'Boekenclub dupeert auteur'
Hoofdstuk Twee:
lichtvoetig stuk
Voorzitter Vereniging van Letterkundigen:
Bjj Haaghuishofi
'Pluisje' spreekt toch wel aan
toegeücht
tfW^Rrögmmmaj
MAANDAG 10 NOVEMBER 1980
PAGINA 5
De Amerikaanse blijspel-auteur Neil Simon is waarschijnlijk, samen met de En
gelsman Alan Ayckbourn, die zich met hetzelfde genre bezig houdt, de meest
succesvolle (en rijkste) schrijver ter wereld. Na een carrière bij radio en televisie
heeft hij zich vanaf het begin van de jaren zestig toegelegd op het schrijven van
musicals en komedies, die veel publiek trokken en waarvan enkele ook zijn
verfilmd.
Sterren als Jane Fonda en Ro
bert Redford (Barefoot in the
Park), Shirley Maclaine
(Sweet Charity) en Richard
Dreyfuss (The Goodbye Girl)
werkten mee aan deze film
versies. Dreyfuss ontving
voor zijn rol zelfs een Oscar,
de veelbegeerde trofee die
jaarlijks door de Amerikaan
se filmindustrie wordt uitge
reikt.
Commercieel vormt Simon
voor de producenten een so
lide investering, maar hoe zit
het met het artistieke niveau
van zijn werk? Net als zijn
Engelse collega Ayckbourn
wordt hij vaak schamper beti
teld als een "formule schrij
ver", die zijn gebrek aan visie
verhult door een spervuur
van spitsvondigheden.
Nu kan Simon inderdaad met
de beste wil van de wereld
niet gerekend worden tot de
maatschappij-kritische en
sociaal bewogen schrijvers,
hoewel hij wel enkele malen
gepoogd heeft wat zwaardere
thema's aan te snijden. Maar
aangezien hij er niet in slaag
de de thematiek goed in de
plots te verwerken, bleef het
een aanhangsel van de bril
jante dialogen.
Publiek en critici reageerden
over het algemeen lauw op
deze "moeilijker" stukken,
men prefereerde Simon's
lichtere kost, en terecht, want
deze schrijver is op zijn best
in ongecompliceerde humor.-
Hij heeft een griezelig exact ge
hoor voor de wijze waarop
praten en zijn stuk
ken zitten dan ook vol verbaal
vuurwerk, met razendsnel
heen en weer flitsende dialo
gen, verdraaiingen en dwaze
zinswendingen Omdat hij
meer geïnteresseerd is in het
lanceren van grappen dan in
het ontwikkelen van karak
ters, missen zijn figuren diep
te en algemene menselijk
heid.
Hierdoor lijken zijn komedies
vaak opgebouwd te zijn uit in
elkaar overvloeiende sket
ches, waarin de personages
elkaar met steeds grotere
spitsvondigheid te lijf gaan.
De conflicten doen gefor
ceerd aan, omdat ze niet
voortkomen uit een botsing
tussen de karakters, maar
voor de schrijver dienen als
alibi om schitterende verbale
hoogstandjes uit te halen.
Toch slaagde Simon er (bijna
ondanks hem) af en toe in on
der de bijtende ^ïumor iets
van kwetsbaarheid ^te sugge-
In het autobiografische Chap
ter Two (dat handelt over de
periode tussen de dood van
zijn eerste vrouw en zijn
tweede huwelijk) laat hij ons
een glimp van zijn persoon
lijke verdriet zien en hoewel
hij niet altijd de neiging kan
onderdrukken zijn hoofdper
soon door een geestigheid te
laten ontsnappen aan een
pijnlijke situatie, krijgen we
toch bij vlagen inzicht in het
verlies dat deze man geleden
heeft.
Zwaar op de hand «is het stuk
echter zeker niet, daar is Si
mon teveel humorist voor.
Het zal grotendeels afhangen
van de vertolking van de
hoofdrol of het de toeschou
wer duidelijk wordt dat de au
teur zich hier niet uitsluitend
als grappenmaker manifes
teert.
Maar ook als dat onduidelijk
blijft, Beer men nog een paar
uur plezier kunnen beleven
aan de verbazende verbale
fantasie van deze schrijver.
Chapter Two (Hoofdstuk
Twee) is op 14 en 15 novem
ber te zien in de Leidse
Schouwburg met in de be
langrijkste rollen Simone
Rooskens en Vandaag Lutz.
