Gezellig
"shoppen"
Poolse
op het
matje
leiders in Moskou
Iran en Irak:
onverzoenlijk
Behalve Begin iedereen
tevreden na bezoek Navon
MYSTERIEUZE EXPLOSIE
HOFJES
IN LEIDEN
Openbaar debat
gegijzelden tot
zondag uitgesteld
Ook Europarlementariërs
moeten gaan bezuinigen
Aan vooravond gesprek Pinkowski met vakbondsleiders
DONDERDAG 30 OKTOBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
TEHERAN/BAGDAD (AFP/Keu-
ter) - De Iraanse premier Mo
hammed Ali Rajai kenschetste
gisteren nog eens het onverzoen
lijke standpunt van zijn land door
te zeggen dat Iran geen vredes
overeenkomst zou sluiten met
Irak, zelfs "al duurt deze oorlog
tien jaar". Bagdad van zijn kant
liet weten dat het nog steeds in
staat is "een eind te maken aan
het bewind van ajatollah Cho-
meini".
In deze onverzoenlijke sfeer moet
de commissie van goede diensten
van de beweging van niet-gebon-
den landen binnenkort aan de
(ADVERTENTIE)
Uniek boek over het wel en
wee in de Leidse hofjes
Samenstellers Herman Klei-
brink en Ruud Spruit.
Meer dan 200 unieke foto's
en tekeningen.
Prijs 75,-
(na 1—1—81 79,50)
Te zien en te koop bij elke
goede boekhandel in Leiden
en omgeving.
Een boekhandel De Kier uitgave.
WARSCHAU (AFP) - De Poolse partijleider Sta-
nislaw Kania en premier Jozef Pinkowski zijn
vandaag naar Moskou gegaan. De twee Poolse
leiders zijn uitgenodigd door het centrale comi
té van de Russische communistische partij en
door de Russische regering.
Het bezoek van Kania wordt het
eerste aan de Sowjet-Unie sinds
hij op 6 september het partijlei
derschap overnam van Edward
Gierek. Een dergelijk bezoek was
al enige tijd in Warschau ver
wacht en het zou in andere om
standigheden ook zijn be
schouwd als een normale prak
tijk voor een nieuwe leider in het
Oostblok. Nu echter vindt het be
zoek plaats een dag voordat de
Ondanks het feit dat de aandacht van de wereld meer lijkt gericht op een
eventuele vrijlating van de gegijzelden in Iran, woedt de oorlog tussen dit
land en Irak onverminderd voort. Met als gevolg: talloze onschuldige
slachtoffers. Zoals dit Iraanse jongetje, dat gewond raakte bij de Iraakse
raketaanval op de Iraanse stad Defzoel.
Tsjechoslowakije:
ook maatregelen
WARSCHAU (AFP) - Tsjecho-
Slowakije heeft besloten de
zelfde maatregelen inzake
toeristenverkeer met Polen te
treffen als Oost-Duitsland, zo
is gisteravond van politici in
Warschau vernomen.
Voortaan moeten Polen die
naar Tsjechoslowakije willen
voor particuliere doeleinden
een uitnodiging hebben van
de bevoegde autoriteiten van
het land van bestemming, zo
werd gezegd.
slag. Alvorens zich naar Teheran
en Bagdad te begeven zal de
commissie aanstaand weekeinde
bijeenkomen in de Joegoslavi
sche hoofdstad Belgrado. Vol
gens de Pakistaanse minister van
buitenlandse zaken Agha Sjahi
stemden beide partijen in met de
komst van de commissie. Vlak na
de bekendwording van de instel
ling van de commissie maakte
het Iraanse persbureau Pars be
kend dat president Bani-Sadr in
een brief aan alle lidstaten van de
beweging van niet-gebonden
landen had gevraagd de "Iraakse
agressie" te veroordelen. Pars zei
niet wanneer deze brief was ver
stuurd.
