Staatssecretaris probeert
oeslissing af te dwingen
Vrijlating van Menten afgewezen
Eenzijdige ontwapening
brengt ons geen vrede
Vonhoff welkom
in Groningen
Bont met sfeer.
Bont vanVan Egmond.
Hartchirurg wil praten
Van Egmond dg
Breestraat Bontmode W
van één onzer verslaggevers)
ELOFARENDSVEEN - Oppo
sitieleider Den Uyl (PvdA) heeft
_Jsteravond tijdens een spreek-
eurt in Roelofarendsveen nog
ens benadrukt de leus van het
nter Kerkelijk Vredesberaad ten
s%nzien van kernwapens ('Alle
ernwapens de wereld uit, te be-
innen uit Nederland') niet te
unnen onderschrijven. Deze
aak ligt binnen de Partij van de
.rbeid zeer gevoelig.
.wgens Den Uyl zal een eenzijdige
lederlandse stap de vrede niet
ichterbij brengen. "Je kunt de
_jernwapens over de Nederlandse
rens zetten maar dat zal niets
garanderen aan de gevaarlijke si-
giiatie in de wereld. Ik vind dat
enigszins laffe houding. Be-
$|r is het gebruik te maken van
ize beïnvloedingsmogelijkhe-
in, hoe klein ook, in NAVO-
rband".
Uyl gaf gisteravond te kennen
it niet verstandig te achten in-
Den Uyl over verwijdering kernwapens uit Nederland:
dien Nederland zich op het ge
bied van de kernenergie zou iso
leren van de landen om ons heen.
"Dat het probleem van het kern
afval nog niet is opgelost is een
uitermate teleurstellende zaak
maar toch doen we er verstandig
aan ons de kennis over kernener
gie eigen te maken en te houden
om op die manier toch nog een
enigszins sturende rol te kunnen
spelen", aldus de oud-premier.
Behalve bij de kernwapens en de
kernenergie stond de PvdA-lei-
der ook uitgebreid stil bij het
economisch beleid van het kabi
net-Van Agt die hij een politiek
van moedeloosheid verweet. Den
Uyl: "Van Agt spreekt over de
werkloosheid als over een soort
natuurramp. Het is iets onont
koombaars. Daarmee bezegelt hij
bij de mensen een houding van
machteloosheid en dadeloos
heid. Gevaarlijk is ook de nood
lotsfilosofie achter die denkwij
ze. Men gaat er van uit dat gezien
de technologische ontwikkelin
gen er in de toekomst een kleine
groep mensen zal zijn die over de
noodzakelijke kennis en dus
macht en werk beschikt en een
grote groep mensen die daarvan
afhankelijk is".
Der. Uyl keerde zich tegen een mo
gelijke nieuwe loonmaatregel.
"Dat zal verbittering en ontwij
king in de vorm van zwarte lonen
opleveren". Wel toonde de oppo
sitieleider zich voorstander van
een vorm van geleide loonpoli
tiek waarbij de laagste inko
mensgroepen in bescherming
zouden worden genomen. "We
zullen ons moeten instellen op
een ander soort economie, met
minder groei. Daarbij zal minder
moeten worden overgelaten aan
de vrije maatschappelijke krach
ten. Kapitaal, investeringen en
inkomens zullen moeten worden
gestuurd. Dan komt er perspec
tief op meer werk. En juist het
scheppen van werkgelegenheid
zal de grote strijd in de komende
jaren worden".
ij beraadslagingen vestiging militaire objecten
'IMEN (GPD) - „Het is ongehoord dat staatssecretaris Koning op dit tijdstip met zo'n
lededeling komt. De raad wordt als een kwajongen in de hoek gezet. We zijn niet van
lan, ons er ook maar iets van aan te trekken en daarom stel ik voor, de beraadslagingen
ewoon voort te zetten".
ei reageerde een woedende PvdA-
.'ractieleider P. Snel maandag
avond gisteravond de Emmense
jemeenteraad op een volslagen
•onverwacht dreigement van
i taatssecretaris Koning (bin-
ïenlandse zaken) dat Emmen
Ieen arbeidsplaatsen in het ka
ler van de spreiding rijksdien-
iten meer krijgt toegewezen als de
•aad niet akkoord gaat met de
/EERRAPPORTEN
ln gisteravond 20 uur
2
I
x
fc Si 8
j
E S
Ceo
sterdam
half bew.
