'In het leger is geen plaats voor atoompacifisten' Te weinig aandacht voor lichte misdaad Dodewaard: het kleine front van het grote onbehagen Verdeelde reacties op brief minister Bond Zonder Naam moet hotels verkopen Binnenkort visumplicht voor Turken STRAATSBURG (ANP) - Neder- land zal waarschijnlijk binnen enkele dagen een visumplicht voor Turken invoeren. Een Turk se delegatie voert vandaag in Brussel besprekingen met verte genwoordigers van de drie Be- neluxlanden over de manier waarop een visumplicht moet worden ingevoerd, en minister Van der Klaauw verklaarde giste ren in Straatsburg te verwachten dat kort na het overleg in de Bel gische hoofdstad een beslissing zal worden genomen. De minister zei niet hoe deze beslis sing zal uitvallen, maar zijn Luxemburgse collega Gaston Thorn heeft verklaard dat het in voeren van een visumplicht on vermijdelijk is. Omdat tussen België, Nederland en Luxem burg een paspoortunie bestaat, moeten de drie landen gemeen schappelijk beslissen over het onen presenteert de 3 kollekties van Neerlands toonaangevende meubelindus GELDERLAND LEOLUX ARTIFORT PASTOE COJA PLOEGSTOFFEN AUPING anders denken over wonen Hulshoff Wonen in het hart van Leiden: Nieuwe Rijn Minister De Ruiter: „Kleine criminaliteit komt het meest voor (Van c parlementaire redactie) DEN HAAG - Het verontrustend lage op- sporingscijfer van de kleine criminaliteit moet opgevijzeld worden. Er is een dis crepantie ontstaan tussen de aandacht die de politie schenkt aan de zware mis daden en de lichtere. Dit zei minister De Ruiter donderdag in de Tweede Kamer tijdens de behandeling van de hoofd stukken over politie in de begrotingen van justitie en binnenlandse zaken. De Ruiter kan wel begrijpen hoe die aan dacht voor de zware jongens in de prak tijk is ontstaan. Vooral deze misdaden roepen immers grote ongerustheid bij het publiek en de politie heeft het gevoel dat er iets aan gedaan moet worden. De kleine criminaliteit komt echter het meest voor. Verder zijn het juist de een voudige inbraken, de baldadigheid en de vernielingen die het gevoel van onrust bij de bevolking doet opkomen, aldus De Ruiter. Meer tijd De minister wil dan ook dat de politie meer tijd vrij gaat maken voor de lichtere ge vallen. Daarnaast moet de politie door gaan met experimenten die nu in Utrecht en Leiden gehouden worden over een betere aanpak van de lichte criminaliteit, waarbij de nadruk wordt gelegd op een systematische aan- pak. Daarnaast moet meer gedaan worden aan preventie naast repressie. De politie moet dichter bij de mensen komen door surveillances. Hierdoor ontstaat een be ter begrip bij het publiek voor de taak van de politie, waardoor de bereidheid tot meewerken aan aangifte en registra tie van eigendommen zal toenemen, hoopt De Ruiter. Ook de warenhuizen moeten volgens hem meer aan voorkoming doen. De opstel ling van de waren nodigen bijna uit tot diefstal, meent de bewindsman. In na volging van een werkgroep veiligheid banken, die ingesteld is toen de ban kovervallen een aantal jaren geleden toenamen, wil de minister een commis sie instellen waarin politie en bedrijven zich kunnen beraden over maatrege len. Kwaliteit Om een betere kwaliteit van de politie te bereiken, is het volgens De Ruiter en Wiegel (binnenlandse zaken) nodig dat de onevenwichtige leeftijdsopbouw aangepast wordt Daartoe zal de mini mumleeftijd voor toetreding verhoogd worden van 17 tot 19 jaar. Daarnaast zal bekeken worden of de maximumleeftijd ook omhoog kan worden zodat meer er- t bij de politie terecht kun- De ministers wezen eensgezindheid het verschoningsrecht van politiemensen af. Volgens hen moet iedere politieagent volledig inzetbaar zijn. Het zijn allemaal beroepsmensen en zij behoren voordat zij bij de politie gaan te weten wat dat betekent, aldus De Ruiter. Wanneer een agent gewetensbezwaren heeft, moet hij die met zijn directe chef uitpraten. Dit betekent dat de uitkomst van die gesprekken niet voor elk geval gelijk zal zijn omdat elke commandant anders zal oordelen. De minister heeft dan ook grote moeite met een motie van mevrouw Wessel- Tuinstra (D'66), die wil dat de regering grenzen opstelt voor individuele geval len, waarbinnen de commandanten een afweging kunnen maken. Met deze mo tie wordt de zaak te geïnstitutionali seerd, vindt De Ruiter. Thans kunnen Turken, mits zij over