10WD: Nederlandse
marine naar
Perzische Golf
Bossche agent
na schoten op
druggebruiker
gearresteerd
Zuidmolukkers beschuldigen ministerie van inmenging
Verzet in PvdA
tegen mening
van Den Uyl
Vrachtwagens in beslag genomen
Tweede Kamer verdeeld
over gezondsheidzorg
'Schulden Derde Wereld
langzaam kwijtschelden'
iINSDAG 25 NOVEMBER 1980
CHIPHOL-MADRID (GPD) .-Dt?
Zuidmolukse delegatie die naar
de Vredesconferentie in Madrid
is geweest, heeft maandag bij te
rugkeer op Schiphol het ministe
rie van buitenlandse zaken be
schuldigd van pogingen hun
persconferentie te verhinderen.
Deze werd zaterdag gehouden in
Madrid. De Zuidmolukkers wil
len een klacht bij het ministerie
deponeren en overwegen naar de
rechter te stappen.
lessy hierin dat de Nederlandse
delegatie voor de Vredesconfe
rentie, die niet verblijft in het
Madrileense hotel Castellano,
zou hebben getracht de perscon
ferentie te verhinderen.
Toen de manager van het hotel, van
wie Matulessy geen naam wist,
hierop niet zou hebben willen in
gaan, was de tussenkomst van de
politie gevraagd. Op last van de
politie was vervolgens alleen de
aankondiging verwijderd en kon
de persconferentie ongestoord
voortgang vinden. De Zuidmo
lukkers beschouwen dit als een
aantasting van hun vrijheid van
meningsuiting.
Navraag bij de manager van het be
trokken hotel, José Luis Menen-
dez de Lucas, wijst echter op een
geheel andere gang van zaken. De
Spaanse wet schrijft voor dat
persconferenties drie dagen te
voren moeten worden aangemeld
bij de civiele gouverneur van
Madrid en alleen mogen door
gaan met zijn schriftelijke toe
stemming.
Welwillend
Op 19 november, blijkens het door
de manager getoonde telexbe
richt, verzochten de Zuidmoluk
kers om ruimte voor oen perscon
ferentie, alsmede een aankondi
ging in de hal. De volgende dag
liet de manager de no<* in Neder
land verblijvende Zuidmoluk
kers eveneens per telex weten dat
voor 10.000 peseta's een kamer
was gereserveerd. Menendez
voegde daaraan toe uit een oog
punt van welwillendheid tegen
over buitenlanders niet te heb
ben gerept over de vereiste ver
gunning.
Toen de Zuidmolukkers op 21 no
vember, vrijdag, arriveerden, was
de aanvankelijk gemaakte aan
kondiging op last van de volop
aanwezige politie reeds wegge
haald uit de hal. Menendez ont
kent dat een lid van de officiële
Nederlandse delegatie hierom
zou hebben verzocht. Dit wordt
ook gezegd door de woordvoer
der van de delegatie, mr. J.
Meesman.
Wel is vanwege de Nederlandse
delegatie een man naar de pers
conferentie gezonden om te ho
ren wat daar gezegd werd, maar
het zijns inziens geringe aantal
van negen verslaggevers ziende,
leek het hem beter te verdwijnen,
mede om mogelijke aanvallen
van de Zuidmolukkers te vermij
den.
Een woordvoerder van het ministe
rie in Den Haag, telefonisch met
de beweringen van de Zuidmo
lukkers geconfronteerd, bestem
pelde ze als „onzin".
Matulessy verklaarde op Schiphol
verder dat de Nederlandse rege
ringen zich schuldig maken aan
genocide, volkenmoord. al gaf hij
toe dat dit niet moest worden uit
gelegd in de zin van bloedvergie
ten. „De conventie van Genève."
aldus Matulessy. ..noemt genoci
de ook het geestelijk kwellen van
een bevolkingsgroep en het ont
houden van mogelijkheden zich
als volk te manifesteren".
„In China", aldus Matulessy, „zei
Van Agt dat Nederland de kwes
tie van de rechten van de mens
serieus neemt. Het is treurig dat
de premier buitenslands zoiets
zegt. en binnenslands diezelfde
rechten schendt".
3m olieaanvoerroute te beschermen
DEN HAAG (GPD) - De
VVD-Tweede-Kamerfrac-
tie vindt dat Nederland,
indien de NAVO daar om
vraagt, marineschepen
zou moeten leveren voor
een internationale vloot-
eenheid die de olieaan-
voerroutes vanuit het
Midden-Oosten zou moe
ten beschermen.
