Kerk moet „sociale
revolutie" leiden
Bisschoppen kunnen geen toeschouwers blijven
GSCBÖQBIBéI
Tanzaniaanse bisschop in Den Bosch:
Ritueel slachten op de
zondag 'ontheiligend'
Rol man-vrouw grondig veranderd
LEZERS SCHRIJVEN
WOENSDAG 15 OKTOBER 1980
In veel ontwikkelingslanden maken de seminaries een
radicale ontwikkeling door. Die is erop gericht, een
nieuw soort priesters op te leiden. Niet de westerse se
minaries zijn daarvoor richtinggevend, maar de behoef
ten in eigen land.
Dat is duidelijk gebleken bij de
herdenking van het zestigjarig
bestaan in Den Bosch van het
Pauselijke Missiewerk voor de
Priesteropleiding in Ontwikke
lingslanden, een tak van de Pau
selijke Missiewerken. In deze
zestig jaar heeft de organisatie
beurzen en andere financiële
hulp verstrekt aan 20.000 pries
terstudenten in ontwikkelings-
landen.
Hoe zo'n moderne priesteroplei
ding in haar werk gaöt, beschreef
bisschop Patrick Itaka van Ma-
henge in Tanzania (Afrika).
Daar dragen familie, parochie en
bisdom een student voor. Zij blij
ven hem tijdens de opleiding bij
staan. Zo groeit er een mentaliteit
van: "een priester is ónze pries
ter, want wij hebben hem geko
zen en opgeleid en hij is gewijd
om ons een hulp te zijn"
Heel de opleiding heeft ten doel, zo
vertelde bisschop Itaka. de stu
denten tussen de mensen te
brengen, zowel de wetenschap
pelijke opleiding als de prakti
sche cursus die hun vaardighe
den leert om op het land te wer
ken.
Bevrijding
De seminaristen worden ook ge
traind in de politiek van de "so
ciale revolutie" van president
Nyerere. Ze nemen zowel op de
seminaries als in hun bisdommen
deel aan de politieke organisatie.
Projecten op de seminaries moe
digen hen aan. technieken te le
ren om ontwikkelingsprogram
ma's in de bisdommen uit tè voe
ren. Cursussen in sociale gerech
tigheid en in moraal- en pasto-
raal-theologie leren hun, hoe zij
hun landgenoten kunnen helpen
vrijheid en geluk te vinden.
"Dit is geen theologie van utopi
sche idealen, maar een van ge
leidelijke bevrijding op het ba
sisniveau van de mens en van de
samenleving, in de verwachting
van de uiteindelijke bevrij
ding", zei bisschop Itaka.
Op safari in Tanzania
Partij
Het seminarie heeft zijn eigen af
deling van de leidinggevende
politieke partij en maakt deel uit
van de administratieve organisa
tie van het dorp, het district en de
regio. Er worden politieke verga
deringen gehouden en politieke
leiders spreken de seminaristen
regelmatig toe.
"Achtergrond van dit alles is de er
kenning dat ons geloof een revo
lutionair geloof is", verklaarde
Itaka. "Wij zijn gebonden om
vrienden te zijn van de armen"
"De kerk", zo meent de Tanza
niaanse bisschop, "moet leren de
revolutie te leiden, zoals ze eens
een weldoener was onder het ou
de systeem"
Slachten. Volgens kamerlid Van
Rossum (SGP) heeft de minister
van landbouw Braks een "zeer
ongebruikelijk" verzoek gericht
tot een aantal colleges van bur
gemeester en wethouders om
medewerking te verlenen aan het
ritueel slachten van runderen
voor buitenlanders op zondag 19
oktober.
