Robert Hübner veilig
over Hongaarse barricade
Kruiswoord
Voor de dammer van vandaag
Inzendingen van
hoog gehalte voor
"Brilliancy Prize"
Meer dan 140 zegels met
beeltenis van Wilhelmina
TIJDENS OLYMPIADE
IN MONTE CARLO
i ;r a o
m
fg m r*i
a*
1 w'
i
i' iI 'S 1
31
s' Ti
S
m
i m m m
i
m m
Hï
m
a
EO 9
l!
a
m
m
m m
i IJ
m m
m
m
Oplossing
:ATERDAG 27 SEPTEMBER 1980
De firma Lucas Bols stelt tij
dens de Olympiade in Val
kenburg wederom de Bril
liancy Prize ter beschikking,
de prijs voor het beste af- dan
wel tegenspel, op te tekenen
door een journalist en te
beoordelen door een interna
tionale jury. Deze prijs werd
destijds gelanceerd tijdens de
Olympiade in Monte Carlo en
dat leek, gezien het legertje
bridgetalent dat daar bijeen
was, een prima gedachte. Er
kwam dan ook iets goeds uit,
alhoewel het aantal inzendin
gen duidelijk beneden de
verwachting bleef.
Maar zoals gezegd het gehalte
was hoog, waarvan hier een
voorbeeld:
Dit spel en de wijze van verde
digen door oost was goed
deels verantwoordelijk voor
de overwinning van Israël op
Frankrijk:
A V 8 6
<9 H 5
O AHB65
9 4
*5 *11 10 942
CAB 10 98 O 6
O V 10 8 O 9 7 3 2
V 10 7 5 +H62
B 7 3
Y V 7 4 3 2
O 4
A B 8 3
Lebel als zuid speelde 3 SA,
waartegen Frydrich als west
startte met Ha B, genomen
met de heer. Een kleine
schoppen was voor de boer,
waarop Lebel via een snit vier
ronden ruiten speelde zodat
Shaufel als oost aan slag
kwam met de 9. Zelf gooide
Lebel twee hartens en een
klaveren af, terwijl west een
harten opruimde. Shaufel
speelde KI 2 na voor de tien
van west, die klaveren terug
speelde. Zuid moest oost ge
dwongen de heer laten hou
den, waardoor deze positie
ontstond:
A V 8
5
O 6'
4» geen
geen H 10 9 4
A 10 9 geen
O geen O geen
V7 +6
73
O V 7
O geen
A
Shaufel verzonk in gepeins. Hij
realiseerde zich dat klaveren
na zuid vrijwel zou dwingen
de goede speelwijze te kiezen.
Zuid zou schoppen spelen,
zien dat west zou renonceren,
waarna het simpel leggen van
Sch 8 oost dwingt in de
schoppenvork terug te spe
len.
Ziet u hoe Shaufel deze klip
omzeilde? In plaats van af te
wachten tot het noodlot over
hem zou komen besloot hij
zelf schoppen te spelen en wel
deHEER! Nadat Lebel
zijn winnende slagen had
geïncasseerd mocht hij kie
zen welke tegenstander hij de
downslagen zou geven.
T. SCHIPPERHEYN
Ik denk dat er niet veel schaakliefhebbers zijn die de
Duitser Robert Hübner een kans gaven in zijn kan-
didatenmatch om de wereldtitel tegen de geweldige
Hongaar Lajos Portisch. Na een aantal remises in de
eerste partijen steeg de bewondering voor Hübner
omdat hij Portisch tweemaal op de rand van een
nederlaag bracht.
Allereerst wil ik het hebben
over de achtste partij, die in
een gunstige stelling voor
Hübner was onderbroken.
Na de hervatting werden er
slechts drie zetten gedaan,
waarna tot remise werd be
sloten. Na de 41e zet van Por
tisch stond de volgende
stand op het bord:
Hübner
bcdetgn
mevleugel een pion te win
nen, maar moet wel uitkijken
voor een eventueel mat op gb.
Vandaar dat Hübner met re
mise genoegen nam. Zo is op
42.Tg3 het slaan op b5 met de
dame niet goed, bijvoorbeeld
42 .Db5:?? 43.Db5: Tb5:
44.e6! en wit wint. Minder
goed is 41 .Dd7 42.e6 De6:
43.Dc7:+ Td7 en wit zit in
moeilijkheden. Men kan wel
stellen dat de zet 42.Kg2! (na
e4-e3) wits redding is. Een
opmerkelijk eindspel!
