Staking breidt
zich opnieuw uit
BRIL 58
'n Sportbril...
PAUS BIJ SLACHTOFFERS
Het cadeau van Van der Klaauw
Staatsgreep
Opper-Volta
Rusland waarschuwt Polen
Chin A Sen hoopt op
terugkeer Surinamers
'nfleurookikker
is altijd welkom
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1980
BUITENLAND
(Van onze verslaggever
Hein ten Kortenaar)
BALVANO - Een afrit van de gran
dioze snelweg van Salerno naar
Reggio Calabria, waarvan men
zich kan afvragen of er ooit wel
eens iemand gebruikt van maakt.
Nu slaat de ene auto na de andere
er af, want het dorp is een van de
zwaarst getroffene bij de aardbe
ving van afgelopen zondag. Zon
dagavond al wist de pastoor alle
communicatiemoeilijkheden na
de aardbeving te overwinnen om
de buitenwereld te laten weten
dat zijn kerk was ingestort tijdens
de avondmis en dat er een onbe
kend aantal misgangers onder
het puin was bedolven. Dat is ook
de reden van het bezoek van de
paus aan het dorp op zijn reis
door het rampgebied. Er zijn in
tussen meer dan 100 lichamen
van kerkgangers geborgen, 27
van kindeen. En het puinruimen
gaat door.
a een eindeloos aantal bochten
stuiten we op een wirwar van stil
staande wagens naast een vlak
weiland, waarop twee grote Ita
liaanse vlaggen met een gouden
wapen. „De gemeente van Bal-
vano" staat er in gouden letters
onder. We vragen een politiea
gent, die probeert enige orde te
scheppen, wat hier aan de hand
is. „Hier landt straks de helikop
ter van de Heilige Vader", zegt hij
eerbiedig, en we horen het
brommen al naderbij komen.
Aan de ingang van het dorp staat
een zwaar geschonden kerkto-
ten, waarvoor bulldozers bezig
zijn een vlak terrein klaar te ma
ken. De huizen, die er van boven
af zo ongeschonden uitzagen,
blijken vol scheuren te zitten en
zijn stuk voor stuk onbewoon
baar.
Hoe lager we komen, hoe vaker de
Familie in
Nederland
gratis met
Alitalia
naar Italië
DEN HAAG (ANP) - In ver
band met de aardbeving heeft
de Italiaanse regering de
luchtvaartmaatschappij Ali
talia toestemming verleend
gratis vliegvervoer aan te bie
den op haar lijndiensten van
af Schiphol voor Italiaanse
staatsburgers die zijn gebo
ren in de regio Campania mei
de provincies Napoli, Avelli-
no, Benevento, Caserta en
Salerno, alsmede de regio Ba-
silicata met de provincies Po-
tenza en Matera, mits zij offi
cieel in Nederland woonach
tig zijn.
De maatregel blijft van kracht
t/m 7 december. Het retour-
biljet is maximaal dertig da
gen geldig.
de klok stilstaat om
7.34 uur, het uur van de aardbe
ving op zondagavond. In het dorp
wemelt het van de militairen, er
staat een veldkeuken, er liggen
stapels nog ingepakte I
^le^erten^
weg versperd wordt door puin
hopen en helemaal in de diepte
ligt de kerk die zondagavond
werd verwoest. Niemand mag er
bij, want wat er nog van overeind
staat kan elk ogenblik instorten.
Vlak in de buurt is er een klein
verhoginkje opgericht, waarop
even later de paus klimt. „Ik ben
hier niet gekomen uit nieuwsgie
righeid," zegt hij, „maar uit soli
dariteit, als uw broeder en her
der". Wanneer hij van het po
diumpje afdaalt, wordt hij om
ringd door de mensen, die hem
willen vertellen wat ze doorstaan
hebben. Hij omhelst de pastoor,
kust huilende moeders op het
voorhoofd en kleine meisjes op
hun bepleisterde gezichtjes.
Het is de paus op zijn vaderlijke
best, maar het feest wordt ietwat
verstoord door een man achterin
de menigte die uitroept: „Woor
den, allemaal woorden, maar
hulp ho maar". En dat is een
klacht die in alle getroffen plaat
sen wordt gehoord.
