'Raad uit bevolking
moet nieuws bepalen'
CDA-voorstel huurverhoging leidt tot koopkrachtdaling
Pensioenvoorstel D'66
vrij kansloos in Kamer
HERRIE OVER OMBUDSMAN
Onderzoek media-beleid bij acties terroristen
De Kuyper Export Jonge Jenever. Gegarandeerd 100% gestookt.
Beroep Poolse vakbond
maandag aan bod
DONDERDAG 6 NOVEMBER 1980
VARIA
PAGINA 11
Gevangenisstraffen geeist
DEN HAAG (GPD) - De voor
stellen voor aanpassing van de
huren, zoals die voorkomen in
het ontwerp-verkiezingspro-
gramma van het CDA, zullen lei
den tot een koopkrachtdaling
met een half procent. In totaal
moet daarmee ongeveer 1,1 mil
jard gulden bezuinigd kunnen
worden.
Dat schrijft prof. H. Franken, de
voorzitter van de CDA-program-
commissie, in een (open) brief
aan het PvdA-Tweede-Kamerlid
H. Kombrink. Deze had prof.
Franken om een verduidelijking
gevraagd van enkele punten uit
het CDA-programma.
De bezuiniging op de huren
wordt in de CDA-visie bereikt
door het optrekken van de huren
van te goedkope woningen, het
geleidelijk verhogen van de jaar
lijkse huurstijging en door te be
zuinigen op de object-subsidies,
zo schrijft Franken.
Hij zegt ook te verwachten dat
een aanzienlijk hoger rendement
van verhuur-woningen beleggers
zal bewegen tot opvoering van
het aantal nieuw te bouwen hui
zen. Wel dient het aantal wo
ningwetwoningen gelijk te blij-
Hier staat tegenover dat het CDA
meent, dat de stichtingskosten
van nieuwe woningen in vier jaar
tijd met 7,5 tot 10 procent kunnen
dalen. Dat levert bij een totaal
van 90.000 te bouwen woningen
één miljard gulden op.
Prof. Franken wijst er overigens
ook op, dat ook de PvdA niet aan
huurverhogingen ontkomt, om
dat ook in het ontwerpprogram
ma van de socialisten wordt uit
gegaan van een bezuiniging van
300 miljoen gulden op de huur
subsidies.
uok op enkele andere punten
geeft prof. Franken meer duide
lijkheid. Zo is abusievelijk m het
programma vergeten te vermel
den, dat het CDA de minimum
jeugdlonen voortaan in mini-
mum-netto bedragen wil uit
drukken. Nu is het bruto mini
mumjeugdloon gekoppeld aan
het gewone minimumloon. Dit
voorstel levert een besparing op
van 150 tot 200 miljoen gul
den.
De CDA-programcommissie
heeft inmiddels het ontwerppro
gramma door het ministerie van
financien laten doorrekenen.
Daarbij bleek dat er een „gat"
was van 1,6 miljard gulden. Maar
volgens prof. Franken kon dat.
omdat inmiddels de situatie van
onze economie, en daarmee de
beleidsuitgangspunten zijn ver
anderd. Het CDA-programma zal
aan de hand van de nieuwste ge
gevens worden geactualiseerd,
zegt Franken toe.
DEN HAAG (ANP) - Drie ex-be-
stuurders van de vereniging van
dienstplichtige militairen
(WDM) hebben gisteren voor
het hoog militair gerechtshof in
Den Haag wegens het versprei
den van 'krijgstuchtondermij-
nende' affiches twee weken ge
vangenisstraf tegen zich horen
De krijgsraad in Arnhem veroor
deelde het drietal hiervoor in juni
tot vijfhonderd gulden boete.
Zowel de auditeur-militair bij de
krijgsraad, die deze straf te laag
vond, als de veroordeelden gin
gen tegen dit vonnis in beroep.
De oud-WDM-ers beschouwen
de straf als een beperking van de
vrijheid van meningsuiting en
daarmee als een principiële zaak.
De beklaagden waren betrokken
bij het verspreiden van het
pamflet 'laten hangen', waarmee
de censuur op bladen en affiches
binnen de kazerne werd bekriti
seerd. Volgens dt aiv>.aat-fs
caal bij het militair gerechtshof,
mr. H. A. van Ee, zet het pamflet
aan tot handelingen die tegen de
krijgstucht zijn gericht. Op de
poster zijn twee soldaten gete
kend die een trap omgooien
waarop een hogere militair staat,
die probeert enkele WDM-affi-
ches van de muur te scheuren.
