Kruiswoord
Dilemma
bij het
bieden
Forse stijging
bij doorlopers
5 3
Oplossing
vorige puzzel
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1980
EXTRA
PAGINA 37
Extreem sterke handen kunnen
ironisch genoeg vaak weinig
exact worden geboden, om
dat er nu eenmaal geen mid
delen bestaan om het bezit
van precies een bepaalde
honneur uit te vinden. Zuid
werd in het volgende spel ge
confronteerd met een derge
lijk dilemma.
9 6 2
C HVB
6 4 3 2
7 5 2
8 10 5 4
10 9 84 2 A7653
H 8 5 O V 9 7
10 8 6 3 94
AHVB73
C* geen
O A B 10
AHVB
Zuid opende 2 KI, noord 2 Ru
(afwijzend), zuid 2 Sch, noord
2 SA, zuid 3 Sch, noord 4 Sch,
zuid 5 KI (een slempoging;
zuid hoopt natuurlijk dat
noord iets in ruiten heeft en
nu 5 Ru zal kunnen zeggen).
Zuid's hoop ging niet in vervul
ling. want noord bood 5 Ha,
net de verkeerde kleur. Onder
het motto "misschien komen
ze wel met ruiten uit", besloot
zuid vervolgens de bieding
toch maar met 6 Sch, een be
slissing die zuid niet
rechtvaardigde door goed
spel.
Ha 10 werd gedekt door boer en
aas en getroefd. Zuid trok
tweemaal troef en speelde
vervolgens zijn hoge klavers.
Oost was echter niet zo wel
willend om te troeven (het
geen zuid in Sch 9 een entree
zou hebben bezorgd voor de
hoge hartens) en zuid moest
uiteindelijk de ruitens uit de
hand spelen; één down.
Toch had zuid zijn contract
kunnen maken. De fout werd
als zo dikwijls gemaakt in de
eerste slag. Zuid moet Ha A
troeven met de boer en als
vervolgens onder Sch A de 8
valt kan hij simpel een kleine
naspelen. Het doet er niet toe
of oost neemt of niet; hij zal
niet kunnen verhinderen dat
zuid de tafel bereikt en op Ha
HV de verliezende ruitens op
ruimt.
Soms is het mogelijk een slag in
een kleur af te staan en daar
voor twee slagen in een ande
re kleur terug te krijgen. Met
deze hint zult u ongetwijfeld
de winnende speelwijze vin
den in het volgende spel:
V 10 8
A H 8 2
86
7 43 2
532 ♦HB74
V9 54 3 B 10 7 6
O 2 O B 5
VB 10 8 9 6 5
A 9 6
V geen
O AHV 10 9743
AH
Zuid opende 2 KI (grote for
cing), noord 2 Ha, zuid 3 Ru,
noord 3 SA en zuid tenslotte 6
Ru. Niet erg wetenschappe
lijk geboden, maar zuid ging
er van uit dat noord met zijn
positieve antwoord wel goed
zou zijn voor één slag.
West startte KL V en zuid toon
de zich wat teleurgesteld toen
de dummy open ging. Hij
nam KI A, trok troef en toen
Ru B niet in de eerste ronde
viel (Ru 8 zou dan een entree
zijn geworden) zette hij zijn
geld op het goed raden van de
schoppenpositie. Dat kon
evenwel niet goed worden ge
raden en zuid eindigde
roemloos één down. Ziet u
hoe het anders had gekund?
Zuid moet in de tweede slag een
kleine troef(!) spelen. Die slag
is uiteraard voor Ru B, maar
de tweede ruiten van noord is
nu een entree geworden en op
Ha AH verdwijnen twee ver
liezende schoppens.
TON SCHIPPERHEYN
Het schaaknieuws uit de Leidse Schaakbond komt
ditmaal van de grootste vereniging uit de Sleutel
stad: PHILIDOR (genoemd naar de Franse
schaakmeester, componist en violist Francois, An-
dré Danican Philidor 1726-1795). Over deze vereni
ging zou ik een heel boek kunnen schrijven, want
ook ik ben vele jaren actief lid geweest van het ge
zelschap, maar helaas is mijn plaatsruimte beperkt.
