trekken de teugels aai
Reagan wil ingaan op drie
voorstellen van Chomeini
Ook bondgenoten Sowjet-Unie in Afghanistan
6E LEIDSE
FOLKFESTIVAL
Portugal wil praten
over Oost-Timor
Helikopter Bani-Sadr
en Radjai beschoten
Campagneleider Carter
met "groot verlof
MAANDAG 15 SEPTEMBER 1980
BUITENLAND
PAGINA S
LISSABON - Portugal zal In
donesië besprekingen over
Oost-Timor voorstellen. De
Portugese ministerraad be
sloot hiertoe met het uitdruk
kelijke voorbehoud de Indo
nesische bezetting van Oost-
Timor hiermee niet te erken-
In eerste aanzet wil Portugal
een oplossing vinden Voor het
vluchtelingenprobleem,
maar tegelijk zal het bespre
kingen voeren over de poli
tieke kant van de zaak. Ook
wil Portugal Nederland, de
Verenigde Staten, Australië,
Japan, China, de vroegere
Portugese koloniën en de Eu
ropese Gemeenschap raad
plegen over een politieke op
lossing van het probleem.
De overval van Indonesië op het
kleine eilandje dateert van
december 1975. Indonesië
reageerde daarmee op de een
zijdige onafhankelijkheids
verklaring van het Fretilin in
de Portugese kolonie. Portu
gal verbrak de diplomatieke
betrekkingen met Indonesië,
terwijl het Fretilin aan een
langdurige guerrilla be
gon.
Portugal wil nu praten over de
terugkeer van Portugese bur
gers die nog op Oost-Timor
verblijven, de overkomst van
familieleden van in Lissabon
verblijvende vluchtelingen
alsmede de terugkeer van 65
van deze vluchtelingen naar
hun vaderland. Met Australië,
de VS en eventueel andere
landen wil Portugal bespre
kingen beginnen over de op
vang van de vele duizenden
Oosttimorezen die het eiland
willen verlaten maar geen
familie in Lissabon hebben.
Behalve met Indonesië wil Por
tugal ook praten met „alle
groepen die het Oosttimorese
volk vertegenwoordigen". De
bevrijdingsbeweging Fretilin
heeft bezwaar tegen deze
formulering omdat zij zich
zelf als de enige vertegen
woordiger van het Oosttimo
rese volk ziet. Het Indonesi
sche standpunt is dat er over
vluchtelingen gepraat kan
worden, maar slechts uit
gaande van de realiteit dat
Oost-Timor inmiddels de 27e
provincie van Indonesië is
geworden.
FRANKFURT (DPA) - In Afgha
nistan zijn niet alleen militaire
adviseurs actief uit Cuba, Viet
nam, Tsjechoslowakjje en Zuid-
Jemen, maar nemen ook gere
gelde troepen van bondgenoten
van de Sowjet-Unie aan de ge
vechten deel.
In het land zijn in totaal 200.000 bui
tenlandse soltaten aanwezig. Dit
heeft een zeer ervaren piloot van
de Afghaanse luchtvaartmaat
schappij "Ariana Afghan" giste
ren verklaard op het vliegveld
van het Westduitse Frankfurt.
Habullah Balchi had een DC-10
naar Kabul moeten vliegen, maar
hij gaf er de voorkeur aam in de
Bondsrepubliek te blijven. Met
hem besloten ongeveer 20 piloten
en een groot aantal technische
medewerkers van Ariana niet
naar Kabul terug te keren.
Vertegenwoordigers van ongeveer
250 Afghaanse piloten, technici
en andere functionarissen gaven
als motief voor hun vlucht uit het
vaderland dat ze wapens, munitie
en soldaten naar de omstreden
gebieden in het land hadden
moeten vliegen.
De Afghaanse piloten zeiden dat d«
nationale luchtvaartmaatschap
pij nog maar zeven piloten ovei
heeft, die niet naar het wester
gevlucht zijn.
Naar verluidt zijn de Afghaanse
m mister voor grenszaken, Fai2
Mohammed en nog twee Af
ghaanse regeringsfunctionaris
sen donderdag door stamleden in
de Oostafghaanse provincie Pak
tia om het leven gebracht.
Dit heeft een woordvoerder van de
Afghaanse rebellen gisteren in
Pesjawar meegedeeld.
TEHERAN (AFP/DPA/Reuter) - Het Iraanse persbureau Pars
meldt dat een helikopter met aan boord president Bani-Sadr en
premier Mohammed Ali Radjai zaterdagavond boven het om
streden grensgebied tussen Iran en Irak door een Iraakse Mig is
beschoten. De president en de premier bleven ongedeerd.
