De
briefschrijver
Weer: van redactiewege ingekort?
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1980
50.000
PAGINA 41
Welke mening hebben brieven
schrijvers over het Leidsch
Dagblad? Het antwoord lijkt
mij meer van belang voor de
redaktie dan voor de lezers,
maar ik voldoe graag aan het
verzoek van de redaktie. Mijn
kritiek bétreft niet alleen het
L.D., maar meestal ook ande
re kranten.
De krant is voor mij nog steeds
een meneer. Een ouderwetse
heer, die doorgaans nog ge
looft in de technisch-mate-
riële vooruitgang, in een poli-
tiek-economisch stelsel, in de
groei van het aantal (daarom
deze speciale krant).
De krant zou naast de buiten
kant van het nieuws meer
aandacht moeten besteden
aan de oorzaken, waarom het
zo vaak erg fout gaat in de we
reld. Aandacht voor de ach
tergrond van wat er gebeurt,
voor de menselijke drijfve
ren, die blijkbaar tot ramp
spoed leiden.
De krant geeft zoveel uiterlijke
feiten, dat geen mens het aan
kan. Het honderdste bericht
over oorlogen, staatsgrepen,
natuurrampen, economische
crisis geeft geen wezenlijk
nieuws meer. Lezen sommi
gen daarom alleen het stads
nieuws?
Toch gebeuren er dingen, die
beslissend zijn voor onze toe
komst. De activiteit van de
technische tovenaarsleerlin
gen in onze maatschappij
heeft gevolgen, die steeds
meer uit de hand lopen. De
krant speelt hierop nog on
voldoende in, is te weinig
waakzaam, beroepsblind.
Een voorbeeld: de bewape
ningswedloop wordt steeds
krankzinniger. Wij zijn alle
maal gijzelaars van wapen-'
systemen. Invloedrijke krin
gen in verschillende landen
zien atoomwapens niet meer
alleen als afschrikking, maar
ook als "reële" mogelijkheid.
Bovendien nemen de oorlogs
kansen in de wereld toe. De
onstuitbaar lijkende voorbe
reiding voor de hellevaart van
de menselijke samenleving:
als dat geen nieuws is dat
vraagt om uitvoerige be
schouwingen in de krant - en
om meer dan dat - dan weet ik
het niet.
Een ander onderwerp dat meer
aandacht vraagt, lijkt mij het
wereldvoedselvraagstuk, in
samenhang met milieube
derf, bevolkingsgroei en te
korten, niet alleen als gevolg
van ongelijke verdeling.
Het Leidse wel en wee zou ook
kritischer en met meer voor
uitziende blik kunnen wor
den gevolgd. Bijvoorbeeld
een kwestie als het plan-
Roomburg verdient meer
commentaar.
Weliswaar heeft het L.D. aan de
vuilstortplaats ruim aandacht
besteed, maar het plan heeft
méér knelpunten. Leiden met
zijn schaarse ruimte heeft be
hoefte aan betaalbare wonin
gen. De eerste vraag is of de
dure tuinbouwgrond van
Roomburg wel voor deze wo
ningbouw kan worden ge
bruikt.
Vroegtijdige signalering in de
krant is belangrijk, want als
de Leidse politieke koks zich
eenmaal over het menu bui
gen, zal het resultaat wellicht
een duur ratjetoe zijn, dat ons
slecht bekomt.
Wat betreft de opmaak van deze
krant betreur ik de Telegraaf
achtige gewoonte, onbelang
rijke feiten soms een plaats op
de voorpagina te geven. Een
paar gestolen autowielen of
de galmproblemen in de
Hooglandse Kerk (28, resp. 30
augustus) zijn geen "frontpa-
ge-news"! Een goede ouder
wetse kerk behoort trouwens
te gdlmen.
Nog een onderwerp, de strips.
De bedaagde Fred Basset
vind ik wel aardig. Panda is
minder goed geworden, sinds
de tekst in "wolkjes" in de te
keningen staat. Weer een
voorbeeld, dat ook het L.D.
niet ontkomt aan door de
commercie gedikteerde ver
vlakking?
Verder biedt deze krant veel,
dat mij weinig reden tot kri
tiek geeft of buiten mijn aan
dacht ligt. Anderen kunnen
daarover beter oordelen. De
krant doorkijken en kritiek
hebben is overigens gemak
kelijker dan de krant maken!
Tot besluit nog iets over de re
den van de uitgave van deze
speciale krant de 50.000ste
abonnee. Groei en krimp be
horen tot de onvermijdelijke
kringloop van deze aarde. Wij
waren het bijna vergeten. Is
materiële groei verheugender
dan krimp? Is het ene een fe
licitatie waard, maar het an
dere niet?