De vereniging werd op 6 januari
1919 als "Leidse Volks
schaakclub (LVSC) opge
richt. Sinds 25 mei 1975
draagt het de naam
PHILIDOR.
De grote groei van de club zette
in direct na de Tweede We
reldoorlog. De weg naar de
clubschaaktop werd ingesla
gen in 1957, als Philidor naar
de KNSB promoveert (waar
het al eerder verbleef) en in
korte tijd veel sterke jeugd
spelers zich aanmelden o.a.
M.D. Etmans, Jerry Bey en
Joop Piket (1957), R.A.G. de
Graaff, A. Kohlbeck en Van
den Bosch (1958), Theo Piket,
A.M.J. van den Berg en Ros-
dorff (1959).
Deze spelers vormden met de
sterke oude garde Ab Barke-
ma (oud-LSB kampioen),
Wim Schuss, E. Ketting, mr.
Mulder en P. Selier de toen
malige top. Deze keur heeft
het gezicht van Philidor in de
zestiger en een groot gedeelte
van de zeventiger jaren be
paald en bijgedragen aan de
doorbraak, die in 1966 resul
teerde in promotie naar de
Hoofdklasse van de KNSB.
waarin tweemaal een tweede
plaats werd behaald.
Er is momenteel weer een op-
doorstroming van de jeugd
naar de toptientallen. Het eer
ste heeft 4 spelers rond de
twintig: Rini Kuijf (Leids
kampioen 1980), Peter Gelp-
ke (2e jeugdkamp. Ned),
Menno Okkes (open jeugd
kampioen van 1975) en Hans
Kuijf, die zeer onlangs Open
Kampioen van Nederland
werd.
Jaarlijkse activiteiten: Philidor
Rapid Toernooi en interne
competitie met het ELO-sys-
teem (in de winter) en Groe-
pen-systeem 's zomers.
Philidor bestaat nu ruim 61 jaar
en is op dit moment de groot
steden sterkste schaakvereni
ging in Leiden. Het aantal ak-
tieve leden bedraagt onge
veer 100. De Internationaal
meester John van der Wiel
was eigen kweek en speelt nu
voor Volmac/Rotterdam.
Speelavond: maandag in de
kantine van de Adlerfabriek,
Rooseveltstraat 20, Leiden.
De nu volgende partijen wer
den mij toegezonden door
Theo Piket, waarvoor mijn
dank.
Wit: Jeroen Piket
Zwart: T. ten Berge
l.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 4.cd5:
Pd5: 5.e4 Pc3: 6.bc3; Lg7
7.Lc4 (Een interessante zet.
Meestal speelt men Pf3 of
Le3) 7 .c5 8.Pe2 Pc6 9.Le3
cd4: 10.cd4: Da5+ (Als wit tot
dameruil komt staat hij ver
overwegend, vandaar dat
zwart of e6 of 0-0 moet spelen)
ll.Dd2! Dd2: 12.Kd2: 0-0
13.Thdl Pa5 14.Tacl (De
jeugdige witspeler beoordeelt
de stelling zeer origineel: op
Ld3 volgt Le6! enz) 14 .Pc4:
15.Tc4: (Zie diagram).
Stelling na 15.Tc4:
k Jeroen Piket originele beoordeling -
I 1
bi
1 1 111
i
1
-
jB'f'S
E
v l J
2 iÖl2
a
15...b6 16.Tc7 e6 17.Kel! La6
18.f4 (Of Pg3, benevens f4)
Tfc8 19.Tdcl Tcd8? (De
zwartspeler die het ergste
heeft weten te voorkomen
gaat nu gekunsteld spelen.
Hij had het eindspel kunnen
proberen met 19...Tc/:
20.Tc7: Le2 21.Ke2: Lf8, al
hoewel wit wel winstkansen
behoudt) 20.e5 (Anti-positio-
neel, maar toch sterk. Het wit
te paard vindt een goed veld
op e4. Wanneer zwart nu op e2
had genomen gaat hij langs de
c-lijn ten gronde) 20 .Tdb8?
21.Pc3 Lf8 22.Pe4 Lb5''
23.Pf6+ Kg7 24.d5! ed5:
25.Ld4! Lb4+ 26.Kdl (Op Kf2
volgt Ld2 enz.) La4- 27.Ke2
Lb5+ 28.Kf3 Lc5 29.e6! en
zwart gaf op.