HANNY VAN DER HARST
De Schouwburg biedt don
derdag onderdak aan
Bram Vermeulen, (nog)
bekend als de helft van het
ontbonden duo "Neerlands
Hoop". Bram Vermeulen
zet zijn theaterwerk voort
op het terrein dat hij tot
dusver ook steeds heeft be
streken: dat van de mu
ziek. Zijn theatershow "de
toekomst gaat het hele
maal maken" bestaat fei
telijk uit twee delen. Aller
eerst bestaat de show uit
nieuwe Nederlandse pop
muziek en 'citaten' uit het
internationale pop-reper
toire van de afgelopen ja
ren. Vermeulen brengt ook
een verhaal: dat van een
band die uit zes leden be
staat. Alle leden hebben zo
hun specifieke problemen
en meningen, met alle ge
volgen van dien. Mede
werkers zijn behalve Bram
Vermeulen Jan de Hont,
Jacob Klaasse, Erik
Mooijman, Pee Wee en
Frans Hendriks. Olga
Zuiderhoek en Rini Oud
huis geven respectievelijk
de moeder en de dochter uit
het verhagl gestalte.
Drie avonden lang treedt de
bewegingsgroep Bari
Stuyf op in het LAK-thea
ter: donderdag (21 uur),
vrijdag (2030 uur) en za
terdag (2030 uur). De
voorstelling, getiteld
"Grey" is een combinatie
van bewegingstheater met
beeldende kunst.
Voor de wat oudere kinderen
(vanaf tien jaar) komt er
zondag een poppentheater
naar het LAK. Centraal
staat het land IJsland met
z'n bergen, sneeuw, ijs en
bovenal de hete bronnen.
De sage vertelt over een
kleine prins die door zijn
ouders wordt gekoesterd
tot hij groot is geworden.
Helaas, de prins heeft alle
mogelijke slechte eigen
schappen in zich. Lang
zamerhand komt hij echter
tot inzicht.
'Hoofdstuk Twee", die vrijdag en zaterdag in de Leidse Schouwburg
AMSTERDAM (ANP) - De huidige boekenclubs varen on
der valse vlag en daarvan zijn schrijvers in eerste instantie
de dupe. Dit zei voorzitter Dick Houwaart van de Vereni
ging van Letterkundigen, zaterdag in Amsterdam op een
feestelijke bijeenkomst ter gelegenheid van het 75-jarig
bestaan van deze schrijversbond.
(ADVERTENTIE)
AMSTERDAM - Het balletecht-
paar Alexandra Radius en Han
Ebbelaar poseerde zaterdag in de
Amsterdamse Stadsschouwburg
twee portretten die door het
Spaanse schildersduo Arranz Bra-
vo-Bartalozzi zijn vervaardigd. De
doeken werden gemaakt in ver
band met het 20-jarig dansjubi-
leum van het paar
Uitgevers moeten aan deze boe
kenclubs, die bijna een kwart van
de boekenmarkt in handen heb
ben, leveren tegen een korting van
ongeveer 73 procent en auteurs
moeten genoegen nemen met een
zeer klein honorarium, aldus
Houwaart.
Het heeft er de schijn van dat de
lezer daarmee gediend is want hij
kan toch maar goedkoop boeken
kopen. Maar wie wel eens een
boekenclub is binnengestapt
weet dat het hele boekenclubge-
beuren berust op een vorm van
gezichtsbedrog. Zo'n uitstalkast
van boeken ziet hij eerder als een
grote verleider om iets te kopen
wat men niet wil, dan dat hij die
clubs beschouwt als een bijdrage
tot verspreiding van een cultuur
goed zoals een goed boek.
De commerciële boekenclubs teren
op de geur van idealisme, die de
vooroorlogse boekenclubs had
den, toen zij werkelijk in dienst
stonden van een maatschappelijk
ideaal: het goede boek onder be
reik brengen van arbeiders, die
de drempel van de boekenwinkel
nog niet durfden overschrijden,
betoogde de voorzitter van de
WL. In de gehele keten van boe-
kenproduktie is de schrijver in
financieel, en economisch op
zicht de zwakke schakel. Waar
het er om gaat het belangrijke li
teraire boek van de ondergang te
redden, behoren auteur en uitge
ver niet tegenover elkaar te staan
maar naast elkaar. Daarmee wil
de Houwaart overigens niet ont
kennen dat er tegenstellingen be
staan tussen deze twee.