Volgens de bestuursleden is het
pamlet een spotprent zoals die
dagelijks in de krant staan. Het is
niet bedoeld en werkt ook niet als
daadwerkelijke aanzet tot het las
tigvallen van meerderen, zo be
toogde één van de beklaagden.
Uitspraak woensdag 19 november.
LEIDEN - Niet krante
redacties en pro
grammamakers van
radio en televisie
moeten beslissen wat
„nieuws" is (en dus
waard er het publiek
over te informeren),
maar een door de be
volking gekozen raad
zou dat moeten doen.
In een tijd van voort
durende communica
tie is „nieuws" te be
langrijk geworden om
het alleen in de han
den van de media te
laten. Om te bepalen
wat wet zal zijn en wat
niet, hebben we een
parlement; een op
soortgelijke wijze ge
kozen raad moet be
slissen wat het beleid
van de media zal
zijn.
Tot deze conclusie komen Alex
P. Schmid en Janny de Graaf van
het Centrum voor Onderzoek van
Maatschappelijke Tegenstellin
gen (het instituut van prof. Kob
ben) van de Leidse universiteit in
een uitvoerige verkennende
analyse van de relatie tussen ter
rorisme en de nieuwsmedia in de
westerse wereld. In het bijzonder
zijn de zes Molukse acties in Ne
derland en de rol van pers, radio
en televisie tijdens deze acties
bestudeerd.
Alex Schmid en Janny de Graaf
wijzen censuur door de overheid
af omdat bij terroristische acties
de overheid partij is. Ook de me
dia zijn volgens hen een soort van
partij bij terroristische acties, al
was het maar omdat de terroris-
Door Kees Wicse
ten publiciteit zoeken en infor
matie over terroristische acties
de oplaag van kranten en tijd
schriften en de kijkcijfers van
televisie- en radioprogramma's
doet stijgen. Daarom vinden zij,
dat zelf-censuur door de media en
het op eigen initiatief betrachten
van grote terughoudendheid bij
het verstrekken van informatie
door de media geen oplossing
bieden als het gaat om „schade-
veroorzakend nieuws", zoals dat
bij terroristische acties ont
staat.
Hun oplossing is om de media bij
het verspreiden van informatie
over terroristische acties te bin
den aan richtlijnen, die worden
vastgesteld door de door de be
volking gekozen raad of een
commissie daaruit. De onderzoe
kers hebben voor hun oplossing
o.a. gekeken naar de in principe
zeer democratische structuur van
het Nederlandse omroepbestel.
Die structuur is weliswaar sterk
uitgehold, maar de recente inter
ne strijd om de macht over de in
houd van de programma's bij de
VPRO zien zij als een eerste po
ging het publiek de verantwoor
delijkheid te geven over de me
dia.
Bij terroristische acties kan
schade ontstaan door de directe
verspreiding van informatie over
de gebeurtenissen. De terroristen
zelf kunnen er bijvoorbeeld uit
leren wat de overheid aan tegen
acties voorbereidt. Zulke schade
kan worden beperkt door het
nieuws enige tijd vast te houden:
in de praktijk is dat in Nederland
al gebeurd door radio en televisie
bij de beëindiging van de laatste
Molukse acties. Dat gebeurde op
vrijwillige basis.
De richtlijnen voor de media van
de door de bevolking gekozen
raad, die het beleid van de media
zou moeten bepalen, zouden in
zo'n situatie in die richting kun
nen gaan. Maar ook zouden er
richtlijnen moeten worden gege
ven voor de hoeveelheid en de
kwaliteit van het nieuws over ter
roristische acties door de media.
En in het algemeen stellen de on
derzoekers, dat het door de media
bij het selecteren va
hanteerde begrip
de" meer in het belang is van de
commerciële Onderneming die
de informatie verspreidt dan van
de ontvanger van de informa
tie.