De Iraakse minister van buiten
landse zaken Saadoen Hammadi
verklaarde in een brief aan de se
cretaris-generaal van de Ver
enigde Naties dat Irak alleen mo
gelijkheden tot een oplossing van
het probleem en een staakt-het-
vuren ziet als deze plaatsvinden
onder auspiciën van de Verenig
de Naties. De Veiligheidsraad
hervatte gisteravond het debat
over het conflict. De vertegen
woordigers van Frankrijk, China
en de Sowjet-Unie toonden zich
bezorgd over het aanhouden van
de strijd en riepen op tot strikte
neutraliteit.
belangrijke ontmoeting op het
programma staat tussen de lei
ders van de vrije vakbond Solida
riteit en premier Pinkowski in
Warschau. In hoeverre deze ont
moeting door de reis van Kania
en Pinkowski op losse schroeven
komt te staan is niet duidelijk.
Volgens het Poolse persbureau
PAP gaat Kania voor een
"vriendschaps- en werkbezoek
naar de Sowjet-Unie", maar over
de duur van het bezoek wordt
niets gezegd.
Staking
Premier Pinkowski heeft de uitno
diging aanvaard om morgen in
Warschau met de leiders van So
lidariteit rond de tafel te gaan zit
ten. Het bestuur van de vakbond
- tegen bezwaren van leider Lech
Walesa in - heeft gedreigd op 12
november een algemene staking
uit te roepen als de door de vak
bond voorgelegde statuten niet
op alle punten worden aanvaard.
Uit diplomatieke bron in Moskou
werd vernomen dat het gesprek
van vandaag in de Russische
hoofdstad zich zal concentreren
op de strategie die morgen moet
worden aangehouden tijdens de
ontmoeting met de leiders van
Solidariteit. Er is al herhaaldelijk
de bezorgdheid uitgesproken dat
de Sowjet-Unie in de Poolse si
tuatie tussenbeide zou kunnen
komen als de vakbondsleiders te
ver gaan met hun eisen. Het be
zoek van Kania en Pinkowski zou
een "versoberend" effect kunnen
hebben op de standpunten van
de vakbond.
De reis van Kania en Pinkowski
valt samen met nieuwe verkla
ringen dat de bondgenoten van
Polen binnen het Oostblok verre
van gelukkig zijn met de wijze
waarop onafhankelijke vakbon
den zich in dat land ontwikkelen.
Zo waren er recente opmerkin
gen van de Tsjechoslowaakse
partijfunctionaris Vasil Bilak en
de Oostduitse partijleider Erich
Honecker dat bij de Poolse ar
beidsonrust "anti-socialistische
elementen" betrokken zijn. Ook
in de Russische pers heeft men de
laatste weken niet afgelaten te
wijzen op de anti-socialistische
gevaren die Polen bedreigen.
Moeilijk gesprek
Te oordelen naar een communiqué
dat gisteravond in Warschau
werd gepubliceerd na de bijeen
komst van het Politburo zullen
de besprekingen in Moskou
moeilijk zijn. In het communiqué
heet het dat de economische om-
standiheden in Polen "moeilijk
zijn en verre van normaal". Maar
wellicht als een aanwijzing met
welk standpunt de Poolse leiders
naar Moskou gaan, werd in het
communiqué opgeroepen dat de
provinciale partijleiders moeten
samenwerken met de nieuwe
bonden.
Het feit dat de Poolse leiding het
proces van veranderingen in het
land als onherroepelijk be
schouwt, werd later nog eens ver
sterkt door een commentaar van
de Poolse televisie. In het com
mentaar werd aangegeven dat
het Politburo tijdens zijn zitting
van gisteren heeft benadrukt dat
de partij staat achter de akkoor
den met de arbeiders van
Gdansk, Szczecin en Jastrzebië.
Ze zal deze akkoorden ook in alle
opzichten verwezenlijken. Het
centrale comité heeft, nog steeds
volgens de Poolse televisie, alle
organen van de partij erop gewe-,
zen contact op te nemen met de
nieuwe vakbonden en met hen
constructief samen te werken. De
registratie van Solidariteit heeft
politieke betekenis. De nieuwe
vakbonden kunnen een "vast
element van de socialistische
democratie zijn en kunnen een
constructieve rol spelen", aldus
het commentaar.
