Bestemmingsplan Pancrast- Oost is nagenoeg voltooid Gast kolom, i "Anders eten kan ook gewoon lekker zijn" Universiteit kijkt in toekomst VEGETARISCH RESTAURANT REPELSTEEL HEROPEND Makkersstaakt uw wild politiek geraas PAGINA 4 ST LEIDEN VRIJDAG 7 NOVEMBER 1980 LEIDEN - "Binnen het jaar heeft Leiden er vast nog een vegetarisch eethuisje bij. Ge zond eten is hard op weg een trend te worden en dan rui ken de mensen meteen geld. Binnen de kortste keren wor den de "broodjes Shoarma" dan ingeruild voor ha vervlokken, boekweit en bruine rijst". Met deze woor den geeft Anna Zandee aan dat ze vertrouwen heeft in het welslagen van de plannen rond het vegetarische eet huisje "Repelsteel" in het Breehuys. Hoewel ze er later wel - iets minder zeker van haar zaak - aan toevoegt: "Ik hoop maar dat het een eethuis met bestaansrecht wordt". Over winsi maken wordt na melijk nog niet eens gedacht door de medewerkers van Repelsteel, een zogenaamd "Gezond Leven centrum" dat een eethuis, een winkel met biologische produkten en een voorlichtingsgroep omvat. Wat wordt overgehouden van het eethuis en de winkel, wordt direct weer geïnves teerd in voorlichtingsprojec ten. Voorlopig is het voor de twaalf vrijwilligers echter nog hard werken om het eethuisje voor het weekeinde gereed te krij gen. Maandag wordt het vege tarische restaurantje hero pend. Omdat de combinatie scholierencentrum én Ge zond Leven centrum steeds moeilijker te verwezenlijken waren, werd enige tijd gele den overgegaan tot ontkop peling van deze twee soorten activiteiten. "Repelsteel werd te veel als een deel van het jongerencentrum be schouwd. Terwijl zowel de winkel als het restaurantje juist ook de oudere mensen wil aantrekken. Tot nu toe kwamen er vrijwel alleen stu denten in Repelsteel, en dat geeft het direct zo'n elitair ka rakter. We hebben niets tegen studenten, maar ook andere groepen moeten de weg naai het "anders eten" kunnen vinden". Een aantal vrijwillige medewerkers van Repelsteel in de toekomstige keuken Het eethuis is nu verplaatst naar een grotere zaal boven de winkel. Een aparte ingang zorgt ervoor dat Repelsteel de privacy krijgt die het ver langt, terwijl de afschaffing van het inschrijfsysteem de drempelvrees nog verder te- ,rug moet brengen. De ope ningstijden van zowel winkel als eethuis zullen worden uit gebreid, evenals het assorti ment van de winkel. Daar worden voortaan ook artike len als zeep en shampoo ver kocht. De derde poot van Re pelsteel, de voorlichtings dienst, wordt verdeeld in twee groepen. De ene, die "scholierenprojectgroep" werd gedoopt, gaat scholie ren informeren over gezond leven. De andere groep zal zich voornamelijk binnens huis bezig houden met voor lichting aan bezoekers van eethuis en winkel. Visie Anna Zandee, Karin Murris, Mariët Custers en Ben Vroom, vier vrijwillige me dewerkers, vertellen iets over hun visie op Repelsteel: "We willen gewoon dat het een gemoedelijk eethuisje wordt waar jong, oud, rijk of arm kan komen eten. Het is heel belangrijk dat mensen weten wat "anders eten" nu precies inhoudt. Velen schrikken te rug omdat "vegetarisch, bio logisch of macro-biotisch" allemaal zulke onbekende termen zijn. Ze weten echter niet dat anders eten ook ge woon lekker kan zijn en bo vendien kun je er door je eet gewoonten voor zorgen dat er bewuster en verantwoorde- lijker wordt omgesprongen met het milieu, grondstoffen en menselijke verhoudingen. Een voorbeeld: voor een kilo vlees is acht kilo graan nodig. Wanneer dit graan niet aan beesten wordt gevoerd, is er ook genoeg voedsel voor lan den waar nu honger wordt geleden. Dat is één van de re denen waarom' je in Repel steel gaan vlees zult vinden, en voor degenen die daar prijs op stellen wordt ook de zuivel weggelaten. Bovendien wor den de maaltijden bereid uit zuiver biologische produk ten. Dat wil zeggen dat er bij de kweek geen kunstmest of bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt". Concurrentie