De twee Iraanse leiders maakten een verkenningsvlucht boven het
grensgebied waar de gevechten in de afgelopen week in hevig
heid zijn toegenomen. Jagers van de Iraanse luchtmacht en de
piloten van de helikopters met aan boord Bani-Sadr, Radjai en
andere Iraanse functionarissen wisten de Iraakse Mig op de
vlucht te jagen. Het is niet bekend of een van de helikopters
geraakt is.
Op 15 augustus verongelukte een helikopter met president Bani-
Sadr aan boord bij de stad Islamabad. Ook toen bleef de Iraanse
president ongedeerd.
Bankoverval
Gewapende koerden hebben zaterdag een bank in de Westiraanse
stad Mahabad overvallen en zijn er vandoor gegaan met rond 21
miljoen gulden.
Gisteren zijn in Iran alle tegen Iraanse militairen uitgevaardigde
arrestatiebevelen ongeldig verklaard. Ook de dagvaardigingen
tegen hen zijn niet meer van kracht.
Een reden hiervoor is niet gegeven. In Teheran wordt echter aan
genomen dat de militaire leiders de regering in verband met de
grensoorlog met Irak dringend hebben verzocht een eind te ma
ken aan de arrestatie van soldaten om hen niet verder te ontmoe
digen.
In de afgelopen maanden zijn in Iran honderden militairen gearres
teerd. Een deel van hen werd ter dood veroordeeld en terechtge
steld.
De Iraanse president Bani-Sadr en premier Radjai gebruikten
gisteren gezamenlijk de maaltijd. De twee proberen de controverse
die tussen hen bestaat tot een oplossing te brengen.
(Van onze redactie buitenland)
De Turkse militaire machthebbers zijn gisteren voor het eerst sinds zij vrijdag een staats
greep pleegden geconfronteerd met terroristisch geweld. Een legerkapitein werd in de
Zuidturkse stad Andara doodgeschoten door leden van een extreem-linkse organisatie.
In Fatsa, een stadje bij de Zwarte Zee, schoot een onbekende sluipschutter een jongen
dood. Aan de series moordaanslagen tussen links en rechts, die tot vrijdag dagelijks meer
dan 20 doden eisten, is vooralsnog echter een einde gekomen.
voor Nationale Redding, Nec-
mettin Erbekan, naar dat eiland
overgebracht. Oppositieleider
Ecevit en premier Demirel zijn
met hun familie gedetineerd op
een militaire basis in de Darda
nelles
De perscensuur is door de militai
ren verscherpt. Drie bladen, het
pro-Russische Demokrat. het
rechtse Hergun en Aydinlik, een
pro-Chinees dagblad, werden uit
de roulatie genomen. Parlemen
tariërs van vrijwel alle politieke
groeperingen zijn onder huisar
rest gesteld. Bij een inval in het
kantoor van de Nationale Actie
Partij in Istanboel namen de mili
tairen wapens en ammunitie in
beslag. Ook bij het doorzoeken
van politieke bureaus in andere
delen van het land werden, niet
nader aangegeven hoeveelheden
vuurwapens gevonden. Er zou
den meer dan 180 arrestaties zijn
verricht.
EG-overleg
lidmaatschap van Turkije. Om
dat hij in Koeala Loempoer ver
stoken was gebleven van infor
matie over de Turkse coup, wilde
Van der Klaauw niet meedelen of
die toezegging gestand zal wor
den gedaan.
NAVO-oefening
België zal niet langer meer deelne
men aan de NAVO-oefening
Anvil Express', die tot 6 oktober
in Turkije wordt gehouden. De
Belgische beslissing werd zater
dag bekendgemaakt tijdens
overleg van de NAVO-ambassa-
deurs over de situatie in Turkije.
Vooral West-Duitsland en Enge-
De extreem-rechtse leider
kesj heeft zich overgegeven.
land betoogden dat de oefening
moest doorgaan om de „bondge
nootschappelijke solidariteit"
niet te verzwakken. Volgens
bronnen bij het NAVO-hoofd-
kwartier heeft België zijn door de
andere bondgenoten bekriti
seerde beslissing genomen op
grond van het argument dat Tur
kije nu een militaire dictatuur
De Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken Van der Klaauw
zei gisteren na terugkeer van een
bezoek uit Maleisië, dat de EG-
ministers van buitenlandse za
ken vandaag in Brussel de situa
tie in Turkije zullen bespreken.
