Carter
aanval
opent
op
de
Ronald Reagan
Nederlanders
stoten zich
aan resolutie
"Enropamoet
opeigen
benen staan"
STRAUSS WAARSCHUWT EUROPA
VS: "Geen excuses aan
Iran, wel discussie
Ernstige bedreiging van
vrede
Meer optimisme bij
Linowitz na zijn
gesprek met Begin
Arrestatie extremisten
in West-Duitsland
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1980
Congres christen-democraten:
KEULEN (ANP) - De Nederlandse delegatie naar het con
gres van de EVP, de verzamelde christen-democraten uit
de EG-landen, heeft bezwaar aangetekend tegen de reso
lutie die eenstemmig aan het slot van het congres werd
aangenomen. Toch stemden de Nederlanders vóór de re
solutie, omdat men van mening was dat deze voldoende
was aangepast vergeleken met het oorspronkelijke ont
werp.
Volgens CDA'er Van Zeil hebben
de Nederlanders zich vooral ge
stoten aan de passages over vrede
en veiligheid. Men vindt dat in de
inleiding van deze passage een
zijdig de nadruk wordt gelegd op
het overwicht dat het Warschau
pact heeft in bewapening. Ge
lijkheid in bewapening, waarnaar
Europa volgens de resolutie moet
striven, wijst het CDA af.
Ten aanzien van de Noord-Zuid-
dialoog tekende Van Zeil be
zwaar aan tegen het feit dat hier
bij de Europese belangen het
eerst worden genoemd. "We mo
gen niet eerst aan ons zelf den
ken". Ook vinden de Nederland
se christen-democraten dat in te
genstelling tot wat in de resolutie
staat economische vrijheid voor
christen-democraten niet het
hoogste goed mag zijn. Men had
een specifieke verwijzing naar de
mensenrechtensituatie in La-
tijns-Amerika gemist. "Chili dat
zucht onder het bewind van Pi
nochet, schreeuwt om een woord
van ons". De Nederlandse chris
ten-democraten hadden tenslotte
in de passage over jongeren en
vrouwen graag wat over de posi
tie van de alleenstaanden gezien.
De met algemene stemmen aan
genomen resolutie opent met de
enigszins ronkende vaststelling
dat "de christen-democratie de
meest belangrijke democratische
beweging in het vrije Europa is".
De veiligheid van ons continent
wordt ernstig bedreigd. Gezien
het gebrek aan grondstoffen en
energie moet de economie wor
den verstrekt. Een uitdaging
vormt het toenemen van de so
ciale en economische oneven
wichtigheid. Dit in het bijzonder
ten aanzien van zowel de ontwik
kelingslanden als ten aanzien van
vrouwen en jeugd. In het Oosten
wordt, aldus de resolutie, een
bewapeningspotentieel opge
bouwd dat de vrede onzeker
maakt en West-Europa direct be
dreigt met afhankelijkheid van
een totalitair systeem.
De EVP, zo vervolgt de resolutie, is
van plan deze uitdagingen aan te
nemen. Men zal vrijheid, even
wicht, solidariteit en veelvor
migheid verdedigen. Men gelooft
aan gezamenlijke actie, ook in het
Europese Parlement tegen aan
slagen door totalitaire staten op
de vrijheid. Ook erkent de EVP
een verantwoordelijkheid buiten
^Europa ten aanzien van vrede,
democratie, mensenrechten,
fundamentele vrijheden, lokale
en regionale autonomie, even
wichtige ontwikkeling, zelfbe
schikking, sociale gerechtigheid
Defensierapport:
FUNCHAL (Madeira) (AFP) - Eu
ropa moet zijn eigen strijdmacht
krijgen om te kunnen optreden
wanneer vitale bevoorradings
bronnen ernstig worden be
dreigd. Het mag niet uitsluitend
op de VS rekenen voor zijn de
fensie, aldus een militair rapport
van de 26ste algemene vergade
ring van de AAT, De Vereniging
van het Atlantisch Verdrag.
Deze vereniging vergadert van 3 tot
6 september te Funchal op Ma
deira. Er nemen 300 afgevaardig
den uit 15 NAVO-landen aan
deel, onder wie de secretaris-ge
neraal van de NAVO, Joseph
Luns.
De opsteller van het rapport is de
Belgische generaal Robert Close.
Hij geeft commentaar op het risi
co dat het gebied rond de Perzi
sche Golf loopt door de Sowjet-
strijdkrachten in Afghanistan.
