'Ergernis ook vorm van amusement'
§©MA
©Alftlll®
MIIMTT
©LA®
V©@© ®P
M©M®
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1980
EXTRA
PAGINA 29
door
Berrie van Helden
„Als mensen het niet met je eens zijn, vinden ze je een
kreng, afkeurenswaardig of kattig. Zijn ze het wel
met je eens dan vinden ze het fantastisch. Dan kun
je niet kattig genoeg zijn"
Sonja Barend kan haar mening
tijdens de Sonja's Goed
Nieuws Show niet onder
stoelen of banken schuiven.
„Daar ben ik absoluut onge
schikt voor", zegt ze. „Zou ik
mijn mening achterwege
moeten laten, dan moet ik di
rect mijn ontslag nemen. We
willen dat ook niet. Het pro
gramma, op dat moment bën
ik dat, heeft een mening en
die laten wij duidelijk blijken.
Daaraan kunnen mensen zich
ergeren. Dat vind ik goed. Er
gernis is ook een vorm van
amusement".
In miljoenen Nederlandse
huiskamers is Sonja Barend
een bekende verschijning
geworden. De programma
maakster beperkt haar aan
deel niet slechts tot het pre
senteren van het programma
en het in goede banen leiden
van een gesprek. Wat haar
voor op de lippen komt, slin
gert ze de ether in. Met alle
gevolgen van dien.
Op de punt van de stoel en op de
toppen van haar tenen pro
beert Sonja Barend de touw
tjes van de Sonja's Goed
Nieuws Show stevig in han
den te houden. Dat vereist
snel nadenken. „Zo'n uur te
levisie is niet niks. Het kan
best zijn dat je daardoor kat
tig overkomt. Maar ik heb het
gevoel dat ik in het program
ma dezelfde ben als in het
normale leven. Je bent alleen
meer gespannen".
Op een steenkoude novembe-
rochtend komt Sonja Barend
tegen tien uur een van de
VARA-gebouwen aan de Hil-
versumse Bothalaan binnen.
Ze zet de verwarming hoger
en doet haar jas uit. Voordat
de presentatrice plaats kan
nemen, moet ze eerst een aan
zienlijke stapel tijdschriften
van de stoel halen. Op de di
verse bureaus liggen de och
tendbladen. Bij elkaar horen
de knipsels worden met een
paperclip bijeen gehouden.
In dit gezellig drukke kantoor
wordt gewerkt aan de Goed
Nieuws Show.
De telefoontoestellen zijn
voortdurend in gesprek en
over en weer wordt overleg
gepleegd. Vijf dagen voor de
uitzending staat nog niet één
onderwerp vast. „Ik krijg
daar wel eens de zenuwen
van", erkent de op tempera
tuur gekomen Sonja Barend.
„Maar het is ons nog iedere
keer gelukt".
Normaal gesproken worden de
onderwerpen voor de show
van de voorpagina's geplukt.
Een half jaar geleden was de
Sonja's Goed Nieuws Show
echter zelf een aantal keren
voorpaginanieuws. Na lang
wikken en wegen besloten de
programmamakers, drie da
gen voor de uitzending, de
show in te ruimen voor de pe
rikelen die waren ontstaan
naar aanleiding van een VA-
RA-radioprog ramma op de
kroningsdag van koningin
Beatrix. De VARA-uitzen-
ding werd een van de bron
nen van de rellen genoemd.
„Die affaire is ons niet onop
gemerkt voorbijgegaanver
telt Sonja Barend.
V erschrikkelij k
„Er is bij de VARA een aantal
verschrikkelijke dingen ge
beurd. Het aardige van de
omroep is dan: het gebeurt bij
de VARA, het gaat allemaal
naar buiten, maar in een pro
gramma van de VARA kan er
altijd weer over worden ge
praat. Dat gebeurt ook in het
openbaar, waarmee je je heel
kwetsbaar opstelt. Je krijgt
alle kritiek dieje krijgen kunt.
Want het is nooit goed"
Sonja drinkt nog een paar slok
ken koffie en stuurt haar
hond, die net zo veranderlijk
is als het weer, voor de zoveel
ste keer naar de aangrenzen
de kantoorruimte. Ze gaat er
dieper op in. Weloverwogen
kiest ze haar woorden. „Voor
ons was het een erg moeilijke
beslissing de Goed Nieuws
Show er geheel voor in te
ruimen. Er werd direct ge
dacht dat we het deden om
leden terug te winnen".
