kruisraket valt
volgend jaar
Tijd heelt alle Italiaanse schandalen
Saturnus vol raadsels
|gn2ZEZIZ2ZEH0
Kissinger
ontmoet
Roelof
Botha
Minister De Geus
W
Britten hebben voorkeur
voor Foot boven Thatcher
Socialisten
bezorgd
over
toekomst
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1980
FACiINA 9
Deze foto van de buitenste ring van Saturnus toont aan dat er twee
ringen door elkaar lopenDat betekent dat er ongekende zwaartekrachten
in werking zijn.
PASADENA (DPA/UPI) - De Ame
rikaanse ruimtesonde Voyager-
1 heeft gisteren nog eenmaal te
ruggekeken naar de planeet Sa
turnus waar het ruimtevaartuig
de nacht tevoren langs was ge
trokken.
De geleerden in het controlecen
trum in Pasadena in Calefornië
hebben daarmee weer nieuwe
gegevens en ook nog meer raad
sels verkregen.
De stroom foto's en gegevens van
metingen leverde vooral gege
vens over de tot dusver niet
vermoede en theoretisch ook
niet te verklaren ringen die zich
blijkbaar op hun tocht rond de
mosterdkleurige reuzenplaneet
als slangen om elkaar heen
strengelen.
De deskundigen waren door dit
verschijnsel zo verrast dat zij de
zakelijke wetenschap
termen lieten voor wat zij
appelijke
zij waren
en spraken van "geheimzinnige"
en "bizarre" en "onvoorstelba
re" verschijnselen. Hier moeten
tot nu toe onbekende krachten
aan het werk zijn.
De internationaal bekende astro
noom en planetenvorser Carl
Sagan, zei dat niet de geldige na
tuurkundige wetten hier onvol
doende zouden zijn, maar dat
het menselijk verstand eenvou
dig niet goed genoeg is om hier
een verklaring voor te vinden".
De geleerden hopen nu dat de
Voyager-2, die volgend jaar au
gustus eveneens langs Saturnus
trekt, veranderingen in de for
matie van de ringen zal laten
Intussen staan de bewerkers van
de ontvangen gegevens voor een
geweldige opgave, een "zware
wiskundige last".
De Voyager-1 heeft 22 uren en 23
minuten lang door de ringen
gevlogen voordat koers gezet
werd naar de grenzen van ons
zonnestelsel. Na de twee pio
niers is dit het derde door de
mens vervaardigde voorwerp
dat in het heelal verdwijnt.
Eerst had het ruimtevaartuig ech
ter gisteren nog een vol pro
gramma af te werken. Daaron
der was vooral het waarnemen
tijdens het voorbijtrekken van
de twee mannen Hyperion en
Japetus, twee van de vijftien
van de planeet.
Toen de Voyager gisteren al an
derhalf miljoen kilometer van
Saturnus verwijderd was wer
den beelden gezonden van de
maan Rhea, de elfde maan. Die is
blijkbaar met een soort ijs be
dekt en toont formaties die erop
zouden kunnen duiden dat de
maan eens veel heter moet zijn
geweest.
Mimas, een maantje van Saturnus, toont
maantje is ongeveer zo groot als Europa.
krater. Het hele
LISSABON (ANP) - Henry
Kissinger, adviseur voor bui
tenlandse politiek in de over
gangsperiode naar het presi
dentschap van Ronald Rea
gan, heeft gisteren bij aan
komst in Lissabon verklaard
dat hij dit weekeinde een
ontmoeting zal hebben met
de Zuidafrikaanse minister
van buitenlandse zaken,
Roelof Botha.
De Amerikaanse oud-minister
van buitenlandse zaken legde
de nadruk op het niet-offl-
ciële aspect van deze ontmoe
ting, die vermoedelijk zondag
in Parijs begint, na Kissingers
driedaags bezoek in Portugal.
Volgens Afrikaanse diploma
tieke bronnen fungeert Por
tugal als bemiddelaar in de
voorlopige contacten tussen
Zuid-Afrika en de Namibi-
sche bevrijdingsorganisatie
Swapo in verband met de on
derhandelingen over onaf
hankelijkheid in Zuidwest
Afrika (Namibië). Swapo-lei-
der Sam Nujoma verklaarde
zich vorig weekeinde in An
gola bereid tot onderhande
lingen met Zuid-Afrika, maar
een gesprek tussen Nujoma
en Botha is volgens Afrikaan
se diplomaten niet te ver
wachten.
