Boosheid
bij Oranje
aanhangers
Rijsdam: "Ze hebben
me als vuil weggegooid
Winst van
Morspoort
DONDERDAG 20 NOVEMBE1
Juliana
vorstin naast
de rode loper
Door
Rian van
Kuppenveld
UTRECHT (GPD) - In
kringen van fanatieke
Oranje-aanhangers is.
enkele dagen voor de
definitieve verschij
ning van het boek
„Juliana, vorstin naast
de rode loper" grote
verontwaardiging ont
staan over de wijze
waarop de vroegere ko
ningin Juliana in dit
boek wordt beschre
ven.
De schrijfsters dra.
M. G. Schenk en Mag-
daleen van Herk schrij
ven in het eerste hoofd
stuk dat „Juliana is een
idool geworden, alle
verhalen over een men
selijke monarchie ten
s.pijt". Met hun boek
beogen zij Juliana te la
ten zien als een „ge
woon mens" die zich
bewust is geweest een
zeer ongewoon ambt te
bekleden, aldus een
publicatie van hun uit
gever.
„Over koningin Juliana is een
waas blijven liggen van on
aantastbaarheid, broeikas
van vele mythen over haar:
Juliana de zorgzame moeder,
de maatschappelijk werkster,
die lieve, maar o zo naieve
vrouw, de directe Juliana van
wie je precies weet watje aan
haar hebt, de echte Neder
landse Juliana, de opofferen
de vorstin. Wat is er waar van
die mythen, wat niet", vragen
dra. Schenk en Magdaleen
van Herk zich in het eerste
hoofdstuk van hun boek
af.
De mythen zijn vooral het ge
volg van zeer Oranje-gezinde
strooppennenschrijvers, die
volgens de koninklijke fami
lie. bestaan uit een stelletje
„laffe honden die als het om
Oranje gaat op een leugen om
bestwil niet kijken", zo gaat
het boek verder.
De schrijfsters van ..Juliana,
vorstin naast de rode loper"
hebben alle mogelijke moeite
gedaan de definitie „laffe
honden" niet voor hen te
doen opgaan. In het boek
wordt zeer grondig afgere
kend met een aantal mythes
die rond de Oranje-familie en
Juliana zelf hangen, mythes
die door de vroegere koningin
voor een deel zelf in leven
worden gehouden, zoals het
beeld van het harmonieuze
gezin op Soestdijk en de on
danks alles crises goede rela
tie met Bernhard.
Spanning
Op de verschijning „Juliana,
vorstin naast de rode loper" is
met name door de Oranje-
aanhang met spanning ge
wacht. Het feil dat dra.
Schenk mede auteur van het
boek is, wekte bij hen hoge
verwachtingen. Zij heeft al
een groot aantal publicaties
over de koninklijke familie op
haar naam staan (de bekend
ste daarvan is wel de in 1972
verschenen omvangrijke bio
grafie van prins Claus) die
door de Oranje-aanhang
steeds met zeer veel instem
ming zijn ontvangen.
INu vlak voor het uitkomen van
het boek al duidelijk is. dat
..Juliana, vorstin naast de ro
de loper" beslist geen „lief"
boek is geworden, staat die
zelfde aanhang op zijn achter
ste benen. Bij een groot deel
van hen overheerst de me
ning dat het volstrekt onte
recht is dat dit boek in de
boekhandels ligt.
Uit de 118 pagina's die nog voor
verschijning van het boek,
dat 351 pagina's telt. aan de
pers beschikbaar zijn gesteld,
rijst het beeld op van een
Juliana die ondanks haar
speciale positie, gewoon wil
de zijn en daarbij de realiteit
vele malen uit het oog verloor.