Heeft de minister zich wel gereali
seerd, dat hierdoor personeel van
slachthuizen en keurmeesters op
zondag moeten werken? vraagt
Van Rossum. Kan de minister in
een land waar wordt geregeerd
bij de gratie Gods medewerking
geven aan een ontheiliging van
Gods dag, die principieel ver
werpelijk is, die in strijd is met de
christelijke traditie van het land
en die bii erote groepen, op grond
van godsdienstige en sociale
overwegingen, ernstige beden
kingen oproept?
Van Rossum meent, dat de minis
ter zijn verzoek aan de gemeen
tebesturen alsnog in "herover
weging" moet nemen. Als hij dat
niet doet, zal toch niemand te
gen zijn geweten in verplicht
mogen worden deze zondagsar-
beid te verrichten.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Wanneperveen kandidaat D.
Jansen Lunteren, te Wateringen
H.C. van Itterzon Gouda, te
Amersfoort J. Folkertsma Hui-
zum, te Blauwkapel-Groenekan
kandidaat P.J.T. Teeuw Lekker-
kerk; aangenomen naar Win
terswijk G.W. van Dunnewold
Doetinchem (luthers predikant);
bedankt voor Woerden J. Kooien
IJsselstein.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Lisse E. Boswijk Amsterdam-
Noord, te Bennebroek F.J. Bil,
Badhoevedorp.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: bedankt voor Utrecht-
Noord J. Oosterbroek Opper
does.
Druivensap. Een aantal leden
van de gereformeerde kerk in Al
phen aan den Rijn heeft de ker-
keraad algemene zaken ge
vraagd. de wijn bij het avondmaal
te vervangen door druivensap.
Zij hebben daarvoor twee redenen:
bij gebruik van bepaalde medi
cijnen kan wijn nadelig zijn en
men kan op deze wijze geheel
onthouders en vroegere alcoho
listen tegemoet komen.
De kerkeraad algemene zaken
vindt dit een punt voor de ge
meentevergadering. Met nog an
dere zaken zal het worden be
sproken op 23 oktober en 5 no
vember.
Banden
Uitwisseling. Zomer volgena
jaar komt er een uitwisseling tus
sen lutherse jongeren uit Leiden
en de Poolse stad Piotrków
waarmee de Leidse evangelisch-
lutherse gemeente een kerkelijke
relatie onderhoudt. De Leide-
naars gaan eerst naar Polen (tien
dagen) en op hun terugreis komt
een groepje Polen met hen mee.
Het uitstapje zal de deelnemers
zo'n achthonderd gulden kosten,
maar waarschijnlijk kan de reis
worden gesubsidieerd, aangezien
hierdoor de banden met deze be
volkingsgroep in Poitrków wor
den verstevigd.
I Koopavondconcerten. De com
missie voor de koopavondcon
certen in de lutherse kerk te Lei
den heeft het eerste concert - dat
op 23 oktober zou zijn - laten ver
vallen omdat er dan nog een or
gelserie in de Hooglandse kerk
loopt. Het eerste koopavondcon
cert is nu op 13 november. Het
concert van 23 oktober - van
Henk Jasperse en Han Kapaan
is verschoven naar februari of
maart.
Perez Eszuivel
Nobelprijs. In een reactie op de
toekenning van de Nobelprijs
voor de \Tede 1980 aan de Argen
tijn Adolfo Perez Esquivel heeft
het militaire bewind in Argenti
nië gisteren verklaard, dat de
winnaar tijdens de strijd van het
leger tegen de stadsguerrilla's
zonder het te weten door "terro
risten" werd gebruikt. Om die re
den zat hij in 1977 en 1978 veer
tien maanden gevangen.
Het bewind keurt het gedrag af van
al diegenen "die door onoplet
tendheid bijdragen aan het terro
risme". "Esquivels geweldloze
acties zijn gebruikt om on
schendbaarheid te verlenen aan
leden van terroristische organisa
ties"
Adolfo Perez Esquivel heeft de No
belprijs gekregen uit naam van
allen die de organisatie "Servicio
Pazy Justicia en America Latina"
vormen, zo schrijft Henk Eisma.
algemeen secretaris van het
Fonds Latijns-Amerika van de
beweging "Kerk en Vrede"
^Servicio" is een dienst aan actie
groepen en christelijke basisge
meenten die de armoede probe
ren te overwinnen door geweld
loze acties voor gerechtigheid.
