ffitrll'
dPRV
Publiek
Muibliek
Bernardine
Ensink:
„Treurig dat
1|^
'n feministe
BSBBUjj
nog altijd als
een kenau
wordt gezien"
Bij de Rabobank liggen de
Holland International zomer-
programmals nü voor u klaar.
Weerstanden
tegen
emancipatie
aam
wuM i aP i - jWKt'
LEZERS SCHRIJVEN
boekt het best. Rabobank Q
PAGINA 1»
DINSDAG 2 DECEMBER 1980
door
Sjak
Jansen
Niet dat de vrouwenbe
weging op haar gat ligt,
maar toch zou zij haar
acties wat meer moeten
bundelen. Dat zou haar
stellig van dienst zijn in
het opkomen voor de
rechten van de vrouw.
Tot deze aanbeveling
komt de Amsterdamse
psychologe Bernardine
Ensink (29). Zij is coör
dinatrice van de werk
groep vrouwenstudies
van de faculteit Sociale
Wetenschappen aan de
Rijksuniversiteit Lei
den.
Bernardine Ensink geeft
haar visie op een aantal
weerstanden tegen
emancipatie, welke on
langs zijn geconstateerd
in een verkennend onder
zoek van het Centrum Be-
leidsadviserend Onder
zoek (Cebeon), dat in op
dracht van de Emancipa
tiecommissie werd ver
richt.
Het onderzoek, dat zich overi
gens beperkt tot de weer
standen die vrouwen zelf
hebben tegen emancipatie en
feminisme, brengt aan het
licht dat veel vrouwen de no
dige moeite hebben om bui
tenshuis te gaan werken. Niet
alleen uit angst om aan er
kenning en zelfwaardering in
te boeten, maar ook uit vrees
daardoor onvrouwelijk te
worden gevonden.
Trut
Bernardine: „Wat versta je on
der vrouwelijk? Dat is toch
volledig cultuurgebonden.
wife E
111 B
■SP 3t" PBrnsMT
v'. 'J
Maar natuurlijk bestaat die
angst er bij de vrouw als ze
buitenshuis 'wil gaan werken.
S£e is immers gewend haar ac
tiviteiten zo in te delen, dat
haar gezin er geen last van
ondervindt. Zodoende is ze
bang de relatie met haar man
op het spel te zetten. En ze is
bang uitgemaakt te worden
voor een egoïstische trut, die
haar kinderen in de steek laat.
Want zo reageert de omge
ving."
Volgens Bernardine is het toch
niet meer van deze tijd dat een
vrouw die voor haar rechten
opkomt, anno 1980 nog steeds
wordt beschouwd als een ke
nau. Ze betreurt dat. „Te meer
wanneer je het beziet in het
licht van de normale rechten
van de mens", betoogt ze.
„Daarom beschouw ik de
emancipatie als de bevrij-
dingsstrijd voor de vrouw.
Want als arbeiders staken, is
dat prima. Maar als vrouwen
dat doen, als zij een dag het
huishouden stil leggen is dat
opeens onvrouwelijk en
drammerig. Dat is een ge-
dachtengang die er louter op
gericht is de strijd van de
vrouwenbeweging de kop in
te drukken."
Slordig
Die drammerigheid is één van
de meest gehoorde argumen
ten tegen de vrouwenbewe
ging, zo blijkt uit het onder
zoek van het Cebeon. Ook
zou, volgens dat onderzoek,
de vrouwenbeweging te ex
treem zijn. En zouden de aan
hangers ervan er slordig en
onvrouwelijk uitzien. Daarbij
komt nog dat de voorstelling
van zaken te zeer tegen de
man gericht zou zijn.
Het Cebeon tekent hierbij aan
dat in het bijzonder de media
te weinig laten doorscheme
ren dat emancipatie plezierig
kan zijn. Bernardine Ensink:
„De media zijn grotendeels in
handen van mannen, die niet
begrijpen waar het om gaat en
onze strijd drammerig vin
den."
,Zij beseffen niet dat het op
komen voor de rechten van de
vrouw een rechtvaardige zaak
is, waarvoor je niet dramme
rig genoeg kunt zijn. Het gek
ke daarbij is dat andere groe
pen, die langs dezelfde weg
hun doel trachten te bereiken,
door die media niet als
drammerig worden e
Pest
Dat de vrouwenbeweging
daarnaast extreem wordt ge
vonden, komt naar Bernardi-
nes overtuiging omdat men
maar al te dikwijls de achter
gronden niet kent, die de fe
ministen tot hun daden aan
zetten. „Men weet vaak niet
dat het een politieke strijd is,
die wij voeren."