In Moskou werd gisteravond al on
derstreept dan Kania een moei
lijke missie krijgt te ondernemen
in de Russische hoofdstad. On
danks herhaalde verklaringen
van de nieuwe Poolse partijleider
dat zijn land zijn eigen proble
men kan oplossen, lijkt hij het
Kremlin daarvan niet te hebben
overtuigd, getuige de talrijkse
krachtige artikelen in de Russi
sche pers nadien. Nu zal Kania
daartoe een nieuwe poging moe
ten doen en dat lijkt een bijna
onmogelijke opgave te worden
met de dreiging van een algeme
ne staking boven Polen.
De Egyptische president Sadat en zijn echtgenote Jxhan (links) in gesprek met de Israëlische president Navon en
zijn vrouw. Navon heeft een vijf-daags bezoek aan Egypte gebracht.
(Van onze correspondent)
CAIRO - Het meest opmerkelijke
aan het bezoek van de Israëlische
president Navon aan Egypte is
dat Navon met Sadat politieke
besprekingen heeft gehouden,
hoewel de president in Israël een
louter representatieve functie
heeft en Navon bovendien tot de
oppositie behoorde, de Arbei
derspartij, voordat hij president
werd. Er zijn natuurlijk geen ech
te zaken gedaan, maar op een
persconferentie in Sadats ge
boorteplaats Mit Abul Kom
maakten de twee presidenten
toch afspraken bekend die zij
gemaakt hebben inzake de Pale
stijnse autonomie en over de ver
dere normalisering van de be
trekkingen.
Het "akkoord" over de autonomie
was niet meer dan dat zij beloof
den de dynamiek van de nog
steeds in het slop zittende auto-
nomiebesprekingen te hervatten.
an meer daadwerkelijke inhoud
waren de afspraken over de nor
malisering, tien in totaal. Ze heb
ben vooral tot doel het grensver
keer tussen Israël en Egypte wat
te vereenvoudigen, door het mo
gelijk maken van vrachtverkeer
en het uitbreiden van het aantal
vluchten tussen Tel Aviv en Cai
ro. De nieuwe afspraken probe
ren ook inhoud te geven aan een
al eerder gesloten cultureel ver
drag, onder meer door het hou
den van tentoonstellingen.
Wat Egypte betreft heeft dit bezoek
van president Navon een dubbel
doel. In de eerste plaats bij de Is
raëli's de argwaan weg te nemen
als zou Egypte met de normalise
ring van betrekkingen geen ernst
maken. Het blijkt immers steeds
dat er wel allerlei mooie afspra
ken worden gemaakt, maar dat
de uitvoering veelal in de ambte
lijke molen blijft steken - al dan
niet opzettelijk. Het is dan ook in
ieder opzicht een normaal be
zoek. Geen bovenmatige vreugde
en eerbetoon, maar Navon wordt
ook niet in een hoekje wegge
stopt, zoals met Begin nogal eens
is gebeurd.
Navon is dan ook een man die veel
beter valt in Egypte. Hij spreekt
vloeiend Arabisch, heeft al zijn
toespraken in het Arabisch ge
houden, heeft grote kennis en
belangstelling voor de Egypti
sche cultuur, kortom een man die
afwijkt van het beeld dat Egypte-
naren veelal hebben van de uit
Europa afkomstige Israëli, die ei
genlijk niet in het Midden-Oosten
thuishoort. Jammer alleen na
tuurlijk dat hij geeri politieke
macht heeft, te meer omdat Na
von in Israël als een „duif' be
kend staat.