Het thema van "Servicio" is: vre
de is vrucht van gerechtigheid.
De bisschoppen moeten niet
aankomen met definitieve
conclusies over "het gezin"
voordat alle soorten gezin
nen en daarmee vergelijkba
re samenlevingsvormen
goed zijn bestudeerd. De si
tuatie van een man of vrouw
alleen, al of niet met kinde
ren, van gescheidenen en van
homosexuelen mag niet over
het hoofd worden gezien
Dat is een van de aanbevelingen
die een internationale groep
van ongeveer veertig katho-
doet aan de meer dan twee
honderd bisschoppen uit de
hele wereld die deze maand in
Rome praten over huwelijk
en gezin.
De groep heeft in de schaduw
van het Vaticaan een soort al
ternatieve synode gehouden
over dezelfde onderwerpen.
De internationale katholieke
beweging "Femmes et Hom
mes dans l'eglise" (vrouwen
en mannen in de kerk) nam
daartoe het initiatief.
Luisteren'
Deze katholieken vragen de
bisschoppensynode, af te zien
van een houding van discri
minatie tegenover vrouwen
en zich te onthouden van
"man-gericht" taalgebruik
als het gaat over mensen of
over God. De bisschoppen
moeten luisteren naar men
sen met ervaring en beden
ken dat er verscheidene vor
men van verantwoord ouder
schap bestaan. Begrip vraagt
de groep voor de moeilijkhe
den en tegenslagen die echt
paren in deze tijd ervaren.
Ook de grote veranderingen
in de verhouding tussen
mannen en vrouwen (rollen
patroon) zullen de bisschop
pen in hun conclusies moeten
betrekken.
De alternatieve vergadering
kwam tot de uitspraak dat de
Rooms-Katholieke Kerk door
haar patriarchale opbouw
bijdraagt aan de discrimina
tie van vrouwen in de maat
schappij. Volgens de groep is
haar systeem in strijd met de
universele waarden en blok
keert deze discriminatie het
proces van ontwikkeling en
vrede.
Over de kerk in Azië en Afrika
zegt de groep in een aanbeve
ling dat deze niet op westerse
leest moet zijn geschoeid,
maar een kerk moet zijn die
de mensen ter plaatse in hun
eigen cultuur aanspreekt.
Koken
De Amerikaanse bisschoppen
conferentie heeft de in Rome
vergaderde bisschoppen een
stuk voorgelegd waarin een
studie van de rol van de
vrouw in de kerk wordt voor
gesteld. De Amerikaanse bis
schoppen erkennen de maat
schappelijke tendens om de
vrouw te behandelen volgens
de norm van gelijkwaardig
heid.
"Ondanks tweeduizend iaar
christendom heeft elke cul
tuur elementen in zich die
ménsen de gelegenheid ont
zeggen hun persoonlijke ta
lenten naar Gods wil te ont
wikkelen", zeggen deze bis
schoppen in hun schriftelijke
"interventie", die als titel
draagt. "De veranderde rollen
"In veel culturen worden vrou
wen gediscrimineerd en weg
gestopt in ondergeschikte
posities, terwijl mannen vaak
gedwongen worden een
overheersende rol te spelen"
De Amerikaanse bijdrage aan
de bisschoppensynode zegt,
dat de mensen steeds gevoe
liger worden voor de waar
digheid van ieder mens, on
geacht geslacht, geloof en ras.
"Dat brengt grote verande
ringen mee in het rollenpa
troon van man en vrouw.
