Mors krijgt na
vele jaren ook
een bibliotheek
Groot nut voor de wetenschap
Sprookjesproject Leids museum
Notaris koopt woning
van oud-burgemeester
nami-:
Op Stille
Rijn twee
li
IY richtingen
fietsers
WOENSDAG 27 AUGUSTUS 19
Spelenderwijs onderzoeken van achtergronden
LEIDEN - Het Volkenkundig Mu
seum in Leiden begint in januari
1981 met een project rond sprook
jes uil niet-westerse landen voor
alle leeftijden.
De bedoeling is om de achtergron
den van zulke onschuldig lijken
de verhaaltjes, mythen en legen
den spelenderwijs te onderzoe
ken. Voor de kinderen is een doe-
het-zelf-programma samenge
steld. "Wat we precies allemaal
op het schema zetten staat nog
niet vast," zegt de heer Reepma
ker, woordvoerder van het Vol
kenkundig museum, "maar we
willen een inzicht geven in ande
re culturen door zowel kinderen
als volwassenen bezig te krijgen
bij de woorden en beelden van
'vreemde' verteltranten."
Het succes van de Indonesische
sprookjes-middag, een viertal
maanden geleden georganiseerd
ligt aan het plan ten grondslag.
"De kinderen zitten tussen de beel
den, op de grond by de dalang, de
verteller. Wij hebben destijds de
strijd tussen goed en kwaad uit
gebeeld. Na afloop van het
sprookje, dat met gamalan en
wajang-poppen geïllustreerd
wordt, gaan de kinderen zelf ba
tikken. Zij beelden, bijvoorbeeld
in de kleuren waar het verhaal
nadrukkelijk op wijst, personen
of situaties uit. Bij een shep-
pingsverhaal kunnen zij nauw in
verband met het verhaal met klei
te werk gaan".
Voor de volwassenen is het pro
gramma natuurlijk anders. De
sagen worden vijf weken lang aan
niet al te grote groepen voorge
speeld. Elke week moet één van
de deelnemers zelf een opgege
ven authentiek verhaaltje, overi
gens in vertaling en voorzien van
commentaar van anthropologen,
ten gehoren brengen. Men bestu
deerd de sociale, morele en ideo
logische waarden achter de ver
teltrant van het betreffende land,
volk of godsdienst. Indiaanse-
Inuit-, Afrikaanse, Surinaamse,
Turkse, Australische, Boedhisti-
sche, noem maar op: sprookjes
uit vele landen.
Elk land legt zijn eigen nadruk.
"Indiaanse verhalen zijn vaak
zeer indivudueel. Zij beschrijven
wat één man of vrouw ooit eens
deedDat draait na een visioen uit
op een ceremonie. Hier komen ri
tuele dansen aan te pas."
Maskers, muurtekeningen, vertel
doeken van batik. De manieren
zijn stuk voor stuk anders, even
als de tehema's "Voor de scholen
hebben we een aangepast pro
gramma. Waar men bijvoorbeeld
met geschiedenis mee bezig is,
daar kunnen wij bij aansluiten."
Over dit alles heeft het Volkenkun
dig museum een boekje gemaakt.
"Kri! Kra! Mi Mati, wan tori de..."
Belangstellenden kunnen deze
aanvragen, schriftelijk, bij de
educatieve dienst van het Mu
seum. Voor vijftig cent. Een
aanmeldingsstrookje voor deel
name aan één van de program
ma's is erbij ingesloten.
Wajang Bèbér voorstelling in
Jogjakarta. De dalang (verteller)
gebruikt een verteldoek.
LEIDEN - De bibliothee
kexpansie in Leiden is
nog niet ten einde. Na
nieuwe filialen in de wij
ken Noord, de Merenwijk
en de voltooing van de
nieuwe Centrale enkele
maanden geleden is het
nu de beurt aan de Mors.
De 11.000 inwoners van de
Morswijk zullen vanaf
medio mei 1981 de be
schikking hebben over
een eigen bibliotheekfi
liaal met zo'n 25.000 boe
ken.
Het nieuwe bibliotheekfiliaal is ge
situeerd naast het winkelcen-
trum Diamantplein, op de hoek
I LEIDEN - Achter een woning
aan de Morsweg is in de nacht van
maandag op dinsdag een polyes
ter bootje uit het water van de
Rijn ontvreemd. Uit de niet afge
sloten schuur bij de woning werd
tevens de bij de boot behorende
buitenboordmotor meegeno
men. De waarde van het gestolen
goed bedraagt 2500 gulden.
Diamantlaan/Robijnstraat. Het
ligt in het verlengde van de nieuw
te bouwen overkapping van het
winkelcentrum, waaraan ook de
zogenaamde dagwinkels worden
toegevoegd. De ingang komtook
aan de kant van het winkelcen
trum. Vóór de nieuwe biblio
theek komen "publiektrekkers"
als bankjes en luifels.