De WL-voorzitter constateerde
dat er in de houding van de over
heid tegenover de schrijver ge
lukkig verandering is gekomen.
Een deel van de overheid, hij
noemde het ministerie van CRM,
erkent thans een taak te hebben.
Bij het ministerie van sociale za
ken is men evenwel nog lang zo
ver niet. Daar wordt het beroep
van schrijver beschouwd als "een
opwekkend bijverschijnsel'.
De resultaten van een aantal onder
zoeken hebben laten zien dat de
situatie rondom het boek en de
sociale positie van de schrijver en
vertaler zorgwekkend is. Dit
stelde minister Gardeniers van
CRM vast in haar toespraak tot de
jubilerende vakbond.
Zij sprak bovendien goede hoop uit
dat uitgevers en boekverkopers
via een aantal maatregelen in
staat zullen zijn oplossingen te
vinden om de boekenmarkt tijdig
te verbeteren. Daarbij is inbegre
pen het veiligstellen van het lite
raire en culturele boek.
De minister vond het in dit stadium
te vroeg voor uitspraken van haar
kant over concrete beleidsplan
nen die binnen de ruimte van het
cultuurbeleid nodig en mogelijk
zijn. Alle suggesties, zoals het in
stellen van een fonds voor de le
zer, momenteel in studie bij de
raad voor de kunst, dienen te
worden onderzocht, zei de minis
ter.
Aaiivulimgen op het
houten stelling-systeem:
Bouw nu zelf de
volmaakte kledingkast
met:
houten
louvre-
deuren
en de ruimtebesparende
ELFA
lade
manden
Levering binnen 3 dagen
Vraag de gratis
voorraadlijst
Tivr 8 30-12 30.13 30
Liesbeth Huibers en Kees
van Leeuwen brachten
gistermiddag in een zeer
goed bezocht LAK-theater
onder de naam Kinder
theater Pluisje' het kin
derstuk 'Verliefd'.
Het grote bezwaar tegen 'Verliefd'
is ongetwijfeld, dat het slechts
ongeveer één uur (zonder pauze)
duurt. Voorts komt de scène,
waarin het 'heertje' naar de
strijkplank loopt, waar hij de
strijkbout verwisselt voor de
hoorn van de telefoon, wat al te
regelmatig terug. De kinderen
blijven er wel om lachen, maar
dat neemt toch steeds meer af
naarmate hetzelfde effect wordt
beoogd.
Er zijn echter ook andere facetten
binnen 'Verliefd', een program
ma voor kinderen van vijf tot
twaalf jaar, die wel weer bijzon
der aanspreken. Het eten van
twee eieren, waarbij zorgeloos
met zout wordt gestrooid; het
heertje en het aanvankelijk op
een bankje picknickende da
metje, die gaan 'kussen'; de ver-
kleedscéne van het 'dametje', dat
één van de kinderen de opmer
king 'niet doen meneer', ontlokte,
toen het heertje via een gaatje in
een kleed naar het zich verkle
dende dametje gluurde.
Het thee-inschenken draagt ook
een duidelijke relatie met de slap-
tickfiilms. Hetzelfde geldt min of
meer voor de scène, waarin het
dametje een touw vastbindt aan
de bretels van het 'een hartje'
knippende, heertje om vervol
gens zelf omver getrokken te
worden.
Onverstandig lijkt het inmiddels
het heertje het dametje wat on
gebruikelijk te laten betasten.
Achter me hoorde ik wat zenuw
achtige ouders, die met opmer
kingen als 'wat een stoute me
neertje, he',trachtten hun kinde
ren ervan te doordringen, dat
zoiets toch echt niet kan.
Hocus Pocus
Een half uur eerder, om half drie,
was inmiddels 'Peter Grooney's
Jeugdvarieté Hocus Pocus' be
gonnen. dat zich ongeveer in de
zelfde belangstelling mocht ver
heugen als Liesbeth en Kees in
het LAK-theater.
Het complete kinderprogramma,
met Tonny ('Kneusie') Wilson,
Peter Grooney en de charmante
assistente Monique Egthuysen,
duurde tot bijna kwart voor vijf.