"Mannen zijn ook bereid om te
koken, te stoffen, en kinderen
een schone luier om te doen.
terwijl aan de andere kant
vrouwen bereid zijn geld in
het laatje te brengen en beroe
pen uit te oefenen die vroeger
exclusief mannelijk waren.
Steeds meer vrouwen zien
zichzelf als volledig autonome
mensen, die hun bestemming
met alleen ontlenen aan
Steeds minder
i accepteren een lager
salaris en een lagere status
dan mannen hebben".
Ook constateert het Amerikaan
se stuk een aroeiende Gevoe
ligheid voor sexistische
Vrije toegang
De Amerikaanse bisschoppen -
die zich niet uitlaten over het
verlangen van vrouwen om
priester in de kerk te kunnen
worden - vinden, dat de bis
schoppensynode bij al deze
veranderingen geen "passie
ve waarnemer" kan blijven.
Volgens hen moeten vrouwen
ook vrije toegang hebben tot
"betekenisvol werk in het
christeliike leven" "Werk is
niet alleen een middel om
brood op de plank te krijgen,
maar ook een manier om ca
paciteiten te ontwikkelen en
te komen tot zelfvervulling".
belangrijke banen in de maat
schappij en de religie kunnen
het best door mannen en
vrouwen in samenwerking
worden vervuld."
-
Het plaatsen van brieven van lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft
Brieven kunnen van redactiewege worden ingekort.
- V
Taxi
Verhuizen (7) Verhuizen (8)
Naar aanleiding van de publikatie
van 11 oktober zou ik als chauf
feur van Borgerding's Taxibe
drijf gaarne de volgende kantte
keningen willen maken.
Het is voor mij onbegrijpelijk dat
de Leidse Taxicentrale Eltax
B.V. gevestigd aan de Bonaire-
straat 11-13 in Leiden, onwettige
handelingen kan verrichten zon
der dat er door de diverse instan
ties - die hiervan op de hoogte
zijn - wordt ingegrepen, zoals:
Borgerding. B-Tax en Werkho
ven overnemen zonder het per
soneel tijdig in te lichten en uit te
betalen waar het recht op heelt;
- personeel in dienstbetrekking
nemen met een proeftijd van
twee maanden;
- chauffeurs zes dagen laten wer
ken in strijd met het rijtijdenbe
sluit;
- de zesde dag zwart laten rijden
om de vennootschapsbelasting
en de BTW te ontduiken;
- het loon van deze dag zwart uit
betalen om de premie A.O.W. en
A.W.W. te ontduiken;
- geen loonbelasting inhouden;
- geen sociale verzekeringspre
mies inhouden;
- geen pensioenpremie inhouden;
- chauffeurs de weg opsturen met
een onjuist tarief, ingebouwd in
de taximeter;
- de cliënten tarief drie in rekening
brengen, terwijl stadstarief bere
kend dient te worden.
V.F.M. TWEEHUYSEN
Boisotkade 2
Leiden.
Grachten dicht; grachten open
scholen en kazernes slopen,
verenigingen (zoals uit de Mor-
spoortkazerne) willen opknopen.
Duizenden guldens willen investe-
in gebouwen die men toch gaat
Jaren achter elkaar
brengt een vereniging financieel tot
sterven.
Over definitieve huisvesting worai
amper gesproken,
ook niet na de beloftes toen o.a. de
LOK-school werd afgebroken.
Raadsleden durven te zeggen dat
inspraak niet is aangegrepen,
terwijl zelfs de uiterste vorm van
demonstratie niet werd begre
pen.
Woningbouw wordt niet in de weg
gestaan.
ook al moeten hun repetitieruimtes
De verenigingen willen eindelijk
een permanent onderkomen,
waarin ook opberg- en 'vergader
ruimtes kunnen worden opge-
Maar helaas, leuzen als "Leiden
leeft" en "Leiden 'n lust",
kunnen voorlopig nog wel even
worden gesust.