voldoende middelen van bestaan beschikken, als tourist (zonder visum) drie maanden in Neder land blijven. Vinden zy in die pe riode een baan, dan krijgen zij vergunning om langere tijd te blijven. In het ministerscomité van de Raad van Europa, dat gisteren in Straatsburg vergaderde, verweet de Turkse minister van buiten landse zaken liter Türkmen Frankrijk en West-Duitsland, landen waar een visumplicht be staat, schending van het hand vest van de Raad. Invoering of handhaving, van visa door de (eenentwintig) bij de Raad van Europa aangesloten landen valt niet te rijmen met het streven belemmeringen voor contacten tussen onderdanen zo veel mo gelijk weg te nemen. Waarschijn lijk omdat de Beneluxlanden nog geen formeel besluit hebben aangekondigd, noemde Türk men deze niet. ADVERTENTIE (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Wie gewetensbezwaren heeft tegen kernwapentaken, hoort in het leger niet thuis. Defensie-minister De Geus heeft dat in een brief aan alle legeronderdelen duidelijk gemaakt. Beroepsmilitairen die kernwa pentaken weigeren, hangt ont slag boven het hoofd. De Vereni ging van Dienstweigeraars stelt in een verklaring dat de minis ter met zijn brief het nadenken over toepassing van gewelds middelen door het Nederlandse leger de kop indrukt. In zijn lange brief schrijft de minis ter dat het democratisch uitge stippelde defensiebeleid „loyaal moet worden uitgevoerd", ook als daarin kernwapens een plaats hebben. Dienstplichtigen die daar bezwaar tegen hebben, kunnen een beroep doen op de Wet Gewetensbezwaren. Be roepsmilitairen met gewetensbe zwaren moeten volgens de be windsman ontslag nemen. Wie geen ontslag neemt, moet alle opdrachten uitvoeren, ook als die met kernbewapening in verband staan. De Geus noemt dat een „principieel uitgangspunt waar aan niet kan worden getornd" Algemene inzetbaarheid van de militair is van groot belang voor de krijgsmacht. Ontslag „Met twee soorten personeel, na melijk met mensen op wie wel en op wie niet onder alle omstan digheden kan worden gerekend, kan de krijgsmacht haar op dracht niet vervullen", schrijft De Geus. „Beperking van de in zetbaarheid leidt tot verminder de geschiktheid van de militair. Dit kan uitlopen op beperkingen in de carrièregang of op ont slag". De minister schrijft voorts dat over kernbewapening vrijuit mag worden gesproken door militai ren. Bij het benutten van hun recht op vrije meningsuiting moeten ze volgens hem echter uitgaan van „loyaliteit jegens de organisatie en de mensen die daarin werken". De Geus dringt in zijn brief daarom aan op grote terughoudendheid bij het uiten van kritiek op het kernwapen- beleid. De Vereniging van Dienstweige raars is daarentegen van mening dat de minister de Wet gewetens bezwaren militaire dienst mis bruikt om zowel dienstplichtigen als beroepsmilitairen die geen kernwapentaken willen vervul len monddood te maken. De or ganisatie zegt steun toe aan „allen die binnen het leger opkomen voor rechten als vrijheid van me ningsuiting en het recht dienst bevelen te weigeren" Verdeeld In politiek Den Haag is de brief van minister De Geus met gemengde gevoelens ontvangen. Woord voerders van WD en CDA in de Tweede Kamer reageerden giste ren positief. WD-woordvoerder Blaauw sprak van een "realisti sche brief', terwijl Couprie (CDA) bevestigde dat de minister met zijn standpunt op de CDA- lijn zit. Defensiespecialist Stemerdink van de PvdA liet zich kritisch uit. "Elke militair heeft op elk mo ment het recht, vaak zelfs de plicht, om bevelen te weigeren", zei hij. Volgens Stemerdink is de minister er zich onvoldoende van bewust dat een groot aantal be roepsmilitairen bezwaren heeft tegen het gebruik van kernwa pens. Kapitein Stelling, een beroepsmili tair die het met de defensietop aan de stok heeft over zijn atoompacifisme, sprak gister avond van "een bedroevende brief'. Ook hij wees erop, dat een aanzienlijk aantal militairen met gewetensbezwaren worstelt. "Ik beschouw de brief als een doel bewuste poging om de discussie hierover uit de krijgsmacht te bannen", aldus Stelling. Hij was teleurgesteld, dat de minister in zijn brief volledig voorbijgaat aan de ethische, strategische en juri dische bezwaren die tegen het gebruik van kernwapens kunnen worden aangevoerd. DEN HAAG (GPD) - Enkele honderden demonstranten heb ben gisteren op het Haagse