VAL ITALIAANSE KABINET ONVERWACHT
Unanieme oproep Y-raad tot
staakt-het-vuren Irak-Iran
Arrestatie
neo-nazi's
na bloedbad
in München
brengt bezoek
aan Nederland
Vredesinitiatief Pakistaanse president kansloos
BUITENLAND
OME - Het besluit van de Ita
liaanse regering om af te treden
kwam zaterdag zo onverwacht,
dat premier Cossiga het moest
gaan meedelen aan senaatsvoor
zitter Fanfani, waarnemend
staatshoofd tijdens het staatsie-
bezoek van president Pertini aan
China. Pertini, die op de terugreis
nog Jordanië zou aandoen, moest
deze afspraak laten schieten om
hals over kop naar Rome te reizen
voor de formatiebèsprekin-
gen.
)e reden van de plotselinge kabi
netscrisis ligt in de nederlaag die
de regering zaterdagmiddag leed
bij een geheime kamerstemming
over de economische politiek. In
het begin van de zomer vaardigde
het kabinet-Cossiga een aantal
maatregelen uit om de hollende
inflatie tot stilstand te brengen.
Ze behelsden onder meer verho
ging van verschillende tarieven
van de btw op benzine, alcohol en
andere artikelen, naast belasting
faciliteiten voor bedreigde indus
trietakken.
Iet regeringsbesluit moest door
Regeringskamp
Frankrijk
versterkt bij
verkiezingen
voor Senaat
(Van onze correspondent Ru
dolph Bakker)
PARIJS - De kloof tussen so
cialisten en communisten in
het kamp van de Franse op
positie is gisteren zo goed als
onoverbrugbaar gebleken na
afloop van senaatsverkiezin
gen waarbij de socialisten
slechts negen zetels wonnen
en de communisten geen
kans zagen er ook maar één
bij te krijgen. In het rege
ringskamp viel winst te boe
ken juist dank zij het feit dat
de communisten hadden ge
weigerd hun stem op beter
geplaatste socialistische kan
didaten uit te brengen. Deze
gang van zaken doet vermoe
den dat in de presidentsver
kiezingen van volgend voor
jaar de socialisten de strijd
kansloos zullen ingaan.
De senaatsverkiezingen waren
nodig omdat elke driejaar een
derde van de ruim 295 se
naatszetels opnieuw dient te
worden bezet na een stem
ming door kiesmannen. Al
gemeen was verwacht dat bij
deze kiesmannen de uitslag
een nabloeier zou zijn van de
uitslag van kantonale verkie
zingen in 1976 en 1979 en van
gemeenteraadsverkiezingen
in 1977. die een winst voor de
oppositie hadden opgeleverd.
Als gevolg van het niet mee
werken van de communisten
ging een aantal socialistische
senaatszetels echter over in
handen van de regeringspar
tijen.
De uitslag van de senaatsver
kiezingen bewijst dat dit li
chaam zijn conservatieve
koers - met een grote meer
derheid voor de regeringspar
tijen - zal behouden,. Het be
lang van de uitslag van giste
ren ligt in de onverwacht felle
strijd die voor de zoveelste
keer tussen communisten en
socialisten zal oplaaien. Tij
dens de „broedertwist" zal
vanuit het regeringskamp
zeer waarschijnlijk worden
geprobeerd de „sociaal-de
mocraten" binnen de socialis
ten over te halen tot enige
vorm van samenwerking. Tot
nu toe is deze samenwerking
altijd officieel en krachtig van
de hand gewezen is.
Omdat een aantal gisteren ge
kozen senatoren lid was van
het Franse parlement en bei
de functies niet verenigbaar
zijn, zullen er binnenkort tus
sentijdse verkiezingen voor
het parlement plaatsvinden
waarvan de uitslag met meer
spanning wordt afgewacht
dan deze senaatsverkiezingen
het geval was. Tevens zal een
aantal nieuwe senatoren ver
plicht zijn hun ministerschap
op te geven. Een van de be
langrijkste onder hen is de
minister van defensie Yvon
Bouges. Dit brengt met zich
mee dat president Giscard
binnenkort enige verande
ringen in het kabinet-Barre
zal dienen aan te brengen.
het parlement worden goedge
keurd en was al zonder kleer
scheuren door de Senaat geko
men. In de Kamer dreigde de op
positie met een stortvloed van
amendementen het debat zo lang
op te houden, dat het besluit ge
vaar liep automatisch te verval
len. Premier Cossiga stelde daar
om de vertrouwenskwestie en
behaalde zaterdagmorgen bij de
openbare stemming hierover een
ruime meerderheid.