Ook de winkel verkoopt slechts produkten die op biologische wijze zijn gekweekt. Is er niet veel concurrentie van super markten, die tegenwoordig ook artikelen met het etiketje "biologisch" in de stellingen hebben staan? De vier mede werkers van Repelsteel: "Dat is nu het gevaar van de trend vorming. Zodra het in de mo de is om gezond te eten, ko men er mensen die er geld uit willen slaan. De kwaliteit moet er echter vaak onder lij den. Wij denken dat de kwali teit van artikelen die super markten als "biologisch" aanbieden, zeer dubieus is. Zelfs tegen het Leidse re formhuis het ben we zo onze bedenkingen. Dat is ook een typische trendwinkel, waar ons inziens teveel op de commercie wordt gelet. Wij betrekken onze produkten van zogenaamde verdeelcen- tra, waar vanuit een hele an dere achtergrond wordt ge werkt. Niet de winst staat voorop, maar het idealisme. Het zijn ook arbeidsinstellin- gen waar niet veel wordt ver diend, maar wel op basis van gelijkheid wordt gewerkt. En dat past precies in onze over tuiging" CONNY SMITS Auto kwijt LEIDEN - Een Leidenaar is vannacht bij zijn huis in de Valeriusstraat zijn auto kwijtgeraakt. Om één uur werd hij wakker, omdat hij hoorde hoe de wagen werd gestart. Toen hij uit zijn bed kwam, zag hij de auto nog net wegrijden richting Voorscho ten. In slip geraakt LEIDEN - Een 45-jarige Leider dorpenaar en zijn 32-jarige vrouw zijn vanmorgen om zeven uur gewond geraakt, toen de auto waarin zij zaten, op de Kanaal weg ter hoogte van de Cronesteinkade slipte en tegen een lantaarnpaal aangleed. De auto begon te schuiven toen de bestuurder te rugschakelde naar zijn tweede versnelling. Hij heeft nog gepro beerd de auto op de rechte weg te houden, maar uiteindelijk be landde de wagen aan de linker kant tegen de lichtmast. Het echtpaar is naar het ziekenhuis gebracht. Discussie rond opengraven Uiterstegracht LEIDEN - Het bestemmingsplan Pancras-oost wordt in december door de gemeenteraad vastgesteld. Gisteren vergaderde de raadscommissie ruimtelijke ordening en verkeer over het plan, dat nu nagenoeg voltooid is. Nog slechts hier en daar werd het nodig geoordeeld om de zaak met de lineaal in de hand na te rekenen. De bouw van een parkeergarage op het Ir. Driessenplein en de be reikbaarheid van de bedrijven in de wijk leverden voor de betrok kenen de grootste problemen op. De bezwaarden waren gister middag in de gelegenheid om hun standpunten toe te lichten. De commissieleden konden zich echter verenigen met het - in middels aangepaste - plan. Slechts het eventueel opengra ven van de Uiterstegracht hield de raadscommissie verdeeld. CPN-er Brands en Zonnevylle (WD) verklaarden zich tegen stander. Zonnevylle kondigde aan met een voorstel tot wijziging van het plan te zullen komen. Hoekema (D'ö6) vond het wenselijk om de mogelijkheid van open graven in de toekomst open te houden. Hij wees erop, dat dat bij de Lange Mare ook is gebeurd en dat dat niet betekent dat de gracht ook onmiddellijk wordt hergraven. Het plan noemt 1 ja nuari 1985 als vroegste datum. Van der Putten (PSP) zag het lie ver eerder gebeuren. Aan het opengraven is een extra mogelijk van bezwaar maken ge koppeld en ook is de gemeente verplicht om rekening te houden met de parkeerproblemen en de bereikbaarheid van de bedrijven. Tenslotte is de financiële haal baarheid van het opengraven ui terst twijfelachtig, nu er door de minister geen 'stadsvernieu- wingsgeld' voor beschikbaar is gesteld. De bereikbaarheid van de bedrij ven, met name van De Nie Cen trale Verwarming, baarde de commissieleden zorgen. "Moeten een paar bomen de levensvat baarheid van een overigens goedlopend bedrijf in de weg staan?", zo vroeg PvdA-raadslid Maat aan zijn partijgenoot Waal. Volgens de wethouder is het niet een kwestie van een paar bomen, maar zou het uit ruimtelijk oog punt wenselijk zijn dat het bedrijf - liefst binnen de wijk - verplaatst