Strijd om
opvolging
Callaghan
Geen sancties tegen DDR
Sowjets bezorgd
over olieroute
van het Westen
Aanslag in
Belfast
Autonomie-
overleg in
november
voortgezet
Labourleider treedt af
Russische troepen in
Afghanistan zijn
weer op oude sterkte
Al 6.000 doden geborgen
DONDERDAG 16 OKTOBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
Van zijde West-Duitsland:
(Van onze correspondent)
BONN - De Westduitse regering
neemt geen maatregelen tegen
Oost-Duitsland om de maandag
door de DDR drastisch verhoog
de verplichte inwisseling van de
viezen voor westelijke reizigers
naar de DDR en Oost-Berlijn on
gedaan te krijgen. Weliswaar ziet
de Bondsregering in de politiek
van afgrendeling van de DDR een
zware terugslag voor de Inter-
duitse betrekkingen, maar ze wil
desondanks haar inspanningen
voor een verdere normalisering
en verbetering van de verhou
ding tussen de beide Duitse sta
ten voortzetten.
„Wij willen niets doen wat de be
volking in Oost- en West-Duits-
land in benarde omstandigheden
kan brengen", zei regerings
woordvoerder Bölling na de zit
ting van het kabinet, waarvoor
kanselier Schmidt zijn korte
vakantie had onderbroken. „Wij
willen op de afgrendelingspoli-
tiek van de DDR niet met dezelf
de middelen reageren. De rege
ring zal zich niet tot een politiek
van speldeprikken laten verlei
den, doch dit is geen teken van
zwakte", aldus Bölling.
Zoals Bölling verklaarde waren de
eisen van Honecker tot erken
ning van een Oostduits staats
burgerschap en uitwisseling van
ambassadeurs tussen beide Duit
se staten in de kabinetszitting
van gisteren geen punt van over
leg. „Dit is, zoals de regering al
verklaarde, voor ons onaan
vaardbaar".
De kalme reactie uit Bonn verraste
enigszins. Na de heftige aanval
van de Oostduïtse staats- en par
tijleider Honecker voor 2500 par
tijfunctionarissen in Gera, waar
deze de Bondsrepubliek als
gangmaker van opruiende activi
teiten tegen de volksrepubliek
Polen brandmerkte en als bewijs
van goede wil de erkenning van
een Oostduits staatsburgerschap
en de uitwisseling van ambassa
deurs eiste, werd van de regering
Schmidt een hardere houding
verwacht. Voor de oppositie wa
ren de Oostduitse maatregelen en
uitlatingen reden genoeg, eco
nomische sancties te eisen en met
de uitvoering ervan de vorming
van een speciale commissie te
belasten.
De regering zou in dat geval, zo
maakten CDU-CSU kenbaar, de
volle steun van de oppositie krij
gen. Volgens CDU-woordvoer-
der Von Wrangel toont het kabi-
net-Schmidt een „slappe hou
ding": „Er moeten na deze terug
slag in de inter-Duitse betrekkin
gen politieke consequenties
worden getrokken en een tegen-
strategie uitgestippeld, vooral
omdat verdere Oostduitse maat
regelen niet uitgesloten zijn, zo
als het gepraat over het inter-
Duitse telefoonverkeer bewijst",
aldus Von Wrangel.
De fractieleider van de sociaal-de
mocraten in de bondsdag, Her-
bert Wehner, ondersteunde de
regeringsverklaring met de
waarschuwing in de Oostduitse
maatregelen en schimpscheuten
niet direct al het einde van de
ontspanning te zien. „Wie een
realistische ontspanningspoli-
tiek wil volgen moet ook tegen
slagen kunnen incasseren en on
verstoord z'n eigen doelstellin
gen nastreven", zei Wehner.
Later op de dag werd officieel mee
gedeeld, dat de permanente
zaakgelastigde van de bondsre
publiek in Oost-Berlijn, staatsse
cretaris Gunter Gaus, na een
vijfjarige ambtstijd tegen het
eind van dit jaar zou woden af
gelost. Over de nieuwe man van
Bonn in Oost-Berlijn zal in de
komende dagen worden beslist.
Als opvolger van Gaus wordt de
huidige regeringswoordvoerder
Bölling genoemd. Deze aflossing
van de wacht heeft geen enkele
relatie met de actuele gebeurte
nissen, zo haastte officieel Bonn
te verklaren. Gaus was de eerste
vertegenwoordiger van de
Bondsrepubliek in Oost-Berlijn,
nadat beide Duitse staten beslo
ten wederzijds diplomatieke
missies te openen.