Maar wanneer even later de witte
auto van de paus is weggereden,
wordt de rest van het verkeer een
uur lang opgehouden voor het
binnenrijden van een eindeloze
kolonne militaire vrachtwagens
vol soldaten, Rode-Kruisambu-
lances, burgerbescherming. Voor
dit alles mag het dorp zijn pastoor
dankbaar zijn; hij maakte Balva-
no vanaf de eerste avond in het
hele land bekend als een
embleem van de ramp.
De paus omhelst de pastoor van het plaatsje Balvano, waar de kerk
instortte als gevolg van de aardbeving.
Later, op de snelweg naar het noor
den, andere lange kolonnes, met
nog meer soldaten, rijdende
veldkeukens, vrachtwagens met
levensmiddelen, met bulldozers,
met tenten en caravans. Die trek
ken niet alleen naar Balvano. Na
de verwarring van de eerste dag,
toen van alle kanten werd ge
klaagd over het uitblijven van de
meest noodzakelijke hulp,
schijnt het reddingswerk nu in
volle omvang op gang te ko-
En dat i
r goed ook, want de
Italiaanse pers had gistermorgen
geen goed woord over voor wat er
tot dat ogenblik van hogerhand
was gedaan. Zo schreef het Ro
meinse dagblad Paese Sera: „Ge
confronteerd met een onvoorzie
ne gebeurtenis is het overheids
apparaat in elkaar geklapt. Men
beschikte niet eens over de nood
zakelijkste informatie, waarmee
met enige spoed kon worden be
slist waar de eerste hulpverlening
nodig was en hoe in de meest
elementaire behoeften moest
worden 1
Demonstratie
in Nabloes:
twee gewonden
JERUZALEM (LP/.) -li.ae. seei
demonstratie waarbij geweld
werd gebruikt zijn op de door Is
rael bezette westelijke Jordaan-
oever twee Palestijnen door
schoten van Israëlische militai
ren gewond.
Studenten en anderen hadden in
Nabloes barricades opgericht,
autobanden in brand gestoken en
passerende auto's met stenen be
kogeld. Volgens Israëlische krin
gen was de demonstratie gericht
tegen de Arabische topconferen
tie in Amman en was zij door Pa
lestijnse organisaties georgani
seerd. De Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO boycot
met Syrië. Libië, Algerije. Zuid-
Jemen en Libanon de top die gis
teren is begonnen.
In de afgelopen week werden 11
Palestijnen door schoten van mi
litairen aan de benen gewond.
Dat gebeurde in Ramalla, Bir Zcit
en Betlehem waar het onrustig
was na de sluiting van de univer
siteit van Bir Zeit na het uitroe
pen van een Palestijnse week.
OUAGADOUGOU (DPA/Reuter) -
Een militaire staatsgreep heeft
gisteren een einde gemaakt aan
de democratisch gekozen rege
ring van president Sangoule La-
mitzama van Opper-Volta. De
staatsgreep werd geleid door
kolonel Saye Zerbo, een voorma
lig minister van buitenlandse za
ken en thans commandant van
een regiment in de hoofdstad
De coup is kennelijk zonder bloed
vergieten verlopen. De radio
deelde mee dat de macht was
overgenomen door "een militair
comité tot herstel van de natio
nale vooruitgang" ondec leiding
van kolonel Zerbo. Volgens de
radio was het parlement ontbon
den en de grondwet opgeschort,
maar zouden alle vrijheden wor
den gehandhaafd, uitgezonderd
de politieke. Het comité zou aan
de macht blijven tot een regering
"van herstel" was gevormd.
De telefoonverbindingen met het
buitenland zijn verbroken en het
vliegveld van Ouagadougou is
gesloten. Over het lot van de af
gezette president, generaal San
goule Lamizana en premier Jo
seph Conombo zijn geen bijzon
derheden bekend.
Generaal Lamizana werd bij de
presidentsverkiezingen in de
Westafrikaanse staat in mei 1978
herkozen. Hij was in 1966 aan de
macht gekomen. Bij de verkie
zingen voor de nieuwe nationale
vergadering werd de Democrati
sche Unie van Volta UDV de
grootste partij. Acht partijen na
men deel aan die verkiezingen in
Opper-Volta waar het meer-par-
tijstelsel in ere werd hersteld.
