Oproep Brezjnjev aan
strijdende partijen
Surinaamse organisatie LOSN kritiseert Suriname
Je kijkt om je heen.
Maar zie je wel alles?
Herstel olie
installaties
mogelijk in
twee maanden
Begrafenis slachtoffers
van aanslag in München
Waarschuwing aan Irak en Iran voor VS
„Natuur"zien-inzien-ontzien
is het nieuwe Boek van de Maand.
WOENSDAG 1 OKTOBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
UTRECHT (GPD) - De Landelijke
Organisatie van Surinamers in
Nederland (LOSN) heeft felle kri
tiek op het ontwikkelingsbeleid
van de Surinaamse regering. De
organisatie liet dat vorige week
weten in een open brief aan de
Surinaamse president Chin a
Sen. Het is de eerste keer sinds de
staatsgreep van 25 februari, dat
een organisatie van Surinamers
in Nederland kritiek uitoefend op
de machtshebbers in Suriname
Volgens de LOSN is er sinds de
machtswisseling buiten de ver
vanging van de corrupte rege
ring-Arron in Suriname niets
wezenlijks veranderd. Het huidi
ge ontwikkelingsbeleid is nog
precies hetzelfde als dat van vori
ge regeringen, aldus LOSN-be-
stuurder T. Blom. Hij zegt "Dat
beleid is de oorzaak van de so
ciale ellende in Suriname en
heeft ervoor gezorgd dat veel Su
rinamers hun vaderland verlie
ten. Op dit moment is er op so
ciaal-economisch gebked nog
geen enkel gunstig vooruitzicht
voor de Surinaamse bevolking"
het ontwikkelingsgeld dat Suri
name van Nederland krijgt wordt
besteed aan projecten die het
land in de nabije toekomst niets
opleveren. Blom: "Er moet een
politiek worden gevoerd die Su
riname minder afhankelijk
maakt van het buitenland. Het
land moet zelf ontwikkelings
projecten kunnen opzetten, met
eigen gelden. Daarom moeten de
Nederlandse en Amerikaanse
multinationals worden aange
pakt en genationaliseerd. De
overheid komt dan over geld te
beschikken waarmee ze iets we
zenlijks kan doen"
In haar brief aan Chin a Sen toont
de LOSN zich verbaasd over het
feit dat de president weer in zee is
gegaan met Nederland. Blom:
"In juli brak Chin a Sen de on
derhandelingen over ontwikke-
'ingsgelden met de Nederlandse
minister van ontwikkelingssa
menwerking Jan de Koning af,
omdat deze weigerde de hulp
waardevast te maken. De presi
dent betitelde bovendien de Ne
derlandse bemoeienissen met de
besteding van de ontwikkelings
gelden als neo-kolonialisme. Nog
geen twee maanden later heeft hij
plotseling begrip voor de slechte
situatie waarin de Nederlandse
economie verkeert en heeft hij
zijn eis voor waardevaste ont
wikkelingshulp laten vallen. De
onderhandelingen met De Ko
ning zijn plotseling niet meer
mislukt en de president aan
vaardt een bestedingsbeleid dat
in Nederland is uitgestippeld.
De LOSN toont zich in haar brief
aan Chin A Sen verder verontrust
over de Amerikaanse hulp die het
Surinaams nationaal leger sinds
13 augustus aanvaardt. Suri
naamse militairen kunnen in de
VS een opleiding volgen en Ame
rikaanse militaire adviseurs ko
men naar Suriname voor de ont
wikkeling van het Surinaamse
leger. Volgens Blom willen de VS
op deze manier invloed uitoefe
nen op Surinaamse aangelegen
heden.
In haar brief vraagt de organisatie
president Chin a Sen om duide
lijkheid over de redenen voor het
instellen van de noodtoestand in
Suriname op 13 augustus en de
arrestatie van de sergeanten Si-
tal, Joeman, Mijnals en andere
progressieven. Blom: "De rege
ring heeft nooit duidelijk ge
maakt waarom de sergeants zijn
gearresteerd. Dat terwijl deze
mensen toch betrokken zijn ge
weest bij de staatsgreep van 25
februari en een zekere hoogach
ting genieten. Voor het volk is het
een volkomen duistere zaak".