Kissingers bezoek aan Portugal
geldt als een privébezoek. De
oud-minister is er voor zaken,
maar ontmoet Portugals
premier Sa Carneiro, presi
dent Eanes, en de socialisti
sche oppositieleider Mario
Soares. Kissinger zelf zei gis
teren nadrukkelijk niet in
Portugal te zijn als vertegen
woordiger van Reagan.
Medewerkers van Reagan heb
ben Kissinger genoemd als de
mogelijke reizende ambassa
deur van de nieuwe regering.
Ook is er speculatie over een
Amerikaans initiatief inzake
Namibië.
Laboor
leider
O VCF op krukken
•Geheimzinnig
complot
KOPENHAGEN/DEN HAAG
(Reuter) - Een bende handelaars
in drugs die hun automatische
wapens in vioolkisten plachten te
vervoeren was van plan de Deen
se koninklijke familie te ver
moorden en een staatsgreep te
plegen. De politie kwam tijdens
het een jaar durend onderzoek
naar een smokkelorganisatie van
hasj achter het complot en de
bende, die zij beschreef als 'fana
tici die de maatschappij omver
wilden werpen'.
Volgens de Deense politie had de
bende plannen beraamd om ko
ningin Margrethe, prins Hendrik
en prominente politici uit de weg
te ruimen en te infiltreren in de
Deensè zakenwereld. Er beston
den echter geen gedetailleerde
plannen. Een woordvoerder van
het ministerie van justitie in Den
Haag sprak in een commentaar
op het bericht uit Denemarken
van 'een opgeklopt indianenver
haal'. Hij zei dat uit contacten
tussen de centrale recherche in
formatiedienstvan het ministerie
en de Deense politie was geble
ken dat er geen sprake van is dat
de Deense politie op het spoor
gekomen zou zijn van een com
plot tegen de Deense koninklijke
familie en vooraanstaande politi
ci. De afgelopen vier weken wa
ren in Denemarken veertien
mensen, allen handelaren in ver
dovende middelen, aangehouden
naar aanleiding van de verhoren
van twee Nederlanders, die in fe
bruari 1979 zijn gearresteerd.
(Van
BRUSSEL - Minister De
Geus (defensie) hoopt dat
eind volgend jaar beslist
kan worden welke atoom-
taken de Nederlandse
strijdkrachten „voor een
langere periode" zullen
vervullen. „Dat zou goed
zijn voor de NAVO alsook
voor de politieke verhou
dingen", zei De Geus na
afloop van de eerste dag
van de tweedaagse bijeen
komst van de Nucleaire
Planning Groep (NPG)
van de NAVO.
Eind volgend jaar moeten regering
en parlement in Den Haag beslis-
sen over de plaatsing van nieuwe
Kruisraketten in Nederland. Tot
produktie van deze wapens, als
mede van Pershingraketten be
sloten de NAVO-landen eind vo
rig jaar als antwoord op de in
stallatie in de Sowjet-Unie van
SS-20-raketten (waarvan er
sindsdien 55 zijn bijgekomen).
België en Nederland schortten
hun besluit inzake de plaatsing
van de kruisraketten op.
Minister De Geus meent dat het be
sluit over plaatsing van de kruis
raketten volgend jaar genomen
zal worden op grond van drie fac
toren: het resultaat van een NA-
VO-studie over de toekomstige
atoomtaken van de NAVO-
strijdkrachten, het resultaat van
het overleg tussen Washington en
Moskou over beperking van de
kernwapens in Europa en het lot
van SALT 2. De Geus: „We gaan
ervan uit dat dit verdrag over be
perking van de strategische
kernbewapening tegen die tijd
geratificeerd zal zijn"
Conclusies
De op Nederlands aandringen on
dernomen NAVO-studie over de
toekomstige atoomtaken heeft
twee eerste conclusies opgele
verd. De Nike (luchtafweerraket
die met een kernkop kan worden
uitgerust) kan in de loop van de
jaren tachtig vervangen worden
door de „Patriot", een Ameri
kaans conventioneel wapen. En
de atoommijnen tegen tanks
(ADM's) kunnen tegen 1990, als
ze verouderd zijn, moeilijk ver
vangen worden door conventio
nele mijnen.