Een uur later volgde een geheime
stemming over de inhoud van het
besluit. Drieëndertig kamerle
den, die in het openbaar vóór de
regering hadden gestemd, liepen
anoniem over naar de oppositie
en de regering werd met 297 te-
Kort nadat zijn kabinet was gevallen,zat premier Cossiga alleen in het
Italiaanse parlement peinzend voor zich uit te staren.
gen 298 stemmen verslagen. On
middellijk daarop besloot het
kabinet af te treden.
De verwerping van het regerings
besluit heeft onmiddellijke prak
tische gevolgen: zo zou de benzi
neprijs van 750 lire weer terug
vallen op de 700 lire van vóór het
decreet, maar ook zouden de be
lastingfaciliteiten aan de indus
trie komen te vervallen. Commu
nistenleider Enrico Berlinguer
en de kleinere oppositiepartijen
van sociaal-democraten en libe
ralen hebben zich al bereid ver
klaard mee te werken aan snelle
wettelijke maatregelen om dit te
voorkomen. Maar daarmee is de
hulpvaardigheid ook uitgeput:
het valt te verwachten, dat de on
derhandelingen voor de vorming
van een nieuwe regering lang en
uiterst moeizaam zullen zijn.
Het kabinet-Cossiga kwam op 4
april van dit jaar tot stand. Het
bestond uit christen-democraten,
republikeinen en, voor het eerst
sinds zes jaar, socialisten. In ruil
voor de socialistische deelname
had Cossiga zijn sociaal-demo
cratische en liberale bondgeno
ten moeten laten vallen, maar
vooral stond zijn kabinet, mede
door het christendemocratische
partijcongres dat er in maart aan
vooraf was gegaan, in het teken
van een verscherpt anti-commu-
nisme.
Ook de socialistische partijleider
Bettino Craxi liet geen gelegen
heid voorbij -gaan om de tegen
stellingen tussen de twee linkse
partijen aan te wakkeren. Voor de
communisten was dit een aan
duiding tot een harde oppositie,
die uiteindelijk wel moest leiden
tot de val van de regering-Cossi-
ga. De verhouding van de nieuwe
regering tot de communistische
partij wordt dan ook zeker een
van de belangrijkste vraagstuk
ken van de formatiebesprekin
gen.
Van socialistische zijde zal onge
twijfeld weer de eis worden ge
steld, dat het premierschap aan
een figuur uit hun partij moet
worden toegekend. (Eén vroege
re formatiepoging van Craxi
struikelde over de tegenstand
van de christen-democraten).
Verder zullen sociaal-democra
ten en liberalen terug willen ke
ren in de nieuwe regering en het
ziet ernaar uit. dat met name de
eersten hun zin wel zullen krij
gen.
De crisis valt voor Italië op een wel
heel kritiek moment. De lire staat
uitgesproken zwak en moest de
afgelopen weken op de interna
tionale markt voortdurend wor
den gestut door de Italiaanse
bank. De economische situatie is
slecht en fabrieksluitingen en
massa-ontslagen zijn aan de orde
van de dag. Het grootste
probleem werd gevormd door het
voornemen van Fiat in Turijn om
binnenkort ruim 14.000 arbeiders
op straat te zetten. Wekenlange
onderhandelingen tussen de
Fiatdirectie en de metaalbonden,
met bemiddeling van de minister
van arbeid Franco Foschi, lever
den geen resultaat op: Fiat bleef
bij zijn besluit en de vakbonden
riepen een algemene proteststa
king voor heel Italië uit voor 2 ok
tober.
Onmiddellijk na het aftreden van
de regering-Cossiga maakte Fiat
echter bekend, dat de ontslagen
voorlopig tot 1 januari worden
uitgesteld. In de loop van de
avond werd ook de staking door
de vakbonden afgelast.
(Van onze redactie buitenland)
BAGDAD-TEHERAN-WASHÏNGTON - Met een verras
sende eenstemmigheid heeft de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties Irak en Iran gisteravond opgeroepen de
oorlog tussen beide landen, die nu een week oud is, on
middellijk te staken en het conflict aan de onderhande
lingstafel op te lossen.
De V-Raad deed zijn oproep toen de
president van Pakistan, Zia Oei
Haq, gisteren met vrijwel lege
handen uit de Iraanse hoofdstad
Teheran was vertrokken. Zia ar
riveerde daar een dag eerder als
leider van een missie van goede
diensten, die vrijdag door de 40
lidstaten van de Islamitische
Conferentie was samenge
steld.
