Hoe malafide
veilinghuizen
blijven boeien
Arme landen
krijgen
Afrikaanse
OPEC - olie
Zestien doden bij
aanslagen Beiroet
De „exclusieve praktijken
van zakenman Jan Walstijn
of
Cao voor
textiel
Kenia tegenstander
economische sancties
tegen Zuid-Afrika
DINSDAG 11 NOVEMBER 1980
VARIA
PAGINA 11
DEN HAAG (GPD) -
Kunst en bedrog gaan
al eeuwen hand in
hand. En het publiek,
uit op interessante
koopjes, wil nog steeds
bedrogen worden. Met
deze wetenschap blij
ven de malafide veilin
gen in kunst en antiek
floreren. Een vooraan
staande Haagse kunst
kenner, die uit angst
voor repercussies zijn
naam niet gepubliceerd
wil zién, spreekt duide
lijke taal. Hij verklaart
de mensen die op dit
soort veilingen in het
bezit denken te komen
van een uniek kunst
werk voor gek. „Meer
dan 70 procent van wat
wordt aangeboden is
gewoon rotzooi. De
kans dat je werkelijk
iets bijzonders „ont
dekt" is één op de mil
joen"
Waartoe dubieuze veilinghou
ders - in de meeste gevallen
niet aangesloten bij de vakor
ganisatie - in staat zijn, kwam
weer eens tot uiting bij de zo
genaamde exclusieve veiling
van de Villa Betty-„inboedel"
begin deze maand in Amster
dam. Grote meesters, niet
zelden nog nat, moesten voor
authentiek doorgaan, signe
ringen waren vervalst, be
schrijvingen in gestencilde
catalogi bleken onvolledig en
onjuist en van een echte in
boedel was geen sprake, v/ant
die was al eerder bij een gere
nommeerd veilingbedrijf on
der de hamer gegaan. Kort
om, de firma „List en Bedrog"
had andermaal toegeslagen
op een wijze die zo kenmer
kend is voor deze onbe
trouwbare kunst- en antiek
branche.
De eerder genoemde kunst-
kennen „Het publiek gaat
liever naar een onbekend vei
lingbedrijf dan naar een ver
trouwd adres. De hele kunst
en antiekhandel loopt over
van amateurisme en crimi
nele randfiguren. Maar juist
de Nederlander wil graag
voor een dubbeltje op de eer
ste rang zitten. Als hij een
maal in de boot is genomen is
Leiden in last, maar dan is het
allang te laat. Bij de inzenders
en potentiële kopers die op
dit soort veilingen hun slag
willen slaan is vaak volledige
onwetendheid troef'.
Een man die nu al jarenlang
profiteert van een gebrek aan
kennis bij de consument is de
46-jarige Hagenaar Johannes
Otto Walstijn, die bij de Villa
Betty-veiling door de mand
viel. Voorlopig lijkt die Am
sterdamse affaire het laatste
hoofdstuk van zijn bedenke
lijke loopbaan, die in het be
gin van de jaren zeventig be
gon. Ook toen al hield Jan
Walstijn „hoogst exclusieve"
kunst- en antiekveilingen,
onder meer op het voorname
kasteel Middachten. En ook
toen al prikten kunstexperts
de aanlokkelijke aanbiedin
gen van de Hagenaar door.
„Het enige exclusieve is Mid
dachten zelf', concludeerden
Wie is Walstijn eigenlijk? „Een
handige jongen", zegt zijn
omgeving. „Een man die de
wet van buiten kent en door
de mazen weet te glippen. Hij
is moeilijk te pakken", oor
deelt de politie. Kenmerkend
in ieder geval is zijn terug
vechten na iedere aanval op
zijn manier van zaken doen,
Nog na het debacle rond Villa
Betty pareerde hij de aantij
gingen met: „De pers heeft de
verkoping kapot geschreven.
Ik zal de schuldigen aanspra
kelijk stellen voor de geleden
schade".