Aan de coup is een langdurige sta
king onder onderwijzend perso
neel voorafgegaan die het open
bare leven verstoorde. De staking
was op 1 oktober begonnen en op
22 november opgeschort.
Het militaire comité heeft in het
hele land een avondklok inge
steld van 19.00 uur 's avonds tot
06.00 uur 's ochtends. Elke open
bare manifestatie is verboden.
Koningin
op bezoek
bij NAVO
BRUSSELOJPD-Tijdenshet
tweedaagse bezoek van het Brit
se koninklijk paar aan België,
woonde koningin Elisabeth gis
termiddag een speciale verga
dering van de NAVO in Brussel
bij.
De vorstin amuseerde zich
daarbij met secretaris-gene
raal Luns. Later zei de koningin
van mening te zijn dat de be
dreiging van de vrijheid in het
Westen zich uitbreidt en dat de
ze slechts kan worden tegenge
houden door de kracht van het
NAVO-bondgenootschap te
handhaven. "De bedreiging die
aan het ontstaan van dit bond
genootschap ten grondslag lag
bestond hier in Europa en is
geenszins afgenomen. Maar re
cente gebeurtenissen hebben ons
allen eraan herinnerd dat de vi
tale belangen die wij als bond
genoten delen ook onder bedrei
ging staan in andere delen van
de wereld".
PARAMARIBO (SNA/ANP) - In
een toespraak ter gelegenheid
van de herdenking van vijf jaar
onafhankelijkheid van de re
publiek Suriname heeft de presi
dent van dat land, Chin A Sen, de
hoop uitgesproken dat vele in het
buitenland wonende Surinamers
uiteindelijk zullen besluiten te
rug te keren naar hun vaderland.
Hij zei juist in deze fase van de
opbouw van het land de hulp van
deze mensen niet te kunnen mis
sen. Chin A Sen merkte daarbij
op de beperkte mogelijkheden
van Suriname volledig te erken
nen, en daarom de geëmigreer-
den ook niets te verwijten.
De nieuwe regering van Suriname
streeft er volgens de president
naar een samenleving te schep
pen, waarin de publieke eerlijk
heid en geloofwaardigheid her
steld zullen zijn en waarin voor
iedereen gelijke rechten, gelijke
kansen en gelijke plichten zullen
gelden. "Dit betekent echter", zo
zei hij, "dat geen waarachtige Su
rinamer het zich in deze uren kan
permitteren passief terzijde te
blijven staan om slechts kritisch
toe te zien hoe een kleine groep
van toegewijden het gemeen
schappelijk erfdeel beheert"
WENEN - De Sowjet-Unie
heeft Polen ernstig ge
waarschuwd het niet te la
ten komen tot een alge
mene spoorwegstaking.
Volgens de Russische ra
dio en het officiële Russi
sche persbureau Tass zou
een stilvallen van het rail-
vervoer een gevaar ople
veren voor het militaire
bondgenootschap van de
Oostbloklanden. De sta
kingen in Polen breiden
zich inmiddels met de dag
uit.
De Russische waarschuwing kwam
voor het eerst direct uit Moskou
en niet, zoals sinds het begin van
de stakingen, via de persbureaus
en radiostations van de voor
naamste satellietlanden, Oost-
Du itsland en Tsjechoslowa-
kije.
Langs de belangrijke spoorlijn tus
sen Warschau en Gdansk heeft
het personeel gisteren drie uur
gestaakt. Eerder had men ge
dreigd met een werkonderbre
king van vier uur. Maandag werd
reeds twee uur gestaakt uit pro
test tegen de overeenkomst die
de regering heeft gesloten met de
nog steeds bestaande communis
tische vakbond. Hierin was over
eengekomen dat het loon van de
spoorwegarbeiders met onmid
dellijke ingang zou worden opge
trokken en hun arbeidsomstan
digheden verbeterd. Tot dusver
is de regering zijn verplichting
niet nagekomen.
naast hogere lonen het aftreden
eisen van plaatselijke communis
tische leiders. In de mijnstreek
van Noord-Sileziè zijn volgens
sommige berichten de mijnwer
kers van plan het werk opnieuw
neer te leggen. Ook daar wordt
geèist dat de plaatselijke com
munistische autoriteiten het veld
r loyale Polen.