Een zeer goed gespeelde partij
van Jeroen Piket. Wordt hij
de opvolger van John van der
Wiel?
Wit: H. van Halderen
Zwart: H. van Maaren
l.e4 c5 2.Pf3 d6 3.Lc4 e6 4.0-0
Le7 5.c3 Pf6 6.Tel 0-0 7.d4
Pe4:?! (Een bekend schijnof-
fer. In dit geval geeft het wit
een gevaarlijke aanval. Soli
der is d6-d5) 8.Te4: d5 9.Tg4
dc4: 10.Lh6 Lf6 ll.Dc2 e5
12.Pg5 e4 (Om later van de
open e-lijn te kunnen profite
ren) 13.De4: g6 14.Lf8: Lg5:!
15.Tg5: Dg5: 16.f4! Dg4
17.Lc5: Ddl+ 18.Kf2 Pd7!
19.De8+ Kg7 20.La3° (Jam
mer! Juist was 20.Ld6 Dc2+
21.De2 met een houdbare
stelling) 20b5! 21.De2 (Een
mooie variant is ook 21.De4
PP6Ü 22.Da8: Pg4+ en wint,
door van Maaren aangegeven)
21...Del 22.g3 Pf6 23.Kg2
Lb7+ 24.Kh3 Te8 25. b3 Lc8+
26.g4 (Wit zit in een klem)
Te3 27.Kh4 Lg4:! (Heel
sterk) 28.Lcl: Th3 en mat
op de volgende zet (0-1).
I.d4 d5 2 Lg5 g6 3.e3 Lg7 4 c4 c6
5.Pc3 Pf6 (Zo zijn we weer in
bekend vaarwater!) 6.Tcl 0-0
7.Db3 (Beter eerst nemen op
d5) dc4: 8.Lc4: b5! 9.Le2 Le6
10.Dc2 Da5 ll.Pf3 b4 12.Da4
Da4: l3.Pa4: La2: 14 Pe5 Ld5
15.0-0 h6 16.Lh4 g5 17.Lg3 Pe4
18.f3 Pg3: 19.hg3: Le5:!
20.de5: Pd7 21.e4 Lb3 22.Pc5
Pc5: 23.Tc5: (Met zijn volgen
de zet stuurt zwart aan op de
beslissende vrije a-pion, het
geen van meer belang is dan
de 2 pionnen, die wit nu ver
overt. aldus Van Maaren. Te
recht!) 23 .a5! 24.Tc6: a4!
25.Th6: a3 26.ba3: ba3: 27.Kf2
Kg7 28.Tfhl (Beter Thhl)
Th8! Th8: Th8: 30 Tal a2
31.Ld3 Td8 32.Ke3 e6 33.Ke2
Kf8 34 f4 Ke7 35.Ke3 Td7 36.f5
Kd8 37.f6 Kc7 38.Lb5? Tdl!
Wit gaf op. De zwarte koning
wandelt naar b2.
Beide goede partijen van Van
Maaren waren uit het club
kampioenschap van 1980.
BISHOP
Op het moment dat u dit leest is
de competitie, landelijk al
thans, in volle gang. Wie er in
de Nationale Hoofdklasse
kampioen gaat worden is niet
te voorspellen. Dat soort kof
fiedik kijken mag ieder voor
zich uitmaken. Wel verras
send is, dat de huidige kam
pioen Lent, haar titel niet kan
verdedigen. De leegloop als
gevolg van het terugtrekken
van de sponsor is daar niet
onopgemerkt gebleven.
Harm Wiersma. Hans Jansen,
Frank Drost, zij verdwenen.
Echter deze keer geen compe-
tiegeweld, maar daarentegen
de tweede serie van de
problemen van Derk Vuur-
boom. Zie diagram 1Wit wint
(50x39) 1-34 (39x30) 35x4!
(13-19) 4-15 (33-39) 15-24
(19x30) 25x43 met oppositie
winst.
In diagram 2 zien we een eind
spelletje van de Fransman W.