Ik herinner mij een column van
Tamar in Vrij Nederland, ja
ren geleden: Stel u voor, dat
alles wat in Nederland de
laatste honderd jaar te groot is
geworden, weer zou krimpen.
Het bevolkingsaantal daalt ge
leidelijk tot pakweg vijf mil
joen. Uitgedijde buitenwij
ken verdwijnen of worden
overwoekerd door inheemse
planten; uit hun kracht ge
groeide dorpen worden weer
lieflijke dorpjes tussen lande
rijen; asfaltbanen veranderen
in bekoorlijke smalle klin
kerwegen, paden en spoor
lijntjes.
Dit alles met handhaving van de
noodzakelijke behoeftenbe-
vrediging: gezond voedsel,
onderdak, verwarming, on
derwijs en wetenschap,
openbare diensten zoals ver
voer, post, telefoon; recreatie
en cultuur. Zouden de men
sen ongelukkiger zijn of min
der volledig leven?
Hiermee is niet gezegd dat
50.000 te veel is. Maar het is
niet belangrijk voor de kwali
teit. Ik wens het Leidsch
Dagblad en alle medewerkers
veel inzicht en goede kwali
teit toe, bij groei en bij krimp.
W.M. van Rooijen
Marislaan 11
Leiden.
Will, van Rooijen - Leiden
De briefschrijver is een bijzonder fenomeen in de krant. Hij of zij bewijst dat de krant naast
de brenger van nieuws, commentaar en advertenties ook een duidelijke podiumfunctie
vervult. De lezer wordt in de gelegenheid gesteld het podium te beklimmen en te zeggen
wat hü van bepaalde gepubliceerde zaken vindt.
De weerslag daarvan vindt u vrijwel dagelijks in de rubriek "Lezers schrijven". In het
kader van deze jubileumkrant heeft de redactie van het Leidsch-Alphens Dagblad
personen benaderd, die geregeld in die rubriek te vinden zijn. Wel eens oneerdbiedig de
"notoire briefschrijvers" genoemd.
Ze werden in de gelegenheid gesteld om nu eens een boekje open te doen over de krant.
Wat ze erin waarderen, wat ze het liefst zouden zien verdwijnen, of wat ze erin missen.
Een viertal gaf aan de oproep gehoor, hun hartekreten treft u op deze pagina aan.
Op zichzelf is het een leuk idee
om alle notoire renegaten, die
in woord of geschrift wel eens
reageren op de inhoud van de
krant, aan het woord te laten
óver de krant in deze feestedi-
tie, het zou alleen leuker zijn
wanneer ik niet zou hoeven
schrijven, want dan zouden
zowel de samenleving als de
pers ideaal zijn en dat heet het
doel te zijn waarnaar wij stre
ven.
Er bestaan over de krant in het
algemeen leuke uitspraken:
je kunt hem niet missen, geen
dag. Dat is natuurlijk onzin,
want wanneer je de krant niet
leest, word je behoed voor de
steeds groeiende stroom taai
en zetfouten, die de kolom
men ontsieren.
Ik weet niet of cabaretier Fons
Jansen er op doelde, toen hij
in zijn programma "Kwartet
ten" opmerkte: „Stel datje de
krant niet had, dan miste je
alle ellende waar je recht op
hebt". Wat dèt betreft maakte
Wim Kan het nog bonter door
te zeggen: „Democratie is
mooi. Democratie is de wil
van het volk. Elke ochtend
lees ik tot mijn stomme ver
bazing in de krant wat ik nou
weer wil".
Daarmee komt temidden van
taal- en zetfouten een nieuw
aspect van het krantenbedrijf
om de hoek kijken: je leest zo
nu en dan tot je stomme ver
bazing in de krant dingen
waarbij je denkt 'welke idioot
heeft dat nou weer verzon-
Ik lees soms, dat ik antwoord
heb gegeven op vragen, die
mij nooit zijn gesteld. Een
landelijk ochtendblad maak
te het onlangs helemaal fraai
door te melden, dat ik een
sinds jaar en dag gerenom
meerde antiekhandel voer.
Zo zie je hoe een krant verba
zingwekkende dingen kan
melden!