„Nee", zegt ze fel. „Dat deden
we niet alleen om leden terug
te krijgen. Stapels brieven
hebben we gehad. Het was
iets wat heel erg leefde. Als je
dan zo'n medium tot je be
schikking hebt, moet je dat
gebruiken. Dat hebben we
gedaan. Daarin heeft de VA
RA een heel grote voortrek
kersfunctie".
„Bij andere omroepen gebeu
ren dezelfde dingen. Mis
schien niet in die hevige mate,
omdat het hier zo gedemocra
tiseerd is en iedereen zich
overal mee bemoeit. Bij de
andere omroepen is het vaak
zo dat de baas ,ja" of „nee"
zegt en daarmee is het afgelo
pen. Anders kun je inpakken.
Dat maakt dat de dingen bin
nenshuis blijven. Hier rolt
alles zo de deuren en gangen
uit. Dat heeft verschrikkelij
ke resultateh maar op den
duur ook aardige gevol
gen".
De duizenden mensen die zich
na de Goed Nieuws Show
(weer) als VARA-lid opgaven,
noemt Sonja Barend een ple
zierige bijkomstigheid. „Dat
hadden we absoluut nooit
verwacht", zegt ze met na
druk. „Frustrerend is dan dat
de pers dat eruit haalde. Met
alle risico's hebben we het
gedaan want we konden niets
meer monteren. Een nieuwe
golf van agressie kon weer op
ons neerdalen"
Schrik
Na de opname zat Sonja Barend
tijdens de uitzending met Eg-
bert van Hees. haar levensge
noot en regisseur van het pro
gramma, naar de televisie te
kijken. „Na de uitzending
konden we de VARA niet be
reiken. Ik stond stijf van
schrik en angst. Ik wist niet
wat er gebeurde. Nooit kun je
de gevolgen van een televisie
uitzending van te voren be
palen. Via een binnenlijn
heeft de receptioniste van de
NOS de VARA gebeld. Echt
verbijsterd hoorden we toen
dat mensen zich als lid opga
ven. De reden van het pro
gramma was echt die enorme
stapel brieven. Mijn God,
dachten we, hier moet iets
gebeuren!".
Na enkele uitspraken van VA-
RA's ombudsman Frits Bom
kwam de omroep weer in het
nieuws. Sonja Barend vindt
dat Bom niet de juiste weg
heeft gekozen. „Als hij vindt
dat er een aantal mensen
moet worden ontslagen, heeft
het geen enkele zin dat in de
Haagse Post te publiceren.
Als ik dat lees, denk ik: Mijn
God, hou op. Wees toch voor
een programma natuurlijk
aantrekkelijker maken. Dat
was ook de reden waarom we
nooit eerder de Goed Nieuws
Show rechtstreeks hebben
uitgezonden. Vrijwel iedere
artiest die je uitnodigt, staat
elke vrijdag- of zaterdag
avond in het theater. Daarom
maakten we de opnamen 's
middags".
„Nu hebben we gezegd: we zien
wel hoe het uitpakt en gaan
het toch proberen. En dan
helaas maar geen Bill Haley in
je programma als hij in Ne
derland is. Dan doen we een
gesprek meer". De uitgeno
digde gasten weigeren vol
gens Sonja Barend bijna
nooit naar het Spant in Bus-
sum te komen. „Gelukkig zijn
er maar heel weinig mensen
die beslist niet op de bühne
willen. Wij nodigen meer de
voorbijganger uit die met een
bepaald onderwerp bezig is.
Daarover wil hij graag het een
en ander kwijt".
Veel kranten, tijdschriften en
weekbladen worden doorge
worsteld, om aan een onder
werp voor de show te komen.
„Alles wat er te lezen valt,
moet je lezen", verklaart
Sonja wijzende op de berg
tijdschriften. „En we praten
enorm veel. Altijd zitten we
hier met z'n drieën om de tafel
en dan doen we eigenlijk niets
anders dan praten en lezen.
Ook hebben we twee journa
listen van de Haagse Post die
meehelpen en meedenken. In
het beginstadium van de
Goed Nieuws Show werden
alle Nederlandse landelijke
en regionale kranten doorge
worsteld. Daar werden we op
den duur echt krankzinnig
van. En in die bladen vonden
we relatief weinig bruikbare
onderwerpen. Bovendien
worden belangrijke regionale
berichten ook in de landelijke
bladen gepubliceerd".