Close is ook de schrijver van "Eu
ropa zonder verdediging" waarin
hij aantoont dat de Sowjet-strijd-
kracht binnen 48 uren de Rijn
kan bereiken.
Hij waarschuwt ook dat de Euro
peanen zich geen illusies moeten
maken over snelle Amerikaanse
versterkingen voor Europa wan
neer zij hun eigen strijdkrachten
niet aanmerkelijk versterken.
Generaal Close is tenslotte van me
ning dat de conventionele Euro
pese strijdkrachten te traditiona
listisch zijn en verbeeldings
kracht missen en "totaal onaan
gepast zijn aan hun taak". Zij
moeten volgens hem aanmerke
lijk worden uitgebreid en kleine
re, autonome eenheden vormen
die binnen zeer korte tijd kunnen
worden gemobiliseerd in een sys
teem dat het hele gebied be
strijkt. Zonder voldoende tegen
stand van enkele weken komen
de Amerikaanse versterkingen te
laat, aldus het rapport.
en een betere verdeling van de
invloed tussen geïndustrialiseer
de en ontwikkelingslanden.
"Sowjet-Unie bepaalt toekomst als we traditionele politiek bedrijven"
KEULEN (ANP) - "De toekomst van Eu
ropa zal in de jaren tachtig door de Sow
jet-Unie worden bepaald wanneer het
Westen voortgaat traditionele politiek te
bedrijven zonder oog te hebben voor de
veranderende strategische situatie in de
wereld". Dit betoogde de christen-de
mocratische kandidaat voor het West-
duitse bondskanselierschap Franz Josef
Strauss gisteren aan het slot van het
tweedaagse congres van de Europese
Volkspartij (EVP) in Keulen.
Strauss stelde in een uiterst agressieve
toespraak dat Europa zowel op het ge
bied van de binnenlandse politiek als op
dat van de buitenlandse slechts één keus
heeft: die tussen de sociale ordening in
vrijheid of collectivisme. Zijn overtui
ging is dat we nu in de gevaarlijkste fase
van de wereldpolitiek zitten sinds het
einde van de Tweede Wereldoorlog.
Hij stelde dat de "machthebbers in het
Kremlin" drie aanvalsrichtingen heb
ben: het scheppen van een samenhan
gende invloedssfeer van Afghanistan tot
Zuid-Afrika om zo de toekomstige voor
ziening van grondstof en aardolie te ver
zekeren, het creëren van revolutie in dit
gebied om de macht van de Sowjet-Unie
te bevestigen en het uitoefenen van druk
op Europa om de Verenigde Staten los te
laten en daarmee de hele westelijke we
reld de destabiliseren. De inval in Af
ghanistan was een eerste stap hiertoe.
Een en ander kan alleen worden voor
komen als de solidariteit met de Ver
enigde Staten door Europa wordt ge
handhaafd. Amerika moet dan echter
Europa niet meer als tweede-rangs
macht behandelen en op tijd ons conti
nent raadplegen en informeren.
Strauss haalde als voorbeeld het debat
rond de invoering van de neutronenbom
aan. Hierbij zou Europa onder druk van
de Sowjet-Unie de verantwoordelijk
heid hebben overgedragen aan de Ame
rikaanse president terwijl "verantwoor
delijke politici helaas ook in mijn eigen
land" de politieke moraal van de Ver
enigde Staten in twijfel trokken en zo
ondanks het overwicht van de Sowjet-'
Unie in tanks een belangrijke militair-
technische beslissing onmogelijk maak
ten.
Europa moet op het gebied van de buiten
landse politiek de veiligheid, de econo
mie en de energie met één stem gaan
spreken. Alleen zo kan het de dreiging
van de Sowjet-Unie weerstaan en de his
torische kans benutten om een bedui
dende macht te worden in de wereldpo
litiek. "Daarom zal de vereniging van
Europa de verantwoordelijkheid van de
EVP moeten zijn. We zijn dat verplicht
aan de nagedachtenis van grote Euro
peanen en christen-democraten als:
Schuman, De Gaspari, Adenauer en
Winston Churchill. Een Europa van to
lerantie en van menselijke waarde, een
Europa van verantwoordelijke r
Geen Europa van socialistische gelijk
making dat trouw belijdt aan marxisme,
economische jaloezie en totale staats
zorg".
Om te voorkomen dat Europa en de
Bondsrepubliek zich uit "zelfgenoeg
zaamheid en uiteen aan zelfmoord gren
zende neutraliteit" terugtrekken wil
Strauss zijn strijd om het bondskanse
lierschap voeren. Begin oktober zijn er
verkiezingen in West-Duitsland.
