3
Velletjes kinderzegels steeds meer in trek
KVO: combinatief wapen
Kryptogram
Bridgebond
mag trots
zijn op
organisatie
Olympiade
i
-T
;:7 T
i i.
H
r
r
7
r
r
1
r
i
r r
i
l 1 i
I
r
rr
r v
Oplossing
vorige
week
JATERDAG 22 NOVEMBER 1980
EXTRA
PAGINA 33
De Nederlandse bond kan. voor
wat betreft het technische
gedeelte, met gepaste trots te
rugzien op de organisatie van
de Olympiade. Wat Wim
Wagner met zijn staf pres
teerde dwong allerwegen be
wondering af.
Met twee vu-graphs in één zaal
tegelijkertijd operationeel -
zowel de gebeurtenissen in de
open als de gesloten kamer
werden tijdens de finale op
het scherm gebracht - schreef
Hans Heijl gesc hiedenis ten
aanschouwe van een ca. 2000
koppig enthousiast publiek.
De uitslagend ienst functio
neerde feilloos waarbij de
enige zorg ontstond toen de
temperatuur in de computer
ruimte opliep tot 32 graden
dankzij een stralende zon die
ons van de zomer was ont
houden.
Maar de computer gaf geen
krimp, evenmin trouwens als
die van Nico Doremans die
met het Volmacsysteem was
geprogrammeerd en daarmee
vaker het juiste eindcontract
bleek te kunnen bereiken dan
de spelers aan de tafel.
Een wereldprimeur bood ook
Teletekst dat. onder leiding,
van Pim Juffermans, Hank
Kalkman en Max Rebattu per
dag ca 8 uur bridge op hel
scherm bracht, een fascine
rend schouwspel dat terecht
de bezitters van een dergelijk
toestel tot groot enthousias
me bracht.
Nederland bereikte de halve fi
nale en werd in zijn groep
tweede achter Amerika, maar
vóór Indonesië en Denemar
ken. Een beetje gelukkig
Far East kampioen speelde
verrassend sterk en alhoewel
de Nederlanders goed van
start gingen hebben ze eigen
lijk nooit een reelc kans ge
had.
Het begon overigens leuk:
H95
H72
O AB3
A VB83
VI084 B72
B5 V 984
O HV84 O ,1098
1054 AH72
A63
O AV1063
O 752
96
Oost gever, niemand kwets
baar. West opende na twee
maal pas.met 1 Ru. noord pas.
oost 1 Sch, zuid doublet, west
pas en noord 1 SA. Dat werd
rondgepast naar west die nog
2 KI probeerde, door Andre
Mulder als noord met smaak
gedoubleerd. Ha H was voor
het aas. gevolgd door een
kleine schoppen voor 8 en 10.
Zuid speelde nu troef die
noord nam met het aas, waar
na de leider vijf slagen maak
te voor 500 punten verlies.
Een paar spellen later scoorde
Indonesië fors tegen:
H762
H
O VI092
A983
B9853 V4
10743 X
O B £875
«f» HB6 V654
AIO
VB862
O H643
102
West gever, NZ kwetsbaar. Te
gen 4 Ha van zuid startte west
met Ru. H. Zuid nam op tafel,
trok drie maal troel'en speel
de een kleine klaveren voor
boer en heer. Schoppen na
r het a
ndat
el In
donesië als Denemarken
strafpunten kregen wegens te
langzaam spelen, maar gezien
de géleverde prestaties alles
zins verdiend.
In die halve finale won Neder
land van Denemarken, speel
de gelijk tegen Amerika en
werd uiteindelijk tot staan
gebracht door Indonesië. De
KI 9 speelde. West aarzelde
een onderdeel van een secon
de en speel laag waarop zuid
mogelijk beïnvloed de ver
keerde beslissing nam. Hij
speelde KI B en verloor het
contract. Oost nam en speelde
weer schoppen. Zuid kon
weliswaar KI 8 hoog spelen,
maar het ontbrak hem aan
een directe entree om deze
kaart te benutten.
TON SCHIPPERHEYN
Dat in eindspelen, met welk materiaal ook, de wonde
ren nog de wereld niet uit zijn, kunt u zien in de nu
volgende eindspelstudies, die door een serie
scheidsrechters - zelf grote eindspelkenners - met
een speciale prijs werden bekroond. Vooral het
eindspel op het eerste diagram vind ik curieus, om
dat zelfs bij achterstand van een toren nog remise
mogelijk is!