Nauwe relatie
Volgens de onderzoekers zijn terro
ristische activiteiten (geweldda
den waarbij het slachtoffer niet
door eigen gedrag zijn leven kan
redden en waarbij het maken van
slachtoffers in de eerste plaats
ten doel heeft anderen te treffen
dan het slachtoffer zelf) en de
nieuwsmedia zeer nauw met el
kaar verbonden. Publiciteit over
terrorisme veroorzaakt nieuw
terrorisme, terroristen willen
publiciteit en voeren acties uit ter
wille van de publiciteit.
Door die publiciteit te geven wor
den de media medeplichtig, ter-
(ADVERTENTIE)
Je proeft 't niet alleen, je ziet 't ook. De op 't etiket. Trouwens, wilt u écht kunnen mee-
Kuyper Export Jonge Jenever is anders... voor de praten over Jenever, lees dan het boekje „Wetens -
volle 100"o gestookt in eigen au- VTlfVD**»* waardigheden over Jenever",
thentieke ketels. Die garantie staat yfc 4 U krijgt 't gratis bij uw slijter.
roriseren zij mogelijk mede het
publiek en geven zij ook waarde
volle informatie aan de terroris
ten. Door nieuws over terroristi
sche acties achter te houden mis
kennen de media het recht van
het publiek op informatie. Door
zich strikt te houden aan de wen
sen van de overheid verworden
zij tot politieke en propagandisti
sche werktuigen. „Een weinig
comfortabele positie", aldus de
onderzoekers.
De onderzoekers berekenen dat de
zendtijd, die radio en televisie en
de ruimte die de kranten en
weekbladen over de hele wereld
hebben besteed aan de Molukse
actie van 1977 (treinkaping annex
schoolbezetting) 270 miljoen
gulden zou hebben gekost, als die
zendtijd en ruimte door een ad
verteerder zou moeten worden
gekocht. Ongeveer hetzelfde be
drag besteedt Amerika's grootste
adverteerder, de zeep-multina-
tional Proctor en Gamble, in een
half jaar. De terroristen kregen
deze aandacht binnen een perio
de van enkele weken en in zover-
Kritiek
Scherpe kritiek uiten de onderzoe
kers op zowel de media, die in
formatie over de Molukse acties
verspreiden, als op de journalis
ten die tijdens deze actie ter
plekke hun werk verrichtten. De
media zouden in hun heftige on
derlinge concurrentiestrijd niet
hebben stilgestaan bij funda
mentele vragen. Vragen als:
rechtvaardigt de sociale beteke
nis van deze actie in verhouding
tot de belangrijkheid van het ove
rige nieuws (dat wijken moest)
wel de hoeveelheid informatie
Fotograf en en filmmakers in ac
tie tijdens de treinkaping bij
Beilen.
over deze actie? En: lokt deze
grote publiciteit niet anderen uit
op dezelfde manier publiciteit te
verwerven? En: raakte het
publiek niet meer geïntimideerd
dan geïnformeerd?
Veroordeeld wordt ook het publi
ceren van de van de overheid ge
kregen namen van enkele gegij
zelden: „Hoewel de media niet de
trekker overhaalden, wezen zij
wel het doel aan". Verweten
wordt de media voorts dat zij de
familieleden van de gegijzelden
door onachtzaamheid en onzorg
vuldigheid veel extra leed heb
ben berokkend. Toch komen de
onderzoekers ook tot de conclu
sie, dat de media in niet geringe
mate hebben bijgedragen in hel
wegnemen van vooroordelen in
de Nederlandse en Zuidmolukse
gemeenschap. Bovendien gaf de
grote hoeveelheid publiciteit de
terroristen het gevoel van een
„vervangende overwinning
waardoor zij hun actie in enkele
gevallen konden beëindigen
zonder naar hun gevoelen ge
zichtsverlies te hebben gele
den.
Minder kritiek uiten de onder
zoekers op het voorlichtingsbe
leid van de overheid. Wel signale
ren zij enkele gevallen van be
wuste misleiding. Zo werd in
1975 over de uit de gekaapte trein
gehaalde gewonde terrorist ten
onrechte volgehouden, dat zijn
toestand zo ernstig was dat hij
niet door de politie kon worden
gehoord. In 1977 werd de virus
ziekte in de school in Bovensmil-
de opzettelijk als ernstiger voor
gesteld dan hij was, alleen de ou
ders van de schoolkinderen kre
gen vertrouwelijk de juiste in
formatie dat de ziekte onschuldig
van aard was.