Strauss toonde zich verheugd over het
gejuich waarmee hjj door de Europese
christen-democraten werd ontvangen.
De zaal liep vol op het moment dat hij
begon met zijn toespraak. Bij elke aanval
op socialisten en communisten werd hij
onderbroken met applaus, gejuich en
gebons op tafels. Nederlandse christen
democraten behoorden tot de weinigen
die zich onthielden van dergelijke aan
hankelijkheidsbetuigingen.
(Van onze correspondent Henk
Kolb)
WASHINGTON - President Carter heeft gisteren voor
speld dat Israels premier Begin na de presidentsverkie
zingen in Amerika, een uitnodiging zal aanvaarden voor
een nieuwe topconferentie met de Egyptische president
Sadat. Sadat heeft onlangs zo'n nieuwe bijeenkomst in de
stijl van "Camp David" voorgesteld.
In Kansas City deed de Amen- nald Heagan. Nietalleen noemde
kaanse president bovendien een hij diens plannen op het gebied
ongewoon scherpe aanval op zijn van de kernbewapening, een van
Republikeinse tegenstander Ro- de ernstigste bedreigingen van
verplicht ombat de Egypti
sche regering de besprekingen
oopschortte en zij moet instem
men met hervatting".
Op de vraag of hij plannen om zijn
bureau over te brengen naar een
nieuw regeringscomplex in het
geannexeerde Oost-Jeruzalem
wil heroverwegen zei Begin dat
dit "niets te maken heeft met de
sfeer (voor onderhandelingen
met Egypte)". Hij zei dat hij het
kabinet zou raadplegen alvorens
te beslissen deze stap te onder-
itz gaat vandaag naar Egypte -r*
besprekingen met president 1)0111 tl^ I H €f
X. Hij_zei enkele suggesties
in Ankara
JERUZALEM (UPI) - De Ameri
kaanse afgezant Sol Linowitz en
de Israëlische premier Mena-
chem Begin zijn het gisteren eens
geworden over denkbeelden die
Linowitz in Cairo zal voorleggen
en die "kunnen bijdragen aan de
sfeer" om de opgeschorte onder
handelingen over Palestijnse au
tonomie weer op gang te bren
gen. Na een onderhoud met pre
mier Begin zei hij "mogelijk iets
optimistischer te zijn" dat de be
sprekingen kunnen worden her
vat.
Linowitz gaat vandaag
voorA
Sadat.
r Cairo te nemen. Hij had
premier Begin enkele suggesties
gedaan en Begin had zelf enkele ANKARA iafpT rü
dingen geopperd. "Daaruit heb- A - KA BlJ
ben wij enkele denkbeelden ge
destilleerd die ik zal overbren
gen".
Eerder op de dag hadden hoge Is
raëlische functionarissen mee
gedeeld dat Israël niet de prijs wil
betalen voor de Egyptische op
schorting van het overleg en geen
concessies zal doen om de onder
handelingen weer op gang te
brengen. Premier Begin zei later
dat Israël zich niet zou verzetten
tegen een topontmoeting met
president Carter en president
Sadat, maar dat die niet een her
vatting van het autonomie-over-
leg moet uitsluiten. Over zijn on
derhoud met Sol Linowitz zei hij
dat de denkbeelden die de Ame
rikaanse afgezant mee naar Cairo
zou nemen geen Israëlische con
cessies waren. "Wij zijn daartoe
bomaan
slag van linkse extremisten op
het gebouw van de rechtsgeo
riënteerde vereniging van land
bouwkundige ingenieurs in het
centrum van Ankara zijn gisteren
drie doden en vijf zwaargewon
den gevallen.
De aanslag is gepleegd door twee
jongemannen, die eerst het terras
voor het gebouw beschoten en
toen een bom wierpen.
de veiligheid en vrede, zoals die
in deze verkiezingsstrijd drama
tisch zijn betrokken, maar ook
beklaagde hij zich bitter over
Reagans verwijt dat hij op "Labor
Day" zijn campagne was begon
nen in "De geboorteplaats van de
Ku Klux Klan", Tuscumbia, in de
staat Alabama.