Wat mij altijd weer tot verba
zing brengt is het feit, dat bui
tenlandse schaaktijdschrif
ten zo ontzaglijk veel aan
dacht besteden aan proble
men en eindspelen (in het bij
zonder composities) slechts
stiefmoederlijk worden be
deeld. Waarom eigenlijk?
Van een eindspelcompositie
kan men veel leren omdat ze
in de praktische partij kan
voorkomen. Problemen met
vele stukken op het bord,
links en rechts, beschouw ik
als een "zijtak" van het
schaakspel, ofschoon er mil
joenen liefhebbers van ons
nobel spel er hun hart aan
hebben verpand.
Gelukkig hebben De Feyter en
Bouwmeester met hun
boekjes het eindspel meer
bekendheid gegeven en ge
wezen op de instructieve
waarde van een eindspelstu
die!
De studie is van P. Perkonaja
uit Finland. Hij behaalde de
eerste prijs.
Om remise te bereiken moet wit
een van de zwarte lichte figu
ren veroveren. Speelt hij ech
ter direct l.Lbl+ Kc3! 2.Lf5:?,
dan komt 2 .Pc6! en wit zit in
moeilijkheden. Er dreigt mat.
Dus doet wit het anders:
l.La2-bl+ Kd3-c3! 2.Lc7-
a5+.Kc3-c4!
a3ü
I
'i r.
De prachtige pointe! Tot verlies
j leidt 6,Lb4 enz. 6 ,Pc6xa5
7.Ld7-b5 Kc4xb5 en wit
staat pat! En als je pat staat
(ook in de politiek) is er een
wapenstilstand
Diagram 2
•I X
'v':\
Wit maakt remise!
(Wit: Kb4, Pd4. Zwart: Kcl,
Pb3, La2 en pion &7). Een stu
die van H. Kallström uit Zwe
den. Hij kreeg de tweede
prijs.
Wit kan niet op stukwinst spe
len, zoals blijkt uit: l.Pb3:?
Lb3: 2.Kb3: Kd2! 3.Kc4 Ke3
4.Kd5 g5 enz.
Oplossing: l.Pe6! g6 2.Pf8 (Tot
verlies leidt 2.Kc3? Pa5! 3.Pf8
Lbl! enzovoort) 2g5 3.Ph7
g4 4.Pf6 g3 5.Ph5 g2 6.Pf4 glP
(Promotie tot paard, daar glD
faalt op Pe2+7.Ra3! Kbl
8.Pd5! Pe2 9.Pb4 Pel 10.Pa2:
Pa2: Remise.
Het bekende "Excelsior-the-
M. Najdorf ...oude vos..
Fraaie partijen
Bij het bekijken van schaak
boeken over Olympiades
kwam ik een paar bijzondere
partijen tegen die de jonge le
zer waarschijnlijk niet kent
want het dateert uit 1962!
De "oude vos" M. Najdorf,
toendertijd 52 jaar oud,
speelde de mooiste gevechten
van zijn leven. Hier een snelle
zege op de Hongaar Lajos
Portisch, ook geen kleine
jongen in het "schakers-gil
de"'
Najdorf-Portiseh
(Schaak-Olvmpiade Bulgarije
1962). I.d4 d5 2.c4 e6 3.Pc3 Pf6
4.Pf3 c5 5.cd5: Pd5: 6.e3 cd4:
7.ed4: Lb4 (Ongebruikelijk.
Meestal speelt men Pc6)
8.Dc2 Pc6 9.Ld3 Pc3: 10.bc3:
Pd4: 1 l.Pd4: Dd4 12 Lb5
Ke7 (De tussenzet Ld7 gaat
niet) 13.0-0 Dc3: 14,De2 Ld6
(Op Dal: verliest zwart de
dame) 15.Lb2 Da5 16.Tfdl
Td8 17.Dh5! f6 18.Dh7 Kf7
19.Le2 Dg5 20.Lcl Lh2:
21.KH2: De5+ 22.f4 en zwart
gaf op.
Najdorf-Unzicker
l.d4 Pf62.c4 e6 3.Pf3 bG 4 e3 Lb7
5 Ld3 c5 6.0-0 Le7 7,b3 0-0
8 Lb2 cd4: 9 ed4: d5 10.De2
Pc6 ll.Pbd2 Tc8 12.Tacl Te8
13.Tfdl Lf8 14.Lbl g6 15.Pfl
dc4: 16.bc4 Lg7 l7.Pg3 Dc7
18 Lc3! Pe7 19.d5! (Het gaat
beginnen!) ed5: 20.Db2 d4
21.Pd4: Ted8 22.Tel a6
23.Pe6ü (Een geweldige
combinatie!) Dc6 (Dreigt mat)
24.Le4! Pe4: 25.Pd8: Td8:
(Ook Lc3: kan de partij niet
redden) 26.Pe4: f5 27.Lg7: fe4:
28 Lf6 Te8 29.Le7: Ter.
30.Tcd 1 e3 31.fe3: Tc-8 32 Te2
Dc4: 33,Td7 en zwart gaf op.