Het ziet er vooralsnog naar uit
dat Walstijn eerder schade
heeft toegebracht dan gele
den. Dat blijkt inmiddels uit
het feit dat tenminste tien ge
dupeerden de Haagse politie
in de arm hebben genomen in
een poging hun eigendom
men van Walstijn terug te
krijgen. Zij hadden kunst- en
antiekvoorwerpen afgegeven
voor een veiling die eind sep
tember zou worden gehouden
in Den Haag, in het pand van
het voormalige goed bekend
staande veilinghuis Van
Marle en Bignell. Een grote
huurschuld (een kleine ton)
aan de eigenaresse van het
pand was er de oorzaak van
dat er beslag werd gelegd op
de goederen. Vast staat dat
een deel van deze stukken
werd ingebracht voor de Villa
Betty-veiling. Waar de goede
ren uit Den Haag en Amster
dam gebeleven zijn is niet be
kend.
Hoe kan iemand zich zo lang
bezig houden met dit soort
openbare verkopingen waar
bij de cliënt bij miskoop in het
algemeen geen enkel recht
van spreken heeft en garan
tiebepalingen, zoals Walstijn
ze hanteert, weinig om het lijf
hebben. Ingewijden in deze
wereld, waar nieuw net zo
gemakkelijk voor oud kan
worden verkocht, menen dat
Jan Walstijn heeft kunnen
profiteren van de kunst- en
antiekrage met de daarmee
gepaard gaande voortdurend
stijgende prijzen.
Tien jaar geleden begon hij zijn
opmars in het antiekcircus.
Vanaf het begin is zijn spe
cialiteit geweest het houden
van veilingen in meer dan
luxueuze optrekjes. Kastelen
en adelijke landhuizen heb
ben zijn voorkeur. Daarmee
wordt meer dan eens de sug
gestie gewekt dat het te veilen
antiek deel uitmaakt van de
inboedel van het betreffende
kapitaal pand, terwijl dat
geenszins het geval is.
Voor de eerste maal kwam een
veiling van Jan Walstijn, toen
nog samenwerkend met zijn
broer Rinus, in het nieuws
toen in het voorjaar van 1971
het rijksbureau voor kunst
historische documentatie
weigerde nog langer door
Walstijn te veilen schilderijen
op echtheid te controleren.
Het aantal vervalsingen dat
werd aangetroffen werd het
rijksbureau te veel. Directeur
Nieuwstraten van het bureau
zei destijds: „Het veilingwe
zen ontaardt in windhan
del".
Politiek Den Haag greep deze
zaak aan om de minister van
justitie te vragen het toezicht
op het houden van kunst- en
antiekveilingen te verscher
pen. Er moesten hogere vak
bekwaamheidseisen voor
veilinghouders komen, bij
veilingen in woningen zou
den alleen goederen uit het
bewuste pand onder de ha
mer mogen, veilinghouders
mochten geen eigen voor
werpen inbrengen en het
moest hen verboden worden
op door hen te veilen goede-
De ingang van het pand Lange Voorhout 58, waar tot eind 1977
het veilinghuis Van Marle en Bignell in was gevestigd.
ren te bieden. De bewinds
man (toen nog justitie-minis-
ter Van Agt) zegde een onder
zoek toe, maar over resultaten
is sindsdien weinig verno-
Nadat de buitenwacht een aan
taljaren niets vernam over de
activiteiten van Jan Walstijn,
dook zijn naam in januari van
dit jaar weer op toen hij een
aantal openbare verkopingen
aankondigde in het pand aan
het Lange Voorhout 58, waar
tot eind 1977 het vermaarde
veilingbedrijf Van Marle en
Bignell zetelde. In dat jaar
verkocht J. C. Bignell pand èn
veilingbedrijf voor de somma
van twee miljoen aan de
voormalige Haagse advocaat
D. A. I. J. van den Oever (Mo-
darco Beheer BV), die direct
daarna het veilinggedeelte
doorverkocht aan een zekere
H. B. A. Diederiks, die op zijn
beurt begin van dit jaar de
zaak overdeed aan Hirsch-
berg Trading BV.