De delegatie, waarvan ook de secre
taris-generaal van de Islamiti
sche Conferentie, de Tunesiër
Habib Chatti deel uitmaakt, moet
onderzoeken of het mogelijk is
Iran en Irak, die al een week een
bloedige oorlog uitvechten, om
de conferentietafel te krijgen. De
Pakistaanse president is van Te
heran naar de Jordaanse hoofd
stad Amman gevlogen, vanwaar
hij vandaag over land de hoofd
stad van Irak, Bagdad, hoopt te
bereiken.
President Zia Oèl Haq, die het vre
desinitiatief onderneemt als
voorzitter van de Islamitische
Conferentie, heeft gisteren
tweemaal gesproken met zijn
Iraanse ambtgenoot Abdolhas-
san Bani-Sadr. Het tweede ge
sprek werd bijgewoond door Jas-
ser Arafat, de leider van de Pale
stijnse Bevrijdings Organisatie
(PLO), die al enige dagen in Tehe
ran verblijft, ook met het doel te
bemiddelen. Na afloop van de ge
sprekken werden geen verkla
ringen uitgegeven. Het officiële
Iraanse persbureau Pars meldde
slechts dat Zia heeft ontkend dat
hij optreedt als bemiddelaar.
Naar in diplomatieke kringen ver
luidt moet Zia zonder veel hoop
naar Amman zijn afgereisd. Jas-
ser Arafat zou het niet anders
vergaan, hoewel hij zijn vertrek
uit Iran nog niet heeft aangekon
digd. Bronnen in het hoofdkwar
tier van de PLO in Beiroet meld
den gisteren dat Arafat geen en
kele vooruitgang had geboekt.
"De Iraniërs hebben hem duide
lijk gemaakt dat ze niet willen
onderhandelen", aldus een PLO-
zegsman.
Iran en Irak staan - hoewel de
Iraakse opmars nagenoeg tot
staan is gekomen, de olieproduk-
tie in beide landen goeddeels
stilligt en uit beide landen zware
verliezen worden gemald - vol
komen onverzoenlijk tegenover
elkaar. Weliswaar heeft Bagdad
herhaaldelijk verklaard dat Irak
best wil onderhandelen, maar
dan moeten de Iraniërs eerst ak
koord gaan met de "gerechtvaar
digde eisen" van de Irakezen.
PRIJSUITREIKING
LEIDSCH DAGBLAD KNIPSELKRANT
a.s. woensdag om 14.00 uur
Stadhuisplein te Leiden
Daarna expositie in het Waaggebouw
m.m.v. Dierenpark Wassenaar
LEIDSCH DAGBLAD-120 JAAR - 50.000 ABONNEES
isoooaeoeosososoeooosaooooeossoo^
"Glorieus winnaar"
De Iraakse minister van buiten
landse zaken, Hammadi, liet za
terdag nog weten dat zijn land
niets voelt voor een staakt-het-
vuren zolang Iran niet akkoord
gaat met de grens, zoals die in
1913 liep. Dat betekent dan zo
veel als dat Irak heer en meester
moet worden op de omstreden
grensrivier Sjatt el' Arab, aan
spraak maakt op delen van de
olierijke Iraanse provincie Choe-
zestan en op een paar strategisch
gelegen eilandjes bij de Straat
van Hormoez, de toegangspoort
president Saddam Hoessein dat
hij bereid is tot een wapenstil
stand met Iran.
President Bani-Sadr van Iran had
weinig kleuren op zijn palet: "We
hebben al aangekondigd dat wij
niet klaar zijn voor wat voor be
middeling dan ook", zei hij kort
voor de aankomst van de Pakis
taanse bemiddelaar president Zia
Oe^ Haq, "omdat een verzoening
tussen goed en slecht zinloos is.
Wij zijn goed en zij (de Irakezen,
red.) zijn slecht, omdat zij ons
zonder enige aanleiding hebben
aangevallen". Bani-Sadr bleek
desgevraagd slechts van plan Zia
uit te leggen dat het ondenkbaar
is dat Irak zijn land op eigen
houtje heeft kunnen aanvallen.
De Iraanse autoriteiten hebben in
dit verband al herhaaldelijk met
beschuldigende vingers naar
Washington gewezen.
Ook het afgelopen weekeinde gin
gen de gevechten tussen Irak en
Iran onverminderd door, waarbij
de strijdende partijen voortdu
rend tegenstrijdige doch jui
chende berichten over de situatie
aan het front de wereld in stuur
den.
Wijziging in
topstructuur
van Bolivia
LA PAZ (UPI) - De opperbevel
hebbers van land-, zee- en lucht
macht hebben zich gisteren uit
geroepen tot hoogste regerings
orgaan van Bolivia. Zij deden dit
via een decreet dat hen voor zeker
drie jaar aan de macht zal hou
den.