Volgens Blom is de noodtoestand
in Suriname zinloos. Hij zegt
"Juist op dit moment zou het
volk moeten meebeslissen over
de toekomst van Suriname. Maar.
het is nu monddood. Ik denk dat
de regering niet zeker is van de
steun van de bevolking. Maar op
deze manier krijgt zij die zeker
heid nooit".
MOSKOU, WASHINGTON, BAGDAD, TEHERAN (GPD/
UPI/Reuter) - De Russische staats- en partijleider Leonid
Brezjnjev heeft gisteravond Irak en Iran opgeroepen de
strijd te staken. Zonder de Verenigde Staten met name te
noemen zei Brezjnjev dat alleen "een grote mogendheid,
die overal ter wereld op de loer ligt, van het conflict kan
profiteren". De Iraanse leider Chomeini heeft gisteren
verklaard dat er "geen enkele verzoening mogelijk is" met
de Iraakse president Saddam Hoessein.
den zouden zijn gevallen. De ac
tie had tot doel een met Franse
steun gebouwd kernonderzoeks
centrum uit te schakelen. Een
opslagplaats werd getroffen. Het
Franse personeel werd geëva
cueerd. Er zouden onder hen
geen doden zijn gevallen.
de Verenigde Staten e
Wel heeft Iran beloofd de Verenig
de Naties spoedig te antwoorden
op het verzoek van de Veilig
heidsraad om een einde te maken
aan de vijandelijkheden met Irak.
De Iraakse president Saddam
Hoessein had gisteren al laten
weten dat Irak de gevechten wil
de beëindigen en aan onderhan
delingen zou beginnen, indien
iran daartoe bereid was.
De Pakistaanse president Zia Oei
Hacq, bemiddelaar in het conflict
namens de 40 landen tellende is
lamitische conferentie, heeft zich
gisteravond in Parijs optimis
tisch uitgelaten over een bestand
in het conflict. Zia maakte een
tussenlanding in Parijs op weg
van Bagdad naar de Verenigde
Naties in New York.
Zia had een gesprek met de Franse
president Giscard d'Estaing. Hij
heeft eveneens besprekingen ge
voerd in Teheran, de Jordaanse
hoofdstad Amman en in Bagdad.
Hij wilde in Parijs niet in bijzon
derheden treden. Op een vraag of
hij mogelijkheden zag voor een
staakt-het-vuren, antwoordde
Zia: "Ik zou willen dat ze er wa
ren. Ik geeft er de voorkeur aan
optimistisch te blijven".
AWACS
De VS zullen vier AWACS-vlieg-
tuigen (vliegende waarnemings-
en commandoposten onderge
bracht in met radarschotels uit
geruste Boeing 707-vliegtuigen)
naar Saoedi-Arabië sturen in
verband met de oorlog tussen
Iran en Irak. Het Pentagon heeft
gistermiddag deze maatregel be
vestigd, nadat president Carter al
maandag politieke leiders van
het Congres hierover naa inge
licht.
Inmiddels benadrukken woord
voerders dat Carters beslissing
niet wegneemt dat de VS in het
conflict strikte neutraliteit willen
blijven betrachten. Carter heeft
zijn maatregel genomen na twee
dagen intensief beraad met mi
nister van buitenlandse zaken
Muskie, zijn adviseur voor natio
nale veiligheid Brzezinski en mi
nister van defensie Harold
Brown.
Tot nu toe is er nog geen officiële
reactie van Saoedische zijde op
de Amerikaanse plannen, maar
wel kan worden gezegd dat de
angst in de Arabische wereld (af
gezien van Egypte) voor Ameri
kaanse tussenkomst in de Golf
zeer groot is.