Najdorf heeft ooit het wereldre
cord "blindspel" (schaken
zonder bord en stukken te
zien) op zijn naam gehad, na
melijk 45 tegenstanders! Be
kend is het volgende verhaal.
Toen hij na afloop van de
séance de eerste nachten niet
kon slapen, ging hij naar de
bioscoop. Vlak na het jour
naal viel hij in een diepe slaap
en werd per taxi naar huis ge
bracht
BISHOP
NEDERLAND - Na de doorlo
pers, waarop al enige jaren
jacht wordt gemaakt, waar
door de prijzen vooral in de
NVPH-catalogus '81 fors zijn
gestegen, zijn het het laatste
jaar de velletjes kinderzegels
die sterk in de belangstelling
zijn komen te staan. Uiteraard
manifesteert zich zoiets ook
snel in verkochte aantallen.
Zo werden van het velletje
1979 niet minder dan
4.867.632 stuks verkocht, al
dus cijfers die dezer dagen
door de PTT werden ver
strekt. Bijna vijf miljoen vel
letjes dus, of ruim 600.000
stuks meer dan van het vel
letje 1978. waarvan 4.203.448
werden verkocht. Volgens
verwachtingen zal de grens
van 5 miljoen daarom dit jaar
gemakkelijk wqrden geno-
In 1965 verschenen voor het
eerst velletjes kinderzegels.
Dat velletje bereikte een
"oplage" van 2.2 miljoen (al-
gerond). Van de velletjes die
daarop uitkwamen werden de
volgende aantallen verkocht:
1966: 2,7 miljoen; 1967: 2,5
miljoen (de eerste jaren ston
den de Nederlandse velletjes
op de zwarte FIP-lijst, omdat
de toeslag meer is dan de helft
van de nominale waarde);
1968: 2.5 miljoen; 1969: 2,7
"miljoen; 1970: 2,7 miljoen;
1971: 2.7 miljoen; 1972: 2,7
miljoen; 1973: 2.7 miljoen;
1974: 2,9 miljoen; 1975: 3,3
miljoen, 1976: 3,3 miljoen;
1977: 3.9 miljoen en 1978, zo
als opgemerkt, 4,2 miljoen.
De verkochte aantallen van de
(losse) kinderzegels 1979 zijn:
40 20 cent, 3.460.897; 45 20
cent. 4.232.939; 55 20 cent.
3.850.590 en 75 25 cent,
3.177 641. Alle ook zon
600.000 stuks meer dan in
1978.
Nog even iets over de doorlo
pers en wel in het bijzonder
over het natuur- en milieu
strookje uit 1974. Schoot in de
catalogus 1981 de prijs van
11,00 naar 25.00, deze week
zagen we dat er al 34,50 voor
wordt gevraagd. "Hij volgt de
weg van de koeien, meneer",
vertelde de bediende erbii
(koeien, 100 jaar rundvlees
stamboek, 1974).
FRANKRIJK - De Franse post
heeft drie series die jaar na
jaar op het uitgifteprogram
ma staan. Behalve de kunst
serie en de reeks "bekende
personen" is dat de serie "toe
risme". Op 22 september is
deze laatste reeks ook weer
uitgebreid en wel met een 2,50
fr.-zegel (violet, blauw en ro-
seviolet) deze keer gewijd aan
Solesmes met als afbeelding
de abdij Saint-Pierre, Voor
verkoop op 20 september in
Solesmes (Sarthc); einde ver
koop 9 oktober 1981.
Dan verscheen op 6 oktober in
de serie "création philatéli-
que" (een serie die nog niet zo
lang loopt en die we nog niet
zo goed kunnen plaatsen,
omdat er wel steeds kunst
werken worden afgebeeld,
maar niet als kunstreeks
wordt aangemerkt) een zegel
van 4,00 franc (violet, blauw,
groen, geel, oranje, rood en
zwart; oplage 5 miljoen) met
een werk van Yaacov Agam:
Vredesboodschap, een
kunstwerk dat in 1971 op ver
zoek van president Pompi
dou werd vervaardigd voor
een van de zalen van het Pa
lais de l'Elysée. Voorverkoop
op 4 oktober in Parijs en Pe-
rouges (Ain); einde verkoop 6
november 1981. Deze zegel
stond niet op het programma
1980.