'ijdens een studieconferentie van
de Atlantische Commissie wierp
de buitenlandspecialist van de
VVD, mr. F. Bolkestein, de vraag
op of het wel zo onredelijk is van
Nederland zo'n bijdrage te vra
gen, gezien het grote belang dat
ook ons land heeft bij ongehin
derde aanvoer van olie vanuit de
Perzische Golf.
Defensiespecialist A. Ploeg (VVD)
zei desgevraagd te vinden dat
Nederland zo'n bijdrage moet le
veren, maar dan wel slechts wan
neer de NAVO daarom vraagt.
"Nederlandse marineschepen
maken ook nu al regelmatig rei
zen door de Indische Oceaan of
naar Australië. Waarom zouden
we dan niet ook in groter verband
met andere landen in bijvoor
beeld de Perzische Golf kunnen
oefenen".
Volgens Bolkestein dienen de Eu
ropese bondgenoten de beveili
ging van onze belangen in dit ge
bied niet uitsluitend aan de Ame
rikanen over te laten. Ook enkele
andere grotere, westerse landen,
Frankrijk, Engeland en Duits
land, hebben de laatste tijd in dat
gebied schepen gestationeerd.
Joep de Boer, defensiespecialist
voor het CDA, is het volstrekt on
eens met zijn coalitiepartners.
Volgens hem moet de NAVO zich
in geen geval mengen in een in
terne aangelegenheid van landen
aan de Perzische Golf. Daar zou
elke rechtsgrond voor ontbreken,
vindt hij.
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer is het in grote lijnen eens
met de inventarisatie van de ge
zondheidszorg „vlakbij huis", de
zogenaamde eerste-lijnszorg. In
grijpende veranderingen moeten
er komen, zowel in het belang van
de patiënt als om de kosten beter
te kunnen beheersen. Verschil
van mening is er echter tussen de
oppositie en staatssecretaris me
vrouw Veder-Smit (volksge
zondheid), gesteund door de re
geringspartijen, over de organi
satie en de aanpak van deze hulp
verlening.
Dit bleek gisteren tijdens een uit
gebreide commissievergadering
over het wetsontwerp dat de ge
zondheidszorg een geheel nieu
we opzet wil geven. PvdA, PPR
en D'66 willen een kleinschalige
aanpak, bij voorkeur per wijk. De
gemeentebesturen moeten bij
het plannen van de organisatie de
belangrijkste rol spelen, omdat
zij het dichtst bij de consument
staan. PvdA en PPR willen bo
vendien een uniform organisa
tiemodel voorschrijven, waartoe
een motie werd ingediend.
CDA en WD zijn het met de
„schets voor de eerstelijnsge
zondheidszorg" van mevrouw
Veder eens dat veelzijdigheid van
organisatie mogelijk moet zijn.
WEERRAPPORTEN
van gisteravond 20 uur ij
rt ül
u
1 S
a2
1
1
E
Amsterdam
waar bew.
14
05
De Bilt
zwaar bew.
14
06
Deelen
14
1
Eelde
licht bew.
13
5
Eindhoven
motregen
16
06
Den Helder
licht bew.
12
01
Rotterdam
zwaar bew.
14
01
Twente
motregen
13
3
Vlissingen
'waar bew.
13
Zd. Limburg
regen
15
01
Aberdeen
regen
8
20
zwaar bew.
14
1
Bordeaux
zwaar bew.
18
0
Brussel
15
01
Frankfort
geh. bew.
12
0
Genève
4
0
Helsinki
onbew.
1
0
Innsbruck
10
0
Klagenfurt
1
0
Kopenhagen
10
8
9
0
Londen
15
0
München
onbew.
15
0
licht bew.
16
Oslo
onbeyv.
1
12
half bew.
18
0
Stockholm
half bew.
2
0
Wenen
19
0
licht bew.
5
0
Tel-Aviv
onbew.
22
0
Er is nog geen aanleiding om al te
strak voor te schrijven hoe de in
richting moet zijn. Volgens de
staatssecretaris zal, in samen
werking met betrokkenen, wor
den onderzocht wat de beste or
ganisatie is.
Als de wettelijke instrumenten er
zijn, kan concreet worden aange
pakt. Dan wordt in samenwer
king met de organisaties uit de
sector een uitvoeringsplan opge
steld en dient te worden gepland
waar het benodigde personeel
wordt ingezet. Ook de verdeling
van de gelden moet worden be
zien. De „tweede lijn" (zieken
huizen en andere instellingen)
zullen daartoe moeten „inschik
ken".
Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de
verdwijning van overtollige zie
kenhuisbedden. De maatregelen
om op dit gebied tot „sanering"
(zoals sluiting van ziekenhuizen)
over te gaan, zijn nu op komst.
Dat zal meer duidelijkheid
scheppen, meende mevrouw Ve
der. Ook is het streven gericht op
verkleining van de huisartsen
praktijken tot een minimum van
2200 tot 2300 patiënten.
NIEUWE LUCHTAFWEERRA-
KET - Het ministerie van defen
sie overweegt de aanschaf van
nieuwe luchtafweerraketten van
het type Stinger. Dat is een lichte,
infrarood gestuurde luchtdoel
raket, die dooréén man kan wor
den gedragen en vanuit een lan-
ceerbuis vanaf de schouder op
laagvliegende vliegtuigen kan
worden afgevuurd.
Cr zou voor ons land pas een
probleem optreden wanneer
schepen onder Nederlandse vlag
gehinderd zouden worden bij het
bevaren van de Golf. De regering
is dan volgens hem verplicht de
Nederlandse handelsvloot met
de marine te beschermen. De
mogelijkheid echter dat de Ne
derlandse scheepvaart gehinderd
zou worden, noemt De Boer
"vergezocht".
Los hiervan staat dat Nederland de
tijdelijke verzwakking van de
NAVO-strijdkrachten mede zal
moeten compenseren,
andere landen er wel toe
gaan een deel van hun
naar de golf te sturen.
Brinkhorst (D'66) vindt de stelling-
name van de WD "merkwaar
dig". Volgens hem moet Neder
land zijn eigen belangen afwegen
en dat niet van de NAVO laten
afhangen. Het is maar zeer de
vraag of een militair ingrijpen de
olieaanvoer ten goede zal komen,
meent hij. "Ik neem dan ook flink
afstand van de mening van de
VVD", aldus Brinkhorst.
Stemerdink (PvdA) is kort en
krachtig in zijn afwijzing van het
VVD-standpunt: "onaccepta
bel". "Wanneer de NAVO om een
internationale vloot zou vragen,
dan krijgen ze daarbij geen me
dewerking van Nederlandse
kant. De marine heeft haar taken
binnen het NAVO-gebied en
geen millimeter daarbuiten", al
dus de socialist.
ROTTERDAM - Drie boedd
histische monniken luisteren
aandachtig naar de uiteenzet
tingen tijdens het Russell-tribu-
naal in Rotterdam. Gisteren
kwam de situatie van de india
nen in Peru aan de orde. Diego
Garcia Sayan, advocaat en ge-
tuige-deskundigevoerde hei
woord namens een gemeen
schap van 10.000 mensen van
San Juan de Ondores.
Hij sprak de wens uit dat de ju
ry van het tribunaal zich zou
uitspreken over het teruggeven
van gronden,schadeloosstelling
voor families van vermoorden
en schadebetalingen voor de re
pressie van de afgelopen jaren
in Peru. Ook vroeg hij berech
ting van degenen die schade
veroorzaakt hebben en mensen
hebben vermoord.
Namens een indianen-gemeen
schap in het Amerikaanse Ne
vada maakte Pearl Dann de
schending door de VS van oude
verdragsrechten aanhangig.
"Ik ben hier gekomen omdat de
VS land stelen dat ons volk toe
behoort en omdat zij een gigan
tisch rakelsysteem (het zoge
naamde mx-systezm) op ons
grondgebied gaan bouwen dat
de vernietiging van moeder
aarde zal betekenen", zo zei
Pearl Dann.
Kernontwapening
PARIJS (ANP) - Nederland is er
voorstander van elk jaar tien pro
cent af te schrijven van de schul
den van ontwikkelingslanden
aan hun schuldeisers om te voor
komen dat die landen stikken in
hun verplichtingen. Minister De
Koning voor ontwikkelingssa
menwerking heeft dat gisteren
gezegd in Parijs, waar hij een
OESO-ministersconferentie bij
woonde over ontwikkelingshulp.
Op die conferentie is gesproken
over een efficiënte wijze van
hulpverlening, "eigenlijk niet de
juiste term", aldus de bewinds
man. Hij vindt, dat de ontwikke
lingslanden het recht, niet de
gunst, genieten van bijstand. Aan
de OESO-conferentie nemen de
meeste Westeuropese landen
deel, plus Japan, de Verenigde
Staten, Canada, Australië,
Nieuw-Zeeland, en de Europese
Nodig is een bewustmaking van de
bevolking in de rijke landen. Een
half procent van het Nederlandse
budget voor ontwikkelingssa
menwerking is volgens de i
ter bestemd voor die bewustma
king. Nederland slaat daarmee
geen gek figuur. Eén van de Ne
derlandse "succesnummers" is
het kindertijdschrift "Sam-
Sam," bedoeld om kinderen van
acht tot veertien jaar bewust te
maken van de problemen in de
verhouding tussen rijke en arme
landen.
