen 'Gott sei dank' nu losgekomen zijn van de dogmatiek van de supranationaliteit. Hij bepleitte meer politieke samenwerking. Jenkins zei nog dat de Europe se Raad van regeringschefs goed had gewerkt - hetgeen Van Agt „met verbazing" had vernomen. De Nederlande premier gaf toe dat de top 'geen enkel spectaculair' resul taat had opgeleverd, vooral niet wat betreft bestrijding van de economi sche crisis. Hij meent dat dit komt door de te hoge verwachtingen over de Europese Raad. Als je drie keer per jaar bijeen komt, kunnen die niet ingelost worden, aldus Van Agt. Enig nieuw accent was de nadruk op industriële vernieuwing. UTRECHT (ANP) - Er moet een einde komen aan de wantoe standen die regelmatig voor komen bij de speciale infan- terieoefening 'Pantserstorm'. De onverantwoord zware be lasting waaraan de soldaten tijdens deze oefening soms worden blootgesteld, zorgt er samen met de slechte medi sche begeleiding voor dat veel dienstplichtigen weken ziek zijn en er soms blijvende gebreken aan overhouden. Dit stelt de soldatenvakbond WDM, die over 'Pantser- storm' een speciaal zwart boek heeft gemaakt, dat gis teren in Den Haag werd ge presenteerd. De oefening 'Pantserstorm' is een vast onderdeel van de opleiding van dienstplichtige pantserinfanteristen. Jaar lijks gaan volgens de WDM 5000 a 6000 dienstplichtigen naar Roosendaal, waar onder leiding van commando's twee weken achtereen onder ui terst moeilijke omstandighe den wordt geoefend. Doel is de dienstplichtige infan teristen vertrouwd te maken met situaties die ook in oor logstijd kunnen voorkomen. Zo krijgen de soldaten te ma ken met stormbanen, speed- marsen, klimtorens, het slachten van levende kippen, ongewapend vechten, nach telijke hinderlagen en over vallen en het oversteken van Door deze oefeningen worden de soldaten volgens de WDM aan de rand van de li chamelijke en geestelijke af grond gebracht door afknij pen, vernederingen en uitput ting. De soldatenvakbond hekelt vooral de rol van de instruc teurs van het korps comman dotroepen, die volgens het zwartboek door middel van schelden, intimideren en ook handtastelijkheden proberen te bereiken dat de soldaten de oefening afmaken. In het zwartboek, dat het ver slag is van een pantserstorm- oefening die in november 1979 werd gehouden, wordt onder meer verteld, hoe een soldaat bij een les "ongewa pende overval op schild wacht" bij het voordoen van een wurggreep een gescheur de rugwervel opliep. De instructeur gaf eerst geen toestemming om naar de dok ter te gaan. Toen dit uiteinde lijk toch gebeurde, bleek de soldaat naar het ziekenhuis te moeten. Een andere soldaat liep tijdens de oefeningen een gebroken middenvoetsbeen tje op, dat pas drie weken la ter "ontdekt" werd. Ook worden in het zwartboek tal van voorbeelden gegeven van de toestand van totale uitputting waarin veel dienstplichtigen tijdens "pantserstorm" geraakten. "De medische begeleiding van de oefening is volstrekt on verantwoord" aldus WDM- voorzitter Hans Revier. Dienstplichtigen die om ge zondheidsredenen een aan gepaste functie bij de infante rie hebben, worden bij Pant serstorm absoluut niet ont zien, met alle ellende van dien. Dienstplichtige artsen woiden vaak genegeerd, en de eigen medische staf van de commando's neemt klachten vaak niet serieus, aldus Re- Reagan heeft al deel van kabinet rond WASHINGTON (DPA/AFP) - Ronald Reagan zou al acht le den van zijn kabinet hebben gekozen. Generaal b.d. Alexander Haig, oud staf-chef van het Witte Huis ten tijde van Richard Nixon en oud opperbevelhebber van de NAVO-strijdkrachten in Eu ropa, zou