Politieke waarnemers verklaarden
dat het decreet van de strijd
krachten de macht van president
Luis Garcia Meza die de leiding
had bij de staatsgreep van 17 juli,
in belangrijke mate beknot. De
drie onderdelen van de strijd
krachten hebben nu bevoegdhe
den gekregen op militair en poli
tiek terrein, waaronder het recht
om een president te benoemen.
Bolivia heeft nog steeds een minis
terie van marine. Dit ondanks het
feit dat het geen directe toegang-
tot de zee heeft. Na drie jaar zal de
junta, bestaande uit de opperbe
velhebbers van de land-, zee- en
luchtmacht, beslissen of op de
huidige voet moet worden door
gegaan of niet. Het decreet be
paalt voorts dat de opperbevel
hebber met de meeste dienstja
ren de president tijdelijk zal ver
vangen in geval de president
overlijdt of blijvend invalide
wordt.
Karl-Heinz Hoffmann.
(Van onze correspondent Hans Amesz)
Dat is ten minste een zorg minder in
het regeringloze tijdperk van de
komende weken, maar het bete
kent niet dat het conflict nu ook
van de baan is. Het wordt het eer
ste grote probleem waarmee de
nieuwe regering onmiddellijk
wordt geconfronteerd en het zal
ongetwijfeld als een donkere on
weerswolk boven de formatiebe
sprekingen hangen.
De Westduitse CDUICSU-kandidaat voor het bondskanselierschap FranzJosef Strauss bracht gisteren met zijn
echtgenote een bezoek aan de slachtoffers, die bij de aanslag in München werden gewond.
BONN - De Westduitse politie heeft zes neo-nazi's gearresteerd, die mede verantwoorde
lijk worden geacht voor de bomaanslag zaterdagmorgen op het „Oktoberfest" in Mün
chen, waarbij 12 mensen om het leven kwamen en 213 personen, voor een deel levensge
vaarlijk, werden gewond.
De gearresteerden zijn allemaal lid
van de in januari van dit jaar ver
boden rechts-extremistische
„Wehrsportgruppe-Hoffmann".
Onder hen bevindt zich ook de
leider van deze para-militaire
neo-nazi's, de 41-jarige graficus
Karl-Heinz Hoffmann.
Volgens procureur-generaal Kurt
Rebmann heeft de 21-jarige geo-
logie-student Gundolf Kohier de
bom geplaatst. Hij is bij de meest
bloedige aanslag in de geschie
denis van de Bondsrepubliek om
het leven gekomen, omdat, aldus
Rebmann, de bom te vroeg ex
plodeerde. In de ouderlijke wo
ning van Kohier zijn chemicaliën
en plannen voor het maken van
bommen gevonden. De student
zou lid zijn geweest van de be
ruchte Hoffmann-groep.
Beschuldiging
Inmiddels is de afgrijselijke aan
slag een thema in de strijd voor de
Bondsdagverkiezingen van 5 ok
tober geworden. De Beierse mi
nister-president en kandidaat-
HEROÏNE - De vondst van het
stoffelijk overschot van een
19-jarig meisje vrijdag in Apel
doorn en de daarop volgende
aanhouding van de 19-jarige
verloofde G.H. heeft geleid tot de
aanhouding van twee Arnhemse
drugshandelaren. De drie wer
den bij een inval van de politie op
heterdaad betrapt bij het versnij
den van een partij heroïne ter
waarde van naar schatting elfdui
zend gulden.
kanselier van de oppositie, Franz
Josef Strauss, heeft indirect mi
nister van binnenlandse zaken
Gerhart Baum (FDP) verant
woordelijk gesteld voor hel ge
beuren in München. Volgens
Strauss is Baum er de schuld van
dat de veiligheidsdiensten in
West-Duitsland „systematisch
lamgelegd, gedemoraliseerd en
vrijwel dood gemaakt" zijn.
„Daar hebben links- en rechtsra-
dicale misdadigers nuttig ge
bruik van gemaakt", aldus Franz
Josef Strauss.
De regeringspartijen hebben deze
kritiek verontwaardigd van de
hand gewezen. Regeringswoord
voerder Klaus Boiling zei dat de
poging van Strauss om minister
Baum in verband te brengen met
deze „waanzinnige aanslag" aan
geeft dat de Beierse minister-pre
sident ten behoeve van verkie
zingspropaganda „op een ver
schrikkelijke manier bereid is om
personen en staatsinstellingen te
belasteren".
