Smit: KLM en piloten
moeten redelijk zijn
IPZII
1
Kok: gesprek met leden nodig
Langzaam herstel van economie
ZIJLSTRA NIET OPTIMISTISCH
Conflict over Airbus niet opgelost
De nieuwe tijdgeest:
lachen om de buren
asKr.»,
ss SS
WOENSDAG 22 OKTOBER 1
Dnderwijsstaken
^eraren die 1 oktober hebben deel
genomen aan een staking uit pro
test tegen de bezuinigingsplan
nen van minister Pais zullen al
leen te maken krijgen met salari
sinhouding over de niet-gewerk-
te uren. Andere maatregelen
worden niet overwogen, althans
wat betreft rijkspersoneel. Het
bevoegd gezag betreffende ande
re groepen leerkrachten kan zelf
bezien welke andere maatregelen
eventueel noodzakelijk zijn.
Dit antwoordt minister Pais op
vragen van de GPV'er Verbrugh.
Deze had gevraagd of andere
maatregelen dan alleen salarisin
houding niet op hun plaats zou
den zijn, nu voor de tweede keer
in korte tijd sprake is van plichts
verzuim van onderwijzend per
soneel.
Pensioenfondsen
Met steun van CDA en D'66 heeft de
PvdA de regering in de Tweede
Kamer een motie voorgelegd om
de mogelijkheden te onderzoe
ken tot het invoeren van beleg
gingsvoorschriften voor pen
sioenfondsen. Vooral de toene
mende neiging van pensioen
fondsen om in het buitenland
beleggingsobjecten te zoeken,
vanwege de grotere rente-op
brengst, was aanleiding voor de
ze motie van het kamerlid Arie de
Graaf (PvdA).
Nehem
De Nederlandse Herstructure
ringsmaatschappij (Nehem)
moet in Den Bosch blijven. De
regering had eerder in een com
missievergadering aangedron
gen op een overplaatsing van het
bedrijf naar Den Haag. De Twee
de Kamer heeft een motie met
deze strekking met algemene
stemmen aangenomen.
Minister Van Aardenne (economi
sche zaken) kon nog niet zeggen
of hij de motie zal uitvoeren. Hij
gaat eerst over de kameruit
spraak praten met het bestuur
van de Nehem, die groot voor
stander is van de overplaatsing.
APELDOORN (ANP)-"Hetherstel
van de Nederlandse economie en
de Nederlandse financiën zal
langzaam en moeilijk zijn.
Daarom zal ook de bouwnijver
heid slechts geleidelijk uit de
klem raken. Allerlei financiële
kunstgrepen zullen geen baat
kunnen brengen". "Woning
bouw en overheidsinvesterin
gen zullen pas beter kunnen ge
dijen na herstel van het even
wicht in de overheidsfinan
ciën"
•Het is te hopen dat het geleidelijke
en moeilijke herstel niet al te lang
zal duren, want een nieuw en zeer
ernstig probleem dient zich al
aan. De miljardenbron, het aard
gas, zal vroeg of laat opdrogen.
De aanpassmgspiuuieiueii uie
dan ontstaan, worden onvol
doende beseft. Het zal in 1981 niet
laag op het lijstje van de kabinets
formateur moeten staan". Aldus
dr. J. Zijlstra, president van de
Nederlandsche Bank, tijdens de
verbondsvergadering van het Al
gemeen Verbond Bouwbedrijf,
gisteren in Utrecht.
Herstel van de winstpositie van het
bedrijfsleven kan alleen via een
omvangrijke beleidsoperatie
waarbij een verdere, forse loon
matiging onontbeerlijk is van
wege de effecten die dat heeft op
de uitgaven van de collectieve
sector. En dan nog zal een aan
zienlijke ombuiging nodig zijn
om het financieringstekort van
de overheid naar een meer aan
vaardbare omvang terug te drin
gen.
Dat zei topambtenaar drs. M.C. van
der Harst van het ministerie van
economische zaken gisteren in
Zeist op een bijeenkomst van het
Nederlands Instituut voor Be-
leids-Informatie. Centraal stond
de vraag of onze economie de
toenemende druk van de over
heidsuitgaven nog veel langer
kan lijden.
Tussen 1950 en 1980 is het aandeel
van de collectieve lasten in het
nationaal inkomen verdubbeld
van 31,5 tot 65,4 procent en als de
collectieve sector in dat tempo
blijft toenemen zitten we over
een jaar of 15 met een economie
waarin de collectieve druk 100
procent is.