Bondskanselier Helmut Schmidt overlegt met zijn minister van buiten-
landse zaken Genscher. Schmidt onderbrak gisteren zijn vakantie om de
kwestie Oost-Duitsland te bespreken.
BELFAST*(ANP) - Bij een aanslag
op een huis in Belfast zijn giste
ren twee mannen gedood. Een
jonge vrouw raakte ernstig ge
wond.
De slachtoffers zijn Ronnie Bun
ting, de protestantse oprichter
van de extreem linkse Ierse re
publikeinse socialistische partij
en Noel Lyttle, lid van deze partij,
zo heeft de politie later meege
deeld. De \touw van Bunting
raakte ernstig gewond.
Bunting is de tweede leider van de
IRSP die de afgelopen maanden
is vermoord. In juni werd Miriam
Daley doodgeschoten.
Bunting is tot 1974 lid geweest van
het Ierse Republikeinse Leger
(IRA). Hij stapte uit de IRA uit
protest tegen een oproep van de
ze kant van het geweld tegen de
in Noord-Ierland gelegerde En
gelse troepen voorlopig te staken.
In 1975 richtte hij de IRSP op.
Tot nu toe heeft geen enkele groe
pering zich voor de aanslag ver
antwoordelijk gesteld.
WASHINGTON (AFP/UPI) -
De VS, Egypte en Israël heb
ben besloten hun onderhan
delingen over Palestijns zelf
bestuur op 17 november "er
gens in het Midden-Oosten"
voort te zetten. Dit staat in een
gezamenlijk communiqué
dat gisteren na twee dagen
besprekingen tussen de drie
partijen in Washington is uit
gegeven.
De drie partijen kwamen voorts
overeen dat het noodzakelijk
zou zijn na die van 17 novem
ber "nog verscheidene" bij
eenkomsten te organiseren
om een Amerikaans-Israëli-
sche-Egyptische top voor te
bereiden.
Het hoofd van de Amerikaanse
delegatie naar de onderhan
delingen, ambassadeur Sol
Linowitz, verklaarde dat nog
"een aanzienlijke hoeveel
heid werk" zou moeten wor
den verricht voordat een der
gelijke top kan worden geor
ganiseerd. Aanvankelijk was
in beginsel afgesproken dat
deze in november na de pre
sidentsverkiezingen zou
worden gehouden.
In het communiqué wordt niet
de exacte plaats of het niveau
van de onderhandelingen van
17 november genoemd. Maar
Linowitz gaf te kennen dat de
onderhandelingen op lager
niveau dan die van de delega
tieleiders zouden kunnen
worden gevoerd. Het overleg
in Washington werd geleid
door de Israëlische minister
van binnenlandse zaken, Jo
sef Burg, en de Egyptische
minister van buitenlandse
zaken, Kamal Hassan Ali.
De Amerikaanse speciale afge
zant Linowitz zei op een pers
conferentie dat geprobeerd
was de verschillen kleiner te
maken. De moeilijke en om
streden onderwerpen van de
toekomstige status van Jeru
zalem en de Israëlische ne
derzettingen in de bezette ge
bieden werden in Washington
niet besproken omdat er
"belangrijke verschillen zijn
die nu niet opgelost konden
worden". Hij sprak van
voortgang op verschillende
punten zonder daarop nader
in te gaan.
De drie partijen waren het er
over eens dat een driehoek
stop "zorgvuldige voorberei
ding" vergde.
(Van onze correspondent)
LONDEN - De leider van de Labourpartij, de
68-jarige James Callaghan, kondigde gister
middag na weken van geruchten en speculaties
zijn onmiddellijke aftreden aan. Zijn politieke
hartewens, het verenigen en sterker maken van
de Labourpartij, is niet in vervulling gegaan.
Maar Callaghan ontbreekt de vechtlust en de zin
om te proberen de ruzies in de partij fracties de
komende maanden te beslechten.
Hij zei bovendien meer tijd te wil
len doorbrengen met zijn vrouw,
die ziek is, en te hopen dat een
nieuwe leider volgende maand
al gekozen zal worden. De sterk
ste kandidaat voor het leider
schap is oud-minister van finan
ciën Dennis Healey.
Kandidaat
Uit de laatste opiniepeilingen blijkt
dat Healey niet alleen Callag-
han's favoriete kandidaat is, maar
ook van 35 procent van de onder
vraagde Britten. Hiermee ver
slaat hij ruimschoots de tweede
kandidaat, de linkse Tony Benn.