De sociaal-democratische minister
van justitie Hans-Jochen Vogel
legde er de nadruk op dat het juist
Gerhart Baum is geweest die de
weerbaarheidsgroep van Hoff
mann begin dit jaar verboden
heeft.
„Kinderspel"
Minister Baum zei in januari dat het
verbod van de Wehrsportgruppe
mede was bedoeld als signaal.
„Dat duidelijk is dat de Duitse
staat niet bereid is dit soort zaken
te tolereren". Talloze mensen en
organisaties. waaronder de
Beierse sociaal-democraten en de
Bond van antifascisten, hadden
al lang aangedrongen op maatre
gelen tegen Hoffmann en Co.
Daar is jarenlang geen gevolg aan
gegeven omdat de verschillende
autoriteiten en met name de CSU
de activiteiten van de weerbaar
heidsgroep in feite als „kinder
spel" afdeden.
Hoe ernstig men zich daarin heeft
vergist, lijkt nu duidelijk te wor
den. Hoewel vermeld dient te
worden dat Hoffmann en de zij
nen tot nu toe in verband met de
aanslag in München geen enkele
bekentenis hebben afgelegd.
(Van on?e correspondent Jan Ger
ritsen)
BRUSSEL - Mevrouw Simone
Veil. voorzitter van het Europese
Parlement, begint vandaag een
officieel bezoek aan Den Haag.
Het is geen gewoon bezoek: me
vrouw Veil wordt met meer dan
gewone zorgen omgeven. Behal
ve door drie bewindslieden, on
der wie premier Dries van Agt,
wordt ze ontvangen door konin
gin Beatrix en wordt ze door ons
nationale parlement onthaald als
ware zij de koningin van het ver
enigd Europa.
Enkele jaren geleden bracht de
toenmalige voorzitter van het Eu
ropese Parlement, de Italiaan
Emilio Colombo, inmiddels tot
het hoge ambt van minister be
roepen, ook eens een bezoek aan
Den Haag. Colombo voerde
overleg met minister Max van der
Stoel en staatssecretaris Brink
horst van buitenlandse zaken,
ontmoette de commissie voor
buitenlandse zaken uit de Twee
de Kamer en keerde na een korte
persconferentie nog diezelfde
dag terug naar Brussel.
Voor Simone Veil worden de dikste
rode lopers in de residentie uit>
gelegd. Tijdens de twee etmalen
die zij in Den Haag verblijft, is ze
de gast van de voorzitters van de
Eerste en Tweede Kamer. Dat is
een belangrijk onderscheid met
de visite van haar voorganger
Colombo, die immers op uitnodi
ging van het ministerie van bui
tenlandse zaken kwam. Maar
mevrouw Veil is dan ook de eer
ste voorzitter van het direct ver
kozen Europees Parlement.
Nederland is het laatste van de ne
gen EG-landen dat door Madame
de presidente wordt bezocht. Dit
dient niet negatief te worden op
gevat. Mevrouw Veil beschouwt
Nederland als het meest ortho
doxe EG-land in de huidige ge
meenschap van negen. Dit bol
werk van Europees federalisme
is in haar ogen tegelijkertijd het
meest arfi-Frans gezind. En dat
niet alleen omdat Parijs binnen
de EG een nationalistische koers
pleegt te volgen, maar misschien
nog meer omdat Frankrijk het
felst van de Negen gekant is te
gen uitbreiding van de macht van
het Europees Parlement.
Simone Veil is heel geïnteresseerd
in de opvattingen over EG en Eu
ropees Pari»-ment die in Den
Haag lever zo viel uit haar om
geving te /ernemen. Daarnaast
wil ze zier. inspannen om de sa
menwerking tussen de nationale
parlem» nlen van de Negen en
haar eig.m Europees parlement
leven in te blazen.
Op het eerste gezicht lijkt het het
nog wat. Maar zoals altyd, wan
neer de dikste rode lopers te
voorschijn worden gehaald, valt
dit nader te bezien. Simone Veil
heeft immers een heel andere
kijk op het Europees Parlement,
en wat dat zou moeten zijn, dan in
Den Haag gemeengoed is. Uit
breiding van de bevoegdheden
van het vrij machteloze Europees
.Parlement is bijvoorbeeld een
denkbeeld dat mevrouw Veil
vooralsnog hoegenaamd niet
aanspreekt. En ze wordt ook niet
moe dat voortdurend te betogen.
^OCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO^
VRIJDAG 3 OKTOBER
ESTAFETTE-RACE
WATERFIETSEN
achter het Stadhuis
Teams bestaande uit vier personen
kunnen zich ter plaatse aanmelden.
Presentatie: Hans Versnel
Leidsch Dagblad
-120 jaar - 50.000 abonnees