Bin nenhof steun betuigd aan de "Dwaze Moeders van de Plaza de Mayo", die op geregelde tij den in het Argentijnse Buenos Aires protesteren tegen vermis sing of gevangenhouding van hun kinderen en echtgenoten. Na een stille rondgang door Den Haag werd op de Argentijnse ambassade een protestbrief be zorgd. Financiële reserves uitgeput „Groote Keyser" spoedig ontruimd DEN HAAG (GPD) - De gemeente Amsterdam en de regering zullen volgens minister Wiegel op korte termijn tot overeenstemming komen wat betreft de gekraakte Groote Keyser in de hoofdstad. De ontruiming zal dan ook niet zo lang meer op zich laten wachten. De ministers hebben het ge meentebestuur laten weten dat zij bereid zijn al het benodigde materieel en personeel beschik baar te. stellen voor een ontrui ming. HAARLEM (ANP) - De Bond Zon der Naam ziet zich door finan ciële problemen gedwongen haar twee hotels te verkopen. Het gaat om het hotel 'Land en Bosch' in Haarlem en hotel 'Sin Nombre' in Cubellas in Spanje. Woordvoer der mr. L. Laus zei gisteren des gevraagd dat 'exploitatie-beëin diging' van de hotels noodzake lijk is geworden door de finan ciële tegenvallers, ontstaan door de aankoop van een derde hotel in Zand voort in december 1977. Dit hotel, 'Sonnewende', dat in middels is gesloopt, heeft zoveel van de financiële reserves van de bond gevergd dat verkoop van de overige twee hotels nu onont koombaar is om het verdere voortbestaan van de bond te kunnen waarborgen. Volgens mr. Laus probeert de bond de hotels als 'going concerns' van de hand te doen waardoor de werkgelegenheid van het totaal 35 man tellende personeel ge handhaafd zou kunnen blijven. Lukt dat niet, dat is ontslag niet uitgesloten, aldus mr. Laus. De Bond Zonder Naam. die onge veer 300.000 leden en begunsti gers kent, richt zyn activiteiten vooral op minder-validen. alleen staanden en bejaarden. De hotels van de bond zijn speciaal op deze groepen ingesteld. Het hotel 'Sonnewende' zou eveneens worden aangepast aan het gas- tenbestand van de bond, maar de renovatie bleek zo duur uit te vallen dat besloten werd tot sloop. Plannen om een nieuw ho tel te bouwen zijn inmiddels op gegeven. Volgens mr. Laus is de belabberde financiële gang van zaken rond het hotel Sonnewen de vooral te wijten aan 'de onfor tuinlijke connecties van de bond met de beleggingsmaatschappij Finlea'. Deze onsoliede maat schappij' heeft volgens de woordvoerder van de bond zeer slechte adviezen uitgebracht ARNHEM (GPD) - Vanaf het ten tenkamp dat is verrezen in de weilanden bij Valburg, vertrekt morgen kort na het ochtendglo ren een stoet die zijn weerga niet kent in Nederland: 10.000 de monstranten marcheren af naar de kerncentrale van Dodewaard. Over de smalle dijkweggetjes trekken de lange kolonnes even ongestoord voort met hun herfst- yakantiedagen, hun idealen en hun veldhospitalen. Het bouw werk aan de rivier, dat niet alleen hun gedachten maar ook het wij de landschap geheel beheerst, wenkt al niet eens van verre - slechts zes kilometer scheiden de duizenden uit het tentenkamp van de in een onneembaar ves- tingswerk veranderde kerncen trale. Drie cordons en driedui zend politiemannen scheiden hen op de laatste kilometer van hun doel: overgave en sluiting van de centrale van Dodewaard, die uit het vlakke land van de Be tuwe oprijst als het begin maar ook als het omstreden symbool van een kernenergietijdperk in Nederland. Of we dat tijdperk ooit echt gaan beleven, is nog maar de vraag. Partijprogramma's en enquêtes bewijzen dat het verzet tegen kernenergie de laatste jaren groeiende is. En zelfs in het rege ringskamp stijgt het begrip voor de argumenten van de tegen standers. Sluiting van de kern centrales in Dodewaard en Bors- sele zou het gevolg kunnen zijn van een maatschappelijke dis cussie over kernenergie, heeft minister-president Van Agt vori ge week in de Tweede Kamer ge zegd. Confrontatie Heel andere taal dus dan het bouw plan voor die nieuwe kerncen trale waarmee minister Van Aar- denne eerder dit jaar op de prop pen kwam. De minister van eco nomische zaken is er morgen, en de rest van de spannende herfst vakantie, natuurlijk niét bij wan neer de anti-kernenergiebewe- ging in de weilanden van de Be tuwe de confrontatie aangaat met de tot de tanden gewapende overheid, die zich immers niet door geweld de wet wil laten voorschrijven. Maar