Voornaamste kritiek op het
voorlichtingsbeleid van de over
heid is wel, dat niet meer aan
dacht is gegeven aan de moge
lijkheid gegijzelden uit te wisse
len tegen vrijwilligers. De over
heid verwierp die mogelijkheid,
omdat zo n uitruil de goede af
loop van de actie niet naderbij
zou brengen. Volgens de onder
zoekers zou het hanteren van de
ze mogelijkheid in het voorlich
tingsbeleid de tegenactie van de
overheid niet hebben geschaad
en gunstig hebben gewerkt op
het moreel van de gegijzel
den.
DEN HAAG (ANP) - Het initiatief
wetsontwerp van D'66 voor een
herziening van de pensioenuitke
ringen wordt door de drie grote
partijen in de Tweede Kamer
(PvdA, CDA en WD) van de
hand gewezen. Het voorstel van
WARSCHAU (AFP) - Het Poolse
hooggerechtshof zal op 10 no
vember het beroep behandelen
van de vakbond "solidariteit"
aangaande toevoegingen aan
haar statuten door de administra
tieve rechtbank, zo heeft het
Poolse persbureau PAP gisteren
aangekondigd.
De rechtbank van Warschau be
sloot op 24 oktober rechtsper
soonlijkheid te verlenen aan de
vakbond maar voegde
de statuten een protocol toe
i wordt verwezen naar de
leidende rol van de communmis-
tische partij en de bondgenoot
schappen die door Polen zijn
aangegaan. Bovendien werden
twee artikelen aangaande het
stakingsrecht geschrapt.
De beslissing van de rechtbank
wordt door de bij "solidariteit"
aangesloten arbeiders gezien als
een aanslag op de onafhankelijk
heid van hun vakbond, welke
wordt gegarandeerd in het op 31
augustus tussen regering en soli
dariteit gesloten akkoord.
Afgelopen vrijdag ging de Poolse
regering er na uren lang onder
handelen met "solidariteit" mee
akkoord, dat het hooggerechts
hof op 10 november uitspraak zal
doen over de geldigheid van de
beslissing van de administratieve
rechtbank. Ofschoon de bond
een uitspraak van het hoogge
rechtshof met optimisme tege
moet ziet, ging zij gisteren door
met de voorbereiding van stakin
gen op 12 november. Vorige week
liet "solidariteit" aan de regering
weten dat zij op die dag een sta
king zal organiseren indien het
hof de uitspraak van de admini
stratieve rechtbank niet vernie
tigt. Gisteren maakte het Poolse
partijorgaan "trybuna ludu"
melding van een resolutie van de
bepaald niet progressieve recht
en faculteit van de universiteit
van Warschau waarin wordt ge
zegd dat de administratieve
rechtbank zijn bevoegdheden
heeft overschreden door wijzi
gingen aan te brengen in de statu
ten van solidariteit.
het Tweede-Kamerlid Nypels om
mensen die van werkgever ver
anderen en derhalve in veel ge
vallen hun pensioenaanspraken
zien afnemen („slapers") soelaas
te bieden is volgens de grote frac
ties wel sympathiek maar in de
praktijk onuitvoerbaar.
De commissie voor de pensioenen
van de Stichting van de Arbeid
maakte gisteren tijdens een ver
gadering met de vaste commissie
voor sociale zaken van de Tweede
Kamer bovendien ernstig be
zwaar tegen het plan van Nypels
omdat het invoering van een
nieuw systeem van pensioenver-
zieningen op basis van het „le-
vensjarenbeginsel" zal blokke-
Nypels wil de „overrente" op de in
gelegde pensioenpremies van
„slapers" bij hun voorgaande
pensioenverzekeraar, meestal
een bedrijfspensioenfonds of be
drijfstakpensioenfonds, alsnog
ten goede laten komen aan de
verzekerde, onder die overrente
moet grofweg worden verstaan
het deel van de rentebaten op in
gelegde pensioenpremies dat kan
worden toegeschreven aan de
inflatie.