Wat is bruikbaar.
Sonja Barend moet lang na
denken om een goede defini
tie te kunnen geven voor een
bruikbaar onderwerp. „Ach,
het is heel simpel. In principe
kan alles. Als ik heel hooghar
tig ben zeg ik: Een onderwerp
is goed als wij het goed vin
den. Het is een persoonlijke
keuze. Iets waar wij op vallen
of iets wat ons opwindt. En
vaak is het dan zo dat ook an
dere mensen zich erover op
winden. Een onderwerp is
goed als de mensen goed zijn
en als het niet al te plaatselijk
is. Niets is leuker dan iemand
die goed praat over een be
paalde zaak. Dat vind ik. Je
kan iemand prachtig laten
zingen. Dat is heel mooi om
naar te luisteren. Maar ik kies
altijd voor een goed ge
sprek".
Het populaire programma
wordt gemaakt door zes men
sen maar in de ogen van de
kijkers is Sonja Barend de
Goed Nieuws Show. „Ja", er
kent ze, „uiteindelijk zit ik het
daar te doen. Er is echter geen
sprake van dat ik het alleen
kan. Beslist niet. Ik hang heel
erg aan producer Ellen Bla
zer. Zij is er altijd voor mij.
Ook tijdens het programma.
Voortdurend hebben we con
tact. Je hebt zulke mensen
echt nodig. Zonder hen kan
het niet. Het kan wel", verbe
tert ze zichzelf, „maar dan
wordt het niet.s"
In de loop der jaren heeft het
Goed-Nieuwsteam een sys
teem ontwikkeld dat volgens
Sonja perfect is. In nauwe
samenwerking met elkaar
wordt het programma opge
bouwd. Als Sonja Barend een
onderwerp echter niet ziet zit
ten, zal het haar nooit worden
opgedrongen.Als ik er geen
raad mee weet, doen we het
niet omdat ik het presen
teer".
Sonja Barend is het gezicht van
de show. Ze vindt dat leuk.
Het legt ook een heel grote
verantwoordelijkheid op haar
schouders. „Met z'n zessen
werken we bijna twee weken
keihard aan een programma.
Er komt een moment waarop
ik moet uitvoeren. Dat geeft
een groot verantwoordelijk
heidsgevoel. Aan die paar
miljoen kijkers denk ik niet.
Wel aan die paar mensen met
wie ik werk. Voor hen pro
beer ik het zo goed mogelijk
te doen. Als ik het niet goed
doe, verziek ik het voor ieder-
De dinsdag na de uitzending
wordt het programma kri
tisch bekeken door het team.
„Potverdomme", denk ik wel
eens. „Hebben we er zo hard
aan gewerkt en heb ik het
toch niet goed gedaan. Je kan
het nooit voorspellen. Dat is
maar goed ook. Als iemand
naast je gaat zitten, kan ervan
alles gebeuren".
Wie pakt wie
Er gebeurde tijdens de eerste
uitzending inderdaad van al
les. Sonja Barend werd door
Rudie Carrell al direct op de
proef gesteld. De eerste slag
was voor de presentatrice.
Rudie Carrell zette een
vreemdsoortig voorwerp tus
sen hem en Sonja in. Voordat
hij iets kon zeggen, had Sonja
haar opmerking klaar. „Kom
je bij mij biechten", vroeg ze
adrem aan de even uit het
veld geslagen artiest.
„Dat gebeurt op zo'n moment of
het gebeurt niet", zegt Sonja
lachend. „Het aardige was dat
ik er niets vanaf wist. Zulke
dingen wil ik ook niet weten
want dan kun je erover gaan
nadenken. Dan wordt het
niets. Na de uitzending kwam
Rudie Carrell naar me toe en
zei: „Gisteren bedacht ik die
grap en je pikt de witz gelijk
van me af Dat vind ik leuk.
Ik houd daarvan. En dan
helpt zo'n live-uitzending. Je
zit dan nog meer op het puntje
van de stoel". Sonja Barend
wilde de artiest over bepaalde
passages uit z'n boek vragen.