J. DE RIDDER,
Bachstraat 362,
Leiden.
Gezien de reacties die de afgelopen
week in de kranten verschenen
zijn met betrekking tot de huis
vesting van de muziekverenigin
gen in Leiden lijkt het mij nodig
nog enige kanttekeningen te
plaatsen over de manier waarop
deze materie werd benaderd in
die gedenkwaardige raadszitting.
Uit de discussie van de raadsleden
bleek dat zij slechts het voorstel
tot verbouwing van de Barbara-
school voor zich hadden liggen,
maar dat zij geen idee hadden of
niet meer precies wisten hoe de
plannen inzake het terrein van de
Morspoortkazerne er uit zagen.
Steeds weer kwam hetzel fde thema
terug: "we kunnen de woning
bouw niet voor de voeten lopen
en we kunnen niet terugkomen
op een eerder besluit dat met in
spraak van de wijk tot stand is
gekomen". De motie van de CPN-
er Jan Brands was niet tegen de
voorgenomen woningbouw ge
richt, want die kan gewoon door
gaan omdat die plaatsvindt op de
plek waar thans gebouw A staat.
Maar gebouw B is de ruimte van
de muziekverenigingen en daar
vindt geen woningbouw plaats,
maar een groenvoorziening en
dat vond hij nu juist niet zo ur
gent, v andaar zijn voorstel om dat
gebouw voor een onbepaalde tijd
te handhaven zodat de vereni
gingen nog enige tijd respons
hebben.
tengang uit dat voor de muziek
verenigingen een adequate op
lossing gezocht zou worden. De
uitlatingen die nu gedaan zijn zijn
onoprecht, want dan had men het
dilemma destijds duidelijk uit
moeten laten komen, dan had
men moeten zeggen als we geen
andere huisvesting vinden staan
de muziekkorpsen op straat Die
consequentie had men bij de in
spraak naar voren moeten halen.
Het voorstel van de CPN was een
realistisch voorstel, gebaseerd op
momentele urgentie en gericht
tegen voortijdige sloping. Hoe
wel een duidelijk in de wiek ge
schoten raad het voorstel met
steunde, verwacht ik dat toch in
de geest van het voorstel gehan
deld zal worden.
D. HOEVEN
fractieassistent CPN
Maredijk 83
Leiden
Fietspaden
Ik vraag mij voortdurend af en
waarschijnlijk velen met mij wat
toch het nut zou kunnen zijn van
die twee luttele stukjes fietspad
op de hoek Zeemanlaan/Lam-
menschansweg in Leiden aan de
ene kant en op de hoek Lammen-
schansplein/V.d. Waalstraat aan
de andere kant.
Mijns inziens is het oneconomisch
en nutteloos. Kom je met de fiets
uit de V.d. Waalsstraat en wil je
richting Lammenschansweg,
dan ga je geen zinloze boog ma
ken om op dat stukje fietspad te
komen. Zo'n druk verkeerspunt
is het daar niet, dat je er gevaar
zou kunnen lopen. Aan de andere
kant idem dito.
Men had beter het geld kunnen be
steden aan verkeersdrempels m
o.m. de Kapteynstraat en Buys
Ballotstraat, zoals aanvankelijk
de bedoeling was. Hoewel deze
straten smaller zijn geworden,
dendert men er toch vaak met een
flinke gang doorheen, net als
vroeger. Wat dat betreft is er niet
veel veranderd.
NETTY DE KLOEK
Buys Ballotstraat 67
Leiden
Dichterbij
Onder Amsterdam dichter bij Al
phen?" berichtte deze krant 9 ok
tober jl. dat er iets zou veranderen
aan de verbinding Amsterdam-
Alphen aan den Rijn v.v. Helaas,
met de kale cijfers in de hand
moet men concluderen dat men
nog steeds bijna een vrije dag
moet opofferen voor een heen- en
terugreis, terwijl met een beetje
visie en voortvarendheid het al
lemaal veel beter had gekund
Het verschrikkelijke beleid van
verkeer en waterstaat zal daar wel
debet aan zijn.
