Matigingsvoorstellen erdoor
Teruggave aow
niet afgeschaft
ALCANTARA
DODEWAARD WORDT SPANNEND
REGERING GAAT
PRATEN MET
ACTIEVOERDERS
Snelrecht voor
gebruik geweld
Koopkracht minima
dit jaar gehandhaafd
Woningbouw
krijgt extra
stimulans
Lambert de Jong
heeft nu behalve bont,
suède en leder ook
de mooiste mode in
[l&oTralbrt
„O®
WOENSDAG 15 OKTOBER 1980
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - Een door een
grote meerderheid van de
Tweede Kamer gesteunde motie
waarin wordt aangedrongen op
handhaving van de koopkracht
voor de allerlaagste inkomens
in 1980, zal door het kabinet
worden uitgevoerd. Premier
Van Agt zei dit gisteren tijdens
de debatten over de algemene
beschouwingen. Met welke
voorstellen het kabinet hier
voor zal komen, is nog niet dui
delijk.
De plannen van het kabinet ko-,
men neer op een extra uitkering
van ongeveer 60 miljoen gulden.
Voor elk inkomen betekent dat
een verhoging met netto 27 gul
den per maand. Van Agt eiste
»van de Kamer dat deze de tege
moetkoming van het kabinet nu
niet volgend jaar mag verwij
ten.
Uitvoering van de motie-De Vries
maakt een eind aan een debat,
dat binnen en buiten de Tweede
Kamer gedurende ongeveer een
half jaar gevoerd is. Al in juni
eiste een deel van de Kamer dat
de koopkracht voor de minima
gehandhaafd zou blijven. Op dat
moment accepteerde het CDA
nog de verklaring van het kabi
net dat hierover op dat moment
nog weinig te zeggen was.
tl in september werd echter dui
delijk dat zonder aanvullende
stappen de laagste inkomens
ook in koopkracht achteruit
zouden gaan. Op dat moment
liet ook het CDA weten een der
gelijke ontwikkeling niet te
kunnen accepteren. Nadat het
technisch niet uitvoerbaar
bleek alleen de laagste „gezins
inkomens" apart te verhogen,
eiste de Kamer handhaving van
de koopkracht voor alle laagste
inkomensgroepen.
Het kabinet heeft hiertoe nu be
sloten. De maatregel kan wor
den uitgevoerd door een eenma
lige uitkering, of door de voor
genomen verhoging van het mi
nimumloon een maand naar vo
ren te halen. Een definitieve
keuze tussen beide voorstellen
zal het kabinet doen na afloop
van het gesprek met de sociale
partners. De verwachting be
staat dat het kabinet zal kiezen
voor een vervroegde verhoging
van de uitkeringen.
Aangehuwde vrouwen
Van der Stee vreest gat van 2 miljard bij belastingverlaging
Van onze -parlementaire redactie)
DEN HAAG - De Tweede Kamer heeft gisteren de voor
stellen tot loonmatiging van het CDA aanvaard. Het kabi
net-Van Agt zal deze voorstellen nu volgende week dins
dag voorleggen aan werkgevers en werknemers.
De CDA-plannen werden gesteund door WD, SGP, GPV en DS'70. De
PvdA, D'66, PPR, PSP, CPN en Boerenpartij waren tegen. Maar omdat
D'66 eerder had laten blijken zich in grote lijnen wel in de voorstellen
te kunnen vinden, sprak premier Van Agt tevreden over een „brede
meerderheid". Het kabinet beoordeelt de voorstellen ook positief „en
zal met die opstelling het overleg met de sociale partners ingaan".
De CDA-voorstellen betekenen een
eenmalige afschaffing van de
prijscompensatie op 1 januari,
tegelijk met een verlaging van
loon- en inkomstenbelasting. Dit
kost de staat 2 miljard gulden, die
CDA-leider Lubbers wil dekken
door verhogingen in de sfeer van
btw en accijnzen. Ook vindt hij
vergroting van de overheidste
korten aanvaardbaar.