Met van woede bevende stem
riep Carter uit dat Reagan het
zuiden heeft beledigd en dat hij
geen politiek voordeel mag po
gen te halen uit het zaaien van
verdeeldheid tussen het noorden
en het zuiden. Bovendien is de
Klan niet in Tuscumbia opge
richt, maar 80 km verderop in
Pulaski en heeft Carter tijdens
zijn optreden deze racistische or
ganisatie van in beddelakens met
witte punthoeden vermomde he
ren, die zich een uiterst ongure
faam hebben verworven, tijdens
zijn optreden scherp aangeval
len. En dat vertelde Reagan, op
reis in New Yersey, aan de rand
van New York, tegen de achter
grond van het Vrijheidsbeeld in
de New Yorkse haven, zijn ge
hoor er niet bij.
De bejaarde Republikeinse kan
didaat heeft niet alleen voor de
nodige opschudding in zijn eigen
kamp gezorgd, maar een reeks
van politici in Alabama, inclusief
de gouverneur, een Democraat,
hebben geëist dat Reagan zich
formeel verontschuldigd. Dat
heeft hij inmiddels gedaan. Want
als iemand al van Tuscumbia
heeft gehoord, dan is dat omdat
Helen Keiler er werd geboren,
een van de Amerika's grote bur
geressen, die voor het lot van
blinden en doven "onschatbare
verdiensten" heeft gehad.
In het raam van de Amerikaanse
verkiezingscampagne is Reagans
uitspraak niet meer dan een
voorval. De Democraten bouwen
het breed uit, de Republikeinen
schamen zich een beetje en Rea
gan heeft al bij zijn eerste uitstap
in de beslissende laatste fase van
de verkiezingsstrijd aangetoond
dat hij zich zonder enige bijstand
van Democraten op potsierlijke
wijze in moeilijkheden kan bren
gen.
Al maakte Carter zich gisteren in Kansas City hevig boos op Ronald Reagan.om een grapje kon hij wel lachen..
Van een van zijn aanhangers kreeg hij een sticker aangeboden met de oproep om hem,George Brett, tot president
vn de VS te kiezen.
WASHINGTON (DPA/UPI) - Amerika wil zich niet officieel bij
Iran verontschuldigen voor de steun aan het regime van de
sjah, maar is bereid tot een discussie over de Iraanse bezwaren
od dat punt.
Voorwaarde is evenwel, dat aan het
eind van zo'n dialoog de 52 Ame
rikaanse gegijzelden automa
tisch worden vrijgelaten, zo ver
klaarde gisteren een woordvoer
der van het departement van bui-
ADVERTENTIE
Surinaamse
onderscheiding
voor Ferrier
PARAMARIBO (ANP/SNA) - Op
plechtige en sobere wijze is giste
ren afscheid genomen van de
oud-president van Suriname, dr.
Johan Ferrier. Uit handen van
president Chin a Sen kreeg hij de
hoogste onderscheiding van de
Surinaamse republiek, het
groot-lint in de ere-orde van de
Gele Ster.
Dit heeft de nationale voorlich»
tingsdienst in Paramaribo be
kendgemaakt.
Ook de echtgenote van Ferrier
kreeg een onderscheiding. Zij
werd benoemd tot groot-officier
in de ere-orde van de Palm.
Bij de plechtigheid waren aanwezig
de raad van ministers, de leger
leiding en de Nationale Militaire
Raad.
t L31ituJl,1 1
fy'Jierweg ifü^ew/an^.
EEN (FEEST)DAGJE DEN HAAG
SCHEVENINGEN/KIJKDUIN
Dinsdag 16 sept. PRINSJESDAG; na een rijtoer in de Gouden
Koets opent H.M. Koningin Beatrix de Staten-Generaal.
t/m 16 sept. REKREADE, Neerlands grootste najaarskermis op
het Malieveld. Zaterdag 6 sept. KIJKDUIN presenteert een static-show.
van zgn. zcilvliegers of "hang-gliders". J
zaterdag 6 sept. VOORHOUTFESTIVAL, de hele dag dansgroepen,
toneelgezelschappen, cabaret en muziek als opening van het theater
seizoen. 20 en 21 sept. BOTENBEURS voor 2e - hands vaartuigen en
watersport-accessoires in de Laakhaven. 19 t/m 28 sept. DAMESBEURS"
in de Houtrusthallen.
VVV Den Haag Scheveningen.Tel. 070-546200
tenlandse zaken in Washington.
De woordvoerder wees daarmee de
eisen van het Iraanse parlement
af. Hij ontkende, dat met de jong
ste brief van minister van bui
tenlandse zaken Edmund Muskie
aan premier Radjai van Iran een
nieuwe fase zou zijn begonnen in
het Amerikaanse streven de ge
gijzelden vrij te krijgen.