Deze BV, in 1955 opgericht,
werd in 1975 door eerderge
noemde Van den Oever over
genomen en als kunstgalerij
en veilingzaal voortgezet met
Jan Walstijn als bedrijfleider
en procuratiehouder. Sinds
dien is de naam van Walstein
aan Hirschberg Trading BV
verbonden gebleven. Een
saillant detail: een filiaal van
deze BV was ooit „Galerie des
Arts", de naam waaronder de
Villa Betty-goederen zouden
worden geveild.
Op 21 augustus van dit jaar
werd het faillissement over de
BV van Walstijn uitgespro
ken wegens de eerder ge
noemde huurschuld. On
danks dit faillissement ging
Walstijn rustig door met vei
len tot het moment dat er be
slag werd gelegd op de vei
linggoederen, waaronder die
van de gedupeerden, die met
hulp van de politie hun spul
len terug hopen te krijgen.
Ondanks dit beslag nam hij
een aantal interessante stuk
ken van Den Haag mee naar
de verkoping in Villa Betty,
die te elfder ure kon worden
tegengehouden.
Al deze verwikkelingen hebben
de goede naam van Van Marle
en Bignell - een veilinghuis
dat tot 1977 samen met So-
thebv Mak van Waav, Chris
tie's en nog enkele kleinere
huizen beschouwd werd als
zeer betrouwbaar - in korte
tijd in diskrediet gebracht.
Hoewel de nu 63-jarige Big
nell de snelle ondergang van
zijn eens zo florissante firma
met lede ogen heeft gadege
slagen, heeft hij natuurlijk
wèl geweten aan wie hij drie
jaar geleden zijn bezittingen
verkocht.
Want hij wist wel degelijk dat
hij zaken deed met Van den
Oever, die in het begin van de
jaren zeventig betrokken was
bij de geruchtmakende on-
roerend-goedtransacties rond
de modemagazijnen van Ger-
zon (2500 man op straat) en
het voormalige diplomaten-
hotel De Wittebrug (miljoe
nenspeculatie). Het is deze
Van den Oever er altijd om te
doen geweest de bedrijven uit
het gekochte onroerend goed
zo snel mogelijk weg te sane
ren waardoor de panden sterk
in waarde stijgen.
Zijn speculatiedrang is zo groot,
dat hij er niet voor terug
deinsde valsheid in geschrifte
te plegen, waarvoor hij in 1972
werd gearresteerd. Eerder
moest hij zich al als advocaat
laten uitschrijven en verhuis
de naar Frankrijk. De zaken
in Nederland worden echter
gewoon voortgezet via het
kantoor van Modarco Beheer
BV met als adres Plaats 20
Den Haag.
Het eens zo gerenommeerde
veilinghuis Van Marle en
Bignell aan het statige Lange
Voorhout, dat sinds 1915 een
grote naam wist op te bou
wen, waar indrukwekkende
boedels werden geveild, waar
kunstenaars van reputatie
voordrachten hielden en waar
kopers en verkopers van
kunst en antiek elkaar onder
vertrouwde omstandigheden
konden vinden, is in driejaar
tijd vervallen tot een ver
waarloosde zaak, waar de
echte kunstkenner met een
boog omheen loopt.
De op het grote geld azende he
ren hebben hun werk gedaan.
De enige „winst" waar het
grote publiek het mee moet
doen, is wellicht de waar
schuwing dubbel op zijn hoe
de te zijn indien mensen als
Walstijn weer eens „exclusie
ve kunst- en antiekveilingen"
aankondigen.
ALGIERS (Reuter) - De
Afrikaanse leden van de
Organisatie van Olie-Ex
porterende Landen
(OPEC), Algerije, Gabon,
Libië en Nigeria, hebben
besloten vier procent van
hun olieproduktie ofwel
200.000 vaten (van 159 li
ter) per dag te reserveren
voor landen op hun conti-
nenet die als gevolg van de
oorlog tussen Iran en Irak
in moeilijkheden zijn ge
raakt.
Dit heeft de minister van olie van
Gabon, Alexis Mbouy-Boutzit,
bekendgemaakt na afloop van
overleg tussen de vier landen in
Algiers. De Algerijnse minister
van olie, Belkacem Nabi, zei dat
de olie-exporterende landen een
bijzondere plicht hebben om an
dere ontwikkelingslanden te
helpen wanneer die worden be
dreigd door een tekort aan olie,
zoals nu het geval is. Nabi merkte
UTRECHT (ANP) - Werkgevers en
werknemers in de textielindus
trie (35.000 werknemers) hebben
in principe een akkoord bereikt
over een cao in deze bedrijfstak.