Deze twee atoomtaken worden in
principe ook door Nederlandse
strijdkrachten vervuld. Over drie
andere, zoals nucleaire artillerie
en nucleaire zeemijnen, zijn nog
geen conclusies voorhanden. De
Geus verwacht dat deze studie
eind volgend jaar zal zijn vol
tooid. Dan bestaat ook inzicht in
het verloop van het overleg tus
sen Amerika en de Sowjet-Unie
over beperking van de kernbe
wapening in Europa. Een eerste
inleidend gesprek daarover is vo
rige maand in Genève begon-
De Amerikaanse minister van de
fensie Harold Brown deelde gis
teren mee dat het overleg in Ge
nève „zakelijk en hartelijk" was
verlopen. De Geus: .Als je realis
tisch bent, moetje aannemen dat
eind volgend jaar nog geen dui
delijk vooruitzicht bestaat op be
perking van de kernbewapening
in Europa. Als je dan tot plaatsing
van de Kruisraketten besluit,
toon je de gezamenlijke politieke
wil van de bondgenoten om dit
overleg gunstig te beïnvloeden."
Drie procent
Over de 3-procentsnorm - waarmee
de defensie-uitgaven van de NA
VO-landen reëel moet stijgen -
werd nauwelijks gesproken tij
dens het NPG-overleg waaraan
de defensieministers van alle
NAVO-landen behalve Frankrijk
en IJsland deelnamen. Minister
De Geus had een kort gesprek
met zijn Amerikaanse collega
Brown en „daarin vind ik steun
om de 3 procent als plangegeven
voor 1982 te handhavenVoor
1981 is een verhoging van de de
fensie-uitgaven met 1,5 procent
voorzien.
Minister Browns uiteenzetting over
de nieuwe Amerikaanse strategi
sche doelwitdoctrine lokten
nauwelijks reacties uit van de
andere NAVO-landen. De Ame
rikaanse doctrine gaat nu uit van
een tegenaanval op militaire
doelen in de Sowjet-Unie in
plaats van aanvallen op bevol
kingscentra, zoals tot voor kort
het geval was.
Brown noemde de doctrine een
antwoord op het groeiende ver
mogen van de Sowjet-Unie de
strategische kern wapens, van de
Verenigde Staten bij een aanval
te treffen, alsmede de kennelijke
opvatting van Moskou dat een
beperkte kernoorlog gevoerd en
gewonnen kan worden. Minister
De Geus wees op de bezwaren die
in de Tweede Kamer tegen de
Amerikaanse doctrine zijn aan
gevoerd: de zgn. atoomdrempel
zou verlaagd worden en het
overleg over wapenbeheersing
zou negatief worden beïnvloed.
Michael
Foot, de
nieuwe leider
van de Britse
Labourpartij,
heeft zijn
onafscheidelijke
stok ingeruild
voor twee
krukken
nadat hij zijn
enkel had
gebroken
LONDEN (AFP/UPI) - Een meerderheid van de Britten vindt de
Labourleider Michael Foot een betere premier dan de huidige.
Thatcher.
Blijkens een opiniepeiling van de Engelse krant "Daily Mail" van vandaag
geeft 49 procent de voorkeur aan Foot en kiest 40 procent voor de
huidige premier.
Indien het Britse volk kon kiezen tussen mevrouw Thatcher en de tweede
- man van Labour, Dennis Healey, zou 54 procent de voorkeur geven aan
Healey en 35 aan Thatcher.
De voormalige Britse minister van financiën Denis Healey. is gisteren
gekozen tot plaatsvervangend leider van de Labourpartij. Hij was de
enige kandidaat.
Healey, die de rechtervleugel van de partij vertegenwoordigt en die eerst
kandidaat was voor het leiderschap, werd maandag verslagen door zijn
rivaal Michael Foot. Tot chief-whip, coördinator, van de parlements-
fractie is gekozen Michael Cocks, voormalig parlementair secretaris van
financiën.
MADRID (ANP) - Op enkele hon
derden meters van het congres
paleis waar de Europese veilig-
heidsconferentie zich moeizaam
voortsleept, is gisteren het 15de
congres van de socialistische in
ternationale geopend met redes
van de Spaanse socialistenleider
Felipe Gonzalez en de voorzitter
van de internationale, Willy
Brandt.
Beiden schetsten een somber beeld
van de situatie in de wereld op dit
moment. Aan het congres nemen
socialistische, sociaal-democra
tische en arbeiderspartijen deel
uit de hele wereld, waaronder de
Nederlandse PvdA.