(ADVERTENTIE)
Herziening
(ADVERTENTIE)
Buurlanden Zuid-Afrika krijgen financiële hulp
Wat de spoorwegarbeiders willen,
is een herziening van deze over
eenkomst. Zij eisen van de rege
ring dat bij de hernieuwde on
derhandelingen ook de nieuwe
vakcentrale Solidariteit wordt
betrokken. Deze vertegenwoor
digt 85 procent van de Poolse
spoorwegarbeiders.
In de nabij Warschau gelegen trac-
torenfabriek Ursus hebben 600
arbeiders in de nacht van maan
dag op dinsdag in de fabrieks
hallen doorgebracht nadat
maandagavond alle arbeiders in
de fabriek het werk hadden neer
gelegd. Men is van plan niet eer
der aan het werk te gaan dan na
vrijlating van de drukker Jan Na-
rozniak. Deze werd vorige week
gearresteerd omdat hij een ge
heim document, afkomstig uit de
archieven van de Warschause of
ficier van justitie, zou hebben
verduisterd en na vermenigvul
diging verspreid. De papieren
bevatten een plan om dissidenten
monddood te maken.
Solidariteit heeft voor vandaag een
staking aangekondigd bij dertig
bedrijven en fabrieken in War
schau. Daarmee wil men druk
uitoefenen op de verantwoorde
lijke gerechtelijke autoriteiten
Narozniak vrij te laten.
In de loop van gisteren zijn verdere
stakingen gemeld uit Lodz en
Cszestochowa, waar arbeiders
Moord in Parijs
PARIJS (AFP) - Een onbekende
heeft gisteren in Parijs de eige
naar van een reisbureau dat rei
zen naar Israël en Egypte ver
zorgt met een machinepistool
ernstig gewond en diens vrouw
doodgeschoten. Eeh werkneem
ster werd gewond.
De eigenaar, de 53-jarige Edwin
Dewek, is in Cairo geboren.
Zijn schoonzoon zei dat het een
"antisemitische aanslag" ge
weest is maar gaf geen nadere
uitleg.
In de Mozambikaanse hoofdstad Maputo onthult minister Van
der Klaauw van buitenlandse zaken morgen welk bedrag Ne
derland ter beschikking stelt om het streven van Zuid-Afrika's
buurlanden naar economische onafhankelijkheid te onder
steunen. Deze frontlijnstaten praten morgen en vrijdag in Ma
puto over een gezamenlijk economisch programma, dat hun
afhankelijkheid van het economisch machtige, racistische
Zuid-Afrika zo snel mogelijk vermindert.
Buitenlandverslaggever Wim Wansink bevindt zich in Maputo
om de conferentie te verslaan. Hiernaast legt hij uit, wat het
belang van de bijeenkomst is, waarom Van der Klaauw er naar
toe gaat en wat nu concreet van de conferentie valt te verwach
ten.
MAPUTO - Minister Van der
Klaauw (buitenlandse za
ken) vertrekt morgen de
delegaties in Maputo met
welk bedrag Nederland
het economisch pro
gramma van de frontlijn
staten zal steunen. Naar
mag worden aangenomen
zal hij niet onder de 50
miljoen gulden blijven.
Het geldt wordt gehaald
uit de begrotingspost „di
recte hulp voor economi
sche noodsitaties van lan
den", uit de begroting '80
van het ministerie van
ontwikkelingssamenwer
king. Voor die post was to
taal 300 miljoen uitgetrok
ken, maar uiteraard is er in
de loop van dit begro
tingsjaar al eerder een be
roep op gedaan.
De miljoenen die Van der Klaauw
in Maputo ter beschikking zal
stellen, zijn vooral bestemd voor
de ontwikkeling van de haven in
Beira. In het verleden heeft Ne
derland hierin ook al geïnves
teerd Onlangs keerde een groep
deskundigen van rijkswaterstaat
terug, die in Beira een havenstu
die heeft gedaan. Binnenkort
zullen dan ook Nederlandse ber
drijven kunnen intekenen op
baggerwerkzaamheden en pro
jecten voor bijvoorbeeld de ver
hoging van havenkaden, de bouw
van opslagloodsen en de leveran
tie van kranen.