Opvallend is dan het verschil in
tijdsduur, waarbij de aanteke
ning, dat de toegangsprijzen voor
de Schouwburg slechts een frac
tie boven die van de LAK-kin-
dervoorstellingen liggen.
Opvallend was gistermiddag de
'tweede aap', van wie we nog
steeds niet weten, wie hij werke
lijk is, omdat zowel Tonny, Peter
als Monique alle drie op het to
neel te vinden waren. Ook de
sprekende pop, de quiz 'Zeg Maar
Sigaartje', waar een enthousiaste
jonge bezoeker van de schouw
burg zich in verslikte, en de tus
senliggende liedsjes o.a. ('Ivan-
hoe') werden door de jeugd, af
gaande op hun enthousiast gea-
plaudiseerd, zeer gewaardeerd.
'Peter Grooney's Jeugdvariètè' is
een samensmelting van variété,
spelletjes, gekke sketches en
zang. Het is op zich een goede
zaak, dat geintresseerde ouders
gistermiddag een keuze konden
maken.
BERT KOEKEBAKKER
Maandag 10 november
NEDERLAND I-
18.25 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NCS)
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18 45 - Klem (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Wollie's Wereld (NCRV)
19.05 - Mini-voetbal (NCRV)
19.55 - President D R. Roosevelt, speelfilm (NCRV)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Instructies in de Meterkast, documentaire (NCRV)
22.45 - Tot besluit (NCRV)
23.00 - Journaal (NOS)
23.05 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
NEDERLAND II -
18.25 - Sociale verzekering, le cyclus, les 5 (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Vijf (TROS)
19.25 - Angie (TROS)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Dubbelspel (TROS)
21.20 - De Terrorist, tv-serie (TROS)
22.05 - Aktua TV (TROS)
22.40 - Soap (TROS)
23.05 - TROS Sport Extra (TROS)
23.50 - Journaal (NOS)
23.55 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
20.00 Journ. 20.15 Amus.mag. 21.00
Kontraste. 21.30 Berlin Alexander-
platz, tv-serie. 22.30 Actual. 23.00
Der Tanzpalast (Roseland), Amer.
speelfilm. 00.40 Journ. (Reg.progr
NDR: 18.00 Sport 18.30 Actual. 18.45
Kleuterserie. 18.55 Achtung Zoll, tv-
serie. 19.25 Inform, progr. 19.59
Progr.-overz. WDR 18 00 SL Pauli
Landungsbrucken, tv-scne. 18.30
Sprookje. 18.40 Achtung Zoll, tv-se-
ne. 19.15 Actual. 19.45 Korte
film.).
DUITSLAND II
18.20 SOKO 5113, politieserie. 19.00
Joum. 19.30 Muziek kwis. 20.15
Filmrep. 21.00 Actual 21.20 ein Ka-
pitel fur sich, tv-serie. 23.15
DUITSLAND III WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cursus
Duits. 19.00 Inform, serie. 19.45
Journal 3. 20.00 Joum. 20.15 Gevar.
progr. 21.45 ein Pnvatunternehem
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Poppenfilmserie. 18.05 Teken
filmserie. 18.30 Slapstick. 18.35
Open School. 19.00 Inform, progr.
19.30 Verkeerstips. 19.35 Mcded. en
Morgen. 19.45 Joum. 20.10 Weerber.
20.15 Spelprogr. 20.50 Oorlogsres-
ten, tv-sene. 21.40 Consumenten-
mag. 22.20 Joum. 22.35 Open
School.
De Amerikaanse speelfilm "Franklin D.Roosevelt, the last year"
gaat over het meest kritieke regeringsjaar van deze joviale presi
dent van de Verenigde Staten.Het is maart 1944. Artsen maken zich
zorgen over de gezondheid van Rooseveltdie dan al ernstig ziek is.
Ondanks zijn lichaamsgebrek ten gevolge van polio heeft hij het al
twaalf jaar volgehouden. Omdat de Tweede Wereldoorlog zijn
hoogtepunt nadert wordt zijn steeds slechter wordende gezondheid
angstvallig geheim gehouden. Hason Robards, hij speelde Nixon in
"Schandaal in Washington", is de hoofdrolspeler in de film die een
beeld tracht te geven van de politieke manoeuvres (Nederland 1,
1935 uur).
"Instructies in de meterkast" is een documentaire over de staat
van dienst van de civiele verdediging in ons land. Aanleiding voor
de documentaire is de komende opheffing van de BB, de Bescher
ming Burgerbevolking (Nederland 1,2135 uur).