Zeldzaam is ook wat geschied
de in de elfde partij, die na 42
zetten was afgebroken.
Portisch
Portisch
(Wit Khl, Dc4, Tgl, pi: b5, d4,
e5, f4 en h2. Zwart: Kh7, De6,
Td5, pi: a5, b6, c7, e4, f5 en h6).
Robert Hübner had de zet
41. e4-e3 afgegeven. Een
sterke zet, wat wit noopt tot
krasse maatregelen. Het ver
dere verloop was: 42.Khl-g2
De6-g8+ 43.Kg2-hl Dg8-e6
44.Khl-g2 De6-g8+ Remise
overeengekomen.
Ik heb deze stelling nauwkeurig
onderzocht en vond
41.De6-d7! eveneens sterk.
Zwart dreigt op de da-
Deze stelling
stukken
>r zwart ge-
hij de witte
moeilijke po-
Robert Hübner
sitie kan dirigeren. Zoals Por
tisch het deed was m.i. té on
stuimig. Er volgde: 43.Kf3-e2
a4-a3!? 44.Tb5xb3 a3-a2
45.Tb3-a3 Lg6-h5+ 46.Ke2-f2
Tal-hl 47.Ta2-a7 46.Ke2-f2
Tal-hl 47.Ta2-a7 Kc7-b8
(Het enige, in feite) 48.Ta7xa2
Thl-h2+ 49.Kf2-g3 Th2xa2
50.Pc4-e5!
Het is duidelijk dat Hübner de
afgebroken stelling nauw
keurig heeft bestudeerd.
Zwart staat een toren voor,
maar beschikt niet over het
winnende Ta2-a?, wegens
51.Pc6+ enz. Zeldzaam!
50 .Kb8-c7 51. f6-f7! Ta2-a8
52. Kg3-h4 Ta8-h8 53.Kh4-g5!
Kc7-d6 54.Kg5-f6. Remise ge
geven.
Een diepgaande studie van de
afgebroken stelling moet
uitmaken of Portisch sterker
had dan direct a4-a3. Ik heb
de variant 43.Ke2 Tel 44.Pe5
Lh5+ 45.Kf2 a3 46.Tb3 a2 als
winst voor zwart gevonden,
maar of het steekhoudend is
weet ik niet, daar wit mis
schien sterker kan tegenspe
len. Het is zeer moeilijk! Wat
denkt u ervan, waarde lezer?
De buitenlandse analitici
zullen mij binnenkort wel uit
de droom helpen
Hübner (31) zal nu de strijd aan
binden tegen Kortsjnoi, die
Polug^jewski wist te ver
slaan. Wie zal winnen? Ik
waag me niet aan een progno
se, maar de Duitser is in
moeilijke stellingen zeer
spitsvondig en heeft zijn leef
tijd mee. Kansloos acht ik
hem zeker niet
(De beslissende partij!)
l.Pf3 Pf6 2.c4 c5 3.Pc3 d5 4.cd5:
Pd5: 5.e4 Pb4 6.Lc4 Pd3+
7.Ke2 Pf4+ 8.Kfl Pe6 (Een
bekende variant, maar moei
lijk te behandelen voor beide
partijen) 9.b4 cb4: 10.Pd5 g6
1 l.Lb2 Lg7 12.Lg7: Pg7:
13.Pb4 0-0 14.d4 Lg4 15.Ke2?!
(Een merkwaardige zet! M.i.
is Poloe te snel uit de
startblokken vertrokken
Dd6 16.Dd2 Pe6 17.Le6: De6:
18.Ke3 f5! 19.Dd3 fe4: 20.De4:
De4: 21.Ke4: Pd7 (Wit staat
niet best. Zwart heeft prach
tige winstkansen) 22.Thcl
Tf5! 23.Tc7 Pf6 24.Kd3 a5
25.Pc2 Pd5 26.Tb7: Pf4+
27.Ke4 Pg2 28.Pe5 Tf4+
29.Kd5 Lf5! (Beslissend. Er
dreigt torenwinst door Le4+)
30.Tc7 Td8+ 31.Kc5 Lc2:
(Zwart heeft een stuk gewon
nen. Wit had nu beter gedaan
om op te geven, maar de vele
toeschouwers willen nu een
maal "bloed aan de pionnen"
zien 32.Pc6 Te8 33.Pe7:
Kf8 34.Pc6 Tf5+ 35.Pe5 Pf4!