De wapenwedloop en de armoede
en de ellende van de Derde We
reld vormden de thema's van de
rede van Brandt. Volgens hem zal
het verband tussen de ontwape
ning en ontwikkeling een kardi
naal punt worden in de interna
tionale politiek.
Voor wat de ontwapening betreft. is
het in de eerste plaats aan de Ver
enigde Staten en de Sowjet-Unie
om die in gang te zetten. Zij zul
len tot onderhandelingen moeten
komen en passende overeen
komsten moeten afsluiten, want
een wapenrace maakt de wereld
niet veiliger, alleen armer. Wa-
penbepcrking is nodig om de
gelden die dan vry komen te ge
bruiken voor de ontwikkeling
van de Derde Wereld, aldus
Brandt.
Hij haakte ook in op de dinsdag ge
opende veiligheidsconfcrentie,
die tot doel heeft de naleving te
toetsen van de akkoorden van
Helsinki over veiligheid en sa
menwerking in Europa. De
Westduitse socialistenleider
noemde die akkoorden een
..mijlpaal in de na-oorlogse ge
schiedenis van Europa", ook al
hebben zij tot veel teleurstelling
geleid.
De totale balans is „nog niet zo
slecht". Helsinki blijft een voor
beeld voor hoe men in de wereld
tot vrede en samenwerking kan
komen, zei Brandt, die eraan toe
voegde dat de gevaren voor de
wereldvrede nu groter zyn dan
een jaar geleden.
Het 15de congres van de socialisti
sche internationale vindt plaats
onder het motto „vrede, veilig
heid en solidariteit".
Hein ten Kortenaar)
Het olieschandaal dat vorige
maand in Italië losbarstte, is wel
een van de sappigste in de aan
schandalen zo rijke geschiedenis
van dit land. Het was van het be
gin af een uiterst ingewikkelde
geschiedenis, maar hoe meer er
over wordt gepubliceerd, des te
onduidelijker begint alles te
worden.
De ene onthulling komt na de ande
re, steeds nieuwe namen duiken
op, er is geen dossier zo geheim,
of de een of andere krant weet het
wel af te drukken. De eenvoudige
krantenlezer begint het langza
merhand te duizelen. Hij weet
niet meer te onderscheiden tus
sen feiten, verzinsels, roddel of
regelrechte laster.
Om de zaken op een rijtje te zetten:
ADVERTENTIE
le internationale OUDE KUNST- EN ANTIEKBEURS
'OUDT-'S GRAVENHAEGH E'
Nederlands Congresgebouw, Den Haag.
Met SS nederlandse, belgische, franse, italiaanse en
engelse antiquairs. Za. IS t/m 23 nov.
Dag. 12.00 - 22.00 uur iZaKjCVJ
Zond.1.00 -18.00 uur
er is geen twijfel aan. dat er tus
sen de jaren 1972-1978 op reus
achtige schaal is gezwendeld met
olie- en benzinetransporten. De
belastingdienst is voor miljarden
opgelicht (voor 2000 miljard lire,
ofwel 5 miljard gulden, volgens
de kranten, en „slechts" voor 450
miljard lire, ruimt een miljard
gulden, volgens de minister van
financiën Reviglio, in zijn rapport
aan het parlement).
De zwendel was gebaseerd op het
verschil in accijnzen tussen olie
voor de industrie en voor trans
port of verwarming en werd mo
gelijk gemaakt door uitgebreid
gebruik van valse vervoersbewij
zen. Het was van het begin af dui
delijk, dat de ogenschijnlijk klei
ne, maar toch schatrijke, olie-im
porteurs en vervoerders hun
winstgevende bedrijf slechts
hadden kunnen voortzetten met
medeweten en medeplichtigheid
van de „guardie di finanza", de
gemilitariseerde belastingpolitie,
die de taak heeft belastingont
duiking juist onmogelijk te ma
ken.
Het schandaal barstte los toen ge
neraal Raffaele Giudice, hun
commandant in de jaren van de
fraude, werd gearresteerd, samen
met een aantal van de daders
(voor zover die niet op tijd naar
het buitenland waren uitgewe
ken). Toen pas bleek dat de zaak
al twee jaar in onderzoek
maar tot dan toe met succes
heim was gehouden.