Jhs. V'an uei iiuiol, bij het ministe
rie directeur algemene economi
sche politiek, betoogde dat een
geringe verlichting van de collec
tieve druk ten gunste van de par
ticuliere sector en met name van
de winstpositie van het bedrijfs
leven een enorme inspanning zal
vergen. De vakbeweging zal een
jaar of vier genoegen moeten ne
men met een daling van de lonen
met minstens twee procent per
jaar. De overheid zal ook bij de
uitgaven in de sfeer van de so
ciale verzekeringen voor belang
rijke keuzes gesteld worden.
''Politiek uiteraard een zeer ge
voelige zaak. Maar een terugkeer
naar een gezonde economie is ui
teraard ook in het belang van ons
sociale verzekeringsstelsel" .al
dus drs. Van der Harst.
Appels
De Europese Gemeenschap zal dit
seizoen (1980-'81) ongeveer
- 800.000 ton appels te veel produ
ceren. Dat is een raming van de
EG-commissie in Brussel. Euro
pees landbouwcommissaris
Gundelach heeft daarom nu al
maatregelen getroffen om een
deel van het teveel niet op de
markt te laten verschijnen.
De oogst wordt geraamd op onge
veer 7 miljoen ton, terwijl de con
sumptie normaal slechts 6,2 mil
joen ton is. Volgens de regels van
het Europese groente- en fruit-
beleid kan 40 procent van het te
veel al bij voorbaat bestemd wor
den om niet op de markt te ko
men.
De appels die niet op de markt ko
men moeten zoveel mogelijk be
stemd worden voor verdeling
onder ziekenhuizen en bejaar
den, of om er sap van te maken.
DEN HAAG (GPD/AP) -
Staatssecretaris Smit van
Verkeer heeft leden van de
Tweede Kamer gisteren
toegezegd dat zij bij de di
rectie van de KLM zal
aandringen op redelijk
heid inzake het conflict
met de vliegers over in
richting van de Airbus
cockpit. Vandaag zullen
vliegers en KLM-direktie
voor het eerst sinds janua
ri elkaar weer spreken
over dit onderwerp.
In de openbare vergadering die de
vaste Tweede Kamercommissie
van verkeer gisteren wijdde aan
de Airbus-cockpit - en de drei
gende werkonderbreking die
daarmee samenhangt - deed de
staatssecretaris haar toezegging
zeker niet van harte. CDA-
woordvoerder Van Zeil moest
haar twee keer vragen die aan
drang op de KLM-directie uit te
oefenen, waarbij ze zich in eerste
aanleg op het standpunt had ge
steld dat het cockpit-conflict "ei
genlijk mijn zaak niet is".
Voor haar zou het eventueel pas een
zaak worden wanneer de KLM de
afgeleverde toestellen voor keu
ring zou aanbieden aan de
Luchtvaartinspectie (RLD). die
volgende week voor de tweede
Van Zeil (CDA): „Veiligheid
keer functionarissen naar de fa
briek in Toulouse zendt om de
nog in ontwerp zijnde cockpit te
bestuderen. Op het moment van
de type-goedkeuring, aldus me
vrouw Smit, is er 50 procent kans
dat de Luchtvaartinspectie een
tweemanscockpit zal afkeuren.
Voor Van Zeil was dit reden de
staatssecretaris erop te wijzen dat
er op het moment van de type
goedkeuring waarschijnlijk niet
veel meer kan worden veranderd.
Dat kan nu nog wel. maar tot
dusver weigerde de KLM-direk
tie stelselmatig alle overleg. Die
weigering is op zichzelf al niet erg
bevorderlijk voor de goede ar
beidsverhoudingen binnen de
KLM en tenslotte had de staats
secretaris toch ook nog zoiets als
een maatschappelijke verant
woordelijkheid: die ten opzichte
van de passagiers wanneer de
Airbus eenmaal vliegt. Uit het
conflict blijkt juist dat de veilig
heid van de passagiers in het ge
ding is.
Mevrouw Smit vond de consequen
tie die vliegers hebben getrokken
uit de weigerachtige houding van
de KLM-directie (een werkon
derbreking) volstrekt verwerpe
lijk. Haar uiteindelijke toezeg
ging van het beroep op de KLM-
directie-deed zij intussen ook aan
de verkeersvliegers, van wie zich
enkelen onder de toehoorders bij
de commissievergadering be
vonden.