wordt. Als dat niet in het be stemmingsplan wordt opgeno men, aldus Waal, komt er ook geen subsidie om dat mogelijk te maken. Het technisch handels- bureau Sjardin BV beslist vol gende week over het aanbod van de gemeente om naar de Meren- wijk te verhuizen. Prof. Klabbers LEIDEN - "Vooruitzien is een pure noodzaak. Anders is het risico groot, dat goede kansen worden gemist of later een grotere inspan ning vereisen, voordat ze kunnen worden benut". Dit zei vanmiddag prof. dr. J.H.G. Klabbers bij de aanvaarding van zijn ambt als hoogleraar aan de Leidse universiteit. "Maatschappelijke problemen zoals energie voorziening, werkgelegenheid, milieuver vuiling, voedselvoorziening, gezondheids zorg en bewapeningswedloop verschijnen en /verdwijnen niet vanzelf zoals in de midde leeuwen de pestepidemieën". "Toekomstonderzoek kan inzicht verschaffen n de aard van deze maatschappelijke vraag stukken en bij het zoeken naar oplossingen een belangrijke bijdrage leveren", zo om schreef prof. Klabbers zijn werkzaamheden bij de Leidse universiteit. De bijzondere leerstoel is door de Stichting bevordering wetenschappelijk toekomston derzoek gevestigd om onderwijs te geven in toekomstkunde. Deze wetenschap omvat het ontwikkelen en toepassen van methoden en technieken met als doel het verwerven van meer en beter in zicht in de mogelijke ontwikkelingen van so ciale systemen en de wijzen waarop die kun nen worden beïnvloed. Het toekomstonderzoek in Leiden richt zich op het Nederlandse onderwijssysteem, in de samenleving is een groeiende behoefte merkbaar aan een samenhangend onder wijsbeleid. De regering wordt gevraagd meerjarenplannen te maken voor onderwijs, scholing en bijscholing, met als doel beter de vruchten te plukken van de grote geldbedra gen die het onderwijs kost. "De verschuivingen die zich de afgelopen twin tig jaar in het onderwijs hebben voorgedaan, zijn nog slechts voor een gering deel op de samenleving en met name op de arbeids markt doorgewerkt. Onderzoek naar toe komstige ontwikkelingen is daartoe ge wenst",zegt prof. Klabbers Kerst-in Augustinus houdt dit jaar op- 1 nieuw een kerst-in. Van kerstavond tot en met tweede kerstdag is het gebouw Ra penburg 24 geopend. Er zijn echter nog medewerkers no dig. Wie wil helpen, kan con tact opnemen met Loes Amptmeijerof Mieke Kli nkert (telefoon 132607of met Fijke Middeldorp (telefoon 131129). Cursussen K&O heeft wederom een dr.etal nieuwe cursusseyi, bloem schikken, binnenhuisarchi tectuur en stoelen matten. De cursus bloemschikken wordt gehouden op zes achtereen volgende dinsdagmiddagen. Diegenen die zich interesseren voor binnenhuisarchitectuur kunnen elke dinsdagavond terecht. Op de vrijdagavond wordt de cursus stoelen mat ten gegeven. Wie meer infor matie over deze cursussen wil hebben, kan bellen met K&O, telefoon 141141 of 141200. Jazz on Sunday Hel Bob Rigter Kwartet treedt aanstaande zondag 9 novem ber op bij Jazz on Sunday .Het begint om drie uur in het bowling-restaurant aan de Boshuizerlaan 1. Nieuwjaar Ter gelegenheid van het Islami tisch nieuwjaar wordt op zondag 9 november m het rijksmuseum van Volken kunde gamelan oftewel Ja vaanse muziek gespeeld. De optredens beginnen om twee uur en half vier. Belangsatel- len kunnen ook zelf om onder leiding van Annetje Kort- mann de instrumenten te be spelen. Drs. P. In het café 'De Uyl van Hoog land". Nieuivstraat 28, treedt zondag 9 november Drs. P.op. Aanvang om half vier. vandevrouw inColumbia.op deze avond. Het muzikale ge deelte wordt verzorgd door twee leden van het voormalig Leids Vrouwenorkest en Nené Castellano. De avond begint om acht uur. Reanimatie half acht in de dienst in de LusthoflaanschoolLusthof laan 4. De muzikale begelei ding is in handen van de Jeugdgroep van de Baptis- lengemeente. Taffeh In Nicaragua De rol van de vrouw in de Nico- raguaanse revolutie. Dat is het thema van een avond aan slaande zaterdag in het Leid se Volkshuis