Het WD-kamerlid Nijpels meent
dat er in het wetsontwerp van zijn
collega Nypels slechts sprake is
van een „spreiding van de on
rechtvaardigheid". Nijpels over
weegt zelf een initiatief-wets
voorstel in te dienen voor een
„mobiliteitspensioenfonds" naar
analogie van West-Duitsland. Dit
fonds kan nationaal of per be
drijfstak optreden. Alle verze
kerden, met uitzondering van
diegenen die al op basis van het
„levensjarenbeginsel" zijn ver
zekerd, dienen zich bij dit fonds
te verzekeren.
Een dergelijke regeling is niet strij
dig met de plannen van de Stich
ting van de Arbeid en de werk
groep pensioenen van het minis
terie van sociale zaken om op den
duur, waarschijnlijk geleidelijk,
voor iedereen een pensioenrege
ling op basis van dit beginsel in te
voeren. Het „levensjarenbegin
sel" berust op de fictie dat ieder
een veertig jaar werkt en op basis
daarvan een pensioenaanspraak
kan doen gelden. Ook als iemand
op zijn 55ste jaar bij een nieuwe
werkgever in dienst treedt kan hij
op zijn 65ste jaar bij het pensioen
fonds van dat bedrijf dezelfde
pensioenaanspraak doen gelden
als een collega die inderdaad
veertig jaar by deze werkgever in
dienst is geweest.
Dat zal geenszins leiden tot buiten
sporige pensioenpremies voor de
verzekerden, aangezien de werk
gever het grootste deel van deze
premies voor zijn rekening
neemt. Ongeveer 600.000 werk
nemers kennen deze regeling al.
De invoering ervan voor iedereen
zal echter wellicht nog tien jaar
op zich laten wachten, zo werd in
kringen van de commissie ver
wacht.
HOLLYWOOD - De actrice Mae
West is uit het ziekenhuis ontsla
gen en weer teruggekeerd naar
haar huis in Hollywood. Een
woordvoerder van het ziekenhuis
waar Mae West was opgenomen,
heeft dit meegedeeld.
De hoogbejaarde Mae West werd in
augustus na een beroerte opge-
DEN HAAG - Tussen een aantal
kamerleden en staatssecretaris
Wallis de Vries (CRM) is een
conflict losgebarsten over de in
trekking van de subsidie aan de
Stichting De Ombudsman.
De bewindsman wil de subsidie in
trekken, omdat de Stichting te
veel gebonden zou zijn aan één
omroep (de VARA). De kamerle
den Meijer (PvdA) en De Boer
(CDA) wisten hem gisteren ech
ter te vertellen, dat de Stichting
in principe akkoorden had be
reikt met de NOS en de IKON
over samenwerking. Om duide
lijkheid te krijgen komt er nu een
hoorzitting waar NOS en IKON
uitgenodigd zullen worden om
hun standpunten toe te lichten.
De Stichting de Ombudsman zou
momenteel ook in overleg zijn
met de KRO en de NCRV over
samenwerking, aldus De Boer.
Verder is volgens de CDA'er ook
een breder verband met het wel-
zijnsveld bereikt, zodat dit ook
geen reden kan zijn voor stopzet
ting van de subsidie. I
Volgens de staatssecretaris heeft dc
Stichting niet voldaan aan de eis.
die de Kamer in een motie had
gesteld, dat binnen een jaar onaf
hankelijkheid van de VARA be-
Dc statuten zijn veranderd zodat
wat het eerste betreft dc Stich
ting inderdaad onafhankelyk is.
De financiële regeling is in zover
re veranderd, dat de VARA niet
meer garant staat voor de tekor
ten, maar betaalt voor de door de
Stichting geleverde program-
Een tweede criterium was de ver
breding van de steun. Volgens
Wallis de Vries heeft juist hier de
Stichting het laten afweten Zij
zijn niet in staat geweest op tijd
contracten te tonen met anderen
dan de VARA De kami len
bestrijden dit argument. Zy wij
zen erop dat er in de motie nooit
sprake is geweest van contrac
ten.
De PvdA'er Meijer stelt dat de mo
tie meer een richting voor onder
zoek aangaf dan een aantal condi
ties waaraan de Stichting moest
voldoen om de subsidie te be
houden. Volgens hem heeft de
Stichting duidelyk aangetoond
een dergelijk beleid te willen voe
ren, zodat van een intrekking van
de subsidie geen sprake hoeft te
zyn.