18
0.1
Bilt
half bew.
17
9.1
onbewolkt
17
0.6
fie
half bew.
16
1
dhoven
licht bew.
17
0
1 Helder
15
0.1
terdam
half bew.
18
0
half bew.
16
0
isingen
zwaar bew.
17
0.3
Limburg
onbewolkt
16
0
geheel bew.
zwaar bew.
16
0
•celona
zwaar bew.
23
0
onbewolkt
12
7
onbewolkt
21
0
half bew.
17
0
12
0
onbewolkt
12
0
sneeuw
2
7
isbruck
14
0
jgenfurt
12
0
lenhagen
10
ia
onbewolkt
23
0
onbewolkt
14
0
geheel bew.
18
0
drid
half bew.
23
0
laga
onbewolkt
22
0
licht bew.
16
0
:e
onbe.wolkt
20
0
ijs
onbewolkt
18
0
onbewolkt
22
0
it
onbewolkt
22
0
ickholf
geheel bew.
5
11
onbewolkt
11
0
14
0
sa Blanca
licht bew.
25
0
geheel bew.
21
0
5 Palmas
£v'v
onbewolkt
onbewolkt
26
0
Vlak voor de raad over deze kwestie
een beslissing zou nemen, kreeg
burgemeester Beusekamp een
telefoontje van de staatssecreta
ris, waarin deze het dreigement
uitsprak. Het voorstel van de heer
Snel het debat over de opslag
plaatsen toch door te laten gaan,
kreeg alleen de steun van com
munist Kremer. De andere frac
ties drongen aan op uitstel en
daarom is de beslissing voorlopig
opgeschort.
Het gaat in Emmen, als gemeld, om
een opslagplaats voor Ameri
kaans legermaterieel gekoppeld
aan een munitiedepot. Voor het
materieel is een plaats uitgezocht
op het Emmer industrieterrein,
het munitiedepot zou elders in de
gemeente moeten komen. Het
plan is afkomstig van staatssecre-
Weer fraude
ontdekt via
koppelbazen
DEN BOSCH (ANP) - De rijkspoli
tie heeft gisteren in Loenen
(Utrecht) de hoofdverdachte
aangehouden in een omvangrijke
koppelbazenpraktijk. Volgens
een woordvoerder van de rijks
politie in Den Bosch (de officier
van justitie in het arrondissement
Den Bosch coördineert het on
derzoek) gaat het om een fraude
van enkele tientallen miljoenen
guldens aan niet afgedragen be
lasting en premies. Behalve in
Loenen werden gisteren huis
zoekingen verricht in Den Bosch
(twee), Helvoirt en Amsterdam.
In beslag genomen werden
boekhoudingen en andere admi
nistratieve bescheiden.
(ADVERTENTIE)
laris Van Eekelen van defen
sie.
De laatste tijd bleek dat de be
windsman er naar alle waar
schijnlijkheid niet in zou slagen
Emmen tot de vestiging van de
militaire objecten over te halen.
Alleen CDA en VVD verklaarden
voor te zijn. De rest van de raad.
behalve uit de PvdA en CPN ook
nog bestaande uit D'66 en de
Groepering Gemeentebelangen
zou tegenstemmen, zo bleek uit
verklaringen.
Hoewel voorstander van de komst
van de opslagplaatsen, toonde
ook CDA-fractieleider L. Rab-
bers zich allerminst ingenomen
met de manier waarop staatsse
cretaris Koning heeft ingegre
pen. „Dit riekt naar chantage",
zei hij. „De wijze waarop ons nu
het mes op de keel wordt gezet, is
kwalijk. Hier is een politieke
blunder begaan". Rabbers kon
digde aan eerst te zullen wachten
op een schriftelijke verklaring
van de regering.
