'OomWanja': leerzaam en
leuk voor het Werkt eater
Triifel
M
a
DE ZILVEREN GIRAF
VRIJDAG 3 OKTOBER 1980
VARIA
PAGINA 25
Snoopy, Lucy, Linus, Schroeder,
Woodstock en Charlie
Brown... Voor hoevele miljoe
nen mensen zijn dit even ver
trouwde, dierbare namen als
bijvoorbeeld Uncle Tom,
Huckleberry Finn, Tom Sa
wyer, Oliver Twist, Robinson
Crusoe. Vrijdag, Alice in
Wonderland, en soortgelijke
figuren uit de ivereldlitera-
tuur? Gisteren bestond .Pea
nuts", van Charles M. Schulz,
's werelds meest verspreide
strip waarin bovengenoemde
figuren optreden met Charlie
Brown als hoofdpersoon, pre
cies dertig jaar. Een mensen
leeftijd. Weliswaar bestaan
Tom Poes en Ollie B. Bommel
al langer, dus zo heel bijzon
der is de dertigjarige leeftijd
van een klein jongetje dat
maar niet ouder wil worden
nu ook weer niet, maar het is
toch wel een leeftijd om even
bij stil te staan.
Nu moet ik eerlijk opbiechten
dat ik geen stripliefhebber
ben. Ik pleeg me er in kleine
kring zelfs op te beroemen dat
het enige stripverhaal van
lange adem dat ik ooit tot het
einde toe gelezen heb, ,Abe,
voetballerina" is, dat ik zelf
geschreven heb. Kuifje, Lucky
Luke, Suske en Wiske, Aste-
rix... ik heb nooit het geduld
kunnen opbrengen ze tot het
eind toe te lezen, en zelfs Tom
Poes, die tot de literatuur
schijnt te behoren en waaruit
veel gestudeerde mensen ein
deloos kunnen citeren, is nooit
aan mij besteed geweest. Dik
Bos, ja, die heb ik in de oor
logsjaren allemaal verslon
den, maar die behoorde voor
mijn gevoel tot een andere ca
tegorie, evenals Charlie
Brown. Ze zijn weliswaar on
vergelijkbaar, maar ik heb ze
tenminste gelezen!
Klein grut
Bij Charlie Brown zijn het zo
wel de tekeningen als de tekst
die het 'm doen. Zij zijn on
losmakelijk met elkaar ver
bonden. Laat ik als voorbeeld
,JKlein grut" (zoals „Peanuts"
c
Door
\ico
Scheepmaker
n
in Het Parool is omgedoopt)
van gisteravond nemen. Op
plaatje 1 zie je Linus (zonder
zijn gebruikelijke attribuut,
het dekentje), die Snoopy na
kijkt. Snoopy heeft een hoed
op en een hengel over zijn
schouder en is op weg naar
iets dat zich rechts bevindt.
Op plaatje 2 wijst Linus met
zijn linkerhand in de richting
waarheen Snoopy liep, maar
Snoopy staat nu stil en denkt
na over wat Linus tegen hem
zegt. Op plaatje 3 zie je
Snoopy in close-up, alleen het
hoofd met de hoed en op
plaatje 4 zie je hem op de rand
van een muurtje zitten, ter
wijl hij zijn hengel heeft uit
gegooid. in een streperig op
pervlak, dat zowel water als
weg zou kunnen zijn.
Glimlacht u al? Ik zal nu de be
geleidende teksten in de wolk
jes boven Snoopy's en Linus'
hoofd citeren. Op plaatje 1
zegt Linus: ,Als je gaat vis
sen, dan weet ik een wereld-
stek". Op plaatje 2 vervolgt
Linus: frobeer die brug
daar, aan het eind van deze
weg...". Op plaatje 3 denkt
Snoopy: „Wat eenstom idee..."
En op plaatje 4 denkt hij: „De
auto's rijden steeds over m'n
lijn!"