Nachtmerrie
Amerikaanse militaire interventie
in de Golf om de oliebronnen
veilig te stellen voor het Westen is
een nachtmerrie voor de Arabie-
ren.Niet alleen omdat een Ame
rikaanse actie een Russische te
genactie in de Golf zal uitlokken,
maar ook en vooral omdat Ame
rika voor de Arabieren het land is
dat een eenzijdige Midden-Oos
ten politiek voert, die veel verder
gaat dan Washingtons onvoor
waardelijke steun voor Israël al
leen.
Aan het front zeifis volgens waar
nemers in Koeweit en Israel een
stagnatie van de Iraakse opmars
merkbaar. Iraanse troepen heb
ben een tegenoffensief ingezet,
waaruit een patstelling resul
teerde. Iraanse bommenwerpers
hebben gisteren aanvallen uitge
voerd op Bagdad, waarbij elf do-
LONDEN (Reuter) - Iran en
Irak hebben eikaars olie-in
stallaties zware schade toe
gebracht maar toch wordt de
tijd die nodig is om de export
van ruwe olie weer op gang te
brengen op maar één of twee
maanden geraamd. In de olie
industrie in Londen wordt
erop gewezen dat de grootste
schade is toegebracht aan raf
finaderijen die Iran en Irak
zelf van olieprodukten voor
zien in Abadan en Basra. Ove
rigens wordt opgemerkt dat
nauwkeurige informatie om
trent de omvang van de scha
de niet te krijgen is.
Voor het uitbreken van de oor
log bedroeg de gezamenlijke
olie-export vun de twee lan
den 3,5 miljoen vaten per dag
(een vat is 159 liter). Een lang
durige onderbreking van de
Iraakse export, normaal on
geveer 2,8 miljoen vaten per
dag, dag, zou de komende
winter wel eens voor tekorten
kunnen gaan zorgen. De
Iraakse export is de grootste
van de OPEC op die van Sa
oedi-Arabië na. Deskundigen
van de Westerse oliemaat
schappij rekenen in elk geval
opeen stijging van de prijzen.
Er wordt in Londen op gewezen
dat er geen harde aanwijzin
gen voor zijn dat Iran erin is
geslaagd de twee voornaam
ste Iraakse laadstations in het
noorden van de Perzische
Golf. die van Mina Al Bakr en
Chor al-Amaja, schade van
betekenis toe te brengen. Hun
laadcapaciteit bedraagt in to
taal 4,5 miljoen vaten per dag.
Ze worden echter va olie
voorzien via een pijpleiding
die dicht langs Basra loopt en
in dat gebied heeft Iran zijn
voornaamste aanvallen uit
gevoerd. D° schade is niet
bekend.
De deskundigen wijzen erop
dat schade aan de pijpleidin
gen zelf gemakkelijk met wat
laswerk kan worden hersteld.
Pompstations zijn een beter
doelwit maar die liggen vaak
verspreid en bevinden zich
.soms voor een deel onder de
grond. De pijpleiding van
Irak naar Iskenderun in Tur
kije kan volgens Turkse func
tionarissen aanstaande zater
dag al gerepareerd zijn. De
buis werd eind vorige week
opgeblazen, vermoedelijk
door Koerdische vrijheids
strijders. De capaciteit be
draagt 700.000 vaten per dag,
waarvan Turkije 100.000 va
ten krijgt.
De andere pijpleiding die Irak
met de Middellandse Zee
verbindt komt in Banias in
Syrië uit en heeft een aftak
king naar Tripoli in Libanon.
De capaciteit ligt tussen
600.000 en 800.000 vaten per
dag. Daarvan zijn 100.000 va
ten per dag bestemd voor Sy
rië. De leiding is buiten ge
bruik gesteld na Iraanse aan
vallen op Iraaks grondgebied.
Vooral in het gebied van Baiji
in de buurt van de reserves
van Kirkuk in het zuiden van
Irak is de leiding kwetsbaar
voor Iraanse aanvallen.