De situatie in de-wereld, haar
onmiddellijke omgeving en
met name de activ iteiten van
haar man, prins Bernhard,
bezag zij dooreen veel te roze
bril. Juliana heeft altijd en
overal gepleit voor onderling
begrip, of het nu ging om rela
ties tussen de Europese lan
den. tussen het Westen en de
Derde Wereld of tussen de le
den van haar eigen gezin. Als
er dan fricties optraden, stond
zij voor de moeilijke taak be
grip op te wekken voor de
vertekenende roze bril waar
door zij de nuchtere werke
lijkheid niet had kunnen en
willen zien, zo zeggen de au
teurs in hun boek.
In "Juliana vorstin naast de ro
de loper" wordt bewondering
geuit voor de moedige hou
ding van de vroegere konin
gin om naar buiten toe steeds
te doen voorkomen alsof er
niets veranderd was, ondanks
de crises rond Greet Hof-
mans, de verlovingen van
haar dochters en de Lock
heed-affaire. Met name na de
Lockheed-affaire wordt haar
diepe teleurstelling duidelijk
als koningin Juliana merkt
dat de buitenwereld achter dé
schijn kijkt.
Mythe
Juliana was er zich echter zeer
goed van bewust dat Neder
land het, na de morele crisis
die Lockheed achterliet,
moest hebben van de door de
Oranje-familie zo verfoeide
mythe die door broodschrij
vers om de koningin was
heengesponnen. „Het laatste
aureool dat de monarchie nog
had, werd weggevaagd en al
leen Juliana behield haar zui
ver imago. Als de koninklijke
familie nog iets van oude
glans wilde uitstralen, dan
moest zij het hebben van haar
persoonlijke aureool", aldus
het boek.
Uit de beschikbaar gestelde pa
gina's blijkt verder duidelijk
dat de latere crises binnen de
koninklijke familie welhaast
onvermijdelijk waren door
het grote verschil tussen
Juliana en Bernhard. Juliana
die er in haar hart een hekel
aan had prinses te zijn en een
sterk pacifistische inslag had
en Bernhard die machtsambi
ties had, als kind al had ge
voeld dat het prettig was als
prins op de wereld te zijn ge
komen en op de bres stond
voor een sterke defensie en
een sterke NAVO. De latere
crises, zoals de Greet Hof-
mans-affaire en Lockheed,
zijn daar duidelijke gevolgen
Als kind heeft Juliana er al naar
gesnakt een gewoon meisje te
zijn en van daaruit een grote
afkeer ontwikkeld van het
protocol. „Haar leven is vanaf
de wieg zo uitgestippeld, zo
van alle risico's ontdaan, dat
zij een enorme hang heeft
ontwikkeld naar het onver
wachte. het gekke, het avon
tuur". De enige mogelijkheid
was dan naast de rode loper te
gaan wandelen. Zij begreep
dan niet dat de mensen haar
niet als hun gelijke be
schouwden. Toch zijn er vol
gens het boek wel degelijk
momenten geweest waarop
Juliana graag wilde doen uit
komen dat zij dat idool wai
niet zomaar iemand. Dat gi
beurde dan vrijwel altijd al
zij geconfronteerd werd mt
de pers. Zij stuurde haar vel
malen weg.
„Op die ogenblikken heeft zi
wel degelijk gebruik gemaak
van de barrière die vorsten ni
eenmaal van burgers al
schermt en hen inderdaat
buiten het gewone houdt. O]
die momenten stond Julian
wel heel ver af van de gewon
vrouw die zij beweerd heeft t
willen zijn"
Grondwet
Naast de rode loper ging zij ook
zoals het boek zegt, toen zi,
tijdens het staatsbezoek aar
Amerika in 1952 haar paci
fisme tegen de zin van het ka
binet in wilde uitdragen. „Zij
stapte vér naast de rode loper
van Nederlands monarchie,
ditmaal niet die van het pro
tocol, maar die van de
Grondwet".
„Juliana, vorstin naast de rode
loper", ligt vanaf zaterdag in
de boekhandels en is een uit
gave van de Boekerij in Am
sterdam.