DC-9
Ongeveer 500 leden van de Ameri
kaanse vereniging van verkeers
vliegers hebben gisteren om
beurten bij de poorten van het
Witte Huis in Washington gede
monstreerd tegen de plannen om
de cockpit van de nieuwe DC-9-
super 80 voor twee in plaats van
drie bemanningsleden in te rich
ten.
Volgens de piloten zal de veiligheid
in het luchtverkeer in het ge
drang komen als deze plannen
worden uitgevoerd.
Op borden die zij meedroegen oe-
weerden de verkeersvliegers dat
er problemen zijn met de lucht
verkeersleiding, laakten zij de fe
derale luchtvaartdienst FAA en
eisten zij het ontslag van FAA-di-
recteur Langhorne Bond.
LEIDEN - Leidse groente- en fruitvei
ling, woensdag: aardappelen 16, andijvie
35-65, snijbonen 470-710, stambonen
680-710, boerenkool 44-85, rode kool
14-18, spitskool 55-64, postelein 59, prei
52-74, spinazie 115-132, spruiten A
91-97, spruiten B 95-103, spruiten C
80-82, spruiten D 47-81, uien 33-51, wit
lof 340-550. bloemkool 1x6 140-180,
bloemkool 8st. 110-115, bloemkool lOst.
70, knolselderij 34-73, sla 30-49', bleek
selderij 45-55, peterselie 55-61, selderij
20-62, paprika st. 18-49.
KATWIJK AAN DEN RIJN - Groente
veiling, 22/10/80
Andijvie p.kg. 48-83, boerekool 43-58,
sperziebonen 2.40-3.60, rode kool 0.40,
groene kool 83-88, spitskool 0.35, bos-
peen I 1.1.18, waspeen AI p.kist.
5.40-10.10, All 3.20-7.50, BI 8 10-12.60.
Bil 3.20-5.20, Cl 3.—4.90, CII 2.30-3.20,
aanvoer 130 pnd. breekpeen AI
5.60-8.30, prei A 56-69. schorseneren A
1.33-1.68, All 22-31, BI 72-94, Bil 43, Cl
12-18. Aanvoer 4000 kg. peterselie(krul)
39-46, selderij 19-39, bloemkool 6 I
1.30-1.68. 611 1.12-1.33, 81 1.04-1.68, 811
0 62-0.72, 101 0.73, 121 42-67, aanvoer
4800 stuks.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Volgens
FNV-voorzitter Wim Kok is het
niet mogelijk om vóór 15 novem
ber al duidelijkheid te hebben
over de maatregelen die volgend
jaar genomen moeten worden om
de stijging van de lonen te beper
ken. Minister Albeda hecht zeer
aan die datum, maar Kok zei vier
weken nodig te hebben om zijn
leden te raadplegen over wat er
nu te doen staat.
De FNV bleek wel bereid te zijn die
leden voor te stellen de prijscom
pensatie en vakantieuitkeringen
af te toppen om op deze manier
de 1,5 miljard te krijgen nodig om
de koopkracht van de mini
mumlonen en uitkeringen te
kunnen handhaven.
Het kabinet staat positief tegenover
het voorstel van het CNV: ieder
een levert 1 procent in en stopt
dat in een werkgelegenheids-
fonds.
Minister Albeda stelde vast dat de
FNV. MHP en de werkgevers wel
bereid waren om over het CNV-
plan te praten. Hij kondigde aan
over het CNV-plan advies te zul
len vragen aan de SER.
Albeda concludeerde dat de enige
eensgezindheid bij de sociale
partners bestaat in de vaststelling
dat er in 1981 moet worden gema
tigd, maar dat over de wegen
waarlangs, sterke verdeeldheid
bestaat.
Hij wees erop dat loonmatiging in
relatie moet staan tot het functio
neren van de arbeidsmarkt. "Het
is dan ook verbazingwekkend te
zien, dat de sociale partners hier
over een aanvaring kregen", al
dus Albeda. "De vakbeweging
wilde op korte termijn afspraken
maken in de geest van het zoge
naamde bijna-akkoord van 1979.
De werkgevers verzetten zich
hier niet tegen, doch wilden niet
direct praten, maar pas over en
kele weken. Daarover heb ik nu
de neiging om met de armen om
hoog te gaan staan".