Muskie heeft in zijn brief vrijlating
van de gegijzelden verlangd.
Meer wilde de woordvoerder niet
over de inhoud zeggen. Het is aan
Teheran, zei hij, de brief open
baar te maken.
Als Iran gelooft, dat de overleden
sjah vermogensbestanddelen in
Amerika heeft nagelaten, dan
staat het Teheran vrij, zijn aan
spraken daarop voor een Ameri
kaanse rechtbank geldend te
maken, aldus de woordvoerder
van het ministerie. Een reis van
Muskie naar Teheran staat niet
ter discussie, voegde hij daaraan
toe naar aanleiding van specula
ties uit Iran.
Regeringsprogramma
De nieuwe regering van premier
Mohammed Ali Radjai zal haar
betrekkingen met het buitenland
onder meer laten afhangen van
de verhouding van het betrokken
land tot Israël, aldus het gisteren
in het blad Etelaat gepubliceerde
regeringsprogramma. Het blad
gaf dit programma al voordat
Radjai het officieel bij het parle
ment had ingediend. Wegens de
crisis over de samenstelling van
het kabinet, waarmee president
Bani-Sadr het niet eens is, kon
Radjai dat gisteren nog niet doen.
De parlementsleden hadden echter
al op schrift gestelde kopieën
ontvangen.
Het programma noemt de V.S. "De
grootste vijand van de revolutie
en de eigenlijke hindernis op weg
de overwinning van de re
volutie".
De regering Radjai keert zich tegen
invloeden uit het Westen, het
Oosten en het zionisme en wil het
zwaartepunt van de betrekkin
gen leggen bij de landen van Azie,
Afrika en Latijns-Amerika. Deze
genieten voortaan een voor
keursbehandeling, terwijl de bui-
tenlanse politiek tegenover
West-Europa en de V.S. zal wor
den beperkt.
De regering wil ook de bevrij
dingsbewegingen in de hele we
reld sterker steunen. De bewe
gingen in islamitische landen
krijgen hierbij voorrang. Het mi
nisterie van buitenlandse zaken
zal "revolutionair" worden gere
organiseerd en alle ambassades
en vertegenwoordigingen in het
buitenland moeten van de resten
van het sjah-regime worden ge
zuiverd.
In die buitenlandse vertegenwoor
digingen moet de samenwerking
met de "Islamitische studenten
verenigingen in deze landen
worden versterkt".
In het binnenland wil de regering
de verschillende .machtscentra
opheffen. Alle belangrijke sleu
telposities moeten voortaan in
handen komen van gelovige
moslems, die "vastbesloten zijn
en zich strikt aan de lijn van de
imam houden op elk gebied".
De regering zal er verder voor zor
gen dat in de islamitische re
publiek politieke en maatschap
pelijke vrijheden slechts dan
worden geëerbiedigd zolang zij in
het kader van de islamitische wet
en orde blijven en "niet worden
getoetst aan oostelijke of weste
lijke vrijheden".
Met politieke organisaties en eco
nomische groepen (vakbonden
bijvoorbeeld* uril ffe regering
slechts samenwerken als zij isla
mitische organisaties zijn. Te
genover andere groepen en orga
nisaties blijft de regering „waak
zaam" en zij zal die zo nodig met
wapengeweld bestrijden wan
neer zij zich tegen de islamitische
republiek keren.
ke dag op foto of film
- -- -f5 »r
KARLSRUHE (UPI) - Het Openbaar Ministerie in Karlsruhe heeft
gisteren de arrestatie bekendgemaakt van een advocaat en vier
anderen, die ervan worden verdacht betrokken te zy n geweest by
een serie aanslagen op centra voor vluchtelingen in de Bondsre
publiek. Bij een van die aanslagen kwamen in Hamburg twee
Vietnamese vluchtelingen om het leven
De advocaat, Manfred Roeder, en de andere aangehoudenen wor
den aangeduid als rechtse extremisten, behorend tot de 'Duitse
Actiegroepen'. Volgens de politie pleegden leden van deze ultra
rechtse beweging aanslagen met brandbommen op het opvang
centrum in Hamburg waarbij twee doden vielen en op gebouwen
in het zuidwesten van het land. waar vluchtelingen uit Ethiopië
zijn ondergebracht. In een van deze centra werden twee Ethiopi
sche vrouwen gewond.
Roeder. een 51-jarige jurist uit Schwarzenborn bij Marburg, werd
al enige tyd door de politie gezocht wegens laster tegen de staat.