Nicod. Dit idee wint wit als
volgt: 47-42 (5-10)42-38(10-14)
38-33 (14-19) 33-29 (1-7) 41-37
(7-12) 37-32 (12-18) 32-28 en nu
zijn er twee offermogelijkhe
den, die echter allebei kans
loos verliezen: (i) (18-23) 29x 18
(19-24) 18-12 (24-29) 12-7
(29-34) 7-1 (34-39), op (34-40)
volgt bijvoorbeeld 1-6 etc,
50-44 (39x50) 1-6 en wint. (ii)
(19-23) 28x19 (18-22) 19-14
(22-28) 14-10 (28-32) 10-5
(32-38) 50-44! en de dreiging
44-40 is beslissend omdat na
(45-50) 29-23 volgt.
1 2 3 4 5
J/Ay//J?AyAr/,,Jj),r/3,
J LI r,i LI „LI
i ,1
ié m. J Ll
Diagram 3 is een probleem dat
eindigt in een variant van dit
eindspel. Persoonlijk vind ik
de oplossing bijzonder fraai,
terwijl de stelling zo onge
woon natuurlijk is. Waar
schijnlijk hebben beide wat
met elkaar te maken. Wit aan
zet wint na 35-30 (25x34)
gedw. 44-40 (34x45) 27-22
(18x27) 32x21 (23x32) 38x27
(29x49) 21-16 (49x21) 26x8
(3x12) 11-7 (2x11) 16x29 en de
winststand is bereikt.
a
O '-"A
'2 Q S
M Ml
o;
ix)
M,.
U heeft nog een oplossing van
mij tegoed. Wit schijven op
16. 21, 24, 29, 32. 34. 36-39. 45.
50. Zwarte op 1. 7. 11, 12, 14.
15. 17, 18. 23, 26. 35, 44. Wit
wint schitterend door: 24-20!
(15x31) 36x27 (44x33) 45-40
(35x44) 50x10 (18-22) 27x18
(12x23) 21x12 (7x18) 16x7
(1x12) 10-4! (23-29) gedw.
4x31! (26x28) 34x32 met op
positie.
Vandaag ook voor de laatste
keer aandacht voor het Da-
mes- en Jeugd-WK in De Lier.
De winnaars zijn zoals be
kend Elena Altsjoel en
Alexander Baljakin gewor
den. Jammer genoeg kwa
men de Nederlanders in het
hele stuk niet voor. Bij de
dames waren Ludmilla
Sochnenko en Elena Michai-
lowskaja tweede respectie
velijk derde, terwijl Alexan
der Dybman bij de jeugd
tweede werd. Geen prettig
vooruitzicht dus.
Een zeer interessante opening
speelden Samofalova en
Sochnenko tegen elkaar:
32-38 (18-22) 37-32 (12-18)
41-37 (7-12) 34-29!?, meestal
wordt 46-41 achterwege gela
ten om nu 34-30 te spelen, het
voordeel hiervan is dat na
(20-2530-24 19x30) 35x24 wit
geen last heeft van de voort
zetting (17-21) na (14-20) 33-29
(22x33) 39x28. omdat er geen
hangende schijf op 41 staat,
maar ook na 34-29 treedt er in
deze partij een belangrijK ver
schil op. (19-23) 28x19 (14x34)
40x29 (1-7?!) 35-30! (20-25)
30-24 (10-14) 24-20!. na 46-41
(5-10) zou de theoretisch be
kende stelling zijn ontstaan,
hierna kan wit wel met
24-20x20 voortzetten, maar
daarop antwoordt zwart
(10-15) en na 45-40 (15x24)
33-28 (22x33) 38x20 is er een
gelijkwaardige stelling ont
staan, die m.i. zwart toch de
gemakkelijkste stelling in
handen geeft, in deze partij
komt wit echter op 15 zonder
het eigen centrum te ver
zwakken en heeft voordeel.
Toch zou de witspeelster nog in
de fout gaan: in de cijferstand
wit schijven op 15, 26, 27. 32,
38,39,40,42,43,45. Zwarte op
4.8.11,12.13,17,18,19,23.25,
30. Samofalova speelde 40-35
en verloor na (23-29) (4-10) en
(19-23) etc. Een foutieve lok-
zet zou 39-33 zijn. Wel is
(19-24) (30-35) zowel na
(35x44) 38-33. 26-21, 27-22 en
43-39 als (25x34) (4-10) (13-19)
(17x28) 29-23 foutief - remise -
maar zwart pakt twee punten
na (4-10) 15x4 (24-29) 33x35
(13x24)4x22 (17x39)! Wit staat
toch moeilijk en dal kwam
door de voortzetting 48-42.
