Smokkelschip voor prikkie van de hand
Provincie wil VAB nek omdraaien
'Bij gebruik kernwapens blijft niemand inleven'
Kritiek vuilafvoerbedrijf op afvalsstoffenplan
Twee verdachten nog dit jaar voor de rechter
Alpheuse beroepsmilitair weigert mee te werken aan kernoorlog
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1980
LEIDEN/REGIO
PAGINA 21
KATWIJK - Binnen de al
gemene raad van het vui
lafvoerbedrijf Duin- en
Bollenstreek (VAB) is kri
tiek gerezen op het pro
vinciaal afvalstoffenplan.
Kruisinga in Hazerswoude
HAZERSWOUDE - De oud-minis
ter van defensie dr. R.J.H. Krui
singa komt morgen, woensdag 17
september, naar Hazerswoude op
uitnodiging van het plaatselijke
CDA.
In één van de zalen van Het Anker
zal hij tijdens een ochtendlijke
bijeenkomst, bedoeld als aanzet
tot de oprichting van het CDA-
vrouwenberaad, spreken over
het onderwerp: "Het gezin, sa
menleven en verantwoordelijk
heid".
De vergadering, die om kwart voor
tien 's morgens begint en om half
twaalf is afgelopen, is toeganke
lijk voor alle geïnteresseerde
vrouwen in Hazerswoude.
Vanavond (dinsdag 16 september)
spreekt in het Nederlands Her
vormd Verenigingsgebouw H.
Hoksbergen uit Amersfoort. De
heer Hoksbergen komt op uitno
diging van de RPF spreken over
de bewapeningsproblemen met
het oog op de naderende vredes-
week. De bijeenkomst begint om
20.00 uur.
Volgens De Kort (wethouder in
Lisse) wordt daarin een te mooie
voorstelling van zaken gegeven.
Hij noemde het plan bovendien
niet economisch. De provincie
denkt na 1982 her en der in Zuid-
Holland verwerkingsinstalla
ties voor afval te stichten.
„Vergeet het maar", was de reactie
van De Kort, die het plan betitel
de als een stuk waarin maar wat
wordt gedroomd. De Lissense
wethouder was gistermiddag
veelvuldig aan het woord tijdens
de vergadering van de raad, die in
het Katwijkse raadhuis werd ge
houden.
Ook tegen de financiële gevolgen
van het plan, dat voortvloeit uit
de Afvalstoffenwet, had De Kort
bezwaar. Via gemeentelijke be
lastingen, die een aanslag bete
kenen op de de portemonnee van
de burger, zou het geld voor de
verwerking van het huisvuil bin
nen moeten komen.
De Kort zag het allemaal niet zitten.
Hij merkte voorts op, dat de pro
vincie kennelijk van plan is ge
zonde bedrijven als het VAB de
nek om te draaien. Een andere
manier van vuilverwerking
brengt hogere kosten met zich
De provincie denkt in Zoetermeer
een nieuwe verbrandingsinstal
latie te stichten. Maar De Kort
ziet de Maasvlakte, waar voorlo
pig volgens hem toch niets ge
beurt, als enige mogelijkheid
voor de bouw van zo'n installatie.
Bovendien wilde provincie in
stallaties voor het scheiden van
afval, die miljoenen gaan kosten.
Brief
Het vuilafvoerbedrijf Duin- en
Bollenstreek besloot gistermid
dag een brief naar het dagelijks
bestuur van de provincie (Gede
puteerde Staten) te schrijven,
waarin de kritiek op het ont
werpplan wordt verwoord.
Het VAB wil zolang mogelijk ge
bruik maken van het overlaadsta-
tion in Voorhout. Daar wordt per
jaar zo'n 60.000 ton vuil in wagons
geladen. Die vervoeren het afval
naar Wijster (Drente), waar de
VAM (Vuil Afvoer Maatschappij)
over verwerkingsinstallaties be
schikt. Het VAB heeft met de
VAM nog een contract tot 2003.
Contract
Voor het beëindigen van het con
tract, zoals het ontwerp-plan van
de provincie suggereert, voélt het
VAB niets zolang er niets bekend
is over de kosten van andere mo
gelijkheden van vuilverwerking.
Voor elke 1000 kg afval betaalden
de gemeenten aan het vuilaf
voerbedrijf in 1979 ruim 44 gul
den.
SASSENHEIM - Het 'hasj-
jacht' Ceba 2 Lisse, dat
verbeurd was verklaard,
heeft een nieuwe eigenaar.
Een Belg heeft het zeven
tien meter lange schip
voor ruim 177.000 ge
kocht. De werkelijke
waarde van de boot ligt
rond een half miljoen gul
den.