De in Duitsland wonende va
derlander had andere plan
nen. „Hij probeerde natuur
lijk alle twaalf minuten met
grappen maken van me af te
pakken. De helft van de tijd
heeft hij ook ingepikt. Dat
vond ik heel knap. Maar ik
wilde met hem beslist over
het boek praten. Het was een
beetje een kat-en-muis-spel-
letje".
En fel vervolgt Sonja Barend als
ze haar hond weer heeft bin
nengelaten: „Potverdomme,
ik heb hem nou wel te pakken
gehad", dacht ik toen ik de
uitzending terugzag. „Maar
hij heeft me naar mijn zin veel
te veel tijd van mij afgepikt.
Dat spel is heel aantrekke
lijk".
Sonja haast zich te verklaren
dat dat absoluut niet met ie
dereen gebeurt. „Mensen
komen vaak voor moeilijke,
intieme en zakelgke onder
werpen. Vorig jaar hadden we
een ex-alcoholiste in het pro
gramma die op de dag van
uitzending precies een jaar
van de drank af was. Als zo
iemand komt, gebruik je elke
seconde Dan is er helemaal
geen sprake van iemand te
slim af te zijn".
en de onderwerpen binnen de
beschikbare tijd recht te
doen.
Voor het eerst wordt dit seizoen
de show rechtstreeks uitge
zonden. Daardoor kan er niet
meer in gesprekken geknipt
worden. Sonja Barend vindt
dit veel spannender. „Altijd
gaat er wel eens wat mis. Nu
zitje nog meer op de punt van
je stoel. Dat geldt voor alle
mensen die aan het pro
gramma meewerken. Tijdens
de eerste uitzending had ik
het prettige gevoel: het staat
erop. Wat ik ook doe. het
wordt altijd uitgezonden. Ik
vind dat een voordeel. Je kunt
eindeloos in een interview
knippen en plakken. Alle
slechte delen haal je eruit en
alle goede plak je aan elkaar
vast. Daar is iets voor te zeg
gen. Maar ik vind live veel
leuker".
zichtig met je uitspraken. Ie
dereen kan binnen de VARA
met elkaar praten. Je kan elk
moment bij de directeur te
recht. Ik vind een dag-,
weekblad of tijdschrift dan
een verkeerd adres. Laat hij
het daarin over zichzelf heb
ben".
Sonja Barend heeft bewust ge
kozen voor de VARA. Ze
voelt zich bij die omroep
thuis. In haar eigen pro
gramma kan ze alle energie en
ideeën kwijt. „Vier jaar gele
den kregen we de opdracht
een amusementsprogramma
te maken. Dat is uiteindelijk
een praatshow geworden. Die
mogelijkheid heeft de VARA
ons ook gegeven. Ik vind dit
soort programma's het leuk
ste om te doen. De gast is zo
veel mogelijk en ik ben zo
weinig mogelijk aan het
woord".
Ze vindt de show een leuke,
maar heel zware dagtaak. „Ik
vind het nog altijd een won
der dat ik werk heb waarvan
ik kan zeggen: hè, lekker daar
gaan we weer. Nooit ga ik met
tegenzin hierheen. Al stuit je
soms natuurlijk best op
moeilijkheden". Het moei
lijkste van de Goed Nieuws
Show vindt ze om de gasten
Praten
Praatprogramma's zijn veruit
favoriet bij de Amsterdamse
televisiepresentatrice. Praten
met mensen vindt ze fijn. Of
die mensen nu wel of niet be
kend zijn maakt voor haar
nauwelijks verschil. Sonja
Barend moet er niet aan den
ken dat ze alleen maar beken
de mensen zou moeten ont
vangen.
„De charme van dit programma
is dat iedereen erin kan. Er
kleeft bovendien aan de be
kende Nederlanders een
probleem. We hebben ze al
lemaal al tien keer gehad. De
verhalen kennen we. Daar
kun je natuurlijk best iets op
verzinnen. Maar ik vind het
leukste een programma te
maken waarbij je uitgaat van
een onderwerp en niet van de
naam van iemand. Iets actu
eels of iets wat je zelf verzint.
En daarbij betrekje bepaalde
gasten. Hoe meer onbekende
mensen in het programma
komen, hoe leuker het
Sonja erkent dat artiesten ook
voor mensen aanleiding kun
nen zijn naar een bepaald
programma te kijken. Om die
bekende persoon. „Het kan