RONALD VAN EGMOND
NEDERLAND - De klappen,
als we ze zo mogen noemen,
mallen direct voor de Tweede
Wereldoorlog, bij de eerste
Juliana-frankeerzegels, in
1956 en 1962 in de jaren
1970-1975. bij de doorlopers
en bij de velletjes kinderze
gels. Dat is de conclusie na
het doorbladeren van de juist
verschenen 40e editie van de
speciale NVPH-catalogus
1981 van Nederlandse post
zegels.
De grootste, zij het verwachte
prijsstijgingen vallen echter
te noteren bij de doorlopers
en de kinderblokken. Bij de
doorlopers loopt het zelfs in
de honderden procenten. We
zullen ze alle memoreren; dat
is nog mogelijk, want het zijn
er nog niet veel. De eerste
echte doorloper verscheen in
1970, de bevrijdingszegel. De
ze 12 cent-zeg,el liep op van
1,50 naar 4,00. Voor een
paaijte zal nu ongeveer 12
moeten worden betaald (drie
keer de waarde van een en
kele zegel). Eén van de twee
vlagzegels uit 1972 steeg ook
fors in prijs en wel de zegel
van 25 cent: van 3.50 naar
9.00. De 20 cent-vlagzegel
bleef ongewijzigd: 3.00. Het
bloeiende tulpenveld (1973)
werd van 1,25 naar 4.00 ge
tild. Het turnstertje uit de ge-
legenheidsserie van 1973
steeg van 2,25 naar 9,00 en
de 40 cent-zegel ontwikkel
ingssamenwerking van
4,00 naar 10,00. Het stripje
"natuur en milieu" (1974)
maakte helemaal een forse
sprong: van ƒ11,00 naar
25,00. Los gingen deze ze
gels ook alle 1009r omhoog:
van 3,00 naar 6.00. zodat de
serieprijs nu 18,00 bedraagt.
Dan komen we bij de koeien,
waarmee alles is begonnen,
zoals sommigen zeggen,
hoewel dat natuurlijk onzin
is, want voor de koeien waren
al, zoals blijkt uit boven
staande opsomming, tal van
doorlopers op de markt. De
koeien dan gingen omhoog
van 16,50 naar ƒ21.25. De
atletiek-zegel (1976) ging van
ƒ1.65 naar ƒ3.50. de twee
verkiezingszegels van 1,25
naar f 1.75 en de KMA-zegel
van 1.00 naar 1,20. Bij deze
had iedereen
echter het geintje door, zodat
hier de stijging wel nooit
spectaculair zal worden. Bo
vendien liet de PTT al snel na
de eerste dag van uitgifte van
de KMA-zegel weten (omdat
hij op enkele plaatsen al na
een dag was uitverkocht) dat
er een paar miljoen extra ze
gels zouden worden bijge
drukt (mede om de speculan
ten de wind uit de zeilen te
nemen).
Zij nog(maals) opgemerkt dat
de prijs van een paartje steeds
ongveer drie keer de waarde
van een enkele zegel is.
Dan de velletjes kinderzegels,
die de laatste maanden ook
zeer gevraagd zijn. In 1965
werd het eerste velletje kin
derzegels in roulatie ge
bracht. Er werden 2,2 miljoen
stuks verkocht. Dat neemt
niet weg dat dc prijs nu is op
gelopen van 25 naar 47,50.
Merkwaardig genoeg stag
neerde de prijsontwikkeling
voor de blokjes van 1966 (van
6,00 naar f 8.00) en van 1967
(van 13,50 naar 17,50). De
velletjes die daarna volgen,
althans tot 1974, gaan echter
toch allemaal tussen de 5 en
10 omhoog.
Zoals reeds opgemerkt vallen er
ook vlak voor de oorlog een
paar uitschieters te noteren.