Wèl zal de eigenaar, zo heeft justitie
bepaald, de extra 'brandstoftank'
onder de kiel van het jacht moe
ten verwijderen. Hierin werd on
geveer een jaar geleden niet min
der dan tweeduizend kilo aan
verdovende middelen gevonden.
De waarde daarvon wordt ge
schat op om en nabij de vijf mil
joen gulden.
Nog dit jaar zullen de twee hoofd
verdachten in de smokkelaffaire,
de 43-jarige jachten verkoper G.J.
uit Noordwijk en de 42-jarige
charterorganisator C.G uit Lisse,
voor de rechter moeten verschij
nen. Bijna één jaar heeft het
vooronderzoek in beslag geno
men. Officier van justitie, mr.
Blok, vindt het tijd dat deze zaak
nu wordt afgehandeld.
Een derde verdachte, de 47-jarige
Italiaan E.F., zal niet worden
voorgeleid. Tegen hem heeft de
officier van justitie te weinig be
lastend materiaal. De man blijft
volhouden 'slechts met de
Noordwijker en de inwoner van
Lisse vanuit Zuid-Spanje naar
Nederland te zijn meegevaren'.
Van hasj-smokkel zou hij 'hele-
maal niets afweten.
'Niet sterk'
"De zaak is niet al te sterk", zegt mr.
Blok. "Ja, in het begin leek het
allemaal erg duidelijk. Maar je
bent helemaal afhankelijk van de
verklaringen die de verdachten
afleggen. Als zij je niks vertellen,
heb je weinig feiten. Voor mij
staat het vast dat de verdachten
wel degelijk wisten was ze deden.
Ik moet dat echter hard kunnen
maken".
De enorme hasj-smokkel kwam
begin september van het vorige
jaar aan het licht. In een haven in
Warmond werd het jacht gelicht.
De rijkspolitie te water had voor
dit optreden alle reden. Al eerder
was de aandacht gevestigd op de
extra brandstoftank onder de kiel.
van het schip. Dat was toen de
boot in Lemmer (Friesland) te
water werd gelaten. Vanaf dat
tijdstip hebben politie de gangen
van het jacht in de gaten gehou
den.
Toen het van een reis naar Spanje
terugkeerde en in volle zee van
naam veranderde ('Beauty' in
'Ceba 2 Lisse') kregen de agenten
nog meer argwaan. Het sein
stond op rood. Zeker toen de ka
pitein het schip, de Noordwijker,
'vergat' zich in de Nederlandse
haven bij de douane te melden,
stond het voor de politie vast dat
er iets niet in de haak was.
Pakpapier
Na heel wat voorbereidingen werd
de boot uiteindelijk in Warmond
op een werf getrokken. Daar ook
kwam de in keurig pakpapier
verpakte hasj uit de extra tank
onder het jacht tevoorschijn.
Hierbij werd de Noordwijker di
rect gearresteerd, de inwoner van
Lisse bleef op vrije voeten. Tegen
deze man had justitie tè weinig
bewijzen om hem in te sluiten.
Enkele dagen later meldde de
Lissenaar zich vrijwillig. De Ita
liaan nam de benen toen de agen
ten aan boord van het schip
kwamen. Maanden later werd hij
in Spanje aangehouden. Maar het
verhoor wierp geen nieuw licht
op de zaak. Daarom moest de po
litie hem laten lopen.
Vooralsnog zal de officier van justi
tie géén stappen ondernemen te
gen de eigenaar van het schip, de
Sassenheimer Simon Groon-
heim. Hij heeft altijd volgehou
den dat het jacht niet van hem
was. De politie beschikt echter
over dusdanige aanwijzingen, dat
de inwoner van het bollendorp
als rechtmatige egienaar wordt
Het 'hasj-jacht Ceba 2 Lisse.
beschouwd.
"Ik heb tegen de jachtbouwer geen
Verliezen
De rijkspolitie te water in Amster
dam heeft wèl iets geleerd van
deze has-affaire: "Op alle moge
lijke manieren wordt er toch ge
probeerd om verdovende mid
delen in te voeren. Ik vraag me
wel eens af', aldus een woord
voerder van de waterpolitie,
"hoeveel slagen wij op deze ma
nier verliezen. Je kun natuurlijk
niet alles onderscheppen, maar
de vindingrijkheid van de smok
kelaars is groot".
"Een nadeel is dat je alleen de uit
voerders maar pakt. De grote ba
zen blijven praktisch altijd bui
ten schot. Contact met elkaar
hebben die grote mensen en de
stromannen nauwelijks. Of het
moet ergens in een buitenlands
hotel zijn. Dan is het voor ons erg
moeilijk om er een vinger achter
te krijgen".