Toppolitici
beschuldigd
Er werd gesproken van hoge poli
tieke bescherming, en in een ver
hit parlementair debat beschul
digde de neofascistische senator
Giorgio Pisano de minister van
nijverheid, Antonio Bisaglia, er
van de hoofdpersoon te zijn ge
weest in het jarenlange oliecom
plot. Ook uitte hij zware beschul
digen aan het adres van Aldo Mo-
ro. de christen-democratische
partijvoorzitter, die in 1978 door
de "Rode Brigades" werd ver
moord.
Moro zou volgens hem van zijn ja
renlange positie aan de top van de
christen-democratische partij en
van de regering misbruik hebben
gemaakt om zich onrechtmatig te
verrijken. Zijn secretaris en rech
terhand Sereno Freato zou tot
over zijn oren zijn verwikkeld in
het olieschandaal. De aanklach
ten wegens smaad vlogen Pisauo
om de oren, maar intussen had hij
wel een gigantische politieke rel
op gang gebracht, waarvan het
einde nog niet in zicht is.
Nu de doofpot wagenwijd open is
gevlogen, neemt men zyn
toevlucht tot een andere methode
die in het verleden zijn nut heeft
bewezen om schandalen te laten
verzanden: nu komen er plotse
ling zoveel en zulke opzienba
rende berichten in omloop, dat de
bomen het bos volslagen on
zichtbaar maken. De laatste ont
wikkeling is dat nu ook de bin
nenlandse veiligheidsdienst er
van wordt beschuldigd al jaren
van de zaak op de hoogte te /ijn
geweest, maar er geen mond over
te hebben open gedaan tegenover
de justitie.
Moord
Wel zouden zij hun rapporten heb
ben laten uitlekken naar een poli
tieke schandaaljournalist. Mino
Pecorelh. die er inderdaad een
aantal artikelen ov^r publiceerde
onder de titel „petroleum en
handboeien". De dag voor hij bij
een Romeinse rechter was ge
daagd om te vertellen waar hij
zijn gegevens vandaan had. werd
hö voor zijn kantoor vermoord.
Die oude moordzaak is na ander
half jaar nu ook plotseling weer
opgerakeld door de Romeinse
magistratuur, die erom bekend
staat dat zy alle politieke schan
dalen tot nu toe met succes heeft
weten te talen verzanden.
Allang buiten dienst zijnde gehei
me agenten (als generaal Malctti
en kapitein La Bruna, die al eer
der betrokken waren bij de duis
tere affaire van de fascistische
bomaanslag van 1969 in Milaan)
worden beschuldigd van het
doorgeven van de olierapporten
aan Pecorelh en van nalatigheid
bij de aangifte van de daarin ver
vatte strafbare feiten.
Om de zaak nog wat ingewikkelder
te maken, gaat het hier boven
dien nog over merkwaardige re
laties tussen de geheime dienst,
de belastingpolitie van generaal
Giudice en buitenlandse olielc-
veranciers: er wordt gesproken
over clandestiene olieleveranlies
clandestiene wapenverschepin
gen vanuit Italië en voor de straf
feloosheid van Palestijnse terro
risten die in Italië hadden geope
reerd (de daders van het bloed-
bad op de Romeinse luchthaven
Fmmicino en van een mislukte
raketaanslag op een Israëlisch
vliegtuig zouden door de Ilali-
naanse geheime dienst het land
zijn uitgesmokkeld, in Italië
hebben ze in elk geval nooit te
recht gestaan). Al deze duistere
zaken hebben de laatste dagen in
de Italiaanse pers het hele olie
schandaal van de voorpagina s
verdrongen. En dat, zo 'menen
Heelmeester tijd
Wie herinnert zich nog dat in 1874
de president-directeur van Esso-
Italie. Vincen/o Cazzamga. een
tijdje in de gevangenis zat omdat
hij ervan werd verdacht de vier
regeringspartijen van ..centrum
links" steekgelden te hebben be
taald in ruil voor belastingvoor
delen voor zijn eigen en alle in
Italië opererende oliemaat
schappijen? Debetrokken minis
ters werden pas onlangs door het
parlement vrijgesproken, en Caz-
zaniga woont allang weer in zijn
luxueuze villa aan de door mo
numentenzorg beschermde Via
Appia.
tonder
S (XT
rechtigheid dient te geschieden,
weet nog dat hy by die gelegen
heid .•.•t.drong op afsluiting van
de affaire, omdat de politieke
prys die zyn party had betaald al
hoog genoeg was geweest' De
tyd heelt in Italië niet alleen de
meeste wonden, maar ...,k en