Ook een meerderheid van de
overwegend rechtse parlemen
taire fractie verkiest Healey bo
ven Benn, maar voor Labour-
links is Healey absoluut onver
teerbaar. In het linkse kamp
worden plannen gesmeed om
met een kandidaat te komen die
zowel voor links als voor een ge
deelte van rechts acceptabel
Aller ogen zijn gericht op Michael
Foot, de 67-jarige plaatsvervan
gend partijleider die in de loop
der jaren veel van zijn socialisti
sche principes in de boom heeft
gehangen maar nog net „rood"
genoeg is voor links en respecta
bel genoeg voor een deel van La-
bour-rechts. Foot denkt er niet
aan om als partijleider de volgen
de verkiezingen in te gaan. Maar
wil waarschijnlijk wel overwegen
als waarnemend leider op te tre
den totdat in januari besloten
wordt op welke manier en wan
neer een nieuwe leider benoemd
gaat worden. Zo niet, dan is scha-
duw-minister van buitenlandse
zaken Peter Shore de beste kan
didaat van de linkervleugel.
Wie er ook als nieuwe leider van de
Labourpartij gekozen wordt, ze
ker is dat aan de uitslag getornd
zal worden. Als Heaely wint, is
dat des te meer reden voor links
om de partij hervormingen er met
nog meer vuur door te jagen. On
rustig zal het dus voorlopig nog
blijven in de Labourgelede-
Callaghans politieke carrière heeft
35 jaar geduurd. En vooral de
laatste twee jaar waren stormach
tiger dan Callaghan lief was. Een
recente opiniepeiling toonde aan
dat Callaghan de meest populaire
politieke leider van Groot-Brit-
tannië is; een gegeven dat lang
niet door al zijn politieke colle
ga's gedeeld wordt. Na minister
van financiën en van binnen-
James Callaghan maakte gisteren zijn aftreden bekend.
landse zaken te zijn geweest,
volgde hij in 1976 Harold Wilson
op als partijleider en premier. De
rechtervleugel van de partij was
blij met de pragmatische sociaal
democraat Callaghan en met zijn
image als ouderwetse, vaderlijke
schoolmeester.
De eerste moeilijke jaren van zijn
premierschap waren zeker suc
cesvol. Werkeloosheid en inflatie
daalden en het kabinet was onder
Callaghans leiding een hecht
team. Maar na twee jaar bleek dat
Callaghan niet de Mozes was die
Engeland betere tijden kon bren
gen. Samen met Dennis Healey,
toen minister van financiën, zeg
de hij de vakbonden de wacht aan
met een plafond voor loonsver
hoging van 5 procent, om de
inflatie laag te kunnen hou
den.
De vakbonden echter weigerden
elke vorm van samenwerking
met dit economisch beleid en
Engeland begon een beruchte
Winter van Ontevredenheid.
Langdurige stakingen leidden op
sommige plaatsen tot voedselte
korten, huisvuil werd niet opge
haald en patiënten niet vervoerd.
(ADVERTENTIE)
ALS DE HERFST NADERT, IS HET
TIJD UW HUID WAT EXTRA BESCHERMING
TE GEVEN.
Als de herfst komt, moet u extra attent zijn
op de conditie van uw huid. Ochtendkou, gure wind
en droge lucht (óók van centrale verwarming) zijn niet
bepaald vriendelijk voor de tere huid.
Zoals het verstrijken der jaren kan ook het
grillige najaar een nadelig effect op uw huid hebben.
Gelukkig hebben al veel vrouwen het geheim
van Oil of Ulay ontdekt. De 'beauty fluid' die het
natuurlijke vochtgehalte in evenwicht houdt en zorgt
dat uw huid zacht en soepel blijft.
Het geheim van Oil of Ulay is dat het eigen
schappen heeft die gelijk zijn aan die van uw eigen
huidvloeistoffen. Daarom neemt uw huid deze beauty
fluid meteen en volledig op, zonder een spoortje vet
achter te laten. Oil of Ulay vult de huidvloeistoffen
aan die afnemen door toedoen van ons wispelturig
herfstklimaat.
Het beste is gezicht en hals iedere ochtend en
avond met Oil of Ulay te masseren. Al snel voelt u dat
uw huid zacht, soepel en jong blijft. Uw huid functio
neert weer zoals het hoort en wordt bovendien goed
beschermd tegen invloeden van buitenaf.
U zou Oil of Ulay* eens moeten proberen.