Wat immers zou er simpeler zijn
geweest dan te zorgen voor een
snelle treinverbinding, dat als de
Schiphollijn klaar zou zijn? De rit
naar Leiden kost 12 minuten,
even overstappen en de reis naar
Schiphol zou in totaal slechts een
half uur hebben hoeven duren.
Enkele minuten later staat men
dan op Amsterdam-Zuid. En de
tram naar Amsterdam verlaakt
dan vrijwel direct.
Helaas, men was uitermate be
vreesd dat de spoorbaanverdub
beling naar Leiden eerder klaar
zou zijn dan het troetelkindje
rijksweg 11. dus moeten we op
een klein stulge dubbelspoor (net
genoeg voor ongelukken) wach
ten tot 1985 en duurt de treinreis
naar Schiphol 45 minuten. De
bus naar Nieuw Vennep doet
daar net zo lang over. Als-ie ten
minste niet in de file klem komt
te zitten.
Trouwens, dat gedoe naar Nieuw
Vennep, wat een onzin! Als je bij
lieimuiden meteen de grote weg
oprijdt zit je bijna even snel op
Schiphol zelf' De paar minuten
rijden die dat kost ben je anders
aan wachten en overstappen
kwyt.
En kom nou eens uit Amsterdam'
Lijn 5 rijdt eens per 20 minuten,
op de spoordienstregeling Is hij
net weg, dan sta je met pech 15
minuten bij de tramhalte te
wachten. De rit kost een kwartier
De tram komt meestal net op
Zuid aan als de trein wegrijdt.
Duswéér20 minuten wachten
25 minuten later kan men in
Nieuw Vennep uitstappen. De
bus rijdt dan in 30 minuten naar
Alphen U moest nog naar de
tram en van de bus lopen, een
reisje Amsterdam-Alphen kost
dus ruim anderhalf uur. Wat een
verbetering!
Er is vijf miljoen gulden gestopt in
reclame voor de strippenkaart.
Dat geld hadden ze beter kunnen
besteden aan een goede en snelle
verbinding van bijvoorbeeld Al
phen aan den Rijn naar Amster
dam via Leiden
Alternatief
F. DE BRU1JN
Pijperhof 50
Alphen aan den Rgn.
Het gaat over het artikel "Redelijk
alternatief kernwapens nodig"
door L J. Brinkhorst. Tweede
Kamerlid voor D'66. Het was 9
oktober in uw krant te lezen.
D'66 ziet geen mogelijkheden dan
het huidige afschrikkingssys
teem. Het lidmaatschap van de
NAVO komt niet ter discussie
Als de bondgenoten niets voelen
voor een afbouw van het af
schnkkingssysteem dan moet
Nederland dat zeker ook niet al
leen doen volgens D'66
D 66 kan dus moeilijk als toe
schouwer zonder invloed op de
wedstrijd toekijken en besluit
dan maar mee te doen en dus me-
deverantwoordeliikh. id <h.,.
gen voor een heilloze vernieu
wing en perfectionering van het
bestaande afschrikkingssys
teem.
Bij het door D'66 zoeken naar een
reelijk alternatief voor vrede en
veiligheid zou een duidelijke af
wijzing van het bestaande (on)
veiligheidssysteem op de eerste
plaats moeten staan.
Ik ben niet eens meer zo benieuwd
welke tekst op het D'66 congres
zal worden aanvaard.
D'66 heeft al gekozen.
G.A. Hogendoorn
Fuchsiadal 4
Leiden
IKV kernlid Merenwijk
Een brief van soortgelijke strek
king ontvingen wij van ht mede-
IKV-kernlid. mevr G. Buiten-
bos-Schouten, Fuchsiadal 2. Lei
den.