LEIDEN - Voor het team van de
Morspoort blijft alles naar wens
verlopen in de Leidse biljart
competitie. Ditmaal was UVS 1
met 2-6 het slachtoffer. Omdat de
Heul voor een vierde achtereen
volgende maal met 4—4 remiseer
de kon de Morspoort de voor
sprong naar vier punten uitbou
wen. Niet gering gezien het feit
dat het leidende viertal ook nog
een wedstrijd extra tegoed heeft.
Het Wapen van Voorschoten 1
won met 6-2 van TOP 2 en nestel
de zich daardoor met één punt
achterstand op De Heul steviger
op de derde plaats. De stand in de
eerste klasse ziet er na elf rondes
als volgt uit: 1 Morspoort 10-54; 2
De Heul 11-50; 3 Wapen van
Voors 11-49; 4 TOP 1 11-46; 5
Vriendschap 11-44; 6 Between
10-42; 7 Carambole 10-40; 8 TOP
2 11-40; 9 Landzicht 1 11-39; 10
UVS 10-30. De uitslagen: Vriend
schap 1-Landzicht 1 4-4; Caram
bole 1-De Heul 1 4-4; Wapen van
V. 1-TOP 2 6-2; UVS 1-Morspoort
1 2-6; TOP 1-Between 1 4-4.
TOP 3 zorgde in de tweede klasse
vooreen surprise door TOG 1 met
6-2 te verslaan. Cleyn Duin buitte
deze misstap van de koploper
volledig uit door de Waag 1 met
een 8-0 nederlaag naar huis te
sturen. De Katwijkers stevenden
TOG hierdoor met één punt ver
schil voorbij: 60 om 59 punten.
Landzicht 2 bleef de V riendschap
2 met 7-1 de baas en ligt nu met
een totaal van 57 dreigend op de
loer. De uitslagen: Landzicht 2-
Vriendschap 2 7-1; DOB 1-Ca-
rambole 2 2-6; Between 2-'t Zuid
1 8-0; Cleijn Duin 1-De Waag 1
8-0; TOP 3-TOG 1 6-2.
Derdeklasser DOS 1 bouwt de
voorsprong op de concurrentie
gestaag uit. OOk TOG 2 vormde
geen probleem: 2-6. Spijkerbak
en Stompwijk 1 kwamen beiden
niet verder dan een gelijkspel, en
zagen de lijstaanvoerder de oor
sprong dan ook verder uitbou
wen. DOS heeft nu een totaalsco
re van 58 uit 11, Spijkerbak staat
op 50 punten, en Stompwijk volgt
met een totaal van 46. UVS 2 kon
zich dankzij een 6-2 winst naast
Stompwijk op 46 punten neste
len. De uitslagen: Morskwartier
1-UVS 2 2-6; t Zuid 2-Spijker-
bak 1 4-4; TOG 2-DOS 1 2-6; Ca
rambole 3-Landzicht 3 4-4; De
Waag 2-Stompwijk 4-4. Vierde
klasse: Witte hen 1-Morspoort 2
2-6; Wachtje 1-Morskwartier 2
2-6; Landzicht 4-Carambole 4
4-4; DOS 2-Cleyn Duin 2 2-6;
Wapen van V.2 -DOB 2 4-4.
LEIDEN - Hij is er voor in
de wieg gelegd, zegt-ie
zelf. Hoewel voetballen z'n
aanvankelijke keus was.
werd het pijlsnel duidelijk
dat de ,rugbysport Wil
Rijsdam op het lijf was ge
schreven. In dat spel kon
de 32-jarige Leidenaai
immers de ruim voorradi
ge energie uit het nogal ge
spierde lichaam persen.
Zijn devies: "Ik krijg lie
ver twee klappen op m'n
snuit, dan dat m'n knieën
kapot worden getrapt".