Dat merk je soms ook bij inge
zonden brieven. Die worden
zo nu en dan "van redactie
wege ingekort". Dat is een
mooie uitdrukking voor
"censuur", wantje wordt ge
woon gecensureerd natuur
lijk wanneer er abortus pro-
vocatus op je geesteskind
wordt uitgeoefend en er over
je tekst wordt beschikt buiten
je medeweten om en je in de
krant moet lezen welke onlo-
gica je nu weer bij elkaar hebt
gefröbeld.
Ik ben vandaag ingehuurd om
te zeggen wat ik van de krant
vind, dus mag ik - hoop ik -
mijn grief in deze spuien.
Naar mijn mening is er voor
ingezonden brieven een keus
uit twee kwaden mogelijk: je
publiceert ze altijd of je
publiceert ze nooit.
Kiezen voor het laatste is een
grondwettelijk vergrijp, want
er staat in de basis van onze
rechtstaat niet, dat de vrijheid
van meningsuiting voorbe
houden is aan journalisten
alleen.
Wanneer journalist A zegt, dat -
ik fantaseer maar wat - er geen
handel in schedels is ge
pleegd toen de fundamenten
van de middeleeuwse Onze
Lieve Vrouwekerk in Mare-
dorp werden onderzocht, dan
gun ik hem zijn vrijheid van
drukpers, maar dan gun ik
hem niet de vrijheid om my
weg te censureren, wanneer
ik schrijf, dat hij liegt alsof het
gedrukt staat, want ik schrijf
op basis van andere informa
tie.
Ik voel me als lezer van de krant
dan hevig in mijn kuif gepikt
wanneer mijn informatie
wordt weggeschrapt omdat ik
- om een zijweg te noemen -
geen lid van de PvdA ben of
zwarte molières prefereer bo
ven de witte gimpies waarop
de journalist(e) door de'stad
autoot.
Ik weet ook best wel, dat er vre
selijke gevaren aan ingezon
den brieven kunnen kleven.
Je kunt van dat schrijven een
dagtaak maken, want er zijn
altijd wel dingen, die niet
overeenkomstig de waarheid
in de krant worden weerge
geven of waarvan je het be
lang van de informatie in twij
fel trekt.
Een foto van de spalk van de
gebroken poot van de big van
boer X in Barwoudswaarder
interesseert mij als Leidenaar
geen zier, de uitspraak van de
Raad van State inzake een ho-
recakwestie in de binnenstad
JAT. Doove - Leiden
ligt mij na aan het hart, maar
voor boer X in Barwouds
waarder ligt dat natuurlijk
anders.
En daarmee is de discrepantie
dan weer helemaal compleet
en wordt duidelijk, dat de
krant een Janushoofd moet"
hebben, ook al vind ik, dat
een Leidsch Dagblad best wat
Leidser mag informeren dan
nu het geval is.
Om aan te haken bij het begin:
de zetduivels. Ik las ooit als
kop twee leuke dingen naast
elkaar in het LD: "concert
met muziek" en daarnaast de
kop "Na de pauze hond". Ik
kon oordelen over de onjuist
heid, want ik had zelf het ver
haal geschreven "concert met
muziek na de pauze" om
daarna hondsmoe te worden
van de weergave van het ver
haal. Er staat per slot van re
kening je naam onder, zoals
ook nu. Ik ben benieuwd!
J. A. F. Doove.
Papengracht 34,
Leiden.
Het Alphens Dagblad is voor
mij in de eerste plaats een Al-
phense krant. Ik lees het blad
graag om op de hoogte te zijn
van al het wel en wee van ons
plaatselijke leven.
Door middel van de krant wil ik
weten wat hier opgebouwd en
daar afgebroken wordt; wat
de een voor ideeën heeft en de
ander als alternatieven aan
draagt. De krant kan me niet
alleen feiten verschaffen,
maar vooral achtergronden,
beweegredenen en sfeerte
keningen.
Zoals de mens een sociaal we
zen is, zo is oök elke plaats
deel van een grotere eenheid,
een regio. Zo informeert het
Alphens Dagblad mij over al
die plaatsen en leefgemeen
schappen waarmee ik mij
verbonden voel en die mijn
bestaan beïnvloeden.
Het streeknieuws leert, dat ook
elders mensen bezig zijn en
dat zij soms gelijk, maar vaak
heel anders reageren dan wij.
Streeknieuws relativeert ons
eigen drukke gedoe.
Of ik wat mis in het Alphens
Dagblad? Ja, graag zou ik
eens wat uitgebreidere arti
kelen lezen met een evalue
rende terugblik op bepaalde
zaken. Wat zal het interessant
zijn, tegen de tijd dat de laat
ste paal in Ridderveld gesla
gen wordt, eens te lezen door
welke ideeën en idealen de
mensen gedreven werden die
de eerste beslissingen voor
Alphen-Noord op papier zet
ten!