Wat men volgens de Amster
damse psychologe veelal wél
weet, is dat feministen opeens
onredelijk zijn wanneer zij
het runnen van het huishou
den als gewoon werk gaan be
schouwen en dan compensa
tie eisen voor de feiten dat
hun werk niet betaald wordt,
zij officieel geen vrije tijd
hebben, zij in hun werk am
per menselijk contact hebben
en daarnaast nog eens on
georganiseerd werk verrich
ten.
Dat ongeorganiseerde van hun
taak belet het hun dikwijls 's
avonds een praatgroep te be
zoeken, omdat manlief er de
pest aan heeft een avond al
leen thuis te zitten.
Bed
„Als bij de vrouw het inzicht
daagt dat zij voor haar eigen
rechten kan opkomen, begint
het gevecht tegen haar
schuldgevoel en tegen de
man om de taakverdeling te
kunnen wijzigen", aldus Ber
nardine Ensink. Vandaar dat
er minder bezwaar tegen ge
lijkheid van mannen en
vrouwen bestaat, naarmate
die zich verder van het eigen
bed voordoet.
In het Cebeon-onderzoek komt
dat ook duidelijk naar voren.
Mede door een gebrek aan
historisch besef bij de vrouw,
gebeurt het vaak dat zij vóór
de veranderingen is, die de
vrouwenbeweging tot stand
heeft gebracht. Maar merk
waardig genoeg wil die vrouw
niét met deze beweging wor
den geïdentificeerd.
Die houding valt goeddeels te
verklaren uit de weerstanden
tegen het buitenshuis werken
van vrouwen. Niet alleen is
dat de angst dat het huis
vrouwenbestaan zinloos was.
Ook spelen de verwaarlozing
van de kinderen en de bedrei
ging van de relatie mee, als
mede angst om te moeten kie
zen en de negatieve reacties
van echtgenoten en de omge
ving.
Abnormaal
Bernardine Ensink wil nog wel
een kanttekening plaatsen bij
het argument dat de voorstel
ling van zaken door de vrou
wenbeweging te zeer tegen de
man gericht zou zijn. „Die is
niet tegen het individu ge
richt, maar tegen de maat
schappelijke rolverdeling, die
eraan ten grondslag ligt dat
onze rechten als abnormaal
worden beschouwd en zo
doende klakkeloos worden
afgedaan."
Zodoende vindt Bernardine, en
zij niet alleen binnen de
vrouwenbeweging, dat de
vrouw meer moet opkomen
voor haar rechten, die zij
veelal niet kent. Dat niet al
leen door bewustwording,
maar zeker ook door het bun
delen van de krachten.
Lekker stuk
En dan maar hopen dat die 28-
jarige niet bij name genoem-
IK BEN NIET
TEGEN HET FEMINISME
MAAR...
lelijk v
de juriste te zijner tijd een
antwoord zal vinden op de
vraag die zij stelt in een rap
port, dat tegelijk met het on
langs in Utrecht gehouden
congres „Vrouw en recht" is
verschenen en waarin erva
ringen van vrouwelijke juris
ten staan opgetekend.
De ervaring van die 28-jarige
juriste en de vraag die zij stelt
is de volgende: „Vanmiddag,
zoals wel vaker gebeurt, ben
ik voor lekker stuk uitge
maakt. Ik kwam de betref
fende persoon in de gang te
gen. Ik heb geen idee wat ik
met een dergelijke opmer
king moet doen. Hoe zou je
dat kunnen voorkomen?"
K BEN NIET
TEGEN HET FEMINISME.
MAAR...
Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewege worden ingekort.
Dode stad
Wat de gewone man allang zag aan
komen, schijnt werkelijkheid te
worden: Leiden dreigt een dode
stad te worden. Neem de wo
ningbouw. Jaren geleden hadden
in de Stevenshof en op het Schut
tersveld al woningen kunnen
staan, het klimaat was goed en er
was geld. Door veel te veel en te
lang praten is dat de mist inge
gaan. Nu het getij verandert, is de
kans groot dat veel niet meer van
de grond komt.
Men hoort ook wel eens de klacht
dat als men in Leiden wat wil be
ginnen, Leiden zo moeilijk doet.
Beste mensen: geen gehakketak,
durf besluiten te nemen. In
spraak voor de burgerij is goed,
maar het moet wel zinnig zijn.
Dan wordt Leiden geen dode,
maar een levende stad. Leiden is
het nog steeds waard. Een gewo
ne man.