In de CDA-plannen zal de stijging
van de loonsom in 1981 beperkt
kunnen blijven tot 5 procent, zo
rekende Van Agt de Kamer voor.
Dat is zelfs een procent lager dan
de eis die de regering zelf had ge
steld. Het D'66-plan om de loon
som slechts 4 procent te laten
stijgen noemde Van Agt „te hoog
gegrepen".
Komt de voorgestelde loonsomma
tiging uit op 5 procent, dan is het
kabinet bereid meer middelen
beschikbaar te stellen voor ge
richte steunmaatregelen, met
name voor de bouw en het regio
nale beleid.
Ook het CDA-voorstel om de ver
hoging van de wao-premie en het
lage btw-tarief niet te laten door
gaan en ter compensatie daar
voor prijscompensatie dan wel
vakantiegeld af te toppen, werd
aangenomen. Maar hier bleken
de regeringspartijen het niet eens
en stemde de WD (met de CPN)
tegen.
Verdeeld
De vakbeweging heeft verdeeld ge
reageerd op de plannen van ka
binet en Kamer-meerderheid. De
FNV blijft aantasting van de
prijscompensatie op dit moment
onaanvaardbaar vinden. Maar
CNV-voorzitter Van der Meulen
constateerde „met genoegen" dat
het kabinetsbeleid zich begint te
ontwikkelen zoals het CNV dat
wil.
De alternatieve loonmatigings
plannen van PvdA en D'66 wer
den beide verworpen, hoewel het
CDA in beide voorstellen posi
tieve kanten zag. De christende
mocraten stemden zelfs voor het
D'66-plan. Dat bevatte een be
perking van de loonsomstijging
tot 4 procent, te compenseren
door 2 miljard aan lastenverlich
tingen. In tegenstelling tot het
CDA vond D'66Tiie 2 miljard door
verlaging van o.a. de wir-premie
en de inzet van een deel van de
extra-aardgasbaten.
Maar omdat de PvdA tegenstemde
(met de WD en de kleine linkse
partijen) haalde de motie het toch
niet. Het PvdA-plan dat uitkwam
op minder loonmatiging, meer
nivellering en gerichte in plaats
van algemene steun aan het be
drijfsleven, kreeg slechts steun
van PSP en PPR.
Ondanks de omarming van de
plannen van Lubbers door het
kabinet, voerden premier Van
Agt en minister Van der Stee (fi
nanciën) net als WD-leider
Rietkerk, nogal wat bezwaren te
gen de voorstellen aan.
Gat
Het kabinet heeft vooral moeite
met de hoogte van de door Lub
bers voorgestelde belastingver
laging. Van der Stee legde uit dat
om de maatregel voor iedereen
gelijk uit te laten werken, onge
veer drie miljard gulden nodig is
en niet twee, zoals Lubbers
meent.
Alleen bij een maatregel, waarbij
iedereen een gelijk bedrag min
der behoeft te betalen, klopt het
rekensommetje van het CDA, zei
Van der Stee. Hij vreest dat er,
ondanks de voorgestelde verho
ging van sommige indirecte be
lastingen, toch nog een gat van
1,5 tot 2 miljard gulden zal over
blijven. Later in het debat ver
klaarde hij niet bereid te zijn de
overheidstekorten met meer dan
1 miljard gulden te verhogen.
Lubbers liet daarop weten dat de
belastingverlaging zonodig ook
een nivellerend effect zou mogen
krijgen. Daarnaast stapte hij na
drukkelijk af van de voorstellen
van het kabinet dat de koop
krachtdaling voor de hoogste in
komens beperkt zou moeten blij
ven tot 3,5 procent.
Net als PvdA-leider Den Uyl wijst
hij een sterkere daling voor de
hogere inkomens niet langer af,
terwijl de koopkracht van de
laagste inkomens zoveel moge
lijk gelijk zou moeten blijven.