Alle publieksruimten (zowel de
jeugd- als de volwassenen afde
ling) komten op de begane grond.
Dit in tegenstelling tot de filialen
in Noord en de Merenwijk. Er
komt over een beperkte op
pervlakte een eerste verdieping,
waar de werkruimtes zijn gesi
tueerd. De verdieping is door
stadsarchitect Den Haring vooral
ontworpen met het oog op de
toekomstige bebouwing achter
de bibliotheek. Nu is het teirein
achter het filiaal nog onbebouwd.
In de toekomst echter zal er
hoogstwaarschijnlijk hoogbouw
komen te staan. De bibliotheek
vormt dan het 'opstapje' naar die
hoogbouw.
De afdeling bouwkunde van het
stadhuis heeft het plan ontwor
pen. Op enkel mogelijke kleine
ingrepen na staat het plan, ge
maakt in samenwerking met een
bouwcommissie van biblio
theek-mensen, nu vast. Het
nieuw te bouwen filiaal wordt tot
15 september openbaar aanbe
steed. Op 1 oktober wordt de eer
ste paal geslagen, waarna 1 mei
de streefdatum is wat betreft de
oplevering.
De 25.000 boeken zijn afkomstig uit
het (tijdelijk gesloten) filiaal aan
de Steenschuur, oorspronkelijk
de oude katholieke bibliotheek.
Daardoor krijgt de Morswijk één
van de best opgebouwde collec
ties van de stad. Volgens biblio
theek-directeur De Caluwé een
'rustig traag gegroeid' boeken
collectie.
De ruimte, die één geheel blijft,
wordt door hoekjes gekenmerkt.
Zo komen er voor de jeugd speel-
en vertelhoeken. De dienstruim
te op de begane grond doet als
buffer dienst. Verder is er een
-eventueel af te scheiden-
groepsruimte voor vergaderin
gen etc.
In het midden van de 533 vierkante
meter grote ruimte komt een in
lichtingenbalie. In totaal heeft
het nieuwe bibliotheekgebouw
de beschikking over 665 vierkan
te meter. Inmiddels heeft de ge
meenteraad 1,2 miljoen uitge
trokken voor de realisering van
het gebouw. Daarvan is 100.000
gulden bestemd voor de inrich
ting. De komende tijd zal de
bibliotheek contacten gaan leg
gen met wijkorganisaties om wat
een aantal aktiviteiten betreft tot
samenwerking te komen.
Over daken
van auto's
gewandeld
LEIDEN - Werknemers van het
Slachthuis troffen hun au
to's gistermiddag na hun
werkdag vol deuken aan op
het parkeerterrein bij het
Slachthuis. Kennelijk is er
over de daken van de auto's
gelopen en gedanst gezien de
voetafdrukken die de politie
op de daken vond. De auto's
waren alle vijf van het merk
Mitsubishi.
LEIDEN - De voormalige burge
meesterswoning aan de Witte
Singel is verkocht. De nieuwe ei
genaar is de heer Mr. H.D.Teen-
stra. De gemeente heeft hem toe
stemming verleend op de begane
grond een notariskantoor in te
richten. Op de hoger gelegen ver
diepingen gaat de heer Teenstra
Tot de verkoop besliste de Leidse
raad tijdens een van de vorige be
grotingsbehandelingen. De
meerderheid van de raad vond
het reserveren van een woning
voorde burgemeester 'uitde tijd'.
Besloten.werd dat het pand ver
kocht zou worden wanneer bur
gemeester Vis uit Leiden zou ver
trekken.
De afgelopen maanden plaatste de
gemeente enkele malen een ad
vertentie waarin de woning aan
de Witte Singel 41 te koop werd
aangeboden voor een bedrag van
een half miljoen gulden. De prijs
gold alleen de woning, want de
onderliggende grond wordt in er
fpacht uitgegeven. Daarvoor
moet jaarlijks een fors bedrag aan
de gemeente worden betaald
Of de gemeente het gevraagde be
drag ook werkelijk heeft gekre
gen is niet bekend gemaakt.
Na het vertrek van burgemeester
Vis is een deel van het pand de
afgelopen maanden bewoond
geweest door het jonge echtpaar
Keijzer. Het paar kreeg toestem
ming tijdelijk in het pand te trek
ken nadat men een week lang op
het politiebureau had geslapen.
LEIDEN - De Stille Rijn wordt nj
enige vernieuwing van kabels en
leidingen heringericht. In hel
ontwerp zijn de wensen van
wijkvereniging Maredorp veil
werkt.