W. Noppe
Maasstraat 37
Leiden
Breestraat
In Uw verslag inzake inkrimping
van het woninginrichtingbedrijf
Pander aan de Breestraat Leiden
las ik het verschikkelijk hoge be
drag van aankoop door een be
leggingsmaatschappij.
Bijna komt de gedachte bij mij op
of er niet een nul te veel in hel
koopbedrag vermeld werd door
de makelaar. Als er op de eerste
etage een horecavestiging komt,
zal daar een exclusief, duur,
kopje koffie, geserveerd worden.
En wat te denken van de andere
prijzen die de produkten moeten
kosten, die op de parterre ver
kocht gaan worden? Met het
noemen van zulke hoge prijzen,
wordt bijna het idee gewekt dat
de onroerend goed-prijzen weer
gaan stijgen. De Leidse Bree
straat wordt een Kalverstraat.
N. de Jong,
Hogewoerd 71,
Leiden.
Werken (2)
De mening van wethouder Fase
over de energietarieven is zeer
subjectief, eenzijdig en op
pervlakkig en beantwoordt ook
niet al te veel aan de werkelijk
heid. Ik meen dat de belangrijk
ste oorzaak voor de gasprijsstij-
gingen samenvalt met het gehele
energievraagstuk. Met name de
olieprijzen en de Opec-landen
spelen erg belangrijke rollen.
Men moet ook niet alles op de
werknemer projecteren, zoals de
heer Nijssen in een ingezonden
brief vorige week heeft gedaan.
Hij schetst meermalen zijn sim
pelheid en/of het feit weinig op de
hoogte te zijn van meer „wereld
se" evenwichten. Een aantal
voorbeelden:
1) De interpretatie van de worden
woorden mevrouw Fase. Hij
concludeert of kiest de meest
simpele weg, dat is dat de stijging
van de gasprijs op dit moment het
gevolg zou zijn van het gedrag
van de werknemers.
2) Het feit dat hij gelooft dat als hij
een bepaalde situatie heeft
„geobserveerd", dat hij daaruit
een conclusie zou kunnen trek
ken. Hij doet dit daadwerkelijk.
Het woord geloof is geciteerd.
3) Simpel is ook de "Klaag"weg die
hij bewandeld. Geen enkel per
soonlijk contact tussen de heer
Nijssen en de aangewezen werk
nemers heeft er plaatsgevonden,
met als gevolg dat de heer Nijssen
van de daadwerkelijke werksi
tuatie geheel niet op de hoogte
De heer Nijssen valt ten aanzien
van zijn observatievermogen niet
al te veel kwalijk te nemen. Ik zou
namelijk, wanneer ik met een
dergelijke vooringenomen uit
gangsstelling als de heer Nijssen
te werk zou gaan, ook het vermo
gen redelijk te observeren verlie
zen. Immers: wil hij niet slechts
aangeven dat hij geenszins in
stemt met de gasprijsverhoging
en z'n onmacht hierin aantonen?
Me dunkt niemand is in staat iets te
observeren wanneer het resultaat
van deze observatie al bekend is.
Daarmee wordt het observeren
overbodig.
Ton Quelhorst
Pasteurstraat 57a,
Leiden.,
Emigreren
Zondagmiddag drie uur, rijdende
op de Zwartemeerlaan, zie ik tot
mijn grote verbazing een frisse
Hollandse jongen een paar plan
ten aan het uitgraven.
Op mijn vraag wat dit te betekenen
heeft, noemt hij zijn naam en zegt
ik ben gestuurd door mijn vader
om dit te doen. Ook als ik met de
politie dreig, gaat hij gewoon
door met graven, alles op order
van de vader. Toch de telefoon
gepakt en de poltie dit ontvreem
den gemeld. Gewacht tot tien
voor half vier uur, maar geen poli
tic!
Waar gaan wij in hemelsnaam naar
toe, of heeft de verslaggeefster
Miep de Graaff met haar uitste
kende reportage van zaterdag de
spijker op de kop geslagen: met
z'n allen maar emigreren.
B. J. Boonstra,
Jan Luykenlaan 97,
Leiden.
Milieubelasting
Dagen, ja weken lang heeft de zaak
'Lekkerkerk' onze aandacht op
geëist.
Lekkerkerk bleek het begin te zijn
van een hele reeks illegale giflo
zingen. Zo erg, dat je je op een
gegeven moment ging afvragen
of je zelf ook niet boven op zo'n
kankerhoop woonde of werkte.