Van Agt zei echter een sterkere
DEN HAAG (GPD) - De Tweede
Kamer heeft dinsdag de motie
van mevrouw Beckers (PPR)
aangenomen, waarin de regering
wordt uitgenodigd te gaan praten
met de initiatiefnemers van de
voorgenomen blokkade van de
kerncentrale in Dodewaard. Deze
blokkade zou zaterdag moeten
plaatsvinden.
De aangekondigde acties houden
het risico van toenemend geweld
in, wat voorkomen moet worden,
vindt mevrouw Beckers. Volgens
haar is het voornemen van de ac
tie mede gebaseerd op misver
standen over de zogeheten brede
maatschappelijke discussie over
de verdere toepassing van kern
energie in ons land.
De regering moet daarom duidelijk
maken dat deze discussie ook
kan leiden tot de sluiting van de
bestaande kerncentrales. Op ba
sis hiervan moet de regering op
nieuw met de actiegroepen gaan
praten, aldus de motie.
Premier Van Agt bevestigde tij
dens de algemene beschouwin
gen dat de discussie kan leiden
tot de sluiting van de centrales. In
de derde energienota pleit de re
gering voor de bouw van drie
nieuwe kerncentrales, maar zij
heeft volgens Van Agt hiermee
alleen haar standpunt bekend
willen maken om de discussie op
gang te brengen.
CDA en WD ondersteunden de
motie omdat zij er een veroorde
ling van de acties ^in zagen. De
linkse partijen legden er de na
druk op dat in de motie wordt
vastgelegd dat de maatschappe
lijke discussie kan leiden tot de
sluiting van de bestaande kern
centrales.
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
wil niet langer overgaan tot een
zijdige afschaffing van teruggave
van te veel betaalde aow-premies
aan gehuwde vrouwen. Volgens
premier Van Agt zal een dergelij
ke maatregel pas dan doorge
voerd worden wanneer tegelij
kertijd het recht van gehuwde
vrouwen op een zelfstandige
aow-uitkering geregeld
wordt.
De premier kwam daarmee de-
Tweede Kamer ver tegemoet.
Vrijwel alle fracties, inclusief die
van het CDA. hadden eerder gro
te twijfels getoond over de voor
gestelde afschaffing van de te
ruggave. PvdA, WD en D'66
verklaarden zich fel tegen. Dit
bleek ook uit het met vrijwel al
gemene stemmen aanvaarden
van een motie-Terlouw (D'66),
wanneer nog eens nadrukkelijk
de koppeling tussen premie en
uitkering was vastgelegd.
Alleen SGP en een eenzaam PvdA-
lid stemden tegen deze voorge
stelde Kamer-uitspraak. De SGP
vanwege de afwijzing van het
zelfstandig recht van de vrouw op
een uitkering, de socialiste me
vrouw Schaapman om precies
tgenovergestelde reden. Zij vindt
dat, vanwege de emancipatie, de
vrouw nu al een zelfstandig recht
op uitkering dient te hebben.
De voorgestelde maatregel zou de
overheid vanaf 1982 500 miljoen
gulden hebben opgeleverd. De
minister-president liet dan ook'
weten, dat de Kamer uit dezelfde
sector eenzelfde bedrag moet
zien te vinden. In zijn poging een
duidelijke Kamer-uitspraak te
vermijden wees hij er overigens
op dat de Kamer nog voldoende
gelegenheden zou krijgen het
voorstel zonodig af te stern-
Aanpassing van de Nederlandse
wetgeving is overigens nodig
omdat binnen enkele jaren een
EG-richtlijn over gelijke rechten
voor man en vrouw in werking
dient te treden. Volgens Terlouw
dient de zaak ook met spoed te
worden behandeld omdat de ge
huwde werkende vróuw toch al
in een kwetsbare positie op de
arbeidsmarkt verkeert. Ook ont
breekt in zijn ogen op dit moment
nog een samenhangend inko
mensbeleid voor samcnlevings-
DEN HAAG (GPD) - De woning
bouw krijgt volgend jaar een op
pepper. Halverwege 1981 moe
ten, zo sprak de Tweede Kamer
vannacht in een motie uit, 60.000
huizen in aanbouw zijn. Wanneer
de door de regering beoogde
loonmatiging doorgaat, zal bo
vendien extra geld beschikbaar
komen voor een verdere stimule
ring van de bouw.