36.Th7: Kg8 37.Td7 Pd3+
38.Kb6 Pe5: 39.de5: Tee5:
40.Tc 1 Tf6+ 41.Kb7 Tf2: en
wit gaf het op.
BISHOP
Het tweemaandelijkse damblad
De Vriendenkring is een uit
gave waarop iedere dammer,
zeker iedere
clubdammer, geabonneerd
zou moeten zijn. Elk nummer
wordt opgesierd met een zo
genaamde damposter
Hoofdredacteur Arie J. Storm
heeft met medewerker Frits
Luteyn een sterk analyticus
in huis, want ondanks het bij
Luteyn nogal sterk ontwik
kelde gedrag om de ene zetel
als ijzersterk en de ander als
waardeloos, of verliezend, te
waarderen, weet de Hagenaar
zijn ideeën wel goed op zijn
lezers over te brengen.
Freek Gordijn verslaat meestal
de toernooien, zoals bijvoor
beeld het zonetoernooi en Ar-
ta Terme maar ook dat in Su
riname. Naast een hoekje
Buitenland van Arie jr. en het
ladderen met Losekoot vindt
u natuurlijk het gebruikelijke
nieuws, damtoernooien,
sneldamwedstrijden, eendag-
toernooitjes enz. Van Arie
Storm jr. ontving ik enige
fragmenten uit zijn damcar-
rière. In het eerste diagram is
Theo de Swart zijn tegen
stander met de zwarte schij
ven. Theo hoopte natuurlijk
op ds zwakke zet 47-41? Hier
na zou hij winnen door de
mooie damzet: (13-19)! 24x13
(25-30) 34x25 (23x34) 39x30
(22-28) 33x22 (17x28) ad. lib.
(12-17) en (17x46) met' onher
roepelijk winst. Arie doorzag
echter deze valstrik en won na
42-37 later zelfs de partij.
Een mooie strijd leverden Arie
en Ravi Bharos. De laatste
speelt bij RDC. De Rijnsbur
ger heeft zwart. 1. 35-30 19-23
Ravi ontwijkt hiermee het
genereuze aanbod van wit om
hem in een korte vleugel op
sluiting te nemen, hoewel wit
in deze opening tegenwoor
dig een aanvals-variant ge
vonden heeft, 2. 30-25, maar
misschien wilde zwart ook
wel 33-29 (20-25) uitlokken!?,
14-19 3. 25x14 9x20 4. 31-26,
wit besluit de passieve opzet
met provocerend spel wat le
ven in te blazen, 4-9 5. 37-31
10-14 6. 41-37 17-21 7. 26x17
11x22 nu ruilt zwart de witte
randschijf zomaar weg, ge
volg is wel dat wit enige aan
knopingspunten verkrijgt, 8.
34-30!, om zwart na (20-25)
met 30-24 (19x30) 33-28
(22x33) 39x10 (5x14) twee
zwakke randschijven te be
zorgen, tevens dreigde zwart
met de hak (22-28) en (23-29)
etc., 7-11 9. 30-25 1-7 10. 46-41
12-17 11.39-34 wit zet de zwar
te linker vleuger onder druk.
Een ander idee is 31-26 (8-12)
32-28x28 etc, 8-12 12.44-39 2-8
13. 50-44 5-10, al na dertien
zetten staat wih duidelijk ge
makkelijker en hij besluit om
zwart een klassiekachtig
middenspel voor te schote
len. Vooral door de opstelling
van de linkervleugel heeft
zwart het moeilijk.
14. 31-27 22x31 15. 36x27 20-24
16.41-36, en niet slim zijn met
33-28,17-21 17. 33-28 24-29! zo
probeert Ravi onder de witte
druk uit te komen, omdat op
27-31 (19-24) 28x30 (13-19)
34x23 (19x26) kan, maar beter
is (19-24) en (21-26) en op 34-30
óf (29-34) volgt, hoewel wit
daarna veel beter blijft staan,
voert wit de druk op de zwarte
vleugel op met 18. 38-33
29x38 19.42x33 21-26 20.43-38
11-17 21. 49-43 7-11 22.
48-42! 15-20 23. 34-29! 23x34
24. 40x29 10-15 25. 39-34?,
jammer van deze fout. Zwart
kan nu goed (17-22) 28x17
(11x31) 36x27 (12-17!) spelen
met schijfwinst. Als wit i.p.v.