In tegenstelling met het voetbal,
waar de scheidsrechters de met
veel inzet gepaard gaande ver
richtingen maar matig konden
waarderen, werden bij DIOK de
bewegingen van Rijsdam smul
lend gadegeslagen. Nauwelijks
een jaar, nadat hij het eivormige
leder voor de eerste maal had ge
toucheerd, mocht de stratenma
ker het oranjeshirt al om de
schouders trekken. Na 9 jaar lang
de Nederlandse leeuw op de
borst te hebben meegetorst, de
poneerde Rijsdam vorige week
het kledingstuk voorgoed in de
kast.
Met pijn in het hart overi
gens, want dolgraag had hij zich
nog één jaar voor de nationale '15'
willen inspannen, om daarna z'n
plek af te staan aan de talentvolle
jeugd. Door een conflict met één
van de twee bondscoaches, Ri
chard Majoor, is het door Rijs
dam uitgestippelde toekomst
beeld verstoord. De oorzaken
somt hij moeiteloos op.
"De ellende is begonnen tijdens de
interland tegen Japan. Zonder
vooroverleg hadden Majoor en
Frankfort (de hoofdtrainer) mij
als reserve aangewezen. Ik had
met dié beslissing helemaal geen
moeite, want tenslotte ben ik al 32
en moet de jeugd ook een kans
krijgen. Toevallig stond er een
kei van jongen klaar: Hennie
Vermeulen van Hilversum. Wat
mij irriteerde was de manier
waarop het gebeurde. De opstel
ling werd vlak voor die wedstrijd
van een briefje opgelezen. Wan
neer je toch 9 jaar in het Neder
lands team speelt, mag je toch
verwachten datje van zo'n beslis
sing eerder op de hoogte wordt
gesteld. Er werd vlak voor het
begin in de kleedkamers nog ru
zie gemaakt over het geval. Ver
meulen vond dat ik beter kon
spelen omdat ik veel meer erva
ring had. Frankfort en Majoor
wilden daar helemaal niets van
weten en hielden mij langs de
kant. Na afloop ben ik naar Ma
joor toegegaan en gevraagd hoe
het nu verder met mij aanmoest.
Nou, die conversatie verliep be
paald niet prettig. Op een gege
ven moment werd ik zelfs bele
digd en toen was voor mij de kous
af. Ik zei: bekijken jullie het maar.
Er knakte iets van binnen. Ik heb
Majoor gezegd, dat Oranje verder
taboe voor mij was. Ik laat me
toch niet als een kind behande
len".
"Toch ontving ik voor de interland
tegen West-Duitsland een uitno
diging. Omdat ik destijds had be
dankt, verscheen ik niet op de
centrale training. Majoor vroeg
toen via de telefoon opheldering
van zaken. Hij verweet mij on
sportief gedrag, dat ik niet zo
moest zeiken en dat hij wel drie
betere spelers achter de hand
had.
Moet je nagaan, Majoor is
een jongen waarmee ik nog in
Oranje heb gespeeld, over hem
kan ik ook nog wel het een en
ander vertellen. Vorig jaar was ik
nog de gevierde man onder Den
nis Power (de toenmalige bonds
coach), nu wordt ik als een stuk
vuil weggegooid. Het ergste van
alles vind ik, dat de twee trainers
niet alles rechtstreeks in m'n ge
zicht hebben gezegd. Volgens
hen zou ik niet op de training zijn
verschenen, omdat ik als reserve
was aangewezen. Ze weten na
tuurlijk wel beter, zo ligt de zaak
helemaal niet. Reservezitten vind
ik helemaal niet erg maar ze heb
ben mij behandeld als een klein
kind na die wedstrijd tegen Ja
pan".