Mevrouw Hansen-Van der Linden
(VVD) zei „zeer teleurgesteld te
zijn. „Een onverstandige daad de
raad zo onder druk te zetten",
meende zij. Fractieleider J. Hui
zing van Gemeentebelangen liet
zich in soortgelijke bewoordin
gen uit.
Mevrouw Augusteijn-Esser (D'66)
meende: „Woedend of boos, het
doet er allemaal niet toe. Hier is
gewoon sprake van chantagepo-
litiek". Ze kondigde aan dat D'66
via de Tweede Kamer de kwestie
onmiddellijk op het hoogste re
geringsniveau aan de orde zal
stellen. Ook zij meende dat de
raad niet eerder over de militaire
opslagplaatsen moet gaan praten,
voordat de staatssecretaris van
binnenlandse zaken zijn uitspra
ken zwart op wit heeft beves
tigd.
„De staatssecretaris heeft bereikt
wat hij wilde: de grootst mogelij
ke verwarring in Emmen". Ditzei
CPN-woordvoerder Kremer. De
communist zei het onbegrijpelijk
te vinden dat „een staatssecreta
ris die zichzelf respecteert" met
zo'n dreigement durft te komen.
„Het riekt naar iets. In elk geval
wordt hier zeer ondemocratisch
gehandeld. De conclusie kan al
leen maar zijn dat tegenstanders
van de opslagplaatsen er weer
een argument bij hebben. We zijn
toch geen kleine kinderen", aldus
de communist.
Koningin Beatrix en prins Claus zijn gistermiddag van Schiphol naar
de Nederlandse Antillen vertrokken. Een modezaak in Willemstad op Cu
rasao heeft zich zo te zien terdege voorbereid op het bezoek. Zowel hel
portret van prinses Juliana en prins Bemhard als dat van Koningin
Beatrix en prins Claus prijken in deze etalage temidden van "echte Hol
landse klompen".
(GPD) UTRECHT. - Ik ben r.itt
gevraagd om weg te gaan. maar
om te komen". Zo kenschetste
burgemeester Vonhoff van
Utrecht gistermiddag zijn over
gang naar het ambt van Commis
saris van de Koningin in de pro
vincie Groningen. „Ik heb niet
gesolliciteerd, het ambt heeft mij
meer gezocht. Het afwegen van
de overwegingen die tot mijn be
sluit hebben geleid, is niet ge
makkelijk geweest. Ik laat in
Utrecht veel positiefs achter,
maar ik denk dat mijn nieuwe
functie ook erg boeiend zal zijn",
aldus de opvolger van de huidige
Commissaris van de Koningin in
Groningen, mr. E. H. Toxo-
peus.
Vonhoff heeft zondag 12 oktober
tegenover de minister van bin
nenlandse zaken, Wiegel, de be
reidheid uitgesproken een even
tuele benoeming tot commissaris
in Groningen te aanvaarden. Af
gelopen weekeinde zijn de laatste
puntjes op de i gezet, waarna gis
teren Vonhoffs benoeming offi
cieel bekend werd.
Ondanks dat de burgemeester nog
niet veel wil zeggen over de in
vulling van zijn nieuwe ambt
(„Het zal overigens moeilijk zijn
om mijn voorganger zelfs maar te
evenaren"), wil hij in elk geval
wel kwijt dat hij er alle vertrou
wen in heeft ook in Groningen op
een behoorlijke wijze te kunnen
gaan functioneren. In die gedach
ten wordt Vonhoff gesterkt door
de opstelling van de PvdA-fractie
in de Provinciale Staten van
Groningen. „De leden van die
fractie hadden in een eerder sta
dium een duidelijke voorkeur
uitgesproken voor een Commis
saris van de Koningin uit hun ei
gen partij", aldus Vonhoff. „Het
doet me nu veel genoegen dat de
PvdA-fractie nu al contact met
me heeft opgenomen met de
boodschap dat ik wat hun betreft
welkom ben".