48-42, 47-42 gespeeld had dan
kon hij nu met 28-23x23
voortzetten, want dan volgt
na (20-24) 29x20 (15x24) 23-19
(14x23) 33-29 en 27-21, 37-31
met dam, maar na (17-21)
37-32 staat wit lastig. Het bes
te is waarschijnlijk om na
10-15 met 29-24 te vervolgen,
19-24? 45-40!, nu kan na
(17-22) en (12-17) 29-23! vol
gen, en niet 27-21 wegens
(14-19), (13-19), (9-13) (13-9) en
(19x48). 24-30 27. 43-39 30-35
28. 47-41 17-21 29. 36-31!
20-24of? 30. 29x20 15x24 31.
28-23! 18x29 32. 34x23 13-18
33. 33-29 24x33 34. 38x29 8-13
Een fout, wit
won nu door 29-24 etc. Een
plausibel verloop vanuit de
diagramstand: (6-11) 38-33,
verhindert nu (17-22), en dat
ging niet zo goed met 39-33, ga
na!, (14-20) 25x14 (9x20) 33-28
(20-25) 40-34 3-9) 39-33 (9-14),
sterker is (25-30) en (9-14)
waarna wit moet kiezen uit
25-20, 23-19 en 33-29 of 27-22!,
23-19 (14x23) 28x8 (12x3) 33-28
(3-9) 29-24 (9-13) 34-29 (25-30)
24-20 (13-19) 20-14 (19x10)
29-24 (30x19) 28-22 met winst.
Inlichtingen Vriendendam-
kring: A. Storm, Rembrandt-
straat 7, 2526 PN Den Haag
RONALD VAN EGMOND
NEDERLAND - Afgelopen
dinsdag zijn, zoals reeds en
kele weken geleden bericht,
de Nederlandse Europazegels
in roulatie gebracht. Twee
stuks: een zegel van 60 cent
(oplage 12 miljoen) gewijd
aan koningin Wilhelmina, die
honderd jaar geleden werd
geboren en een zegel van 80
cent (oplage 7.5 miljoen) ge
wijd aan Sir Winston Chur
chill, de grote leider in de
Tweede Wereldoorlog.
Op de 60 cent-zegel staat ko
ningin Wilhelmina afgebeeld
tegen de achtergrond van de
Nederlandse vlag met een
deel van de tekst uit een op 1
september 1941 gehouden ra
diorede. Churchill staat afge
beeld tegen de Britse vlag met
een tekst uit een op 7 mei 1948
gehouden rede. De zegels zijn
uitgevoerd in de kleuren
rood, blauw, grijs en zwart.
Op beide zegels komt het
woord "Europa" en het
CEPT-vignet voor.
Met de uitgifte van de 60 cent-
CEPT-zegel verschenen tot
nu toe, niet meegerekend de
zegels Amphilex '77, meer
dan 140 Nederlandse postze
gels waarop koningin Wil
helmina wordt afgebeeld.
Begin oktober 1891 kwam de
eerste zegel uit met de beelte
nis van prinses Wilhelmina in
de waarde van 5 cent (blauw).
Geleidelijk wedden andere
waarden in omloop gebracht
ter vervanging van de koning
WillemlII-serie. Deze serie
van prinses Wilhelmina heeft
1940 werden ze echter inge
trokken en vervangen door de
zgn. "traliezegels".Na de be
vrijding werden ze opnieuw
in omloop gebracht en wer
den enkele waarden toege
voegd, waaronder de hoge 1
tot en met 10 gulden.
algemeen bekendheid gekre
gen als: prinses Wilhelmina
"met hangend haar".
Op 6 september 1898 kwam een
zegel van 1.00 uit ter gele
genheid van de inhuldiging
van koningin Wilhelmina.
Ook deze zegel kreeg een ei
gen naam in de filatelie: de
"Kroningszegel". Op 1 augus
tus 1899 werd een begin ge
maakt met de vervanging van
de serie "prinses Wilhelmina"
door een serie waarop konin
gin Wilhelmina wordt afge
beeld met een hermelijnen
bontkraag. Deze serie werd
bekend onder de naam
"bontkraag". Ter gelegenheid
van het eeuwfeest van Ne
derlands herstelde democra
tie verschenen op 29 novem
ber 1913 drie herdenkingsze
gels met de beeltenis van ko
ningin Wilhelmina. In 1923
werden ter herdenking van
het 25-jarig regeringsjubi
leum zeven "jubileumzegels"
uitgebracht.