Van der Klaauw wilde zijn afkeer
van „militair ingrijpen tegen de
parlementaire democratie" nog
niet vertalen in Nederlandse
voorstellen om Europese maat
regelen tegen Turkije te nemen.
„Daarvoor is het nu nog te
vroeg", aldus de bewindsman.
Van der Klaauw was de laatste
westerse minister die Turkije
voor de staatsgreep had be
zocht.
Van der Klaauw had zijn collega
Erkmen (die overigens nog tij
dens zijn bezoek door het Turkse
parlement naar huis werd ge
stuurd) verzekerd dat Nederland
zich zou inspannen voor het EG-
WASHINGTON (UPI) - De leider van de campagne ter herverkiezing van
president Jimmy Carter, Tim Kraft, is gisteren afgetreden om zich te
kunnen verweren tegen beweringen dat hij eens cocaine heeft gebruikt,
beweringen die hij 'categorisch' tegenspreekt.
Een federaal panel van drie rechters heeft eën bijzondere officier van
justitie aangesteld om te onderzoeken of Kraft in 1977 in New Orleans
cocaïnegebruiker is geweest. Het besluit is het uitvloeisel van een lang
durig onderzoek waaruit.de vroegere stafchef van het Witte Huis, Hamil
ton Jordan, onbesmet tevoorschijn kwam.
De Liberale Partij in New York heeft zaterdag officieel besloten tijdens de
presidentsverkiezingen de onafhankelijke kandidaat John Anderson te
steunen. De vice-voorzitter van de Liberalen, Raymond Harding, zei dat
dit besluit was genomen omdat zijn partij "teleurgesteld" was in de
regering-Carter.
Het is voor het eerst sinds 36 jaar dat de Liberalen de Democraten (de partij
van Carter) niet steunen. Bij de verkiezingen van 1976 behaalde Carter in
New York, maar 290.000 stemmen meer dan zijn tegenstander, Ford. Het
opzeggen van de steun door de Liberalen zou voor Carter kunnen bete
kenen dat hij in New York net stemmen te weinig krijgt om de 41
kiesmannen achter zich te krijgen.
Overigens zouden Carter en Reagan evenveel stemmen krijgen als de
presidentsverkiezingen nu gehouden zouden worden.
Dit meent de Washington Post te kunnen stellen na een peiling van de
publieke openie waarvan de uitslag gisteren is gepubliceerd.
Straatbeeld in Istanboelwaar militairen waken voor handhaving van de rust.
Turkije's nieuwe sterke man, gene
raal Evren, kondigde dit week
einde in een legercommuniqué
aan, dat alle stakingen (eind vori
ge week hadden 40.000 arbeiders
het werk neergelegd) moeten
worden beëindigd. Bedrijven
hebben nu het bevel gekregen de
lonen met 70 procent te verho
gen, een maatregel waarmee de
militairen proberen de bevolking
voor zich te winnen. Het inflatie
percentage ligt in Turkije boven
de 90.
De voortvluchtige leider van de
fascistische Partij van Nationale
Actie, Alpaslan Turkesj, heeft
zich gisteren bij de militairen
gemeld, enige uren voordat het
ultimatum dat Evren hem had
gesteld afliep. Turkesj is gevan
gen gezet op het eilandje Uzuna-
da voor de havenstad Izmir. Al
eerder hadden de militairen de
leider van de islamitische Partij
Voorzichtig optimisme in Washington
(Van onze correspondent
Henk Kolb)
WASHINGTON - De nieuwe
voorwaarden die ajatollah Ru-
hollah Chomeini heeft gesteld
voor vrijlating van de gegijzelde
Amerikanen, hebben in de Ame
rikaanse hoofdstad voor het eerst
sinds het begin van de Crisis ge
leid tot enig voorzichtig opti
misme. Chomeini, zo merken
zegslieden op, heeft ditmaal afge
zien van Amerikaanse veront
schuldigingen en aan zijn rede
ontbraken de gebruikelijke bele
digingen aan het adres van „dui
vels Amerika". Wellicht, zo zeg
gen sommigen, kan dit het begin
zijn van een via verdere onder
handelingen bereikbare oplos
sing.
Van de zijde van het Witte Huis was
het commentaar vooralsnog
schaars, doch Republikeins pre
sidentskandidaat Ronald Reagan
Den JJyl in
ontwapenings -
commissie
DEN HAAG (ANP)-Oud-minister-
president Joop den Uyl maakt
deel uit van de onafhankelijke
commissie voor ontwapening en
veiligheidsvragen, die zaterdag
officieel met haar werkzaamhe
den is begonnen. De commissie
staat onder leiding van de
Zweedse ex-premier Olof Palme.