Vonhoff is bepaald niet van plan
met zijn armen over elkaar zijn
pensionering in het Noorden af te
wachten. „Er is veel te doen in
Groningen. Het is een provincie
met veel problemen en met een
grote verscheidenheid aan
problemenaldus de burge
meester van Utrecht. „En voor
die problemen moetje veel aan
dacht hebben".
'Rijbewijsreis'
naar Florida
WAALWIJK (ANP) - Autorijschool
Reiber uit Waalwijk organiseert
"rijbewijsreizen" naar Florida. In
een brief die één dezer dagen is
gestuurd naar iedereen die des
tijds reageerde op een adverten
tie waarin de Eindhovense rij
school Korenman een rijbewijs-
reis naar de Antillen aanbood
wordt gesteld dat het omwisselen
van een in Florida behaald rijbe
wijs geen probleem vormt. Een
woordvoerder van het ministerie
van verkeer en waterstaat noemt
dit misleidend. Rijbewijzen be
haald tijdens speciaal daarvoor
georganiseerde reizen worden
zeer zeker niet omgewisseld, al
dus de zegsman van het ministe-
ADVERTENTIE)
LIEROP (ANP) LIEROP(ANP)
Hartchirurg dr. van der Schaar
uit Lierop heeft schriftelijk aan
de vaste kamercommissie voor
volksgezondheid verzocht om
samen met zijn collega dr. Bed-
dermann te worden gehoord in
verband met de Klokkenbergaf-
faire. Een delegatie van de com
missie bracht op 19 augustus een
bezoek aan de Klokkenberg om
zich over alle problemen te laten
informeren. Die dag is met de be
trokken partijen gesproken,
maar de commissie verzuimde
met hoofdrolspeler Van der
Schaar te gaan praten om ook zijn
visie over het gebeurde te verne
men, aldus Van der Schaar. Hoe
wel de commissie hierover later
veel kritiek te verduren kreeg is
tot op de dag van vandaag de
hartchirurg nooit uitgenodigd
om zijn verhaal te komen vertel
len, vandaar dat hij zichzelf maar
heeft uitgenodigd.
Het 'Houston-model' zoals hartchi
rurg Van der Schaar dat op kleine
schaal in de Klokkenberg tot
stand wilde brengen is hier geen
haalbare kaart, zo concludeerde
de vaste kamercommissie na af
loop van de excursie. Van der
Schaar wil nu graag zelf aan de
commissie bewijzen dat zijn
werkwijze, waarmee hij 1000
open-hartoperaties per jaar wilde
bereiken, wel degelijk realistisch
is. Zoals bekend heeft hij inmid
dels als hartchirurg bij de Klok
kenberg ontslag genomen. Wel
licht gaat hij volgende maand in
Houston weer hartoperaties ver
richten.
- Vonhoff is tuc_i_i «.i tens mei at
vrees van het Utrechtse PPR-
raadshd Vockmg dat een actieve
bestuurder als Vonhoff niet zou
passen in een relatief stil gebied
als Groningen9
„Nee, ik hoop tenmiste niet dat ik in
een stil gebied terechtkom. En ik
geloof het ook niet. Die indruk
berust op een misverstand, maar
is tegelijkertijd ook een van de
problemen van Toxopeus ge
weest. Waar hij overigens al veel
aan heeft gedaan. De mensen
denken te veel aan Groningen als
een afgelegen gebied. Als het dat
was geweest, dan zou ik er niet
naar toe zijn gegaan. Ik denk niet
dat ik daarvoor geschikt zou zijn
Er is juist veel te doen en daarom
is mijn nieuwe baan een uitda
ging voor me, een nieuw be
gin".