Bidprentje
heeft nog een ware frappe,
meestal is er sprake van een
heen en weer kaatsen van
zinnetjes die de bekende ka
rakters, via eitideloos kleine
variaties, steeds verder pro
fileren. In The Times van gis
teren heeft Bernard Levin on
der de titel „You really are a
good man, Charlie Brown",
een bidprentje voor de dertig
jarige Peanuts geschreven.-
zo kun je het wel ongeveer om
schrijven. Hij schrijft over de
.filosofie" van waaruit Pea
nuts is geschreven, zegt dat
Charles Schulz nooit preekt of
moraliseert, maar van zijn
hoofdpersoon Charlie Brown
een eeuwige optimist heeft
gemaakt, die al zijn nederla
gen glimlachend accepteert
en zijn goede humeur, zijn
idealen en geloof nooit ver
liest.
Snoopy
Toch is Snoopy, hoewel niet de
eigenlijke hoofdpersoon, de
bekendste figuur uit de strip
geworden, mede dankzij de
miljoenen speelgoedbeesten
van klein tot heel groot, die
naar hem gemodelleerd zijn.
Charles M. Schulz heeft eens
„The Authorized Biography
of a Great American" over
hem geschreven, waarin hij
aanstipt dat Snoopy (een ei
gen variatie op het honderas
beagleop Daisy Hill Pup
py Farm is geboren en naar
eigen zeggen zeer actief was
als piloot in de Eerste Wereld
oorlog. Hij heeft één broer die
in Washington en eentje die in
Texas woont, en drie zusters:
eentje in St. Louis, eentje in
Hollywood, en eentje in Kan
sas. Een familiereünie is eens
op een mislukking uitgelopen,
maar Lucy, zijn hartsvijan-
din, troostte hem toen met de
woorden: ,Jiet feit dat je fa
milie van elkaar bent hoeft
nog niet te betekenen datje el
kaar ook aardig vindt".
Daisy Hill Puppy Farm is in
middels verdwenen en heeft
plaats gemaakt voor een par
keerplaats: Stommelingen,
jullie parkeren op mijn her
inneringen!" moet Snoopy
toen hebben uitgeroepen.
AMSTERDAM (GPD) - "Waarom
het Werkteater Tjechov's "Oom
Wanja" speelt? In elk geval niet
om z'n formule te doorbreken.
Het idee is ontstaan omdat vorig
seizoen Gerard Thoolen en Marja
Kok werden gevraagd voor "Het
teken van het Beest" en dat von
den wij allen zo de moeite waard
dat we twee projecten die daar
door niet door konden gaan,
graag wilden laten wachten. Nu
liep Cas Enklaar met het idee
rond om Oom Wanja te gaan
doen, aan een kant omdat het zo'n
prachtig stuk was met een voor
ons geschikte bezetting en aan de
andere kant om te onderzoeken
hoe wij, van wie de meesten re
pertoiretoneel hebben gespeeld,
na tien jaar Werkteater tegenover
stukken als deze staan
En dat was leuk en heel leerzaam,
zegt Shireen Strooker, stimulator
van het Wanja-project, een pro-
duktie, die in de pers werd gepre
zen om de manier waarop het
Werkteater het stuk tot de zijne
heeft gemaakt. De groep is niet in
de cliché's vervallen waar zij aan
vankelijk wat angst voor had.
"Het gevaar datje terugvalt." zegt
Shireen, "in geijkte clichématige
manieren, die van jezelf en die
van het gevestigde toneel, blijft
natuurlijk altijd aanwezig".
"We hebben collega-acteurs die
Tjeehov hebben gespeeld bij ons
in het Kattengat gehad en die wa
ren erg onder de indruk door de
levendigheid, de onverwacht
heid van de vondsten, niet op lite
rair punt maar veel meer op wat
er gebeurt tussen mensen terwijl
ze eten-of terwijl ze zich zitten te
vervelen".
"In de vele Wanja-versies die zijn
gespeeld viel heel wat te loven en
te roemen maar toch hadden zelfs
de mensen die speelden menig
maal het idee dat zij er buiten
stonden, dat het geheel toch te
veel kunst was om naar te kijken.