Volgens Den Uyl werd begin 1978
begonnen met de oprichting van
de commissie, een nieuw initia
tief voor ontwapening wil ont
plooien. "Er is bewust gestreefd
naar een commissie, die los staat
van regeringen of organisaties,
zodat de club kan rekenen op stil
zwijgende erkenning van Mos
kou tot Washington, van Bonn tot
Parijs en van de Dèrde Wereld
landen."
De commissie bestaat uit mensen
die actief deel hebben of hadden
aan het politieke leven. Zo maken
naast Palme en Den Uyl ook het
Nigeriaanse ex-staatshoofd Olu-
segum Obasanjo, de Britse ex-
minister van buitenlandse zaken
David Owen, de Amerikaanse
ex-minister van buitenlandse
zaken Cyrus Vance en Giorgi Ar-
batov, lid van de Russische aca
demie van wetenschappen, deel
uit van de commissie. Naar ver
wachting van Den Uyl zal het ze
ker nog een jaar duren voordat de
eerste resultaten van het werk
van de commissie het licht zullen
heeft haastig verklaard dat de VS
drie van de vier voorwaarden die
Chomeini heeft gesteld, zouden
moeten aanvaarden: het vrijma
ken van de Iraanse tegoeden die
bij Amerikaanse banken zijn be
vroren, het afzien van schadever-
goedingseisen tegen Iran en een
belofte dat de VS zich niet met
Irans binnenlandse aangelegen
heden zullen bemoeien. Terug
gave van de bezittingen van de
sjah moet volgens Reagan aan ge
rechtelijke uitspraken worden
getoetst.
Reagan beloofde van zijn kant dat
hij van onderhandelingen met
Iran geen punt zou maken in de
verkiezingscampagne en een
eventuele overeenkomst te zul
len naleven indien hij president
zou worden. Hij waarschuwde
dat Iran'niet door uitstel van de
vrijlating van de gegijzelden
moest speculeren op het verkrij
gen van betere voorwaarden na
de verkiezingen van novem
ber.
De Republikeinse kandidaat hul
digt overigens het standpunt dat
eerst na vrijlating van de gegij
zelden met Iran kan worden on
derhandeld. Maar omdat onder
handelingen al acht maanden aan
de gang zijn, aldus Reagan, is het
voor het moment niet zinvol de
politiek die hij prefereert onder
werp van discussie te maken.
Reagan heeft zich kennelijk ge
haast om een verklaring uit te ge
ven, waarvan de inhoud voor de
hand ligt, maar die bij voorbaat
beoogt iets te neutraliseren van
de enorme vergroting van Carters
status als president, indien de ge
vangenen inderdaad binnenkort
in vrijheid zouden worden ge
steld. Als Carter de gegijzelden
vrij krijgt via onderhandelingen
zo.u Reagan met zijn oorspronke
lijke op de „ferme jongens stoere
knapen"-mentaliteit stoelende
beginselen in de kou komen te
staan.
Vliegtuigongeluk
TEL AVIV (Reuter/AFP/UPI) -
Een toestel van de Israëlische
luchtmacht is gisteren in de lucht
boven het dorp Yokneam in
Noord-Israël ontploft. De piloot
wist zich met behulp van zijn
schietstoel te redden. Brakstuk-
kèn van het vliegtuig kwamen te
recht in het commercieële cen
trum van het dorp. Een vrouw
kwam daarbij om het leven.
Ook vielen er vijf gewonden. De
schade viel mee.
Het militaire commando' in Tel
Aviv deelde mee dat het ongeluk
het gevolg was van een "tech
nisch mankement".
De Stichting
Leids FolkfestivalJ
organiseert in
samenwerking met het Leidsch Dagbtë
STADSGEHOORZAAL BREESTRAAT 60, LEIDEN
Kaarten f 17.50 (inci. programmaboek/e).
CJP f 13.50 alleen aan de kassa.
Kaartverkoop aan de zaal vanat 13 00 uur
VOORVERKOOP LEIDSCH DAGBLAD of 071-134997.
20 SEPT. 1980
114 30-24 00 UUR
WORKSHOP VOLKSDANSEN
RUM
IAIN MACKINTOSH
WOLVERLEI
SHEQUI
CHIMERA
HAMISH IMLACH
CHRIS ROHMANN
COBI SCHREIER
BLUEGRASS CLODHOPPERS
NICK SEEGER
PENMARICK
HERMAN ERBÉ
3 PODIUMS
SE SSIES
LEIDSCH
DAGBLAD