U voelt dat 't goed voor u is.
Oil of Ulay, een geregistreerd handelsmerk.
Verkrijgbaar bij apotheek, drogist en parfumerie.
MOSKOU (AFP) - De Sowjet-Unie
maakt zich zorgen over de olie-
route van de kapitalistische we
reld: als de olievoorziening van
het Westen onderbroken zou
worden zou het Westen een
voorwendsel hebben om militair
in te grijpen in het Midden-Oos
ten, zo wordt in Moskou gezegd.
Dat zou een massale terugkeer
van de Amerikanen in dit gebied
betekenen. En het Kremlin be
schikt niet over een "wonderop
lossing".
Elke dag wijst de Sowjetpers op de
gevaren van het Iraans-Iraakse
conflict: "Onder het voorwendsel
de oliebronnen van het Westen te
verdedigen roepen de Verenigde
Staten op tot een rechtstreekse
gewapende inmenging in de Per
zische Golf', aldus het persbu
reau Tass.
Leonid Brezjnjev heeft op 8 okto
ber Teheran en Bagdad persoon
lijk gewaarschuwd voor de geva
ren van een oorlog "waarbij al
leen het imperialisme baat
heeft". En het jongste nummer
van het tijdschrift "nieuwe tij
den" spreekt zich uit voor het
vrije olievervoer in het gebied
van de Golf.
Hetzelfde blad maakt zich ook on
gerust over de weerslag van het
conflict voor de ontwikkelings
landen die, in tegenstelling tot
het Westen, niet over olievoorra
den beschikken. Het Kremlin be
seft dat het niets te winnen heeft
bij het opdrogen van deze bron:
hoewel de USSR de belangrijkste
petroleumproducent ter wereld
is, kan zij de rol van de Arabische
producenten niet overnemen. De
Russen vrezen dat hun eigen
produktie binnen tien jaar zal
gaan dalen.
Om die reden heeft Brezjnjev zich
sedert 22 februari beziggehouden
met de olieroute in de Golf, zon
der evenwel een antwoord te
kunnen vinden.
Een week later deed de Sowjet-
commentator Nikolai Portoega-
lov via Tass een voorstel: "Euro
pa en Japan hangen meer dan de
Verenigde Staten van de aardolie
van het Nabije Oosten af', zo
stelde hij vast. "Daarom moeten
zij een initiatief nemen, dat aan
de Verenigde Naties zou kunnen
worden voorgelegd".
Terugkerend na een internatio
nale conferentie uit het tropische
Guadeloupe en geconfronteerd
met de ijzige situatie thuis vroeg
de premier de verslaggevers op
het vliegveld wat ze bedoelden
met „crisis" in Engeland. Een
uitspraak die hem de bijnaam
Sunny Jim gaf.
Enkele weken later werd hij de eer
ste premier sinds 1924 die in het
Lagerhuis werd weggestemd.
Callaghan wilde de verkiezingen
niet die hij verplicht was uit te
roepen en besloot ze uit te stellen.
Een beslissing die hem nog
steeds in de schoenen wordt ge
schoven als de meest desastreuze
van zijn politieke carriere De uit
gestelde verkiezingen brachten
in mei 1979 Margaret Thatcher
aan de regering met een onge
kend ruime meerderheid.
Levenstaak
De Britse werknemers hadden het
vertrouwen in Callaghan demon
stratief opgezegd. Callaghan zei
gistermiddag dat hij toen reeds
had besloten om af te treden.
Maar hij weigerde in de annalen
van de geschiedschrijvers te ver
dwijnen als de premier die La
bour de verkiezingen deed ver
liezen. Zijn levenstaak als partij
leider werd het samenbrengen
van de inmiddels steeds harder
vechtende rechter- en lin
kervleugels van de partij. Voor
Callaghan, op wie de crisis van de
dertiger jaren een indruk maakte
die nooit verdween, was het veel
belangrijker Thatcher te bestrij
den dan elkaar. „Ik weet dat ik in
de ogen van sommigen een slecht
socialist ben", zei hij in Black
pool. „maar mensen zoals ik ho
ren thuis in de Labourpartij om te
vechten tegen toestanden als in
de dertiger jaren. Ik word kwaad
als ik zie dat onder deze regering
de huidige generatie hetzelfde
door moet maken als de onze in
de dertiger jaren".