FOOI
Aanvankelijk waren de Nederland
se actiegroepen die zich bezig
houden met zuidelijk-Afrika uit
gegaan van een Nederlandse bij
drage van 20 miljoen gulden. Zij
baseerden zich daarbij op mede
delingen van Tweede-Kamerle
den die vorige
Fooi
minister De Koning over de Ne
derlandse hulp aan de tand had
den gevoeld. Die 20 miljoen werd
door de Eduardo Mondlane
Stichting en het Komitee Zuide
lijk Afrika een „fooi" genoemd,
waarmee Van der Klaauw een
„semi-progressieve show" wilde
opvoeren. En het Komitee Zui
delijk Afrika liet weten dat Ne
derland met 60 miljoen over de
brug zou moeten komen om recht
te doen aan het voornemen van
het kabinet om een wezenlijke
bijdrage te leveren aan economi
sche onafhankelijkheid van
Zuid-Afrika voor de zwarte buur
staten.
Het Komitee Zuideliik Afrika is er
van overtuigd dat
bedrag nu toch hoger uitvalt (zo
als door de beide ministeries is
verzekerd), dat een direct gevolg
is van de door parlement en ac
tiegroepen uitgeoefende druk op
de regering. Het KZA tekent
daarbij nog aan, dat 60 miljoen als
Nederlandse bijdrage „in de goe
de richting gaat", maar dat dit
bedrag dan ook de komende ja
ren op de begroting dient te prij
ken. Je moet het natuurlijk wel
afzetten tegen de 3 miljard aan
projecten die de frontlijnstaten
hebben opgezet en de bijstand
van enige honderden miljoenen
guldens die aan de EG is ge
vraagd, aldus een KZA-woord-
voerder.
Voor het KZA gaat de regering nog
lang niet ver genoeg in zijn on
dersteuning van de zwarte lan
den en de afwijzing van het
apartheidsbewind in Pretoria.
Van der Klaauws optreden in
Maputo ziet men in deze kringen
in de eerste plaats als een poging
om een olieboycot van Zuid-
Afrika „af te kopen". Want, zo
wordt betoogd, Nederland moet
niet alleen hulp verlenen aan de
frontlijnstaten, maar tevens en
desnoods eenzijdig overgaan tot
een olieboycot.
Het kabinet-Van Agt, dat deze zo
mer bijna ten val kwam toen een
meerderheid in de Tweede Ka
mer achter zo'n olie-embargo
bleef staan, legt echter de nadruk
op hulp aan de zwarte buurlan
den. Een olieboycot komt er al
leen wanneer de Scandinavische
landen en mogelijk de Benelux-
partners met Nederland mee
doen. Dit is nog niet gebeurd, en
Van der Klaauw zal ook in Mapu
to druk uitoefenen op de delega
ties van de „Noordse landen" om
hen op de Nederlandse lijn te
krijgen.
Duidelijk is, dat het toekomstper
spectief van de economische sa
menwerking in de zwarte zuide-
lijk-Afrikaanse landen groten
deels afhankelijk blijft van wes
terse steun. De zwarte staten
hebben nu voor de eerste keer
duidelijk om financiële steun ge
vraagd ter waarde van 1,5 miljard
gulden. Dit geld is onder meer
nodig om het transportsysteem
in de regio in orde te maken en
bijvoorbeeld een aansluiting te
maken tussen de spoorlijnen in
het door Zuid-Afrika bestuurde
Namibië (Zuidwest-Afrika) en
Mozambique.
Het Westen is inmiddels bereid
gebleken een eerste aanzet te ge
ven tot de economische ontwik
keling van zwart zuidelijk-Afrika.
.Dit blijkt uit de bijdragen, die tot
nu toe zijn verstrekt. Maar om de
overheersende rol van het Zuid-
afrikaanse bewind in dit gebied
daadwerkelijk terug te dringen,
is mèër nodig. Wat dat betreft
moet het verwachte resultaat van
de conferentie in Maputo met
enige terughoudendheid worden
bekeken.
(ADVERTENTIE)
n kwestie
bekijken
Haarlemmerstraat 58, Leiden, telefoon 071-140148.
De één zoekt een
funktionele sportbril,
de ander 'n sportieve
bril en u zoekt mis
schien wel een veilige
sportbril... zachte
kontaktlenzen.
Bij Bril 58 krijgt u alle
keuze en een vakkun
dig advies voor een
redelijke prijs.