De Pakistaanse president Zia Oei Hacq werd gisteren in Parijs belaagd
door verslaggevers, nadat hij een ontmoeting had gehad met president
Giscard d'Estaing. Zia wilde niet veel meer loslaten, dan dat hij maar
een oplossing van het conflict tussen
(ADVERTENTIE)
Een fraai landschap. Een vlinder in
- alle kleuren van de regenboog. Een moeder ege
die met 'n trits kleintjes over een bospad trip-
pelt. Zo zien we de natuur. Als een reeks
mooie plaatjes. We kijken naar de buitenkant.
Maar er zit nog zoveel achter.
Hele verhalen en geschiedenissen. Kleine ver
anderingen en grote Rampen.
Strijd tegen het geweld noit opgeven
(Van onze correspondent
Hans Amesz)
>licg lijken
Overal in dit 176 pagina's dikke boek
groeien en bloeien de foto's en aquarellen. Het
nieuwe Boek van de Maand. Bepaald niet
zomaar een boek
En als je daar wat meer van weet,
kijk je opeens met heel andere ogen.
Dan krijgt zelfs het kleinste onkruidje een
heel andere waarde. Die verhelderende blik
achter de schermen krijgt u in het nieuwe
Boek van de Maand.
Geschreven door Bert Garthoff. Een m;
die als geen ander boeiend kan vertellen over
alles wat groeit en bloeit. Maar de natuur
zich uiteraard niet alleen in woorden vangen.
Tot en met 4 oktober f2250. Daarna f 10,- duurder.
De aanbieding is geldig t/m 4 okiober. Echter zolang de voorraad strekt.
De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt (links) en de Beierse
minister-president Franz-Jozef Strauss flankeren twee nabestaanden van
slachtoffers van de aanslag in München.
Raad van Europa veroordeelt
staatsgreep in Bolivia
STRAATSBURG (ANP) - De assemblee van de Raad van Europa heeft
gisteren tijdens de vergadering in het Franse Straatsburg "de brutale
staatsgreep in Bolivia en de voortgaande schending van mensenrechten
door het dictatoriale regime daar veroordeeld". In de resolutie wordt aan
de 21 lid-sta ten van de Raad van Europa gevraagd he{ militaire regime in
Bolivia niette erkennen, alle ontwikkelingshulp aan dat land te stoppen,
culturele verdragen op te zeggen, een onderzoek naar schending van
mensenrechten te ondersteunen, politieke vluchtelingen uit Bolivia op
te nemen, alle financiële transacties met Bolivia te stoppen tot een
wettige regering tot stand is gekomen.
De assemblee van de Raad van Europa herinnert aan de veroordeling die
eerder het Europees Parlement uitsprak over de staatsgreep 111 Bolivia
De afgevaardigden zijn geschandaliseerd door de onmenselijke behan
deling van vakbondsleiders als Julio Lechin en van geestelijken als Juan
Tutniri en Mortimer Arias. "Deze mensen zouden geëerd moeten wor
den voor hun geëngageerde werk voor sociale gerechtigheid en de be
scherming van mensenrechten", aldus de resolutie.
De Nederlandse regering zal zich in het kader van de Verenigde Naties
inzetten voor het herstel van de democratische verhoudingen en de
eerbiediging van de rechten van de mens in Bolivia. Minister Van der
Klaaiyv van buitenlandse zaken acht daarvoor de algemene vergadering
in NeYork een goede gelegenheid, zo heeft hij gisteren geantwoord op
vragen van leden van de Tweede-Kamerfracties van PvdA, CDA, VVD
en D'66.
Van der Klaauw zal het opnemen van contacten met het Boliviaans regime
zo lang mogelijk uitstellen. Verder wil hij in nauw overleg met de meest
in aanmerking komende landen zoeken naar "de meest verkieslijke
weg" om de mensenrechtensituatie in Bolivia te onderzoeken en om
daarin verbetering aan te brengen.