De zomerzegels van 1940 bij
voorbeeld klommen op van
45 naar 75. Ook de guillo-
che-opdrukken stegen fors:
van 320,15 naar 375.35. In
al die jaren daarvoor, van 1852
tot het einde van de jaren '30
blijft het slechts bij een stij
ging van een paar gulden.
De eerste serie frankeerzegels
koningin Juliana, die heeft
gelopen van 1949 tot en met
1952 is nu weer terug op het
niveau van drie jaar geleden.
In de catalogus 1978 noteerde
deze emissie namelijk
2970,-maar viel daarna in de
catalogus 1979 terug naar
2.250,- waarop de reeks in
1980 bleef staan. Nu echter
klom de uit 20 zegels be
staande serie weer op naar
3.000,-. We moeten er echter
bij vertellen dat deze notering
staat voor "postfris zonder
plakker", terwijl het de laat
ste jaren was "postfris met
plakker". De grens "postfris
zonder plakker" is namelijk
teruggebracht van 1960 naar
1940.
Blijven over de 25 cent-Euro
pazegel van 1956 die steeg van
92.50 naar 147.50, de fran
keerzegels gedrukt op fluo
rescerend papier (1962) die
van 25 naar 45 gingen en
de zegels uit de periode 1970 -
1975, die al relatief hoog geno
teerd stonden, maar nu nog
beter in de markt zijn komen
te liggen.
OOSTENRIJK - Nog even over
de grens. In Oostenrijk werd
op 29 mei met een 2,50 s-zegel
het feit herdacht dat men nu
al 50 jaar olie uit eigen bodem
haalt. Oplage 3.050 000 stuk.-,
eerste dag van geldigheid: 15
juni.
HERO wn
HORIZONTAAL
1. melding
4. hoeveelheid
7. grove tarwe
11. en anderen
12. rang
14. rivier in Turkije
15. muzieknoot
17. verbond
19. gemeen
21. afstandsmaat
22. roeipen
24. schop
26. rivier (Sp)
27. water in Friesl
30. achter
31. pers. vnw.
32. metaallegering
33. reeds
35. deel
fototoestel
37. slotwoord
39. voegwoord (Fr.)
40. gespuis
41. knaagdier
42. muzieknoot
43. omroepvereniging
46. riviermonding
in Utrecht
48. Chinese maat
49. aaien
50. en anderen
52. maanstand
53. inhoudsmaat
55. zangstem
58. boom
61. vet
63. pers. vnw.
64. vogel
66. schoon
69. pers. vnw.
70. Soort van onderwijs
71. sober
73. rund
75. plaats in Belgie
76. Viwaas
77. gevolg
VERTIKAAL
1. roe
2. pers. vnw.
3. paling
4. metselspecie
5 water in N-Brabant
6. vulkanisch gesteente
8. stap
;alge humo rHc lub
MeM 1 H1
E E 5 TMT AT0EAC.ES
'HFM-,HsHwMrJNEMT
<5 T E E N T J EHa N N I E
:Ho^eHRH5^L
ZACHTE L HP A S K W I L
M' H'
AF TAND SWLAGUNE N
p H
.EMMAHONTBUTENL
MeHmHtH;VM5MrH^
0 N F E C T I EM5 I K J E
^MeM^KeKrWeHoMe
r A N GHK N'E K E L H U I 5
De prijs van 25,- werd toegekend
aan J. Haasnoot, J. van Heems
kerklaan 27, 2224 SF Katwyk aan
Zee. De prijs wordt de winnaar
toegezonden. Oplossingen met
vermelding "kruiswoordraadsel"
op briefkaart of enveloppe en
voor donderdag zenden aan
redactie Leidsch Dagblad, Witte
Singel 1. 2311 BG Leiden
9. eerstkomende
10. gezwel
12. gouverneur-generaal
13. kindergeluid
16. omroepvereniging
18. te
20. bergplaats
21. dat is
23. meisjesnaam
25. ziekte
26. venster
28. massa
29. grauwen
31. cijfer
34 devies
35. vreemde munt
36. bevel
37. Noorse godheid
38 muurholte
44. oeverriet
45. hap
57. verharde huid
51. grasvlakte
54. plooi
56. zijde
57. moeder
58. plaats in Ethiopië
50 steek
60. onmeetbaar getal
62. voorzetsel
64. stralV
het j