De cao loopt van 1-4-80 tot
1-4-82. De achterban van beide
partijen moet nog akkoord gaan.
De overlegpartners hebben dit
gisteren laten weten.
Punten uit de cao zijn:
Dè toeslag van 26 gulden wordt op 1
januari 1981 in de lonen verwerkt
op basis van één procent met een
minimum van 26 gulden.
op 1 januari 1981, 1 juli 1981 en 1
januari 1982 wordt een prijscom
pensatie gegeven volgens het be
staande systeem. Per 1 januari
1981 bedraagt de vloer 233 gulden
per procent prijsstijging.
Per 1 januari 1981 wordt in het ka
der van de honorering van onre
gelmatig werk een toeslag van 60
gulden gegeven aan produktie-
medewerkers en personeel in
vergelijkbare functies, van 23 jaar
en ouder. Voor jeugdigen wordt
dit bedrag verminderd met 7,5
procent per leeftijdsklasse.
Verder wordt de vakantie uitge
breid met een dag tot 23 en wordt
het aantal roostervrije dagen in
de cao-periode verhoogd van 1
respectievelijk 2 voor dagdiens-
werkers en ploegenwerkers tot 2
en 3. De VUT-regeling wordt per
1-1-81 toegangelijk voor 62,5 ja
rigen.
daarbij op dat op het ogenblik
onderhandelingen plaatsvinden
over vernieuwing van leverings
contracten met andere afnemers
en dat sommige daarvan moge
lijk niet worden verlengd. Hieruit
kan worden opgemaakt dat hulp
aan Afrikaanse landen de voor
keur zal krijgen boven leveran
ties aan het Westen wanneer een
keuze noodzakelijk is.
De hoeveelheid van 200.000 vaten
per dag is klein in verhouding tot
het verbruik van ongeveer 25
miljoen vaten per dag van de
Westerse industrielanden. Bin
nen de Afrikaanse verhouding is
200.000 vaten per dag echter een
hoeveelheid van betekenis.
Een land als Ghana bijvoorbeeld
zal volgend jaar naar verwachting
niet meer dan tien miljoen vaten
invoeren. Veel Afrikaanse landen
hebben echter maar kleine voor
raden en bovendien beschikken
zij over weinig mogelijkheden
om de vraag naar olie te beper
ken. Het wegvallen van slechts
enkele tankerladingen uit Irak
heeft om die redenen ongeveer
tien landen in Afrika in ernstige
moeilijkheden gebracht. Algerije
en Venezuela zijn binnen de
OPEC de landen die zich het
meest hebben ingespannen voor
hulpverlening aan ontwikke
lingslanden die problemen on
dervinden bij het verkrijgen en
betalen van olie.
Oestrogeen in
babyvoeding
in Duitsland
gevonden
SAARBRÜCKEN - Ook in de
Westduitse deelstaat Saarland is
Oestrogeen aangetroffen in
kalfsvlees dat in babyvoeding is
verwerkt.
Eerder was dit synthetische hor
moon, dat mogelijk schadelijk is
voor de gezondheid, ook gevon
den in babyvoedsel in Baden-
Württemberg Noordrijn-West-
falen, Hessen en Beieren.
De minister van volksgezondheid
in Saarland, Rosemarie Scheur-
len, adviseert dit babyvoedsel
niet te gebruiken en terug te
brengen aan de leverancier, om
dat risico's voor de gezondheid
niet zijn uitgesloten.
Het gaat om babyvoeding die onder
naam 'Vitello Polio' (kalfskip-
penvlees) op de markt wordt ge
bracht door de Italiaanse firma
'Plasmon'.
NAIROBI (ANP) - Kenia wil niet
dat tegen Zuid-Afrika sancties
worden ingesteld die de econo
mische situatie in dat land zou
den doen verslechteren. Wel
streeft de Keniase minister van
Buitenlandse zaken Robert Ouko
gisteren gezegd in een gesprek
met minister Van der Klaauv die
op officieel bezoek is in Nairobi.