BONN In aanwezigheid van
Bondskanselier Helmut
Schmidt, Bondsdagpresident
Richard Stückler. Bondsraad-
president Hans-Ulrich Klose, de
Beierse minister-president Franz
Josef Strauss en vele tientallen
andere hoogwaardigheidsbekle
ders zijn gisteren in het Oude
Raadhuis van München de 12
mensen, vrouwen en kinderen
herdacht die vorige week bij een
bomaanslag op het Oktoberfest
om het leven kwamen. De bur
gemeester van München Erich
Kiesl, zei dat de stad voor de
tweede keer in acht jaar was ge
confronteerd met een „niet te be
grijpen gewelddadige aanslag
die de vrede en de feestvreugde
„kapot heeft gereten". In 1972
vond tijdens de Olympische
Spelen in München een bloedige
aanslag plaats van Palestijnen op
de Israeli's in het Olympisch
dorp.
Kiesl zei verder dat men de strijd
tegen het geweld nooit moet op
geven. Hij riep op tot solidariteit
en zij dat het leed van de familie
leden van de omgekomenen „een
verplichting moet zijn om geweld
nooit goed te praten". „Elke vorm
van geweld, van wie of wat ook,
richt zich tegen de maatschappij
als geheel", aldus burgemeester
Kiesl.
Tevoren hadden de exploitanten
van het grootste volksfeest van
de Bondsrepubliek een oecume
nische rouwdienst in de vlak bij
de ingang van de Theresienweide
gelegen Paulskerk bijgewoond
Velen hadden bloemen op de
plaats van de aanslag gelegd Het
Oktoberfest is gisteren voor 24
uur onderbroken Vandaag is het
voortgezet. De autoriteiten van
München hadden verklaard dat
stopzetting van het feest tech
nisch nauwelijks mogelijk was en
dat dat bovendien een onderwer
ping aan de terroristen zou heb
ben betekend.
Het federale openbare ministerie in
Karlsruhe gaat er nog steeds van
uitidat de bomaanslag niet alleen
het werk is geweest van dc bij d ie
aanslag gedode 21-jarige geolo-
giestudent Gundolf Kohier. Er is
een aanklacht wegens moord in
gediend tegen „onbekenden". De
Beierse minister van binnen
landse zaken Tandler blijft erbij
dat Kohier de enige dader was en
dat er geen aanwijzingen bestaan
dat de verboden rechtsextremis-
tische Wehrsportgruppe Hoff
mann bij de aanslag betrokken
In Braunschweig is gisteren een
proces begonnen tegen vijf neo
nazi's. Zij worden verdacht van
bomaanslagen en het behoren tot
een terroristische vereniging die
als doel had weer een NSDAP m
de Bondsrepubliek op te rich
ten.
Lek in Finse
kernreactor
EURAJOKI. FINLAND (UPI) - In
de Finse kernreactor Olkiluoto 1
ifl utt een lek 100 000 liter radioec-
tief water van laag gehalte
gevloeid. Dit heeft de directie gis
teren meegedeeld.
Het lek was ontstaan door een rub-
berklep die bij onderhoudswerk
was beschadigd. Het water liep in
twee afvalcontainers die zaterdag
overstroomden, aldus Antti Por
to. veiligheidstechnicus van het
nutsbedrijf Teollisuuden Voima
Oy. De containerkamer en aan
grenzende vertrekken liepen on
der, zei hij Het water bevatte vol
gens Porto maar 60 millicurie
radioactiviteit en zijns inziens is
er ongeveer één curie voor nodig
om gevaar voor gebouwen of
mensen te doen ontstaan.
Het nutsbedrijf liet weten dat het
niveau van radioactiviteit in het
will trilornde u aU 1 ,k-( lit., «-. n
tiende bedroeg van de hoeveel
heid die in gewoon drinkwater is
toegestaan.
Het mankement is zondag gerepa
reerd. Ongeveer een jaar geleden
deed zich in Olkiluoto 1 een
soortgelijk lek voor. De reactor is
gebouwd door de Zweedse firma
Asea-Atom.