Zonder aan persoonsverheer
lijking te doen of talrijke ne-
HJ. Habermehl - Alphen
crologieën te plaatsen, zou
toch wel eens aandacht be
steed kunnen worden aan
spraakmakende personen.
Niet alleen van vandaag, maar
ook die van gisteren en eer
gisteren. Soms mis ik wel
eens het vragen van een
weerwoord of het verder uit
diepen van een aangekaarte
actuele zaak.
Belangrijker dan mijn kritische
noten ten aanzien van de
krant vind ik de prijzens
waardige kanten van het Al
phens Dagblad die uw krant
nu nèt verheffen boven ge
lijksoortige bladen.
Wat mij vooral aanspreekt, is de
eigen mening, de kritische
verwerking van alles wat u
wordt aangeboden. Bij u geen
slaafse juichkreten als instan
ties, personen of partijen
ideeën lanceren of bewerin
gen doen! In uw artikelen
waardeer ik de positief-kriti-
sehe benadering, de soms
smakelijk-ironische onder
toon.
In uw krant niet alleen de kale
feiten, maar vooral achter
grondinformatie, bedoelin
gen. gevolgen, gelardeerd
met smeuïge typeringen. Niet
alleen mededelingen en be
richten van rampspoeden,
maar ook oog voor het echt
menselijke in alles wat in on
ze plaats en streek omgaat.
Alphens Dagblad, de mensen
weten meer en willen meer
weten, het is de taak van de
krant ten dienste van de le
zers de informatie te benade
ren en aan te bieden. Wees
niet alleen de spreekbuis van
de een, maar vooral oog en oor
van de ander.
Houd in het oog wat uw lezers
bezighoudt in hun straat, in
hun buurt, in hun verenigin
gen. Zoek het nieuws, ontdoe
het van de aangebrachte ver
nis en diep het uit; hoor deze
en gene en houd toch een ei
gen gezicht.
Wees een dagblad voor Alphen
en omgeving.
Alphens Dagblad, het ga u
goed.
H.J. Habermehl
Hazeveld 20
Alphen a&a den Rijn.
Een rubriek in het Leidsch
Dagblad die ik hogelijk waar
deerde, en thans dan ook
pijnlijk mis, is de wekelijkse
bladzijde, verzorgd door de
heer C.J. Rotteveel. Een man
die "hoog aan de wind" op
zeilde tegen de (rode) waan
van de dag.
Die de moed kon opbrengen het
beest bij de naam te noemen.
Als hij "linkse verloedering"
bedoelde, dan schreef hij be
slist niet "maatschappelijke
ontwikkelingen". En als hij
"crimineel" bedoelde, dan
verhulde hij dat niet met het
modieuze "afwijkend cul
tuurpatroon".
Ik mis hem, Rotteveel. Want
waar is de stem van de zwij
gende, gewoon voor de kost
werkende, alles betalende en
voor alles opdraaiende meer
derheid gebleven?
De voorpagina's zijn en blijven
gereserveerd voor het des
tructieve deel van de natie.
Harde kraakacties (Rotteveel
zou ze gewoon stadsguerrilla
genoemd hebben) noteren
hoog bij de persbureaus. Des
tructief, rechtsverkrachtend,
normvervagend en derhalve
gesteund door een stevige
lobby in de Tweede Kamer.
Niet het initiërende geweld van
deze criminelen (kom me niet
aan boord met "schrijnende
woningnood" by lieden die
net de school verlaten heb
ben!) maar de logische en
noodzakelijke reactie van de
politie daarop is onderwerp
van de kamerdebatten.
De moties komen altijd uit de
zelfde hoek. de kleinere
linkse partijen. Zij noemen
zichzelf progressief. Het grote
voorbeeld is en blijft het
Oostblok. Men beseft niet dat
er geen reactionairder sys
teem bestaat dan juist het
communisme.
Probeer in een land achter het
IJzeren Gordijn maar eens
een verandering door te voe
ren. Heel de wereld hield de
adem in, toen het moegeterg-
de Poolse volk in verzet
kwam. Zou dit het zoveelste
communistische bloedbad
worden? Zouden weer T-34
tanks rechtstreeks op
twaalfjarigen inrijden, zoals
destijds in Boedapest? De ro
de nazi's vergeven noch ver
geten.
Waar Rotteveel zich ook mate
loos aan ergerde, was- aan de
selectieve verontwaardiging.