Verzoek om
actieschip
Greenpeace
vrij te geven
DEN HAAG (GPD) - Het Wereld-
natuurfonds heeft een beroep op
de regering van Spanje gedaan
om het actieschip Rainbow War
rior van Greenpeace vrij te geven.
De Rainbow Warnof ligt al sedert
juni van dit jaar aan de ketting in
de Noordspaanse havenplaats El
Fenol. Het schip werd opge
bracht nadat het op open zee actie
had gevoerd tegen Spaanse wal
visjagers
De Spaanse ambassadeur, dr. Ra
mon Sedo, kreeg door voorzitter
J. D. Backer en directeur N. F
Halbertsma van de WNF-afdeiing
Nederland in Den Haag een open
brief overhandigd met het ver
zoek deze te willen doorsturen
naar minister-president Sua-
rez.
In het schrijven stelt het fonds dat
het op natuurbehoud genchte
beleid van Spanje in strijd is met
het vasthouden van de Rainbow
Warrior. Ook wordt gesignaleerd
dat het actieschip op onjuiste
gronden is aangehouden.
De rechter heeft bepaald dat het
Greenpeace-vaartuig pas vrij
komt wanneer een borgsom van
280.000 gulden en een boete van
6000 gulden is betaald. Omdat
Greenpeace dit bedrag niet kan
opbrengen, wordt gewacht op
een rechtzitting, waarvoor de da
tum nog steeds niet is vastge
steld.
De Spaanse ambassadeur reageer
de op de brief van het Wereldna-
tuurfonds door te zeggen dat
Greenpeace ten onrechte actie
had gevoerd tegen de walvis
vaarder. Spanje gaat volgens hem
akkoord met maatregelen ter be
perking van de walvisvangst.
Ook is de Spaanse regering naar
zijn zeggen bereid een punt ach
ter de jacht op deze zoogdieren te
zetten indien dat internationaal
wordt geregeld. Greenpeace be
lemmerde de walvisvaarders in
de legale uitoefening van hun be
roep, aldus de heer Ramon Se-
ci<
De actie van Greenpeace had ech
ter veel meer te maken met het
vermoeden dat de Spanjaarden
zich niet aan het afgesproken
quotum houden. Het walvis-
vaartbedrijf Masso weigert exac
te informatie te geven over de
vangsten, terwijl ook geen con
trole van buitenaf wordt ge
duld.
De Spaanse ambassadeur zei het
niet eens te zijn met deze geheim
zinnigheid. Hij meent dat onaf
hankelijke inspecteurs toezicht
op de vangsten moeten kunnen
houden.
Het Wereldnatuurfonds voelt zich
verantwoordelijk voor de Rain
bow Warrior. Uit de opbrengsten
van de actie "Geef om de natuur"'
werd in 1977 200.000 gulden be
schikbaar gesteld voor de aan
koop van het schip.
Hoge Raad doet rond Kerstmis definitief uitspraak
Et'// bontmantel i an l 'a: Uitmond beeft een eigen sfeer. Die
wordt bepaald door de fraaie belijningbet exclusieve
barakter, het mooie modebeeld, l.aal u zich eens adviseren
als u prijs stelt op een bontmantel li nart an di sfeer past bij
uw persoonlijkheid. Want pas dan is het écht bont met sfeer.