Wat de Israëlische kant van de zaak
betreft: Begin heeft het van het
begin af aan niet leuk gevonden
dat Navon de show voor hem zou
stelen in Cairo. Hij heeft zich dan
ook verzet tegen het idee dat Na
von het Egyptische parlement
zou toespreken. Dat is iets dat
Begin zelf dolgraag wil, maar nog
steeds niet mag doen. Vandaar
dat Sadats politieke besprekin
gen met Navon ook een kleine
steek onder de gordel zijn, ge
richt tegen Begin. Want dat met
Begin echt zaken gedaan kunnen
worden, dat geloven nog maar
heel weinig Egyptenaren.
President Navon zelf is in feite een
nogal gewillige speelbal in de
hele zaak. Hij is zijn hele leven
politicus geweest, heeft als presi
dent grote moeite zijn mond
dicht te houden, en heeft wellicht
na het beeindigen van zijn ambts
termijn - over driejaar - zelf nog
politieke aspiraties, misschien
zelfs om premier te worden, al
wordt die kans zeer klein
geacht.
Behalve Begin is daarom iedereen
tevreden met dit bezoek. De
normalisering gaat door. De Is
raëlische vlaggen wapperen in
Cairo, en worden niet direct na
het voorbijrijden van de gast
weggehaald. Sadat heeft zijn
goede bedoelingen bewezen, Na
von is tevreden, want hij heeft
een woordje mogen meespreken,
en de betrekkingen tussen Egyp
te en Israël zijn weer een tikkeltje
normaler, hetgeen niet betekent
dat het allemaal grote liefde
(ADVERTENTIE)
WINKELCENTRUM LEIDSENHAGE, LEIDSCHENDAM
Dat kan je in Leidsenhage, reken maarl
Steeds weer blijkt: de mensen vinden Leidsenhage
't gezelligste winkelcentrum. En terecht I
Bovendien vindt je er alles wat
je hartje begeert. Terwijl er
volop gratis parkeer
ruimte is. Mensen,
wat wil je nog meer?
PEKING (AFP/Reuter/UPI) - Een onbekend
aantal mensen is gedood of gewond bij een
ontploffing die zich gisteren voordeed in het
hoofdstation van de spoorwegen in Peking.
Een woordvoerder van het ministerie van
buitenlandse zaken bevestigde dat er een ex
plosie was geweest, maar wilde niet zeggen of
het een ongeluk of een aanslag betrof.
Duizenden mensen waren naar het station ge
stroomd toen het nieuws van de ontploffing
bekend werd, maar niemand mocht het ge
bouw binnen. Het treinverkeer bleef normaal
verlopen, maar reizigers moesten via zij-in
gangen naar de perrons.
Rond het stationsgebouw deden geruchten de
ronde dat er veel slachtoffers waren, om
standers spraken van twintig tot dertig do
den of gewonden. Ambulances reden af en
aan en het stationsplein was grotendeels
door de politie afgezet.
Iemand meende dat de slachtoffers militairen
waren, die explosieven vervoerden toen de
ontploffing zich voordeed op een verdieping
van het enorme gebouw.
Eerder dit jaar stonden in Chinese kranten be
richten over explosies op stations en in trei
nen in de provincies, meestal het gevolg van
passagiers die explosieven of vuurwerk bij
zich hadden.
WINKELCENTRUM LEIDSENHAGE, LEIDSCHENDAM
TEHERAN (AFP) - Het openbare
debat in het Iraanse parlement
over de Amerikaanse gegijzelden
is verschoven naar zondag omdat
vanochtend het quorum niet is
bereikt. Dit heeft radio Teheran
bekendgemaakt een uur nadat de
zitting van het parlement had
moeten beginnen.
Irans reizende islamitische rechter
de ajatollah Sadeq Chalchali
heeft in een vraaggesprek gezegd
dat hij voorstander is van het
ruilen van de Amerikaanse gegij
zelden voor reserve-onderdelen
van de VS Volgens het linkse in
Beiroet verschijnende blad As-
Safir zei hij: "Carter probeert
weer president van de VS te wor
den. Daarom is hij bereid ons alle
reserve-onderdelen te geven die
wij nodig hebben op voorwaarde
dat de gijzelingskwestie wordt
opgelost. Wij stemmen daarmee
in omdat dit in ons belang is"
De ajatollah Chalchali is lid van het
Iraanse parlement dat zich be
raadt over de voorwaarden voor
vrijlating van de Amerikaanse
gegijzelden die al bijna een jaar
worden vastgehouden.