Op de internationale postzegel
tentoonstelling te Den Haag
(6-17 september 1924) waren
de eerste drie nieuwe zegels
verkrijgbaar in aparte kleu
ren, die de "bontkraag-serie"
gingen vervangen. Deze drie
zegels waren uitsluitend op
de tentoonstelling verkrijg
baar en op 16 september reeds
geheel uitverkocht. (Deze
drie zegels, van 10, 15 en 35
cent staan, zowel gebruikt als
ongebruikt, voor 450-geno
teerd in de catalogus 1981).
Met dezelfde beeltenis werd
in de tijd daarop een ge-
bruiksserie met een looptijd
van ongeveer twintig jaar in
omloop gebracht. Deze serie
staat bekend onder de naam
van de ontwerper "type
Veth".
Op 17 juni 1927 droeg een van de
postzegels uit de serie "60 jaar
Het Nederlandse Rode
Kruis" de beeltenis van de
koningin. In 1931-1933 volg
den de zegels met fotomonta
ge "industrie-nijverheid/
handel-verkeer". Dan ver
schenen in 1934 de "crisisze
gels". Op een daarvan staat
koningin Wilhelmina en op de
andere wordt prinses Juliana
voor het eerst afgebeeld. Op
27 augustus 1938 werden drie
herdenkingszegels ter gele
genheid van het 40-jarig rege
ringsjubileum in omloop ge
bracht.
Vlak voor de bezetting, op 1
april 1940, werd een nieuwe
serie, eveneens bekend onder
de naam van de ontwerper als
"type Van Konijnenburg"
uitgegeven. Op 11 oktober
In Engeland werd tijdens de be
zetting een serie bevrijdings
zegels aangemaakt waarbij elf
waarden met de beeltenis van
koningin Wilhelmina.
De laatste grote serie met de
beeltenis van koningin Wil
helmina werd in de jaren
1947-1948 uitgegeven. Ook
deze serie staat weer bekend
onder de naam van de ont
werper "type Hartz". Als af
sluiting van het Wilhelmi-
na-tijdperk verschenen op 30
augustus 1948 twee zegels ter
herdenking van het 50-jarig
regeringsjubileum. (De reeds
genoemde Amphilex-zegels
'77 horen eigenlijk niet in de
ze opsomming thuis, omdat
ze reprodukties laten zien van
reeds eerder uitgegeven ze
gels met de beeltenis van ko
ningin Wilhelmina).
HERO WIT
HORIZONTAAL
1. plaats in Italië
4 menigte
8. plant
11. roem
13. houding
14. plaats in
Gelderland
15. opgewekt
18. raadsel
20. inleg
21 slang
22. voorzetsel
23. beroep
25. modegek
27. kledingstuk
28. varkensvlees
30. been
32. voegwoord
24. eiland
36. muzieknoot
37. militair
38. vernuftig
39. de oudere
40. zout water
42. in
43. huisdier
44. vogel
45. hevig
47. stand in
het schaakspel
50. vernis
52. vreemde munt
53. verzachten
55. spinsel
57. plaats in
N-Holland
De prijs van 25,- werd toege
kend aan A.J de Wetennk, An
na van Burenlaan 10, 2341 VG
oegstgeest.
Oppossingen met vermelding
"Kruiswoordraadsel" op brief
kaart of enveloppen voor don
derdag zenden aan Redactie
Leidsch Dagblad, Witte Singel
1, 2311 BG Leiden.
59. wettig
61. uitroep
62. mannetjesbij
64. meisjesnaam
65. Engelse titel
66. duchtig
67. plaats in Tchad
VERTIKAAL
1. katastrofe
2. leidsman
3. bevel
5. water in
N-Brabant
6. enkelvoud
7. de oudere
8. groet
9. gezant
10. rivier in Zweden
12. zaak
14. loot
16. eveneens
17. elasticiteit
18. bouwland
19. schaakterm
24. flink
25. overblijfsel
26. inlandse gemeente
28. afstandsmaat
29. platte steen
31. proberen
33. gevangenis
34. kraantje
35. deel van het oor
36. aanw. vnw.
41. krokodil
43. voorzanger
in kerken
46. leven
47. wortel
48. naald boom
49. onderwereld
51. vogel
42. as
53. durf
54. troefkaart
56. vis
58. jongensnaam
60. agaat
62. kindergeluid
63. het Romeinse Rijk