Minister De Koning is, verontrust
over de omvang van de ontwik
kelingshulp die de rijke landen -
met name in de OESO - opbren
gen. Een aantal jaren geleden is
afgesproken, dat het aandeel in
1985, 0,7 procent van het bruto
nationaal inkomen zou bedragen.
Ondanks de inspanning van een
aantal landen - West-Duitsland,
Frankrijk en Japan - dreigt dat
percentage uit te komen op 0,39.
Vooral de afnemende bijdrage
van Engeland en "de onveran
derd sombere" ontwikkelings
hulp van de Verenigde Staten
zijn daar schuldig aan, aldus mi
nister De Koning.
DEN HAAG (GPD) - Vrij veel af
delingen van de Partij van de Ar
beid vinden dat de socialisten
moeten streven naar het afstoten
van alle kernwapentaken door
Nederland. Maar het is onwaar
schijnlijk dat een meerderheid er
in zal slagen het PvdA-program-
ma „Weerwerk" in die richting te
veranderen.
Dat blijkt uit de vele amendemen
ten die door de afdelingen op dat
programma zijn ingediend. Deze
week maakt het partijbestuur al
die wijzigingsvoorstellen be
kend.
Oppositieleider Den Uyl heeft eer
der zijn positie als lijsttrekker
van de PvdA afhankelijk ge
maakt van het kernwapenstand
punt van de PvdA. Wordt dat een
radicaal afwijzend standpunt te
gen alle kernwapens in ons land,
dan zal Den Uyl de PvdA niet
Gisteravond zei Den Uyl nogmaals
dat hij het niet eens is met een
dergelijk afwijzend stana'punt.
„Het gaat mij erom dat eventuele
eenzijdige stappen een bijdrage
leveren aan een tweezijdig ont
wapeningsproces"
Averechts
„Verlies je dat uit het oog, dan roep
je averechtse gevolgen op", aldus
Den Uyl. Hij noemde daarbij on
der andere de dreiging dat de
Bondsrepubliek zijn kernwapen
standpunt zal verharden. „Dat
kan destabiliserend werken, om
dat je in de Bondsrepubliek dan
reacties oproept die we juist wil
len vermijden".
Den Uyl ziet daarin een vergroting
van het gevaar van toenemende
tegenstellingen tussen Oost en
West.
Blij
Het CDA-Tweede Kamerlid Jan
Nico Scholten zei blij te zijn met
het standpunt van de Herv
DEN BOSCH (GPD) - De agent van
de Bossche gemeentepolitie die
vorige week donderdag een 29-ja-
rige druggebruiker doodschoot,
is door de rijksrecherche aange
houden. De agent beweerde dat
de man hem en zijn collega met
een mes had bedreigd, maar on
derzoek naar de toedracht van
deze zaak heeft volgens de rijks
recherche uitgewezen dat andere
oorzaken hebben geleid tot ge
bruik van een vuurwapen.
De politie was door de moeder van
het slachtoffer te hulp geroepen
omdat de zoon, zwaar verslaafd
.aan verdovende middelen, haar
niet binnen wilde laten om haar
dieren te verzorgen. Door het
agressieve gedrag van haar zoon
had zij zich al enige maanden ge
leden genoodzaakt gezien het
huis verlaten.
Volgens de lezing die de agent in
eerste aanleg gaf, werden hij en
zijn collega op een gegeven mo
ment door de man met een mes
bedreigd. Een van hen werd ge
stoken. Daarop zou gericht op de
man zijn geschoten.
De gemeentepolitie van 's-Herto-
genbosch weigert elk commen
taar omdat het onderzoek nog
niet volledig is afgerond.
synode. Dit advies zit volgens
hem op de lijn van Pax Christi, de
katholieke vredesorganisatie. Hij
zei te hopen dat de bisschoppen
zich net zo duidelijk zullen uit
spreken als de Hervormde Kerk
nu gedaan heeft.
Wel waarschuwde Scholten, tij
dens een bijeenkomst van CDA-
jongeren in Tilburg, ervoor be
hoedzaam met het zo wijdvertak
te verzet tegen de kernwapens
om te springen, omdat het anders
zal leiden tot een wijdverbreid
verzet tegen de NAVO.