Tja, wij kunnen zelfs niet iets
puur esthetisch maken als je onze
ruimte ziet. We zijn erg op elkaar
aangewezen.".
Onvergelijkbaar
-Werkteater werkt zelden of nooit
met bestaande teksten. Werken
met Tjechov's tekst is dat leuker,
beter, anders?.
"Het is onvergelijkbaar. Ik geloof
dat er waanzinnig veel concentra
tie en moeite voor nodig is om op
basis vari een bestaande tekst zo
te spelen zoals het je voor ogen
staat. Maak je zelf een stuk. dan
sta je met hulp van anderen he
lemaal achter je rol, je doorleeft
'm en dan kun je minder snel
misgaan. Natuurlijk is het de ene
avond pakkender dan de andere,
maar als je het een aantal malen
hebt gespeeld is dat ding zo sterk
geworden, omdat het van jezelf
is. Met een rol waar je minder
makkelijk jouw eigenheid in kan
leggen, kan er een dissonant in
gaan die een hele scène kan du
ren. Dan moet je maar zien hoe je
het toch dicht bij jezelf houdt en
niet het contact met de anderen
verliest".
Op-het schrappen van de rol van de
moeder na heeft het Werkteater
zich vrij strikt aan de tekst ge
houden en dat levert speelsitua-
ties op die in de eigen projecten
van de groep zelden voor zullen
komen. Shireen: "Astrov zegt in
het stuk vier. vijfmaal "Ik hou
van niemand" als wij dat in een
van onze eigen stukken kenbaar
willen maken zullen we het mis
schien eenmaal summier zeggen
en verder alleen maar laten zien
dat-ie zich doodverveelt
-Jullie doen nu dus beiden: het la
ten zien en het zeggen, hoe hou je
dat natuurlijk?
"Door het steeds nieuw te laten
zijn. Alsof het de eerste keer is dat
je het zegt. Als je speelt vanuit
een herhaling en vanuit watje op
repetities en uit vorige voorstel
lingen hebt geleerd dan kan het
Schepen
Kleine Vaart
Adara 2 vn Forinos (Paraguay) nr San-
Altair 2 vn Kiel nr Hamina,
Calypso 1 70 zzo Ouessant.
Jan Willem 1 400 no Paramaribo,
Mare Iratium p 1 Northforeland nr Rot-
Norrbotten 1 te Amsterdam,
Rozengracht vn Bremen nr Gdansk.
Slotergracht 1 750 nw Kp Verd. eil. nr
Acteon 1 vn Chittagong nr Singapore,
Amersfoort 2 vn Cadiz nr Lissabon.
Amstelland 2 te Paranaena.
Atlantic Star 1 vn Portsmouth r.r Balti-
dam,
Buena Vista 2 te Tenerife.
Deltadrecht 1 100 zzw Kaap Farewell nr
Nordenham.
Diloma 2 te Portland.
Dockexpress-10 1 te Marseille,
Doekhft-1 1 vn Dakar nr Tanger.
Fossarina 1 300 ono San Salvador nr Cu-
Fossarus 1 te La Vera,
Hollandia 3 vn Liverpool nr Ponce,
Honolulu 1 70 z Miami nr Baltimore.
Kennemerland 30 vn Rio de Janeiro nr
Parangua.
Lloyd Auckland 2 te Santos.
Loosdrecht 1 vn Rosario nr Paranagua.
Maasbree 1 50wzwAden nr RasTanura.
Nedlloyd Barcelona 1 te Suezkanaal.
Nedlloyd Delft 1 vn Fos sur Mer nr Rot-
Nedlloyd Ebro 1 285 w Kaap de Goede
Hoop nr Buenos Aires.
gebeuren wat mij overkwam: dat
ik mezelf ging horen en toen
dacht ik, wat ik ook doe dat wil ik
niet meer Dan maar raar of ver
keerd, ik wil niet meer weten wat
ik ga zeggen
"Als ik mezelf niet meer wil horen,
dan hoor ik mezelf niet meer. Je
hebt dat werk om te weten waar
je het vandaan moet halen of in
ieder geval waar je het zoeken
moet. Je moet niet een techniek
als verworvenheid beschouwen.