Ergens voorbij een magische
lijn, enkele duizenden kilo
meters van onze veilige war
me Nederlandse bedden van
daan, begint onze morele
(linkse) verontwaardiging te
werken. Niet eerder.
Niet bij de Berlijnse Muur. bij
voorbeeld, maar wel by de
vakbonden in Chili. Of in Ar
gentinië. Of in Zuid-Afrika.
Maar de rode ethische radar
kan het laagvliegend kwaad
vanuit het Oostblok niet on
derscheppen. Daarom geen
stille tochten voor Afghanis
tan. Geen protesten tegen de
terreur in heel Oost-Europa.
Geen adhesie met de Poolse
vrije vakbonden.
Hoe lang is het helemaal gele
den, dat Nederlandse vak
bondsbonzen in Spanje gin
gen kijken hoe het daar met
de vrijheid van de arbeiders
organisatie stond? En hoe
merkwaardig, dat al die "ver
derfelijke rechtse dictaturen"
vrij bereisbaar zijn! Dat Chi
leense kladschilders in groten
getale hun wansmaak op de
muren van West-Europa
kunnen uitleven. Waar blijft
de oprecht verontwaardigde
progressief die de muren van
het Kremlin met zijn spuitbus
onder handen neemt?
Nog een ander fenomeen van de
afgrond tussen linkse theorie
en praktijk. Vrijwel niemand
fulmineert zo hevig te^en de
egoïstische, materialistische
Westerse consumptiemaat
schappij als de grote vakbon
den. Maar wie fulmineert nog
harder tegen de aantasting
van diezelfde kapitalistische
koopkracht van ons volk?
Wie eist op het scherp van het
mes automatische prijscom
pensatie? Wie is er derhalve
als de dood dat er aan de veel
gesmade consumptie enige
beperking zal worden opge
legd?
Juist, diezelfde vakbonden. En
waarom wordt het leven in
Nederland duurder0 Mede
doordat de ontwikkelings
landen geleidelijk aan voor
hun grondstoffen betere prij
zen (pogen te) maken.
De vakbonden zouden dus
voorop moeten lopen om. de
solidariteit predikend, ons
voor te houden dat wij het
duurder wordende leven
HJ. Peeters - Oegstgeest
moeten accepteren, ten koste
van de eigen consumptie, om
die sloebers in de Derde We
reld een kans te geven. Het
eerste geluid in die richting
moet echter nog gehoord
worden.
Die solidariteit wordt uitslui
tend van de werkgevers
geëist, die de stijgende prij
zen onverkort moeten door
berekenen in de lonen. Theo
rie en praktijk. Een dunne,
prachtig roodgekleurde
luchtballon. De nieuwe kle
ren van de keizer.
Mensen als Rotteveel stonden
aan de kant, zagen de stoet
langskomen, lachten wat
droefgeestig en hanteerden
bekwaam de speld die met
een zachte knal een eind aan
de illusie maakte. Of merkten
op, bijna niet te verstaan door
al het trendmatige verbale
geweld rondom, dat de rode
keizer helemaal naakt liep.
Als schrijver van ingezonden
brieven kun je nog wel eens
een schamele poging onder
nemen om in de voetsporen
van Rotteveel c.s. te treden.
De positieve bijval die men
dan spontaan betuigd krijgt is
even verrassend als hartver
warmend.
Maar vraag niet aan al die aardi
ge mensen waarom zij zelf
nooit in de pen klimmen.
Want dan komt er een ant
woord, zo oud als Lucas 14: ik
heb een zaak en kan niet
openlijk kleurbekennen;
mijn zoon is iets belangrijks
in de politiek, dus U be
grijpt ik ben al niet zo jong
meer. dus het zal my n kop wel
duren.
Er komt een dag. dat het alle
maal inderdaad niet meer
hoeft. Dan is heel Nederland
eén kraakpand. De rechts
staat is reeds op de terug
tocht. De Mobiele Eenheden
leveren de achterhoedege
vechten.
Het gaat zoals met alle afbraak
in ons land: de inhoudelijke
verslechtering van het on
derwijs, de opheffing van alle
morele restricties by de me
dia, de vergoelyking van de
kleine en rand-criminaliteit;
wij subsidiëren de krachten
die onze samenleving onder
mijnen. Zoals de joden in de
oorlog ook hun eigen ster
moesten betalen.
Nederland zal nog eens op een
zeer hardhandige wijze wak-
kergeschud worden. Moge
het dan nog niet te laat zyn.
H.J. Peeters
Rynzichtweg 38
Oegstgeest.