Maar zijn oproep tot eenheid enkele
weken geleden op het partijcon
gres kwam als mosterd na de
maaltijd. Het congres stemde
voor omvorming van de partij
structuur tot grote teleurstelling
van de leider. Callaghan had met
hand en tand zijn principe verde
digd dat een nieuwe partijleider
alleen door de kamerfractie zou
moeten worden gekozen. Het
congres besloot echter dat ook de
kiesdistricten en vakbonden een
stem moeten krijgen in het kie
zen van een nieuwe leider van de
Labourpartij. Hoeveel zeggen
schap die moeten krijgen en hoe
zo'n nieuw kiescollege er precies
uit moet zien. wordt in januari
beslist. Een opvolger voor Cal
laghan wordt tot die tijd op de
traditionele wijze gekozen.
PARIJS (AFP/DPA)-De Sowjet-troepen in Afghanistan zijnde afgelopen
tijd weer op hun oude sterkte gebracht van 85.000 en daarmee weer even
talrijk als voor de terugtrekking van een divisie, die Moskou voor de
zomer had aangekondigd.
Volgens hoge diplomatieke kringen in Parijs, waar dit gisteren bekend
werd gemaakt, zijn de verse Sowjet-strijdkrachten gemoderniseerd,
voorzien van grotere vuurkracht en uitgerust met AK-74 geweren die
dum-dumkogels kunnen afvuren.
Het aantal helikopters in Afghanistan is uitgebreid om beter toegerust te
zijn voor de anti-guerrilla-oorlogvoering.
Op 22 juni had Moskou de gedeeltelijke terugtrekking van zijn eenheden
toegezegd, zonder dat beloften over een terugtrekking op langere ter
mijn werden gedaan. Naar in Parijs verluidt hebben de Russische en
Afghaanse troepen enorme moeilijkheden bij hun verwoede pogingen
om het land te "paciferen".
In het dal van Pangsjir leden de Sowjets onlangs een zware nederlaag.
De situatie in het ongeveer 35.000 man tellende Afghaanse leger is bijzon
der kritiek, omdat slechts de helft ervan inzetbaar zou zijn. Uit vrees
voor een gebrek aan loyaliteit zouden de Russen het Afghaanse leger de
zorg voor luchtafweer en pantserdefensie weer uit handen hebben ge
nomen. Bovendien hebben de opstandelingen hun stnjdmethoden ge
perfectioneerd en de regeringstroepen moderne wapens ontfutseld
De toestand in Kaboel is rustig, maar in Herat is de controle minder zeker.
Nu de winter nadert lijkt het aantal vluchtelingen uit Afghanistan dat een
goed heenkomen zoekt in het buurland Pakistan, toe te nemen. Zij
verblijven vooral in de streek bij Pesjawar en hun aantal bedraagt onge
veer 1.2 miljoen. In de eerste drie weken van de maand september
zouden al 85.000 Afghanen de wijk hebben genomen naar Pakistan
Op diplomatieke vlak lijkt de impasse vrijwel compleet. De bemidde
lingspoging van de islamitische conferentie heeft geen enkel resultaat
gehad en wordt in Parijse diplomatieke kringen betwijfeld of het huidi
ge bezoek van Babrak Karmal, het Afghaanse staatshoofd, aan Moskou
wel enig resultaat zal hebben.
Het is Karmals eerste buitenlandse bezoek sedert zijn ambtsaanvaarding
in december 1979. Uit officiële bron in Kaboel werd gemeld dat zijn
bezoek economische onderhandelingen tot doel heeft. Er werd gespro
ken van de hoop op een versterking van de economische banden tussen
Moskou en Kaboel. Overigens werd er bijzonder weinig over Karmals
reis bekendgemaakt.
Aard beving Algerije:
O O
ALGIERS (AFP/UPI) - In de Alge
rijnse stad Al Asnam waren giste
ren al zesduizend doden gebor
gen, slachtoffers van de aardbe
ving. Onder het puin moeten nog
duizenden lijken liggen. Des
kundigen schatten het totale aan
tal doden op 10.000, dus minder
dan volgens eerdere schattingen.
Gisteren is er nog een baby levend
onder het puin vandaan gehaald.
Algerije heeft een Israëlisch aan
bod tot hulpverlening via het in
ternationale Rode Kruis van de
hand gewezen. Ook door Ameri
ka aangebodrn lirtsclu.>rtvlieg
tuigen zijn geweigerd.
Men is druk bezig zoveel mogelijk
van de honderdduizenden daklo
zen tegen cholera te vaccineren.
Men vreest een epidemie als ge
volg van het ontbreken van zui
ver drinkwater.