Je moet nooit denken dat je er
bent ondanks al die prijzen en
mooie kritieken. Soms zitten we
na Wanja bij elkaar en voelen we
allemaal dat 't het net niet was,
een andere keer hebben we het
gevoel alsof we hebben gevlogen,
zo'n kritische, niet te benoemen
betrokkenheid moet je bewaren.
We werken zo zonder methode
dat kan soms fnuikend zijn, hoe
wel ik nooit met een methode zou
kunnen werken. Je gaat elkaar zo
aanvoelen, ook door die jaren
lange samenwerking natuur
lijk
-Het had een stuk van jullie kunnen
zijn?
"Nee, wij zouden het realistischer
hebben gemaakt. Wanja kun je op
1000 verschillende manieren
spelen. Op de Duitse televisie zag
ik laatst een loodzware versie en
dan denk ik: geef die acteurs
maar de boekjes in handen en laat
ze aanrotzooien dan zie ik iets
veel boeienders. Je voelt dat het
een concept is van iemand achter
een bureau. Je mag wel respect
hebben voor Tjechov's werk
maar ook weer niet zoveel dat je
een lunch die wij er in hebben
gestopt er niet instopt. Die lunch
vind ik een hoogtepunt: de ergste
stormen spelen zich af, maar ge
geten wordt er, netjes volgens de
eetgewoontes. Die rituelen vind
ik fantastisch. Misschien als Tje
ehov het zou zien, zou hij het ook
leuk vinden
'Oom Wanja is vanavond te zien
in het LAK-theater.
1K0JÖ MAAJS LM)
AL£>LV£
P0 MAOHKJgS»
sföerH&rt-tëie
ALLgMAAU ULO SCHULP.'
U AeefgÖOS OPWCuCCNJ
w&rnxr x.vo&0K> ue-r
PP MArfbUR NU Zie-TU;
HDg fagVAARLOK Of IS
HaMC ^Adl li mt*, (AT%
iprtei uom. hAKz. k&xUfs. Twee Twee.
CLua eg**- Cx, -f-ocZ. f-m-ec t cr( wdzj T wee \j-t-€£e_
1/»Ma £j0i\ T~iaacz
FRED BASSET Ben lorkshre een fox, een schotse
Altyd ben ik omrrigd doer termers'
|k bende eniae hond.
O
De belevenissen van Jommeke
Domkoppenezelskoppen, drie
dubbele ezels koppen zijn wij!!
r
Ik snap het nog
altijd nietZou
dat van de honger
kunnen zjn
Agenda
Leidse bioscopen
LUXOR: "American Gigolo", dag: 14.30,
16.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.15, 19.00
en 21.15 ur„ 16 jaar.
Nachtvoorstelling: "The new centu
rions". Za: 23.30 uur. (3 oktober geen
voorstelling), 16 jaar.
CAMERA: "Dog day afternon". Do t/m
Nachtvoorstelling: "Easy Rider". Za
23.30 uur, 16 jaar. (3 oktober geen voor
stelling).
LIDO 1: "Vrouwenstad". Dag: 14.30 en
20.00 uur, 16 jaar. (3 oktober geen voor
stelling).
LIDO 2: "In de greep van de zombies"
Dag: 14.30 en 21.15 uur. Zo: 14.30, 16.45,
19.00 en 21 uur. 16 jaar. (3 oktober geen
voorstelling).
LIDO 3: "Een trap na". Ma. di, do en vrij:
14.30, 19.00 en 21.15 uur. Woe. za en zo:
19.00 en 21.15 uur. 16 jaar.
Kindermatinee: "Superster Goofv".
TRIANON, "Het teken van het beest
Dag: 14,-30,19.00 en 21.15 uur. Zo: 14.3
16.30, 19.00 en 21.15 uur, 16 jaar.
REX: "Spel zonder
WEERRAPPORTEN
van gisteravond 20 uur
Nachtvoorstelling: "Josephine Mutzen-
bacher". Za: 23.30 uur, 18jaar. (3 oktober
geen voorstelling).