Op 3 oktober werden de vol
gende Sabine-zegels uit de
roulatie genomen: 1,10 fr.
(groen) en 1,30 fr. (rood); bei
de van vellen, uit boekjes en
van de rol. Tevens de 1,40
fr.-velzegel (blauw).
GROOT-BRITTANNIE - Op
vier "actie"-zegels heeft
Groot-Brittannië op 10 okto
ber het eeuwfeest van enkele
Britse sportorganisaties ge
memoreerd. De eerste zegel
van de reeks in de waarde van
12p herdenkt het 100-jang be
staan van de Amateur Athle
tics Association. Verder 13'/
^p, 100 jaar Welsh Rugby
Union; 15p, 100 jaar Amateur
Boxing Association en 17'/2p,
de eerste cricket Test match
tegen Australië gespeeld in
september 1880.
Het postzegeljaar - wat bijzon
dere uitgiften betreft - werd
op 19 november afgerond met
de traditionele kerstzegels die
o.a. kerstbomen, kaarsen, pa
pieren slingers en een mistle
toe laten zien. Waarden: lOp,
12p, 13'/2p, 15pen 17Va pence.
HERO WIT
Een van de boeiendste spelsys
temen is m.i. de korte-vleu-
gel-opsluiting. kortweg KVO.
Dit niet alleen omdat de situa
tie op het bord zodanig is. dat
altijd sprake kan zijn van
strijd, maar ook de verschil
lende vormen van bestrijding
levert een bonte verzameling
op.
We kunnen bij de KVO een vol
tooide en een onvoltooide be
schouwen. Als men even
aanneemt dat zwart de opge
slotene is en wit de opsluiter,
dan weerspiegelt zich dit ver
schil in het wel - voltooid - en
niet - onvoltooid - bezet zijn
van veld 11 door zwart.
Voor een combinatie-speler is
deze opsluiting een goede
mogelijkheid om er zijn kun
nen op bot te vieren. Zowel
als. opsluiter als opgeslotene.
Weer andere spelers gebrui
ken de opsluiting als tactisch
en strategisch wapen. Ge
bruik makend van de combi
naties brengen zij de tegen
stander in moeilijkheden en
als deze zwakke zetten moet
spelen om de KVO te hand
haven blijkt het maar al te
vaak toch mogelijk dc opslui
ting, met enig positievoor
deel, te verbreken.
Binnen de voltooide KVO be
staan twee, eigenlijk drie, sys
temen. De eerste is de Klas
sieke KVO. di- tweede is
randspel met eèn KVO. De
derde is een overgangsvorm
tussen déze twee; hoe kan het
ook anders. In diagram 1 zien
we oen voorbeeld van de vol
tooide Klassieke KVO. Zwart
9 9
a 9 a
a a a a
a a
o r> 0
o o
0 0 0 0,
.tr.jl
i-J <-? Q
bezet 23 en 24 en heel't de op
sluiting. In In deze opsluiting
is het vaak het beste om niet al
teveel schijven op de tno-
trac-lijn 6-50 te hebben. Te
vens is het open veld 12 een
belangrijke schakel. Dit ver
gemakkelijkt de verbreking
met 17-22 meestal. Bovendien
beschikt zwart dan over de fi
nesse 21-27 mocht wit op de
gedachte komen 27-22 te
spelen.
In het tweede diagram zien we
het Van Leeuwen-systeem.
Uitgedacht door de Leide-
naar Van Leeuwen. De be
doeling hiervan: wit door
tem po nood het centrum in
lokken met 28-23 of 29-23.
Zeer belangrijk is het open
veld 7 (en de bezetting van 1
en 12) wat zetjes beginnend
met 17-22 mogelijk maakt.
Meestal gaat zwart nog mei
(24-30) naar de rand. Als zwart
aan zet is in diagram 2 dan
wint hij door het zetje (24-29)
en hoe wit ook slaat, altijd
volgt (17-22) met winst. Ga
De tussenvorm bestaat uit een
Klassieke opbouw, maar
zwart gaat uiteindelijk via de
ruil (24-30)jnaar de rand. Van
dit laatste een Iraai voor
beeld: 31-27 (17-21) 36-31
(21-26) 41-36 (18-23) 33-28
(12-18) 39-33 (7-12) 44-39
(20-24) 34-30 (15-20) 49-44
(10-15) 39-34 (1-7) 47-41 (20-25)
27-22 (18x27) 31x22, let nu op
het openhouden van veld 39!,
een van de besproken princi
pes, althans mogelijkheden.