Minister-president Van Agt ver
klaarde in het debat over de Mil
joenennota, dat het in een CDA-
motie genoemde aantal van
60.000 nieuwe woningen halver
wege volgend jaar waarschijnlijk
gehaald zal worden. Hij beloofde
dat een flink deel van de miljoe
nen die bij welslagen van het
loonmatigingsbeleid vrij komen,
in de woningbouw zal worden
gestoken.
De Kamer verwierp een motie van
de PvdA. waarin concreet werd
voorgesteld het woningbouw
programma met 15.000 goedkope
huurwoningen op te voeren. Dat
zou het Rijk te veel geld kosten,
meenden CDA, VVD en de kleine
rechtse partijen. PvdA en PPR
gaven geen steun aan de - wel
aangenomen - motie van het
CDA. Zij vonden die slechts een
pleidooi voor een administratie
ve verschuiving van een deel van
het bouwprogramma (naar de
eerste helft van het jaar) in plaats
van een wezenlijke verhoging er-
De algemene beschouwingen in de Tweede Kamer. Oppositieleider Den Uyl lijkt niet onder de indruk i
hetgeen CDA-fractievoorzitter Lubbers hem te bieden heeft
(ADVERTENTIE).
matiging dan de 3,5 procent niet
te zien zitten.
Rietkerk zag als voornaamste be
zwaar de voorgestelde vergroting
van het overheidstekort. Hij
steunde de CDA-voorstellen toch
omdat die leiden tot een verdere
bezuiniging op de totale loon
som. Verder sprak hem aan dat
d^ motie uitgaat van de noodzaak
tot verdere bezuinigingen in de
sociale sector, zij het nog niet
concreet. De VVD heeftsteeds op
dergelijke bezuinigingen geha
merd.
Ziektedag
Overigens heeft de regering vol
gens Van Agt nog geen definitief
oordeel over de WD-suggestie
voor het zelf betalen van de eerste
ziekte-dag. Wel staat de regering
in het algemeen positief tegen
over voorstellen om de kosten
van de sociale zekerheid terug te
dringen.
Aan de SER is advies over deze
voorstellen gevraagd en de rege
ring wil met een oordeel wachten
tot dat advies er is. Van Agt wees
erop dat in 1980 ruim 1 miljoen
ziektedagen worden genoteerd,
een verdubbeling ten opzichte
van 1960. Ter bestrijding van de
fraude in de sociale verzekering
zal het kabinet de gemeenten 500
extra controleurs in dienst laten
De PvdA verwierp bij monde van
fractieleider Den Uyl de plannen
van het CDA. Met name de een
malige, algehele vervanging van
de prijscompensatie leidt vol
gens hem tot een „te globale"
overheveling van middelen naar
de werkgevers. Voorts kost het
plan te veel, terwijl ook de finan
ciële bijdrage van het rijk hem te
ver gaat. Ten slotte kan het plan
juist leiden tot extra looneisen,
zei Den Uyl.
„Deze weg is niet begaanbaar zei
hij. „Het is beter om de weg van
aftopping van de prijscompensa
tie en maximering van het vakan
tiegeld te nemen. Alleen zo kun je
komen tot een geringere stijging
van de loonsom". Zelfs sugge
reerde hij dat met deze maatre
gelen de door hem voorgestane
verhoging van de premie-vrije
voet niet meer nodig zouden
zijn.
hoogstraat 5 gouda, tel. 14138, donkersteeg 3 leiden, tel. 121406
Politie en actiegroepen hopen dat geweld uitblijft
DODEWAARD (ANP) - De 3000
inwoners van de Betuwse ge
meente Dodewaard gaan een
spannend weekeinde tegemoet.