zijn naam is onverbrekelijk verbonden met een demonstratie die op een angstaanjagende ma nier uit de hand kan lopen - hy is de man die de al jaren geleden beloofde maatschappelijke dis cussie over kernenergie nog steeds niet van de grond heeft gekregen. Van Aardenne is een overtuigd voorstander van de toepassing van kernenergie, en dat is zyn goed recht. Maar voor velen was het minder begrijpelijk dat het met de toegezegde 'brede' discussie een en al vaagheid en uitstel is geworden. Belofte maakt schuld, en dat herinner den de tegenstanders van kern energie zich vooral na 'Harris- burg' maar al te goed. Vanaf dat moment werd het verzet vooral onder de jeugd, feller en massaler. Het kabinet onderken de de kracht van deze protestbe weging; het plan voor de discus weinig elegant voorbeeld van democratische discussie. Maar alleen al om psychologische re denen hadden Van Aardenne en milieu-minister Giryaar er goed aan gedaan in elk geval antwoord te geven, zodat men zich aan de andere kant in elk geval serieus genomen kon voelen. Energienota Terwijl iedereen zich ineens weer het zwijgen van die bureaula, en de weggemoffelde maatschap pelijke discussie herinnerde, volgde op de afbouw-eis dat soort hooghartig zwygen dat zoveel onbedaarlijk geschreeuw kan losmaken. Men hoorde pas weer van de minister toen hij met een energienota kwam en daarin te kennen gaf nog eens drie kern centrales te willen bouwen. De vele duizenden actief by de anti- kernenergiebeweging betrokken Nederlanders werd het nu geheel rood voor de ogen en vanaf mor gen is Dodewaard 'frontge bied,. Van de herfst-manoeuvres in Do dewaard moet men maar het al lerbeste hopen. Bekend is dat het de overheid zeer menens is met de harde aanpak van mensen die het recht in eigen hand willen nemen. In alle toonaarden is in de Tweede Kamer ook al gezegd dat de actievoerders dan misschien wel gelijk kunnen hebben, maar nog steeds geen gelijk hebben gekregen in het parlement. Bekend is ook dat er in de op ge weldloosheid hamerende bewe ging die morgen naar Dodewaard oprukt, een onderstroom is van actievoerders die er wat harder tegenaan gaan omdat men met zo'n blokkade wel het verkeer, maar niet de kerncentrale kan ontregelen. Maar we moeten na tuurlijk ook het allerbeste hopen van die maatschappely ke discus sie, waar zo iedereen zo lang en tevergeefs naar heeft uitge- Stuurgroep Van Agt heeft nu, om het opgeroe pen kwaad te bezweren, mooie toezeggingen Rcdaan in de Ka mer. In werkelijkheid heeft een jarenlang stelselmatig negeren van de grote anti-kernenergie beweging en de weinig doortas tende aanpak van de discussie belofte de bekende moeilykhe- den op de lange baan geschoven. Zo staat al zeer lange tyd vast dat de hele discussie over de toe komstige energievoorziening moet berusten by een landelijke stuurgroep. Bekend is dat Van Aardenne en zyn adviseurs nog steeds geen kandi daten hebben gevonden voor het voorzitterschap. Bekend is ook dat door al dit soort halfslachtige kwesties de vertraging al zo groot is dat het niet voor 1983 wordt voordat de maatschappelyke discussie uiteindelyk zal uit monden in besluitvorming. Het zal zeker 1985 zyn voordat in het vergaderzieke land de voor- en nadelen van kernenergie en an dere oude en nieuwe energie bronnen op een rijtje zyn ge zet sie, waarin iedereen zijn zegje mocht doen, bleef in een Haagse bureaulade liggen, en Vervolgens liet Van Aardenne pas weer van zich horen op een wijze die veel kwaad bloed zette. Vergunning De anti-Dodewaardbeweging bracht aan het licht dat er in de centrale veel meer uitgebrande, radioactieve splijtstofstaven la gen dan in de vergunning was toegestaan. Zonder zelfs het par lement in te lichten, veranderde de minister de vergunning zodat er geen vuiltje meer aan de lucht was. Een wijze van samenspraak die de door de progressieve par tijen gesteunde anti-Dode waardbeweging aan de rand van razernij bracht. Maar Van Aardenne ging nog even door met het negeren van de te genpartij. Vijfduizend deelne mers aan het anti-kernenergie tentenkamp bij Valburg eisten met pinksteren van de regering afbouw van het kernenergiepro gramma. Zo'n ultimatum is een Rondom het terrein van de kerncentrale Dodewaard heerst een doodse stilte, nadat er rond het gehele gebied versperringen zijn aangebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 7