Weet van niks
En Simon Groonheim zelf over het
verlies van het kapitale schip:
"Zo, hadden wij een jacht waar
mee hasj werd gesmokkeld?
Daar weet ik nou echt niets van.
Ik heb nog nooit iets over deze
zaak gehoordl Dus kan ik er ook
weinig over vertellen".
Maar de politie beweert over bewij
zen te beschikken dat u wel de
gelijk de eigenaar van de boot
bent"Ach, de politie zal wel
weten wat zij zegt. Ik kan me er in
elk geval helemaal niets van
herinneren. Goedemiddag...."
ALPHEN AAN DEN RIJN - "De kern van mijn
bezwaren tegen kernwapens is dat ze niet vol
doen aan de normen die de christelijke ethiek
stelt aan het gebruik van geweld".
"Bij de inzet van geweld gaat het altijd om de keuze tussen twee kwaden:
zwichten voor degene die naar geweld grijpt om je daarmee zijn wil op te
leggenof je met geweld tegen die bedreiging teweerstellen"
"Maar dat doel van geweld gebruiken, je vrijwaren van overheersing om
vrij te kunnen leven, moet wel kunnen worden gerealiseerd. Met kernwa
pens kun je dat doel nooit bereiken, om de eenvoudige reden dat er bij de
inzet van kernwapens niemand in leven blijft".
Aldus de in Alphen wonende
luchtmachtkapitein Meindert
Stelling, die, sinds hij in het
openbaar verklaarde niet te zul
len meewerken aan een oorlog
waarin kernwapens worden ge
bruikt, onderwerp van veel dis
cussie zowel binnen als buiten
het leger is geworden. Een aantal
mensen vindt dat hij gelijk heeft,
een ander deel vindt dat Stelling
vanwege deze opvatting niet in
het leger kan blijven. Stelling zelf
is het met die laatste opvatting
niet eens. Hij wil juist binnen het
leger een discussie op gang bren
gen over het al dan niet aan
vaardbaar zijn van kernwapens.
"Die principiële discussie of de in
zet van kernwapens wel mag,
moet duidelijk aan de orde wor
den gesteld", vindt hij, "en het le
ger zal in overeenstemming met
het antwoord op die vraag moe
ten worden toegerust".
"Ik kan me voorstellen dat veel
mensen zullen zeggen: is die dis
cussie dan nog nooit gevoerd?
Dat is tot nu toe inderdaad nog
nooit gebeurd. De kernwapens
zijn hier zelfs zonder toestem
ming van de Eerste en Tweede
Kamer ingevoerd".
Bewustwording
Bij Stelling (sinds 'tien jaar be
roepsmilitair) is, zoals hij zelf
zegt, het verzet tegen kernbewa
pening langzaam gegroeid.
"Jaren geleden werden atoomwa
pens nog beschouwd als hele ge
wone strijdwapens en hadden
mensen nog het idee dat ze die
zouden kunnen overleven. Maar
op een gegeven moment krijg je
steeds meer informatie en kom j e
voor jezelf tot vraagpunten. Dat is
een bewustwordingsproces dat
binnen de hele maatschappij
plaatsvindt en mij ook heeft ge
raakt", aldus Stelling.
Naast de overweging dat met
kernwapens nooit het doel om je
zelf te vrijwaren van overheer
sing kan worden bereikt, vindt de
officier een tweede bezwaar van
atoomwapens dat ze een minach
ting voor de schepping beteke
nen. De radio-actieve straling en
neerslag brengt veranderingen
teweeg in gedrag en nageslacht
van mensen en dieren. "Zelfs het
geslacht dat op het moment van
een kernoorlog nog niet bestaat,
wordt erdoor getroffen. Dat vind
ik volkomen absurd", zegt Stel
ling.
Eed
"Op die ethische argumenten-werd
ik toen aangevallen", vervolgt hij.
"Er werd tegen me gezegd dat als
ik niet aan een kernoorlog wil
meewerken, ik me niet aan mijn
officierseed zou houden. Ik heb
daar toen tegenin gebracht dat ik
bij die eed heb gezegd; zo waar
lijk helpe mij God almachtig, en
dat houdt beperkingen in. Je
kunt niet Gods zegen afsmeken
Het tegen kernwapens strijdende echtpaar Stelling uit Alphen; "Kernwapens voldoen niet aan de normen die
de christelijke ethiek stelt aan het gebruik van geweld".
over dingen waarvan je voor je
zelf weet dat ze tegen Gods wil
ingaan".