(12-18) 37-31 (26x37) 42x31
(18x27) 31x22 (7-12) 41-37
(12-17) 36-31 (5-10) 46-41
(15-20) 41-36 22x13 22-13
(9x18) 31-26 37-31 37x31 (4-9)
31-27 (2-8) 44-39 (8-12?) 27-21
(16x27) 32x21 (23x32) 38x27
(11-16), voor de hand liggend,
maar is verliezend?!, 33-28
(3-8), want (18-23) is voorlopig
verboden door 34-29, 48-42
(10-15) 50-44 (17-22) 28x17
(18-23) 42-38 (13-18) 27-22
21x32 31-32 (12x21) 26x17
(23-29) 34x23 (10x37) 30x10
(15x4) 39-33 (9-13) 44-39 (4-9)
38-32 (37x28) 33x22 en wit
won. (Knoops-Bocr)
In de partij Slottje-Zijlstra de
den zich ook enkele zeer
fraaie mogelijkheden voor,
zoals dc zwartspeler mij na de
partij toonde. Zie het derde
diagram. Wit heeft de KVO
bijzonder voorzichtig tegen
gespeeld. maai heeft op en
kele kritieke momenten de
juiste voortzetting gemist Hij
slaat dan ook onder combina-
t ievë druk. Óp 44-40 volgt het
door Cees Zijlstra aangege
ven (24-30) 34x14 (4-10) Uxö
(3-9) 5x28 (18-22) 27x18
(13x33) 38x29 (21-27) 32x12
(11-17) 12x21 (16x49) met
winst. Wit had deze klapper
niet gezien, maar speelde
44-39, zwart 4-9, waarna wit
alsnog in de fout ging met
39-33 (18-22) 27x29 (21-27)
32x12(11-17) 12x21 (16x47) en
zwart won.
j m
1
a
a
a a
a
a
a
O O
O
ai
"Q 0.
0
0
m
0 n
C-3 0
0
1
i
2 3
4 5
a a a
a
a a a
a
a a a a
a
a a a a
I a a
Q
~o o'
"S
o 0 0 0
o
0 '0 0
0
3 O O 9
Een verrassende combinatie
zien we in het laatste diagram.
Tevens de opgave voor de
volgende keer. Zwart speelt
^RONALD VAN EGMOND
3
5
r
r
r
r
r
f
r
r
r
0
r
r
r
r
r
r r
/J
r
r
r
V
r\
r
3
r\
V
V
r i
r
r
r
v
r
r
r
De prijs van f25,- werd toege
kend aan Jac Verhoeven, Maro-
diik 11. 2316 VR Leiden. De
prijs wordt de winnaar toege
zonden. Oplossingen met ver
melding "Kruiswoordraadsel.'
op brielkaart of enveloppen
voor donderdag zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad Wit
te Singel 1, 2311 BG Leiden.
HORIZONTAAL
1. Veel tyd op een verkoping
4. Een voorbijganger met een
snaptas
7. Concert van vogels vooreen
begrafenis.
9. Is boven iemand? Gelijk.
10. Een pier mag niet dichten.
11. Er is in deze Belgische
plaats veel moed nodig
12. U durft uw lichaamsdeel
hier te wegen"*
14. Naar een geluld zoeken en
het goed wegstoppen.
16. Niet zo dringen, wat wenst
20. Wat een gekke hoed!
21. Hij moet zu h Stltltkon wi
de tafbl gedekt wordt!
22. De maagd in het etui? Dat
wordt een motje'
23. Bij Scandinaviers kijktutot
boven de knieen
24. Alle mensen, wat een la-
VERT1CAAL
1. Bedekking tegen de vorst
voor uw tulpen, anders
krijgt u op uw kop.
2. Flinke wandelaars zijn
spoedig fris.
3. De waard huilt, zo te horen.
4. Doekje waar u bij pech uw
handen aan afveegt'
5. Wat de dichter schreed waf
geen liggend versiersel.
6. Struma kan bij A blyvendt
letsels veroorzaken.
7. Textiel arbeidster.
8. Gorgeldrank voor een vlot-
te peech.
13. Bezuinigen op dubbele
vruchten
14. Vol vuur «-en geest tussen
de lakens hebben.
15. Als u 't niet geleerd hebt
mix t u "t zo doen
17. Goed uitkomen als het raak
18 Bevestigend is hiermee in
tegenspraak.
19. Moet ii steeds wc< i oefenen.