Breestraat 17j Leiden - Telefoon 071 12 j H"7
haiiuldg insloten. i/ontlcnlng km '/uii i ui,/ I h i hii iuci \li, liliii^ linnlii n.iilini
DEN HAAG (GPD) - De Hoge
Raad, het hoogste rechtscollege
in Nederland, heeft gisteren af
wijzend beschikt op een verzoek
van de advocaat mr. L. van Heij-
ningen de van oorlogsmisdrijven
verdachte Pieter Menten direct
op vrije voeten te stellen. Vorige
week had de president van de
Haagse rechtbank een soortgelijk
verzoek eveneens van de hand
gewezen. De Hoge Raad voegde
aan zijn uitspraak echter de
woorden „op dit moment" toe,
terwijl de raad vermoedelijk te
gen Kerstmis definitief uitspraak
zal doen over de argumenten die
twee advocaten hebben aange
voerd ter bestrijding van het Rc t-
terdamse vonnis. Daar werd
Menten in juni veroordeeld tot 10
jaar gevangenisstraf en een boete
van 100.000 gulden
In deze zaak hoeft de Hoge Raad
zich niet te beperken tot zijn ge
bruikelijke taak. de toetsing van
de Rotterdamse uitspraak aan
wat de wet in een zaak als deze
voorschrijft. Gewoonlijk beves
tigt of vernietigt de Hoge Raad
een vonnis slechts en onthoudt
zich van een uitspraak over de
hoogte van de straf. In dit geval,
waarbij het gaat om oorlogsmis
drijven, treedt de Hoge Raad ech
ter tevens in de plaats van de Bij
zondere Raad van Cassatie, die in
1951 werd opgeheven toen de bij
zondere strafkamer (inzake oor
logsmisdrijven) werd opgehe
ven.
Mr Van Heijningens verzoek om
directe invrijheidsstelling was
het resultaat van zijn vraag welk
doel met een langdurige vrij
heidsstraf van Menten nu nog ei
genlijk was gediend. Hij verwees
daarbij naar de berechting van
andere bejaarde mannen. Zo
werd De Geer, minister-presi
dent tijdens de Duitse inval in
1940 en na de oorlog gedagvaard
omdat hij in vele opzichten „de
Staat tegenover de vijand had
benadeeld en daardoor ook de
vijand hulp had verleend", des
ondanks voorwaardelijk bestraft
wegens zijn leeftijd op dat mo
ment. 77 jaar.
Soortgelijke consideratie wegens
vergevorderde leeftijd hadden de
Amerikanen in Neurenberg ten
aanzien van de in Den Haag gebo
ren Gustav Krupp, die, omdat hij
in 1945 75jaar was. niet eens werd
gedagvaard, in zijn plaats werd
zijn 39-jarige zoon Alfred symbo
lisch tot 12 jaar veroordeeld
Menten isnu bijna 82 jaar en heel t
sinds zijn aanhouding begin de
cember 1976 in Zwitserland. 30
maanden in hechtenis doorge
bracht. Daar tussenin had hij
huisarrest.
„Blijkbaar dacht men in de eerste
jaren na de oorlog genuanceerder
dan nu, na zovele jaren", aldus
mr Van Heijningen. „Met name
hield men de menselijkheid in
het oog. Men besefte dat het
rechtsgevoel niet bevredigd kan
worden door een oude man te
vervolgen en te straffen".
In de ochtend had Mentens andere
advocaat, mr P. Mout. eveneens
een aantal indrukwekkende ar
gumenten opgesomd om aan te
tonen dat in Rotterdam een on
zuivere rechtsgang was gevolgd.
Zo stelde mr Mout dat „de publi
catie van het rapport van de
commissie-Schoffer staatsbe
moeienis met een strafzaak was",
en dat c!e Rotterdamse rechtbank
zich door dit rapport heeft laten
beïnvloeden In plaats daarvan
had de rechtbank zich door dat
rapport niet-ontvankelijk moe
ten verklaren
Met de benoeming van de commis-
sie-Schöffer aldus mr. Mout, ging
de minister in feite op de stoel
van de rechter zitten. Daarmee
werd een principe van onze
rechtsstaat aangetast, namelijk
de volstrekte scheiding van wet
gevende. uitvoerende en recht
sprekende macht. „De minister
motiveerde het onderzoek van de
commissie-Schoffer met de kwa
lificatie dat het resultaat van his
torisch-wetenschappelijke
waarde zou zijn, maar ging er aan
voorbij dat de rechter zich in feite
ook op lustorisch-wetenschap-
pelijke feiten baseert. Bovendien
hield de commissie zich bezig
met de schuldvraag, die aan de
rechter is voorbehouden.