op de Apothe- kersdijk. Het Nicaragua Ko- mitee. dal deze avond organi seert, heeft een vertegenwoor digster van de AMN (de Nica raguaanse vrouwenbond) uilgenodigd. Verder spreekt Sonia Cuales, die onderzoek heeft gedaan naar de positie werking met de Ne derlandse hartstichting houdt het Nederlands christen vrouwenbond en Katholiek vrouwengilde afdeling Me- renwijk op maandag de derde verenigingsavond.Het hoofd thema is deze keer de reani matie. De hartstichting is op die avond aanwezig en zal in formatiemateriaal meebren gen. Plaats van handeling is het Kerkelijk centrum "De Regenboog". Watermolen 1, Merenwijk. Aanvang acht Levensfilm "Hoe zal de film van üw leven zijn". Daarover spreekt Ds.G. Bosveld op zondagavond om Dr. H.D. Schneider, directeur van het rijksmuseum van Oudheden, houdt zondag in de grote zaal van het Leidse Volkshuis een lezing over het museum en zijn ontelbare kunstschatten, in het bijzon der over de Tempel van Taf feh. De lezing begint om half elf. Volksdansinstuif In het Leids Vrijetijdscentrum wordt zaterdagavond een volksdansinstuif georgani seerd. Deze avond is zowel voor gevorderden als begin ners. Tevens bestaat de moge lijkheid om in te schrijven voor de dansdag Grieks op 23 novemberDe aanvang is acht "Nadenken over het heden en het verleden geeft ons de mogelijkheid....ons beter voorbereid op de toekomst te oriënteren". door drs. J.P. van de Reijden algemeen secretaris Verbond Nederlandse Groothandel Economen en sociologen maken, indien zij de kracht van een land, de betekenis van een na tie in de rij der volkeren of de macht van een onderneming binnen het marktgebeuren willen bepalen, vaak gebruik van de methode van de verge lijkende beschrijving. Dat wil zeggen dat in dat geval een aantal landen of onderne mingen met behulp van cij fermatige gegevens "beschre ven" wordt - vandaag heet dat.: er wordt een plaatje van hen gemaaktde weten schappers noemen dat "pro fielen" - welke plaatjesver volgens in een rangorde wor den geplaatst. Het met behulp van "plaatjes" vergelijken van landen of on dernemingen. kan ook in de tijd gebeuren, door een situa tie in êen jaar met die in een ander jaar, ver terug in de tijd gelegen, te vergelijken Dit laatste nu heeft de boven staand aangehaalde schrij ver gedaan, waarbij hij de so ciaal-economische situatie van Fr ankrijk, zoals die nu is, vergeleek met die van dertig jaar terug. Door twee van zulke "plaatjes" te vergelijken, schetste hij een bijzonder duidelijk beeld van de veranderingen, die zich in een zo betrekkelijk korte tijd van goed één generatie heb ben voltrokken In deze kolom wordt dezelfde methode toegepast op Leiden, maar dan (een beetje door ge brek aan cijfers gedwongen, maar niet met tegenzin, om dat de verschillen nog groter en dus duidelijker zijn) op twee tijdstippen die een halve eeuw uiteenliggen, te weten 1930 en 1980. Kleiner De Leidse bevolking was in 1930 veel kleiner dan vandaag (70.825 tegen 103.046). Daarin schuilt echter niet het belang rijkste verschil. Dat zit in de leeftijdsopbouw. Het aantal jongeren (0-25 jaar) maakte in 1930 bijna de helft van de bevolking uit en nu nog slechts iets meer dan eenderde. De groep van 25-65 jaar nam in omvang iets toe van 45 naar 49 procent), maar bleef in be ginsel van gelijke betekenis. Het grootste verschil zit in de groep bejaarden. Het leven is sinds de jaren dertig, of schoon alles op het tegendeel lijkt te wijzen, "gezonder" geworden. Leidenaren leven langer: het aantal bejaarden verdubbelde in 50 jaar (van 6 tot 13 procent)De stad Leiden vergrijst. Waarin weerspiegelt het boven staande zich? Voornamelijk in de omvang van de gezin nen. In 1980 is de doorsnee huishouding van 1930, te we ten man, vrouw met twee of drie kinderen (toen bijna tweederde van het aantal huishoudingen) sterk op zijn retour nu minder dan 60 pro cent). En neemt het aantal 2- persoonshuishoudingen hoe ook samengesteld) toe (37 