Scholten liet weten het niet eens te
zijn met premier Van Agt, die
heeft gezegd dat de kernwapen
kwestie niet bij de komende ka
binetsformatie geregeld mag
worden. Hij wil bij de formatie tot
zulke afspraken komen, dat daar
in de onderhandelingen binnen
de NAVO mee gewerkt kan wor
den.
CDA-fractieleider Lubbers heeft
"als vrome wens" geen enkel be
zwaar tegen de uitspraak van de
synode van de Nederlands her
vormde kerk over eenzijdige af
schaffing van kernwapens. "Het
is ook heel juist dat dit afstraalt
naar de politiek, als de uitspraak
maar geen concreet stemadvies
van de synode inhoudt. Als dat zo
is dan is er sprake van een ver
menging van Kerk, maatschappij
en politiek bedrijven. De kerk
mag de politiek beïnvloeden en
men mag spreken over de bewust
gekozen opgave van "de kernwa
pens Nederland uit".
Wij als politici hebben echter na
drukkelijk de verantwoordelijk
heid op welke wijze dit gebeurt".
Lubbers die gisteravond sprak in
Drachten voor het CDA-Fnes-
land bepleitte een stap voor stap
bedwingen van wat hij noemde
deze demon. Hij was bang dat een
uitspraak van de synode voor
velen betekent dat wie dit stand
punt niet onderschrijft vóór
atoomwapens is.
Boot slaat om:
sportvisser
verdronken
VLISSINGEN (ANP) - De 72-
jarige sportvisser J. Rentmees
ter uit 's-Heerenhoek is gister
middag op de Westerschelde
nabij Borssele verdronken. De
man was met een 51-jarige
plaatsgenoot met een bootje
aan het vissen op de Wester
schelde. Toen het anker vast
raakte en hij het probeerde los
te trekken, sloeg de boot om en
raakten de beide mannen te wa
ter. Ze wisten zich allebei aan de
boot vast te klampen. Rent
meester moest het bootje van
uitputting loslaten en verdween
onder water. De andere man
wist de kant te bereiken.
Vergunning bij
600 gulden huur
DEN HAAG (GPD)- Pas boven een
'kale' huurprijs van 600 gulden
(dus exclusief bijkomende kos
ten voor verwarming en dergl In
ke) is van 1 januari af voor het
betrekken van een huis geen ver
gunning nodig. Thans ligt de
grens op 570 gulden. Een ver
gunningensysteem is van kracht
in alle gemeenten waar op grond
van de Woonruimtewet 1047 een
woningdistributie geldt.
Voor koopwoningen wordt de
grens waarboven de vestiging
vrij is, verlaagd. Ze ligt op dit
moment op een 'kale' koopprijs
van 260.000 gulden. Van 1 januari
af zal als grens 235.000 gulden
gelden.
Lanceerinrichtingen Frans legeronderdeel bij particulier
ROTTERDAM (GPD) - Acht zware legcr-
vrachtwagens met installaties die geschikt
zijn voor het afvuren van Honest-John-ra-
ketten zijn, zo heeft gistermiddag de Rot
terdamse politie meegedeeld, vrijdagavond
in Bleiswijk en Dordrecht in beslag geno
men. De politie werd over deze zaak getipt
door de Economische Centrole Dienst. De
wagens stonden op particuliere, afgesloten
terreinen en zijn het eigendom van de 55-ja-
rige Gerrit den O.
Den O. kocht die vrachtwagens eind 1979 van
een in West-Duitsland gestationeerd Frans
legeronderdeel. Hij vertelde de politie, dat
het hem toen eigenlijk bevreemdde, dat de
Fransen tegen alle regels in de vrachtwa
gens compleet met militaire uitrusting en al
verkochten. Evenmin ondervond hij enige
moeilijkheid bij het passeren van de Ne
derlandse grens. Den O. probeerde zijn
handel aanvankelijk aan het Nederlandse
leger te slijten, maar daar had men geen
enkele belangstelling: de vrachtwagens
met opbouw vond men te sterk verou
derd.
\vee dingen wil de Rotterdamse politie thans
graag weten: was het geruisloos kunnen
passeren van de Nederlandse douane inder
tijd gerechtvaardigd en vallen deze wagens
onder de vuurwapenwet? Wat dat laatste
betreft: in de loop van deze week zullen Ne
derlandse legerspecialisten trachten te
beoordelen in hoeverre de afvuurinstalla-
lies inderdaad gevechtsklaar en dientenge
volge verboden bezit zijn voor particulie
ren. Pas in dat laatste geval kan over een
eventuele strafvervolging van Den O. ge
sproken worden.
i Icgervrachlwagens met afvuunnstallaties voor de