De Tros brengt vanaf vanavond een vierdelige mini-serie "De
Terrorist" op het scherm (Nederland 2, 2120 uur). Het verhaal is
gebaseerd op een roman van een Newyorkse ex-politiemanen laat
de pogingen van politieman Eischied zien om een terroristische
organisatie uit te schakelen.
Ieder heel uur nieuws. tros 18 11
Aktua. 18.25 De verhalen van Virgi-
lius van Tuil. serie verhalen. 18 30
RoUobollcradio. 18.45 Het zesde
continent, hoorspelsene. 19.02
tros-country. 20 02 Voorzichtig
breekbaar. 20.30 Peekei, ongezou
ten 21 02 tros - dummy a m
Aktua-sportcafe. NOS Met het oog
op morgen. AVRO: 00.02 Pin
6.02 Auto in? AVRO aan. (6.30
Radkdoum
HILVERSUM II
NCRV: 18.00 Muziek in vrije tijd.
PP: 18.50 Uitz. van de PvdA. NCRV
19.00 Steen in de vijver. 20 00 Muziek
in NCRV studio 2. 21.30 Literama-
maandag 22.25 Bond zonder naam.
NOS 22.30 Nws. 22.40 Open School.
NCRV: Muziek van eigen tijd. 23.55
Nws.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. 18.03 De
Avondspits met de Nationale Hitpa
rade. AVRO 19.02 Praatpaal 15
20 02 Het Steenen Tijdperk. 21 20
Blues, ballads en beat 22.02 AVRO's
Swingtime. 23.02 Candlelight.
DINSDAG 11 NOVEMBER
HILVERSUM I
(NOS: Ieder heel uur nws AVRO
7.03 Radiojoum., evenals om 7.30,
8 03 en 8 30). Tot 9 03 (S) Auto in'
AVRO aan. 9 03 (S) Arbeidsvitami
nen. 10.02 De Zandbakshow. 10.10
(S) Arbeidsvitaminen, vervolg 11 02
Des i ree, hoorspelsene. 11.30 <S) UIT
IS IN 11 4.S (Si Rondom twaalf 13 03
Radiojoum, 13.20 (S) De AVRO dili
gence. 13.55 Beursplein 5. 14.02 (S)
De vergulde middenweg. 16 02 13-
Speciaal. 16.30 (S) Kom 'ns langs op
Slot Zeist.
HILVERSUM II
NOS: 7.00 Nws. KRO: 7 10 Ochtend-
gym. 7.20 Het levende Woord. 7.30
Nws. 7.36 Echo. 8.30 Nws. 8.36 Lcroy
Holmes 8.50 Postbus 900 9.00 Gym.
voor de vrouw. 9.10 Waterstanden.
9 15 Scheepspraat 9.20 De letter M.
10.30 Ouder worden we allemaal.
11.00 Schoolradio. 11.30 Ratel. 12.16
OVERHEIDSVOORL Uitzending
voor de landb. KRO: 12.26 Meded
voor land- en tuinb 12 30 Nws. 12 36
Echo 13 00 Nws 13.11 Goal. 13 30
Schoolradio. 14.30 Open school.
15 15 God. hoe heet je ook al weer"»
15 30 Geen verboden toegang 16.30
Het praatprogr. 17.24 Meded. 17.30
Nws. 17.36 Echo.
HILVERSUM III
(NOS Ieder heel uur nws.). VARA*
7 02 (S) Gcsodemvurderv een mie
ters progr. 8.30 (S) Holland, ze zeg
gen 10 30 (S) Typisch Jansen. 11.30
(S) VARAs zoekplaatje 13 30 tS)
Spitsbeeld. 15.30 (S) Popkrant 16.30
(S) Beton.
HILVERSUM IV
NUS 7 00 Nws TROS 7 02 (S) Ca
priccio 9 00 Nws. 9 02(S)Mu/in 9.30
<S1 Van heinde en verre 10 00 (S)
Opa tien tottwaalf 12.00Nws. 12.02
(S) Intermezzo 13.00 (S) De meest
verkochte klassieke tien. 13.30 iS)
Koren en korpsen. 14 00 Nws. 14 02
(S) De hoge "C 14.30 <S)Guitantei
ten. 15.00-17.00 (S) Belcanto