Dit bleek wel uit het verdere ver
loop van het gesprek. De FNV,
die zich toch al had verzet tegen
alle matigingsvoorstellen, kwam
met scherpe verwijten aan het
adres van de werkgevers, dat zijn
niet bereid waren op korte ter
mijn principiële afspraken te
maken over het afsluiten van ar
beidsplaatsenovereenkomsten.
De werkgevers op hun beurt maak
ten scherpe verwijten aan het
adres van de FNV "dat nergens
over wil praten", dat men in 1979
het zogenaamde bijna-akkoord
om zeep bracht en nu "in een ach
ternamiddag over alle punte pun
ten van bijna-akkoord bijna-ak-
koorfwii onderhandelen". "Dit is
toch wel de weroM op z'n zetten."
Door f
Ton van Brussel
Mensen willen best matigen, als ze er maar zeker van zi jn dat hun
buren het ook doen. Dat is een populaire opvatting in kringen van
de progressieve partijen en de vakbeweging. Hoewel het een
redenering is die riekt naar de logica „de-buren-een-Amenkaan-
voor-de-deur, dan-wij-ook". lijkt er toch wel wat voor te zeggen.
Dat je van zo'n principe aan de andere kant ook weer nauwelijks
chocola kan maken, is recentelijk gebleken, nu het CDA en zelfs
WD zich ook in die termen zijn gaan uitlaten.
En dan krijgen we weer te zien hoe één uitgangspunt in de praktijk
tot uiteenlopende conclusies kan leiden. De PvdA laat de laagste
inkomens niets matigen, maar de hoogste vijf procent; de VVD
wil de minima anderhalf procent terugzetten en de hoogste in
komens drie procent minder gunnen.
In zo'n politiek worden uitgangspunten steeds minder interessant.
Je kunt er in elk geval niet blind op varen en dat is toch het minste
wat je omwille van de duidelijkheid zou mogen verwachten.
Bij al het inmiddels wel bekende gekwetter over matiging, doken
er de afgelopen tijd twee nieuwe visies op. die duidelijk maken
dat het ook op dit terrein een kwestie is van martelaren en
apostelen.
Afgelopen maandagavond had ik enige kilometers per auto af te
leggen. Ter afleiding was er de radio. Via het apparaat meldde
zich de DS'70-er Nijhof, die man die in zijn centje in de kamer een
fractie runt, maar zijn publiek toch voortdurend in de wij-vorm
aanspreekt.
Nijhof bleek boos op de drie al genoemde grote partijen, omdat zij
er niets voor voelen om kamerleden mee te laten doen in de
matiging die het kabinet het Nederlandse volk wil opleggen.
Minister Albeda heeft werkgevers en werknemers gevraagd in te
stemmen met twee procent prijscompensatie minder en ook een
verlaging van de vakantietoeslag (voor de hogere inkomens) van
een half procent.
Kamerleden nu krijgen geen vakantietoeslag, om de simpele reden
dat ze ook geen salaris krijgen, maar een schadeloosstelling. Een
schadeloosstelling, omdat het kamerwerk hen er van zou weer
houden een betaalde baan te nemen. Het bedrag is er niet minder
om, nog steeds zo'n tachtig mille per jaar.
De tegemoetkoming aan kamerleden is gekoppeld aan de salaris
sen van ambtenaren. Krijgen die meer, dan krijgen parlementa
riërs dat ook. Het probleem dat zich straks voordoet is dat die
vermindering van prijscompensatie wel doorwerkt in de scha
deloosstelling van-de kamerleden, maar de verlaging van vakan
tietoeslag niet.
Kamerleden matigen dus minder dan andere Nederlanders, zo re
deneert Nijhof. die aan dat onderscheid graag iets wil doen. Een
verzoek in de kamer daartoe, kreeg alleen steun van de kleine
partijen en van D'66, maar niet van de grote PvdA, CDA en WD.
Hoewel ik de wrange smaak van de voorstellen van DS'70 om dat
merkwaardige profijtbeginsel weer te gaan invoeren nog steeds
niet kwijt ben, schaar ik mij nu toch met veel genoegen achter
Nijhof. Zijn relaas maakt weer eens duidelijk dat kamerleden de
apostelen van de matiging zijn, maar zeker niet de martelaren, die
er voor willen bloeden
Bestaan er dan nog van die martelaren''
Jazeker. Er is er in elk geval één, en de nabije toekomst zal het leren:
er zijn er vast meer dan een handjevol.
Die ene is een tot nu toe anoniem gebleven hoogleraar van de
Katholieke Hogeschool in Utrecht. Deze hoogleraar wilde de
helft van zijn salaris inleveren als die helft althans wordt aange
wend voor onderzoekstaken.