Al bijna twaalf jaar "draait" in
hun omgeving Nederlands eerste
en oorspronkelijke experimen
tele kerncentrale .maar nog nooit
was er zo veel belangstelling voor
de betrekkelijk kleine centrale
als het afgelopen jaar.
De tegenstanders van kernenergie
beschouwen de centrale in Do
dewaard als een nieuwe "testca
se". De overheid lijkt daar, gezien
de uitgebreide veiligheidsmaat
regelen, niet veel anders over te
denken. Zondag 19 oktober be
gint de confrontatie.
Vele duizenden demonstranten
worden rond 11.00 uur 's morgens
bij de centrale verwacht. Het doel
van hun actie: de sluiting van de
centrale door middel van een
blokkade van de drie smalle toe
gangswegen. De politie zal er öok
zijn, achter prikkeldraad en an
dere versperringen.
De blokkade van de centrale, die
gemeenschappelijk eigendom is
van de Nederlandse Elektrici
teitsbedrijven, komt alles behal
ve uit de lucht vallen. De anti-
kernenergiebeweging poogt al
ruim een jaar de centrale langs
legale weg dicht te krijgen.
De overheid lijkt zelf een en ander
in een stroomversnelling te heb
ben gebracht. Groot was name
lijk de verontwaardiging bij ac
tiegroepen en andere organisa
ties, toen minister van Aardenne
(economische zaken) begin dit
jaar geheel onverwacht besloot In november volgt de bekendma
richting tegenstanders. Werd de
centrale aanvankelijk "bestre
den" door enige overkoepelende
milieuorganisaties en plaatselij
ke actiegroepen, aan de wieg van
de nu op handen zijnde blokkade,
aanstaande zondag, staan niet
minder dan 175 basisgroepen in
het hele land. Een kleine 300
(jonge) mensen zijn actief bezig
met de voorbereiding van de ac
tie, die uiteindelijk een initiatief
genoemd kan worden van de
Gelderse stroomgroepen stop
kernenergie.
Wapenfeiten
De 175 basisgroepen opereren nu
onder de verzamelnaam "actie
Dodewaard gaat dicht". Welke
wapenfeiten gingen aan de hui
dige stand van zaken vooraf? Een
korte impressie:
30 maar 1979: Het actiecomité "tien
jaar Dodewaard" houdt een stille
wacht bij het dorpshuis in Dode
waard. Directie en personeel van
de centrale vieren binnen het
tweede lustrum van de centrale.
In het najaar van 1979 kondigt de
lokale achtiegroep stop Dode
waard een aantal gerechtelijke
procedures aan tegen de centrale
en tegen de Staat der Nederlan
den. Het rampenplan met be
trekking tot de centrale zou niet
deugen en de omwonenden zou
den in strijd met het eu ra tomver
drag ook nauwelijks zijn voorge
licht.
De bestraalde elementen worden
opgeslagen in een koelbasin. De
oude vergunningen sprak van
een maximaal aantal van 324
splijtstofelementen in dat basin.
Er moest namelijk reserveruimte
blijven voor een hele kernlading.
In april van dit jaar breidt minister
van Aardenne de vergunningen
plotseling uit tot in totaal 492
splijtstofstaven. De centrale kan
zo nog een tot vier jaar draaien
zonder echt met radio-actief afval
in haar maag te zitten. Het parle
ment liet het volgens de anti-
kernenergiebeweging in dit geval
goed afweten.