met buitenlandse zaken zijn belast. Gezondheid zou zijn toegevallen aan een vrouw, Elizabeth Dole, echt genote van de Republikeinse senator Robert Dole. Geen van de vier kinderen uit Ronald Reagans twee huwe lijken zal na diens installatie tot president op 20 januari in het Witte Huis wonen. Dit heeft mevrouw Reagan giste ren meegedeeld. Mevrouw Reagan zei dat de kinderen van haar man en haar een eigen leven leidden leiden eigen carrières heb ben. Turk in cel na verkrachting UTRECHT (ANP) - De Utrechtse rechtbank heeft gisteren een 20- jange Turk veroordeeld tot één jaar gevangenisstraf wegens ont voering en verkrachting van een Turks meisje. Zijn 31-jarige zwa ger werd eveneens tot één jaar cel veroordeeld wegens zijn belang rijke rol bij de uitvoering van de ontvoering. Het vonnis van de Utrechtse rechtbank was over eenkomstig de eis van officier van justitit mr. A. Herstel. Opzet van de ontvoering en ver krachting was het verkrijgen van een verblijfsvergunning voor de illegaal in ons land verblijvende Turk. Door de verkrachting van het wel legale Turkse meisje zou zij volgens Turkse gewoonten gedwongen zijn met hem te trouwen, waardoor ook hij gele galiseerd zou worden. (Van onze correspondent Lia van Beekhoven) LONDEN - Het ligt niet in het ka rakter van mevrouw Thatcher, reikhalzend uit te kijken naar een EG-topconferentie. Maar de Brit se premier had dan ook een goede reden om de conferentie die de afgelopen twee dagen in Luxem burg werd gehouden, van harte toe te juichen. Het gaf haar een excuus om Engeland een paar dagen de rug toe te keren en el ders op adem te komen. Want de afgelopen week is de taaiste ge weest in het leven van de Conser vatieve regering. Eerst was er de mini-begroting, die vorige week geintroduceerd werd in het Lagerhuis door de minister van financiën, Geoffrey Howe, en die met zo weinig over tuiging werd gebracht en boven dien zoveel slordigheden ver toonde, dat dit de geloofwaardig heid van het economische beleid van de regering ernstig onder mijnde. Howe moest schoorvoe tend toegeven dat het monetaire beleid al zoveel veren had moeten laten, dat hij zich niet kon permit teren neg meer belastingverla ging te introduceren, zoals de To ries in hun verkiezingscampagne hadden beloofd. De minister van industrie. Keith Joseph, deed er nog een schepje bovenop door te zeggen dat wat hem betrof de regering haar eer ste jaar „verspeeld" had. Het werd er ook niet beter op toen oud-premier Edward Heath me vrouw Thatcher openlijk vroeg haar prioriteiten te verleggen en meer aandacht te besteden aan de werkloosheid, in plaats van zich op de inflatie te blijven richten. Heath riep zijn medestanders in het Lagerhuis op. alles te doen wat in hun macht lag om de rege ring ervan te overtuigen afstand te doen van een economisch be leid dat slecht was voor de werk gelegenheid, slecht voor het be drijfsleven en op de lange duur slecht voor de Conservatieve par tij zelf. Als klap op de vuurpijl werden ook nog de nieuwe werkloosheidscij fers vrijgegeven, die een dramati sche stijging vertonen en het aan tal werklozen in het Verenigd Koninkrijk een flink eind boven de twee miljoen brengen. Kritiek op het monetarisme zoals Thatcher dat in de praktijk poogt te brengen, komt nu van alle kan ten. Het Britse bedrijfsleven wil er niet langer aan herinnerd wor den hoe ze premier Thatcher nog niet zo lang geleden door dik en dun steunde Ze smeekt diezelfde premier nu haar strikte controle op de kapitaaltoevoer. die het le nen van geld van de banken extra duur maakt, te versoepelen. Het aantal faillissementen