As-Safir zei dat het vraaggesprek
gehouden werd in de zuidweste
lijke Iraanse stad Dezfoel, in de
buurt van het front. De corres
pondent van het blad zei dat de
rechter liever een gevechtstenue
droeg dan zijn gebruikelijke
geestelijke kledij.
Inmiddels heeft de belofte van pre
sident Carter dat zodra de gegij
zelden zijn vrijgelaten Washing
ton de levering van militaire on
derdelen aan Iran zal hervatten,
geleid tot onduidelijkheid over
de positie van de VS in het
conflict tussen Iran en Irak. Een
woordvoerder van het Witte Huis
verklaarde dat de gijzelingskwes
tie een zeer complexe zaak is en
dat de levering van militaire on
derdelen de neutrale positie van
de VS niet aantast. Maar de
woordvoerder zei gisteren geen
duidelijkheid te kunnen schep
pen in de verschillende wijzen
van uitleg die president Carter,
vice-president Mondale en minis
ter van buitenlandse zaken Mus-
kie gaven aan deze neutraliteit.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - Aan de stijging van de
kosten van het Europese Parlement
moet een einde komen. Dit is de op
vatting van de begrotingscommis
sie van het Europees Parlement die
deze week in Brussel beraadslaag
de over de ontwerp EG-begroting
voor 1981. De commissie schrapte
daarin enkele posten op de begro
ting van het parlement zelf, zoals
uitbreiding van de reeds omvang
rijke staf personeel met nog eens 232
Aan de tot nu ongebreidelde groei
van de uitgaven van het parlement
- nu al in totaal 550 miljoen gulden
per jaar - moet een einde komen.
Anders bestaat het risico van in
grijpen door de Europese minister
raad. aldus de Nederlanders Har-
rie Notenboom (CDA) en Piet Don
kert socialistdie deel uitmaken
van de begrotingscommissie .Tot nu
toe hebben de EG-ministers zich
nooit met de uitgaven van de par
lementariërs bemoeid.
De „onbeheersbaarheid" van de
kosten van het Europees Parlement
is een gevolg van gebrek aan ma
nagement. Er zijn tal van organen
(voorzitter, fractievoorzitters, col
lege van penningmeesters, parle-
mentsbureau) die allerlei besluiten
nemen die tot de stijging van de
uitgaven leiden. De begrotings-
commissie, die ook haar zegje wil
doen, heeft nu een aantal uitgav>en
geschrapt of verminderd. Het vol
tallig parlement zal zich daar vol
gende week in Luxemburg over uit
spreken.
De post huur-gebouwen in Straats
burg en Luxemburg werd van 40
miljoen tot 32 miljoen gulden te
ruggebracht. Donkert: .Jiier is
sprake van een krankzinnige situa
tie omdat er nog met eens huurcon
tracten zijn afgesloten". Dit geldt
bijvoorbeeld voor het nieuwe ge
bouw in Straatsburg met werkka
mers voor de Europese parlementa
riërs. Ook zette de commissie een
streep door het plan 232 man nieuw
personeel aan te trekken. Noten
boom: .Eerst moet maar bewezen
worden dat we niet zonder kun
nen".
EP-afgevaardigden die minder
dan de helft van alle vergaderda-
gen aanwezig zijn. worden finan
cieel gestraft. Ze krijgen één pro
cent van hun salaris en de talrijke
vergoedingen minder voor elke dag
dal ze daarna nog ontbreken. Op de
vraagof dit wel effectief zalzijn.zei
Notenboom: ,£r zijn heel wat af
gevaardigden die ik nog nooit heb
gezien". Er komt wel een vergoe
ding (1100 gulden per afgevaar
digde per maand) voor het „rond
reizen in eigen kiesdistrict"maar
die zal pas na vertoon van nota's
worden uitgekeerd.