Ook in het oorlogsrecht en volke
renrecht vindt hij elementen
waarin een duidelijke afwijzing
van de inzet van kernwapens be
sloten zit. Hij wijst er ook op dat
de algemene vergadering van de
Verenigde Naties het gebruik van
kernwapens tot twee maal toe
heeft afgewezen. De atoomstaten
onttrekken zich aan het volke
renrecht met als argument dat
het gebruik van atoomwapens
niet heel duidelijk wordt ge
noemd. Een vals argument, vindt
Stelling. "Want in ons wetboek
staat bijvoorbeeld duidelijk dat
moord verboden is, maar niet dat
het verboden is om iemand een
mes in zijn hart te steken of gif toe
te dienen. Maar dat betekent toch
ook niet dat die dingen wèl mo
gen?"
Minister
Zijn pogingen om binnen het leger
een discussie op gang te brengen
worden hem door de legerleiding
niet in dank afgenomen. Zo heeft
ex-minister van defensie Schol
ten de opvattingen van Stelling
afgewezen, en heeft de nieuwe
minister van defensie, de CHU-er
De Geus, gezegd het in dat op
zicht met zijn voorganger eens te
zijn. Binnenkort moet Stelling
ook bij de nieuwe defensie-mi
nister komen praten. Hij ziet daar
niet tegenop, zegt hij. "Ik wil wel
eens ernstig met De Geus praten.
Het wordt tijd dat hij eens met
mijn argumenten wordt gecon
fronteerd".
IKV
De luchtmachtkapitein is ook lid
van het IKV (interkerkelijk vre
desberaad), dat met de leus "help
de kernwapens de wereld uit, om
te beginnen uit Nederland" al ja
ren actie voert tegen de kernbe
wapening. Zijn vrouw is secreta
resse van de zeventien leden tel
lende Alphense afdeling van het
IKV. Nog zeer onlangs deed de
afdeling mee aan een demonstra
tieve fietstocht Gouda-Alphen-
Gouda tegen de kernbewape
ning, eind vorig jaar hield het
IKV een enquete onder de Al
phense bevolking. Daaruit bleek
dat 68 procent van de Alphenaren
achter de IKV-leuze staat.
"Het zijn natuurlijk maar kleine
plaatselijke dingen", vindt me
vrouw Stelling, "maar het is toch
heel belangrijk. Want daar moet
toch het bewustwordingsproces
beginnen van waaruit mensen tot
een politieke stellingsname ko-
De komende tijd wil het IKV, met
de verkiezingen in het vooruit
zicht, proberen de mensen te be
wegen de diverse partijpro
gramma's naast elkaar te leggen
en te vergelijken. En vooral te
kijken naar wat de verschillende
politieke partijen daarvan de af
gelopen jaren hebben waarge
maakt.
Vragen
Deze week heeft de groep ook een
toelichting de deur uit gedaan op
een bezwaar dat de Alphense
IKV-ers hebben ingediend bij de
Raad van State tegen de minister
van defensie. De afdeling heeft
namelijk nog nooit duidelijk
antwoord gehad op vragen die
vorig jaar maart aan de minister
zijn gesteld over de gevolgen van
de inzet van kernwapens.
Op de twaalf toen gestelde vragen
kreeg het Alphense IKV al ant
woord dat "nagenoeg" alle ant
woorden konden worden gevon
den in de openbare stukken. "De
minister verwees dus naar de
stukken naar aanleiding waarvan
wij juist die vragen hadden ge
steld", aldus mevrouw stelling.
Op een tweede brief, waarin de
minister werd gevraagd om aan
te geven waar in de openbare
stukken de antwoorden te vinden
waren, kreeg men nooit ant
woord.
Op 1 mei van dit jaar, bij het in wer
king treden van de nieuwe wet op
de openbaarheid van bestuur
(waarbij de overheid móet ant
woorden tenzij staatsbelangen
daardoor worden geschonden,
stuurde men opnieuw de vragen
lijst op. De minister antwoordde
dat hij "ten principale" niets had
toe te voegen aan zijn vorige ant
woord.
"Volgens mij heeft hij zich er vorig
jaar met een Jantje van Leiden
van afgemaakt en nu we die vra
gen weer hebben gesteld, kan hij
gewoon geen antwoord geven",
concludeert Stelling.
De zaak is daarom aanhangig ge
maakt bij de Raad van State, die
over enige tijd een uitspraak zal
doen. "Maar als dat weer twee
jaar gaat duren wordt het zo'n
slepende zaak, als we in het gelijk
worden gesteld opent dat na
tuurlijk mooie perspectieven, en
dat maakt het ook zo onbevredi
gend dat het zo lang duurt".
SJAAK SMAKMAN