Volgens de woordvoerder van Van
der Klaauw benadrukte men van
Keniase zijde dat de apartheid
moet worden afgeschaft, maar
dat met de middelen daartoe niet
de interne economie van Zuid-
Afrika moet worden verwoest.
In Nairobi vindt men dat Pretoria
zou moeten beseffen dat vrij
heidsstrijders uiteindelijk altijd
zullen overwinnen.
Overigens was het probleem-Zuid-
Afrika niet door Ouko aan de or
de gesteld maar door Van der
Klaauw. Op de verklaring van
Van der Klaauw over het streven
in Nederland om eventueel een
eenzijdige olieboycot tegen
Zuid-Afrika, in te stellen, had
diens Keniase collega niet gerea
geerd, aldus de woordvoerder.
BRUSSEL (AP) - Leiders van de
Europese Gemeenschap hebben
maandag tegenover de Noorse
premier Odvar Nordli verklaard
dat zij de bijzondere relatie met
Noorwegen verder willen ont
wikkelen.
Nordli kreeg een speciale ont
vangst die normaal slechts lei
ders van lidstaten ten deel valt.
Hij werd ontvangen door de
voorzitter van de Europese
commissie de Brit Roy Jenkins
en had een ontmoeting met vijf
andere commissieleden.
PARACHINA - Afghaanse opstandelingen bereiden zich in balling
schap m Pakistan voor op verdere strijd tegen hel Russische leger in hun
land.
Hier wordt een anti-tank wapen gecontroleerd.
Bommen in geparkeerde auto's
(Van onze correspondent Rienko
Wilton)
BEIROET - Zestien mensen
werden gisteren gedood
en een nog onbekend aan
tal zwaargewond bij bom
explosies in het overwe
gend christelijke Oost-
Beiroet. De explosieven
waren verborgen in twee
auto's die ongeveer 400
meter van elkaar gepar
keerd stonden in Ashra-
fieha, de belangrijkste
wijk in Oost-Beiroet.
Ashrafieha staat onder controle van
de falangisten-partij. Libanons
grootse christen-rechtse parami
litaire organisatie. De bommen
gingen twintig minuten na elkaar
af, juist toen de straten vol waren
met mensen en verkeer tenge
volge van het lunchspitsuur.
Het illegale, maar zeer druk beluis
terde radiostation „De stem van
Libanon", dat onder controle
staat van de falangisten-partij,
meldde dat vier personen op slag
werden gedood bij de eerste ex
plosie, en nog eens elf mensen de
dood vonden bij de tweede ex
plosie. Het (staats)radiostation
„Beiroet" gaf vrijwel dezelfde cij
fers: 16 doden en tientallen ge
wonden, van wie er vele in zie
kenhuizen moesten worden op
genomen. Verscheidene zieken
huizen in Oost-Beiroet riepen gis
termiddag mensen op om bloed
te geven.
Alle slachtoffers waren voorbij
gangers, en de aanslagen waren
dan ook duidelijk niet gericht te
gen partijbureaus, waar zich over
het algemeen veel gewapende
militieleden bevinden. Het is niet
geheel duidelijk wie verant
woordelijk moet worden gesteld
voor deze terreurdaden, maar de
meeste waarnemers in de Liba
nese hoofdstad wijzen op de zeer
gespannen relaties de laatste
maanden tussen de dominante
falangisten en de rivaliserende
christen-rechtse militie van oud
president Chamoun.
Dat de Palestijnen en-of moslim
linkse milities er achter zouden
hebben gezeten - zoals in chris
ten-rechtse kringen werd gesug
gereerd-is niet onmogelijk, maar
wel hoogst onwaarschijnlijk De
moslim-linkse milities in West-
Beiroét zitten elkaar zelf de laaf
ste dagen te veel in de haren (12
doden), om maar enigszins in
staat te zijn om welke militaire
operatie dan ook uit te voeren in
gebied dat geheel onder controle
staat van de falangisten.