waartoe dit de afgelopen anderhalf jaar heeft geleid, is ongekend groot. De klacht van de zakenmensen is bovendien dat het sterke pond, sterk vooral door de Noorzee- olie. slecht is voor de export. „Het bedrijfsleven snakt naar adem", zei een zakenman vorige week. ,;en blaast de laatste adem veel sneller uit dan ze ooit voor moge lijk had gehouden onder deze re gering". De grootste vijand van de regering is niet de pers die, hoewel over wegend Conservatief-gezind, niettemin haar steun aan That cher vorige week grotendeels heeft opgezegd. Het is ook niet de Labour-partij en de vakbonds beweging, maar het zijn de statis tieken en de berekeningen die de Conservatieve regering zelf maakte. Volgens haar calculaties zou een op bestrijding van infla tie gericht beleid tot gevolg heb ben dat er minder geld in omloop was. Maar de kapitaaltoevoer blijkt nu bijna twee keer zo hoog te zijn als de regering verwacht had. De inflatie daalt maar bij zonder langzaam en blijft gekop peld aan het aantal werklozen, dat hoger is dan de regering zelf had berekend. Thatchers Amerikaanse goeroe, de econoom en profeet van de vrije markteconomie Milton Fried man. die eerdei ciuii en Israel van advies diende, heeft nu defi nitief zijn handen van het Britse experiment afgetrokken. Ook de rechtse econoom en Nobelprijs winnaar Hayek houdt het wel voor gezien. Zij vinden dat That cher nog veel meer had moeten bezuinigen en de vakbonden aan de ketting had moeten leggen. De redenen dat Thatcher deze stap pen niet heeft genomen, zijn de druk die op haar wordt uitgeoe fend door de liberale vleugel van haar kabinet, en de economische realiteit Van een ommezwaai in het beleid is echter geen sprake Voordat Thatcher naar Luxemburg ver trok, gaf ze de critici uit haar ei gen Conservatieve gelederen er in een radio-interview nog even goed van langs. Door de rentevoet met 2 procent te laten dalen, hoopt Thatcher het bedrUMsi an m platlw te don, maar verder wil ze niet gaan. „Een hoge koers van het pond be tekent dat je voor dezelfde pro- duktie hier, meer goederen in het buitenland kan kopen Als het pond plotseling zou dalen, dan zouden de prijzen van alle ruwe grondstoffen omhoog gaan en dan hebben we werkelijk te ma ken met een probleem. Een hoger pond beschermt de inflatie en geeft je goedkoper ruwe grond stoffen en olie". Thatcher zei dat ze zichzelf zag als de moeder van een ziek kind. die het kind niet overstelpt met zorg en medelijden, maar het stimu leert de ziekte even te vergeten en te proberen of het al naast het bed kan staan De waarne mers vrezen dat moeder Thatcher met de gedrevenheid van een kruisridder en een gebrek aan dokterserviring het zieke kind er nog een gebroken been bij zal be zorgen. DEN HAAG (GPD) - De Dienst Omroepbijdragen (DOB) van de PTT gaat in verschillende delen van het land ge richte opsporingsacties houden naar zwartkijkers. In to taal 125 DOB-ambtenaren zijn vrijgemaakt voor deze taak, die inhoudt dat hele dorpen en wijken van steden zullen worden „uitgekamd" op illegale luisteraars en kij kers. In de loop van februari 1981 worden de resultaten van de zoekactie bekend gemaakt. lUit een 4 jaar geleden gehouden steekproef van de DOB bleek dat er zeker 200.000 bezitters van ra dio- en/of televisietoestellen niet voldoen aan hun wettelijke ver plichting luister- en/of kijkgeld te betalen. Het hoofd van de afde ling voorlichting van de PTT, De Voogd, zegt dat uit deze actie naar voren zal moeten komen of dit aantal is gestegen dan wel is afgenomen. Maar redelijkerwijs mag worden aangenomen dat het aantal zwartkijkers