Bioscopen Atohen
EURO 1: "The black hole". Dag: 13.45.
18.45 en 21.15. Zo: 13.45, 16.45, 18.45 en
21.15 uur, al.
Nachtvoorstelling: "Borsalino". Za:
00.15 uur, 16 jaar.
EURO 2: "The big red one". Dag: 14.00,
19.00 en 21.30 uur. Zo: 16.30. 19.00 en
21.30 uur. Zaen woe: 19 en 21.30 uur, 12
jaar.
Nachtvoorstelling: "The stone killer"
Za: 00.15 uur. 16 jaar
Kindermatinee: "Robin Hood junior'
Za,g—
13.30. I
Zo: 13.30,18.30 en 211
18.30 en 21
16 jaar.
Nachtvoorstelling: "Zombie Holo
caust". Za. 00.15 uur, 16 jaar.
EURO 4: "American Gogolo". Dag
13 30, 18.30 en 21,15 uur. Zo; 13.30, 16.00
18.30 en 21.15 uur. 16 jaar.
Nachtvoorstelling: "Emilia, heet en per
vers". Za: 00.15 uur, 18 jaar.
Bioscoop Voorschoten
GREENWAY "Hair", do. 20.00. vry
19.00, za: 16.00 en 19.00 en zo: 16.00 uur.
EURO 3: "Zombie Holocaust
schijfje* c-n besprenkel
ze onmiddellijk daarop
royaal met citroensap
Klop 2 bekertjes Bul
gaarse yoghurt los met 1
eetlepel olie, zout en pc-
de yoghurt er luchtig
champignon' houdt
kunt u de schijfjes
koken, maar dan i
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Academisch
Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00
uur tot woensdag 13.00 uur. (Diacones-
senhuis) en van vrijdag 13.00 uur tot za
terdag 13.00 uur Ehsabeth-ziekenhuis.)
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis:
Middagbezoekuur 13.45-14.30 uur
Avondbezoekuur 18.30-19.30 uur
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur Kinderafdeling dage
lijks van 14.00-19.00 uur. (Niet meer dan
2 bezoekers per patiënt)
Sportmedisch Advic
bles:
Nedlloyd Fukuoka 1 vn Pisco nrlquiqui,
Nedlloyd Honshu 1 929 zw St. Helena nr
Kaapstad,
Nedlloyd Kembla 1 vn Port Elizabeth nr
Oost Londen.
Nedlloyd Kimberley 2 te La Guaira.
Nedlloyd Loire 1 vn Suez nrChismayo,
Nedlloyd Moji 2 te Singapore.
Nedlloyd Nassau 1 vn Manzanillo nr
Acapulco,
Nedlloyd Rotterdam 2 te Genua.
Nedlloyd Rouen 1 vn Djeddah nr Dubai,
Nedlloyd Spaarnekerk 1 vn Port Elisa
beth nr Kaapstad.
Nedlloyd Westerkerk3teNoumeaverw.
Prinsendam 2 te Chikan Schelderix 1 50
z Comores nr Ras Tanura.
Sliedrecht 1 920 o Norfolk nr Bridge-
Stentor 3 te Barbados
E
m
E j
Amsterdam
licht bew.
16
0
De Bilt
licht bew.
16
0
Deelen
licht bew.
0
Eelde
half bew.
15
0
Eindhoven
licht bew.
0
Den Helder
licht bew.
16
Rotterdam
half bew
16
0
Twente
licht bew.
16
0
Vlissingen
half bew.
16
0
Zd. Limburg
onbewolkt
15
0
Aberdeen
14
IJ
Athene
onbewolkt
Barcelona
half bew.
27
0
Berlijn
licht bew.
16
0
Bordeaux
licht bew.
Brussel
licht bew.
16
0
Frankfort
half bew.
18
o
Genéve
licht beW.
Helsinki
zwaar bew.
11
12
Innsbruck
regen
17
1
K lagen turt
licht bew.
17
Kopenhagen
onbewolkt
15
Lissabon
onbewolkt
32
Locarno
licht bew
20
licht bew.