Verschillende SP-afdelingen in
Nederland leverden een groot
aandeel in het boven water bren
gen van deze schandalige prak
tijken.
Veel is er gezegd en geschreven
over deze illegale giflozingen.
Weinig of niets hoor je echter
over de strafvervolging van de
bedrijven die dat giftige afval ge
stort hebben.
Als je iemand opzettelijk letsel toe
brengt, of nog erger, iemand
vermoordt, draai je terecht voor
een aantal jaren de bak in.
Als sommige bedrijven het leven
van niet één, maar honderden,
zelfs duizenden mensen tegelijk
bedreigen en kapot maken, gaan
ze vrijuit en wordt het puin ge
ruimd op kosten van de gemeen
schap.
Ja. nog sterker, dezelfde mensen
die door de illegale giflozingen
bedreigd worden moeten nog
'Milieubelasting' betalen ook on
der het motto: 'de vervuiler be
taalt'
Nu gaat de milieubelasting voor
1981, in een tijd waarin lonen en
uitkeringen zonodig omlaag
moeten, met 25 procent omhoog
tot 133.50. Het ongenoegen over
de milieubelasting onder de
Leidse bevolking is zeer groot.
Dat ongenoegen is dikwijls door
de Leidse afdeling van de SP
verwoord. Maar betalen moetje!
Zelfs met inschakeling van deur
waarders, die als gulle Sinterkla
zen kwistig strooien met loon- en
girobeslagen.
Wanneer worden de werkelijke
vervuilers van ons milieu, de be
drijven die al dat giftige spul de
bodem en het water in hebben la
ten lopen, eens op dezelfde ma
nier aangepakt?
SP afd. Leiden
Groenesteeg 33
Leiden
Arrogantie (2)
In het nummer van 26 november jl.
trof ik een ingezonden stuk onder
de kop 'Arrogantie" aan. Ik moge
op een paar punten daarvan even
ingaan.
Inzender dient zich aan als "voor
zitter van de RPF kiesvereniging
alhier! Hij schrijft dat "in het op
treden van de heer Schutte een
stuk arrogantie zit, die een GPV-
er niet past".
Nu past "arrogantie" niemand, ook
niet een voorzitter van een Re
formatorische kiesvereniging.
Van zo iemand verwacht ik ver
der een voldoende kennis van za
ken; deze mis ik bij hem op en
kele punten.
Hij toch schrijft dat "het basispro
gramma van het GPV dezelfde is
als die van de RPF". (Tussen
haakjes: "programma" is onzij
dig; er had dus moeten staan:
"hetzelfde" en "dat"). Dat pro
gramma heeft "althans het woord
van God als basis, samengevat in
de formulieren van de Drieenig
heid". Ik merk op dat Inzender
kerkelijk niet goed op de hoogte
is, want zulke formulieren be
staan niet; hij zal bedoelen de
"drie formulieren van enigheid".
Vervolgens nog even over "de ar
rogantie", dat je eerst lid moet
zijn van een kleine kerkgroep, ge-
ref. art.81Ik merk weer op, dat
die niet bestaat. Als hier niet van
een zetfout sprake is, zal Inzender
bedoelen "art.3J der Kerkenor
dening". Deze alleen als "pos
taal" bedoelde aanduiding is ech
ter maar enkele jaren gebruikt;
reeds jaar en dag wordt nu -
eveneens m.h.o. op de postbe
stelling - vóór 'Geref. Kerk" tus
sen haakjes "Vrijgemaakt" gezet.
Een voorzitter van een reforma
torische vereniging diende te we
ten, dat er ook kerken zyn, die
nog steeds "gewone" genoemd
worden, maar dat reeds enige de
cennia niet meer zijn.
Tenslotte - want op het politieke
aspect van het Ingezonden ga ik
niet in -: weet Inzender dat de 3
kerkengroepen (Geref. Gemeen
ten, Christ.-Gereformeerde Ker
ken en de (Vrijgemaakte) Geref.
kerken) in ledental niet zoveel
uiteenlopen? En dat die (Vrijge
maakte) Geref. kerken, landelijk
genomen, de grootste in ledental
zijn? (ca. 100.000). Maar .is de
RPF dan zo'n "grote" partij?
Overigens heeft een getal alleen
weinig waarde m.h.o. op de
waarheid.
P. Jasperse,
Witte Singel 72,
Leiden.
(ADVERTENTIE)
verre INT^ HOL/ND
CRUISE INTERNATIONAL
citytrips
HOL
INTERN
trein va 'NTERM HOLAND
hll touringcar INTERNATIONAL
zonvakanties