Tot voor kort bleek zo'n houding in de praktijk niet op prijs te
worden gesteld. Wie zich bij een werkgever meldt met de mede
deling dat hij voor zijn veertig uren werken geen loon wil ontvan
gen, is er zeker van dat hij zijn baan kwijt raakt. De tragiek van het
martelaarsschap is immers het onbegrip bij tijdgenoten.
Minister Pais. die zelf al van het apostel-imago af wilde en vóór de
onderwijsstaking duidelijk maakte dat hij net zoveel wilde inle
veren als zijn personeel, blijkt baanbrekend werk te hebben ver
richt. De hoogleraar heeft toestemming gekregen het met de helft
van zijn salaris te mogen doen en ook over de bestemming van de
andere helft is overeenstemming bereikt.
Ik moet zeggen dat ik me nu zeer verheug op de tijden die komen
gaan. Niemand kan meer zeggen: ik wil wel, maar mijn baas niet.
Het standpunt van de buren is lood om oud ijzer dus dat gaat ook
niet op. Iedereen die het kan en uiteraard richt ik mij hier met
name tot de boven-modalen, zal het straks niet meer kunnen
laten, zonder door de mand te vallen.
En dat velen het zullen laten, daar neem ik vergif op in. Dat ze met
hun mond vol tanden zullen staan als het aan het licht komt, ook
daar kun je op wachten.
Zelf matigen en toch lol hebben om je buurman, dat wordt de
nieuwe tijdgeest. Zal ik als laatste zin tikken dat ik mag dood
vallen als het niet waar is, of ben ik dan weer te optimistisch?
WOENSDAG 22 OKTOBER 1
ACTIEVE
AANDELEN
BINNENLANDSE
AANDELEN
Centr.Suik.
id. cert.
Ceteco
id. cert
Cindu-Key
Claimindo
Deli Mij.
Desseauz
Dikkers
Dorp en Co.
Duiker App
Econosto
EMBA
Eriks
Fokker
Ford Auto
53,20e
127,00
128.00e
10.40
18.10
17,50
138,00
95,00
31.90
260.00
29,30
123,00
124,00
10.40
18,10
276.00
68,50
Kon. Ned. Pap.
KNSM cert.
Krasnap.sky
Kwatta
Landre Gl.
Leids W„|
Macintosh
Meneba
Metaverp:
MHV A'dai
Moeara En.
id. 1-10
id 14
Mulder
Mijnb. W.
Tokyo PH IS)
Tokyo PH
Cni-Invest
Viking
Wereldhaven
l'nifonds
Chemical F
Col. Growth
Dreyfus F
Fidelity F
Investors M
Japan Fund
l-ehman Corp
Madison F
Manhattan
Massachus
Oppenhrimer
Technology
Value Line
I.!., .I!
IH7.IIII
107.00
I40j00
100.00
191.00
369.00
18.70
13.60
25.50
16,30
135,50
187,00
107,00
140.00
100,00
191.00
369,00
18,80
13.80
GOUD EN ZILVEK
BUITENLANDS
GELD
AMSTERDAM (ANP) - Op een on-
geanimeerde beurs waren van
daag de financiële waarden zwak.
Kon. Olie ging nog wat verder
omhoog en de uitgevers lagen
onder leiding van Elsevier aan
geboden. Verder lag ook Akzo
zwaarder in de markt.
ABN hervatte na een dag onder
breking de neerwaartse gang en
op 304 ging er f 4 van de koers
af. AMRO bank moest 0.80
prijsgeven op 64 en de NMB
zakte f 1 tot 224. Ook de hypo
theekbanken zaten weer in de
verkeerde hoek. Dit kwam de
WUH tes
f 4.80 op 219
[9 terwijl d
op 62,60
FGH
1.S4 1JM
4.35 5.15
51.50 54.50
meer dan 100 min is omgezet
begon 1.40 hoger op 204 en
liep daarna nog wat verder op.
Unilever krabbelde 0,40 im-
hoog tot 125.50 maar KLM zakte
ƒ0,70 tot 57.60 Ook met Akzo
was het weer helemaal mis. Nu de
koers na veel geworstel onder de
20 is terecht gekomen is ook de
weerstand verminderd Kort na
opening kreeg het fonds een flin
ke portie buitenlands aanbod te
verwerken en daalde de koers
0,30 tot 19,60.