Hoogspanning
De centrale werkt sindsdien onder
hoogspanning. De directie be
sloot een week na de BAN-actie
geen excursies meer te houden in
het gebouw. Afspraken dienaan
gaande werden afgezegd. Het
eerste slachtoffer van die maat
regel was "toevallig" de Arnhem
se stroomgroep stop kernenergie.
Het met de Pinksterdagen geno
men besluit om de kerncentrale
te bezetten, werd begin septem
ber voor het eerst uitgewerkt. Er
volgden series vergaderingen
met verschillende actiegroepen.
De aanvankelijk enige tientallen
basisgroepen vaardigden verte
genwoordigers af in een landelijk
overleg, dat eerst in Arnhem
plaatsvond en via een aantal ver
gaderingen in Utrecht, afgelopen
zondag werd besloten in Nijme
gen. Van het oorspronkelijke
plan om de centrale te bezetten
werd in de loop van die vergade
ringen afgezien. De meeste actie
voerders concludeerden, dat de
centrale niet "genomen" zou
kunnen worden. Een blokkade
werd en wordt wel mogêfijk
geacht. Na langdurige discussies
werd bovendien afgesproken, dat
er geen geweld gebruikt zal wor
den.
Politiek Nederland zat intussen
ook niet stil. Een blokkade en een
sluiting van de centrale in Dode
waard worden over het algemeen
van de hand gewezen. Vele poli
tici en gezagsdragers maakten
zich intussen in het openbaar wel
zorgen overeen mogelijke escala
tie van geweld by Dodewaard.
Oproepen tot bezinning en tot
uitstel van de acties werden de
afgelopen weken steeds vaker
gehoord cn waren zelfs afkomstig
van tegenstanders van kernener
gie.
Atoomlobby
i de vergunningen voor de op
slag van al bestraalde splijtsto^-
lementen bij de centrale te ver-
De kerncentrale Dodewaard kent
natuurlijk al van voor haar op-
king van de actiegroepen dat bij
Dodewaard te veel bestraalde
splijtstofelementen liggen opge
slagen. De opwerkingsfabriek in
het Engelse Windscale ligt stil en
Dodewaard kan zijn afval niet
meer kwijt.
DODEWAARD (GPD) - Het Openbaar Ministerie zal tijdens de
komende anti-kernenergiebctoging in Dodewaard een „selectie''
aanhoudingsbeleid" voeren. Bij het plegen van duidelijk strafba
re feiten zullen raddraaiers onmiddellijk in de kraag worden
gevat, van het „strijdtoneel" worden verwijderd en zo spoedig
mogelijk worden berecht. Dat heeft de Arnhemse officier van
justitie mr. Boerwinkel dinsdag in Dodewaard meegedeeld. Vol
gens mr. Boerwinkel, als „persofficier van justitie" tijdens de
blokkadeactie belast met de voorlichting, „zal in beginsel tot
aanhouding van raddraaiers worden overgegaan bij die feiten,
waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten", waarna snelrecht
zal volgen.
De blokkade gaat echter gewoon
door. Daarvoor is het actieappa
raat al te ver gevorderd, vinden
de organisatoren.
"Dodewaarf dicht" betekent voor
hen een eerste echte overwinning
in de strijd tegen de wat zy noe
men atoomlobby.
Veel omwonenden klagen echter
en worden als maar onrustiger,
aldus waarnemend burgemees
ter Bergh van Dodewaard. Zelfs
de vereniging Milieudefens e
weet dat inmiddels. Haar erg
vriendelijke campagne onder de
bevolking van Dodewaard, dezer
dagen over het gebruik van ener
gie in het algemeen en alternatie-
e energie vorme verloc. t alles
behalve rimpelloos.
De bevolking van Dodewaard was
in de afgelopen tien jaar best ont
vankelijk voor dit soort initiatie
ven, maar de blokkade en alle
drukte daar omheen in het voor
uitzicht, maar de bevolking er
alles behalve vriendelijker op, zo
menen in de omgeving van de
centrale wonende actievoerders.