thans ver bo ven de 300.000 ligt. Jongen (13) steekt belager niet mes ENSCHEDE (ANP) - Een 13-jarige jongen uit Enschede heeft giste ren bij een vechtpartij een 16-ja- rige stadgenoot met een mes in de lies gestoken, waardoor deze le vensgevaarlijk werd gewond. Naar de politie vanochtend mee deelde is het levensgevaar nu geweken. De jongens lagen al jarenlang met elkaar overhoop. Toen de 16-jari- ge de 13-jarige een paar stompen toediende, was volgens de politie de maat vol en stak de 13-jarige toe. MAASTRICHT (ANP) - De rechtbank in Maastricht heeft gisteren een 24-jarige bankwer ker uit Heerlen veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf wegens doodslag. De officier van justitie had drie jaar geëist. Op 6 augustus had de man zijn vrouw door wurging om het le ven gebracht. De oorzaak was een onbeduidende ruzie. De man wond zich hier zo over op, dat hij na een geweldige scheldpartij een touw ging halen, waarmee hij de vrouw wurgde. Op dit moment bedraagt het aantal houders van een omroepkaart ongeveer vijf miljoen. Betaalt men de omroepbijdrage-A (fl. 130, wordt volgend jaar fl. 135) dan bezit men tenminste ÉÉN tv- toestel. Betaalt men de omroep bijdrage-B (fl. 38,50, wordt vol gend jaar fl. 40) dan bezit men tenminste één radio-toestel. Aangezien de meeste gezinnen meer dan één radio- of tv-toestel in huis hebben, is het aantal ra dio- en tv-toestellen in ons land vele malen groter dan het aantal omroepkaart-houders. De kijk- en luistergelden vormen een belangrijk bestanddeel van het budget voor de omroep, dat ruim 700 miljoen gulden be draagt. Van dit bedrag is meer dan 500 miljoen uit de omroep bijdragen en 200 miljoen uit de STER-opbrengst afkomstig. Om van het probleem van het zwartkijken af te komen, wordt bij de PTT gestudeerd op een sys- \^strekt worclt bh heraankopen WASHINGTON - President Carter woonde gisteravond een diner bij.dat hem door de Israëlische ambassade van het tv- dan wel radio-toestel. werd aangeboden. Hij bewonderde daarna een buste van de overleden Israëlische premier Golda Meir. DEN HAAG (GPD) - De meerder heid van de Tweede Kamer wil niet tornen aan het principe van de algemene inzetbaarheid van de politie. Een motie van me vrouw Wessel (D'66). waarin ge pleit werd voor het in uitzonde ringsgevallen erkennen van ge- wetensstrijd. is vanochtend ver worpen. De linkse partijen stem den voor. Tijdens de afhandeling van de be grotingen binnenlandse zaken en justitie (onderdeel politie) kwa men nog twee moties in stem ming, die allebei werden aange nomen. Het voorstel van Faber (CDA) om een onderzoek in te stellen naar de meest geschikte munitie voor het nieuwe wapen voor de politie, werd gesteund door een meerderheid, waarbij alleen PvdA en PSP tegen stem den. De regering moet vóór 1 juli 1981 de Tweede Kamer de resul taten van dit onderzoek naar de stopkogel en de gewone munitie meedelen. Verder werd een tweede motie van mevrouw Wessel aangenomen, waarin de regering wordt ge vraagd een onderzoek in te stel len naar de mogelijkheid de poli tie een kleine- pistool te geven. Dit zou onder het uniform gedra gen kunnen worden en dus min der opvallend zijn. Tijdens de stemming maakte de fractie van de PvdA een fout. Zij stemde tegen de motie-Faber en voor de tweede motie-Wessel. Dat had echter andersom moeten zijn, verklaarde de woordvoerder achteraf. Wanneer de PvdA-frac tie geen fout had gemaakt, zou de motie van D'66 zijn verworpen. De resultaten van de stemming liggen echter vast en kunnen niet meer veranderd worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 11