17
Luxemburg
onbewolkt
15
0
Madrid
onbewolkt
Malaga
onbewolkt
0
Mallorca
half bew.
28
Munchen
zwaar bew
15
Nice
onbewolkt
Oslo
onbewolkt
16
0
Parijs
onbewolkt
18
licht bew.
Split
onbewolkt
_'J
0
Stockholm
half bew.
12
4
Wenen
half bew.
19
0
Kraamafdeling: dag van 11.15-12.00 uur
(alleen voor echtgenoot) en van
18 30-19.30 uur Babyshow laatste kwar
tier van avondbezoek.
Kinderafdeling: dag. van 15.00-18.30
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënten (behalve kinderen
zijn de bezoekuren als volgt:
Elke dag:
14 15-15 00 uur
18.30-19.30 uur
Voor de prematurenafdeling gelden de
volgende bezoekuren (alleen voor ou
ders)
Maandag l m vrijdag
1830-18 45 uur
Zaterdag en zondag
Dagelijks:
15 00-15 45 uur
18.30-19 00 uur
Bezoektijden kinderafdeling.
Elke dag-
14 15-15 00 uur
18.30-19 00 uur
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le en 2e klas 11-11.30
1330-14 15 en 1830-1930 uur 3e klas
13 30-14 15 en 18 30 19 30 uur Kraamaf-
deling 13.30-14.45 alleen voor echtgeno
ten 19-20 uur Kinderafdeling voor ou
ders 18 -18.30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over geluidshinder van vlieg
verkeer van en naar Schiphol kunnen
dag en nacht worden gemeld bij het in-
formatiecentrum Geluidshinder Schip-
Tol (020-175000).
c(Qu(ic'1 lieains
3 oktober 1980
Honderd jaar geleden stond in
de krant:
- Zeker iemand uitde Rijswijk-
schestraat te 's-Gravenhage.die
zijne vrouw nogal eens mishan
delt, u as ook eergisteren weer
"bezig" geweest, wuarop zijn
buurvrouwen gisteren afspra
ken hem eens goed af te rossen
zoodra hij naar buiten kwam.
Nauwelijks was het plan ge
maakt of de man verscheen o/j
straat en werd onder een gewel
dig misbaar door een tiental
i rouwen aangevallen en gesla
gen. Eerst trachtte hij zich te
verdedigen, maar spoedig n
hij de vlucht onder luid aem
van de talrijke schare, die i
de slraj'oefening getuige wa
- Onlangs zaten eenige perso
nen in een herberg te Pwiraftl-
ta.een kleine plaats in het zui
den van Italië. kaart te spelen.
Een der spelers, een onderwij
zer. was echter bijzonder onge
lukkig en daar zijne makkers
daarmede den draak staken,
steeg zijne woede eindelijk zooz
eer,dat hij opsprong, een revol
ver trok en twee der spelers
neerschootAllen vluchtten uit
het vertrek, doch de razende
snelde hen op straat na en trof
nog drie anderen doodehjk voor
men er in slaagde hem te ont
wapenen. De woesteling, eerst
twintig jaren oud. bevindt zich
thans achter de tralies.
Vijftig jaar geleden
- De voorzitter van het Rijksge
recht te Leipzig, dr. Ban inga r-
ten, heeft uitspraak gedaan in
eert proces tegen nationaal-so-
ciahst isehe rijksweer-offwie-
ren. Wepens gemeenschappelij
ke voorbereiding van een on-
dei r.*mmp. die het karakter
van hoogverraad droeg .werden
ZIJ ieder retu .rdtv'rf tot ander
half jaar vesting-truj mei af
trek van de preventive iw~hte-
gebouw hadden zich vele aan
hangers van Hitier verzameld,
die ut koor protesten uitten. In
Ir zaal UXU dil dltidcG}k
baar. zoodat het de voorlezing
ran het vonnis stoorde. Ten slot
te nam het lawaai voor het ge
bouw zoo toe. dat bereden jmjIi-
tie moest ingrijpen en de menig
te in de zijstraten werd gedre-