pro cent nu en 23 toen), zoals het aantal grote gezinnen (7-10 personen) afneemt (ruim 10 procent toen tegen nauwelijks 3 procent nu). Al deze gegevens tezamen leve ren voor de jaren dertig het beeld op van een maatschap pij, waarin de industrie veel jongeren behoefde, die allen (voor zover de wet dat toeliet natuurlijk) moesten werken om in het levensonderhoud te kunnen voorzien en waarbij de ouderen snel "sleten". Aan het weefgetouw en aan de ko kende bakken van de conser- venindustrie werd men niet oud. Men leefde bijeen, met velen te zamen. Vaak genoten slechts de ouders afzonderlijk van de nachtrust (5.844 bedsteden in 1930. in bijna eenderde van hel totaal aantal woningen). De woningbouw (toen minder dan de helft van het thans aanwezige aantal woningen) richtte zich op het grote gezin (ruim 4 personen per woning, tegen nu 2.85). Het gezin in Leiden bleef degelijk bijeen (slechts 34 echtscheidingen per jaar tegen nu 2521), ging zondags naar de kerk (meer dan de helft van de bevolking was toen christelijk, een kwart rooms-katholiek; de ontkerstening had nog niet toegeslagen - nu geeft bijna eenderde van de bevolking op niet tot een kerkgenootschap te behoren). En het gezin werkte zes dagen per week. Emancipatie Hoewel de zorg voor het grote gezin toen voorop stond (wel ke gezinnen overigens veel meisjes bevatten) en ondanks de emancipatie nu, werkten er in 1930 (verhoudingsge wijs) meer vrouwen dan in 1980. Meer dan de helft van de beroepsbevolking werkte in de industrie, ruim 2 procent in de landbouw (er lagen toen nog boerderijen midden in de stad!), ongeveer 45 procent in de dienstensector waaronder in huishoudelijke dienst). De verhouding is nu omgeslagen, 56 procent werkt in dé dien stensector, nog. slechts 43 pro cent in de industrie. Het beeld dat oprijst van Lei den, zoals het in het begin van de jaren dertig leefde, werkte en woonde, is van een stad die in een hoog industrieel sta dium verkeerde, met een be volking die naar samenstel ling en gewoonte aan kerk en kapitaal gebonden was. De mensen bezaten nauwelijks de tijd laat staan de koop kracht om zich te verpozen in de weinig talrijke restaurants dan wel in de vooral op de eer ste levensbehoeften gerichte winkels. Nu, in het begin van de jaren tachtig, een stad met alle kenmerken van het rta-indus- triéle tijdperk, waarvan niet het minst belangrijke ken merk is dat de machtsstructu ren sterk zijn veranderd. (Is het niet geweldig dat de macht van de veelal van bui ten Leiden afkomstige indus triebaronnen, die geacht werden de belangen van het kapitaal te behartigen, is overgegaan op de eveneens veelal buiten Leiden geboren, academisch gevormden, die geacht willen worden de be langen van het .volk te verte genwoordigen?...) Een stad met een verouderde bevolking, die zich op grote schaal buitenshuis vermaakt in coffeeshops, café's en bars. Een bevolking die het vergro te, gelijker gespreide inkomen daarnaast besteedt in een sterk uitgebreid, gevarieerd winkelbestand dat zich in het bijzonder heeft georiënteerd op de smaak van een jeugdig publiek. Het beeld rijst tenslotte op van een stad die jong wil 'zijn, doch vergrijsd is. Een arme stad. hoewel de bevolking re delijk welvarend is. Een be volking die enerzijds steeds meer verzorging behoeft, die het meer en meer moet hebben van (door andere inkomens dan wel uit sociale fondsen) "overgedragen" inkomens en anderzijds in toenemende mate consumptief besteedt. Makkers Deze paradox, deze tegenstrij digheid dient (mede gezien de gevolgen voor de gemeentelij ke financiën, in het bijzonder in de moeilijke jaren die voor ons liggen) de voornaamste zorg te zijn voor het gemeen tebestuur, de politieke Dartij- en, de gehele bevolking. Makkers, staakt uw wild poli tiek geraas. Macht wordt wel iswaar gemeten door koppen te tellen, ze wordt echter op heel andere wijze tot stand gebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 4