Scheppen geld
"Daar heb ik dan al die jaren
scheppen geld voor meegeno
men, want de rugbybond komt
de spelers nauwelijks tegemoet
in de onkosten. Ik heb voor 52
interlands de somma van twaalf
gulden en vijftig cent gedecla
reerd, de rest heb ik de bond ge
schonken voor de jeugd. M'n ge
zin heeft er in die tijd duidelijk
onder geleden, want ik was altijd
weg. Ik heb na die beledigingen
van Majoor m'n schoenen
schoongemaakt en besloten me
maar met DIOK te gaan bezig
houden. Van mijn kant is er geen
compromis te verwachten. Ik wil
heus wel met de bondscoaches
rond de tafel gaan zitten, maar
dan niet op mijn initiatief. Ze
hoeven heus niet op hun knieën
terug te kruipen, maar als ze niet
komen, blijf ik bij m'n besluit".
Allerbeste
"Ik wens Oranje het allerbeste, dat
meen ik uit de grond van m'n
hart. Ik had na het vertrek van
Dennis Power (de Engelsman
vervult nu een p.r.-functie bin
nen de bond) gehoopt op een fris
se wind, maar die is nooit gaan
waaien. Frankfort en Majoor z
op dezelfde voet doorgega.
hebben er alleen een paar and<
jongens bijgehaald. Toch ben!
ervan overtuigd dat Nederla|
ooit naar het niveau van de t(
landen Frankrijk, Engeland
Wales zal toegroeien. Treetje v<j
treetje weliswaar, maar het gi
gebeuren. Momenteel zou Oraij
in de Engelse tweede divij
kunnen meedraaien. Nederlai
heeft talent zat, alleen ontbree
de mentaliteit. Neem nou c
Duitsers vorige week zondi
Zodra die lui dat witte shirt ad
trekken, worden het andere md
sen. Dan kunnen ze het gebq
aan kwaliteit moeiteloos v
bloemen. De jeugd krijgt nu v«
meer aandacht dan vroeger. E
goede zaak, zoals ook het opz
ten van een B-team positief is.
zo'n ploeg kunnen de talentvo1
jongeren onder leiding van rou
niers aan het grote werk ruike
Dennis Power heeft me destiji
gevraagd om voor die B-ploeg'
gaan spelen. Ik wilde na dit si
zoen graag nog een jaartje in d!
team meedoen. Dat conflict heé
mijn echter gedachten veral
derd. Het is mooi geweest zo.
heb een schitterende tijd me
gemaakt en kan zeggen dat ik e<
mooie sportcarrière achter de m
heb. Dat kunnen Frankfort
Majoor mij niet meer afnemen"-
ROB ONDERWATE
LEIDEN - Bondscoach Ri
chard Majoor heeft weinig
begrip voor de argumenten
van Wil Rijsdam. "In augus
tus hebben we de selectie bij
eengeroepen", vertelt de Hil
versummer. "Omdat Frank
fort en ik helemaal opnieuw
wilden beginnen, hebben we
iedereen gezegd dat niemand
zeker van een plaats zou zijn.
Dat is toch duidelijke taal. Na
de wedstrijd tegen Japan
kwam Rijsdam naar me toe.
We hadden tamelijk verras
send gewonnen waardoor er
na afloop een feeststemming
was. Hij wilde per se weten
hoe het met hem verder
moest. Ik zei hem dat ik niet
in de stemming was voor eem
gesprek. Begrijpelijk toch na
zo'n zege. Rijsdam bleef ech
ter doordrammen en toen zijn
er onaardige dingen gezegd.
Rijsdam werd niettemin voor
de wedstrijd tegen West-
Duitsland uitgenodigd maar
bleef weg op de centrale trai
ning. Toen heb ik 'm opge
beld en gezegd dat ik het een
onsportieve daad vond om
weg te blijven. Kinderachtig
ja, want we zijn toch niet met
een kleuterschool bezig. Maar
ik hoop dat het geschil wordt
bijgelegd. Ik denk dat ikzelf
het initiatief voor een gesprek
zal moeten nemen. Van Wil
hoefik niets te verwachten