Fietsers die vanuit de nauwe en on
overzichtelijke Vrouwensteeé
het verkeer kruisen zullen dool
"oren" op de stoep in de berm bd
schermd worden. Tevens zal dé
weg een lichte knik maken in dé
richting van de Kippebrud
Tweerichtingsverkeer voor dé
fietsen wordt nu ook officieel
toegestaan. Aan de huizenkan
komt een fietsstrook.
Om het stoepparkeren onmogelijk
te maken worden er langs de trot
toirrand Leidenaartjes geplaatst,
en langs de waterkant zullen
gegeven parkeervakken komen
met parkeermeters.
In verband met de slechte staat var
de bomen zal de Plantsoenen-!
dienst deze tijdens de werk-l
zaamheden vervangen worden
door andere bomen. De grote
boom bij het Waagbruggelje blij fD
gespaard.
Bij het Waagbruggetje, net voor del
hoek Stille Mare, komt eveneens
een verkeersdrempel. Wanneei]
de plannen ten uitvoer worden
gebracht is nog onbekend.
Elektronenmicroscoop opent nieuwe wereld
LEIDEN - Elektronenmicroscopie is een techniek met een
grote toekomst, die vele deuren kan openen. "We zullen
daarom met de informatie, die we met behulp van een
elektronenmicroscoop verkrijgen, voorzichtig moeten
zijn", wordt bij de Leidse universiteit gezegd. "Het kan
voor het oog onzichtbare dingen zichtbaar maken en in
formatie verschaffen over het object".
Deze week wordt in Den Haag het
zevende Europese Congres over
Elektronenmcroscopie, Eurem
80, gehouden.
Op dit congres, dat is georganiseerd
door de Nederlandse Vereniging
voor Elektronenmicroscopie,
komen nieuwe ontwikkelingen
in de techniek en de toepassings
gebieden van de elektronenmi
croscopie aan de orde. Een groep
Leidse onderzoekers heeft een
belangrijke stem in het gebeuren.
Tijdens het congres schetsen we
tenschappers uit onder andere
West-Duitsland, Groot-Brittan-
nië en Nederland de rol van de
elektronenmicroscopie bij het
onderzoek van celstructuren,
bijvoorbeeld het DN A-onder-,
zoek.
Ook wordt er van de microscoop
dankbaar gebruik gemaakt bij de
opsporing van misdrijven, bij
onderzoek in verband met mi
lieuproblemen, in de elektroni
sche industrie en bij het onder
zoek van het verschijnsel me
taalmoeheid, bijvoorbeeld bij
vliegtuigen.
Een paar dagen voor het congres
bracht een groep van weten
schapsjournalisten een bezoek
aan het laboratorium voor Elek
tronenmicroscopie van de Leidse
universiteit. Zij kregen alvast een
voorproefje op het congres.
In een houten barak op het terrein
van het Academisch. Ziekenhuis
Leiden betraden zij de spookach
tige wereld van het "kleine". In
donkere ruimten staat een drietal
elektronenmicroscopen opge
steld. Ze zien eruit als grote kof
fiezetapparaten. Zij vergroten tot
enkele miljoenen malen.
"Het zijn eigenlyk toto-toestellen
met een enorme telelens", ver
duidelijkt bedrijfsleider van het
laboratorium P.H. Cambier de
werking van de elektronenmi
croscoop. Door die verrekijker
zie je dat een niersteen van een rat
heel wat meer te vertellen heeft
dan je zomaar zou denken.
"Geen instrument heeft zo de ont
wikkeling van de wetenschap
beïnvloed als de nu vierhon-
derdjarige microscoop en de dit
jaar precies vijftig jaar bestaande
elektronenmicroscopie. Deze
laat bij de huidige stand van de
techniek vijfentwintighonderd-
maal fijnere dedails zien dan de
sterkste lichtmicroscoop".
In Leiden wordt dankbaar "gebruik
gemaakt van de elektronenmi
croscoop bij onder andere onder
zoek naar de invloed van asbest
in het menselijk lichaam en naar
de vorming van nierstenen. "Be
kend is dat door contact met as
best een kwaadaardig type long
kanker kan ontstaan. Op welke
wijze deze kanker ontstaat is nog
niet opgehelderd. Daarom is er
rond deze materie een aantal nog
onopgehelderde vragen.
Op de meerderheid van deze vra
gen zal pas een antwoord kunnen
worden gegeven, nadat systema
tisch en nauwkeurig onderzoek
van en rond asbest is verricht. Na
jarenlange discussie en onder
zoek wordt thans internationaal
een elektronenmicroscopische
techniek voor het onderzoek van
de asbestproblematiek geaccep
teerd", zegt men bij het Leidse
ziekenhuis.
Bij het onderzoek naar de bouw en
het ontstaan van urinewegste
nen, zogenaamde nierstenen, is
de elektronenmicroscoop vol
gens Leidse wetenschappers een
"bijzonder mooi en waardevol
hulpmiddel. Vooral in de toe
komst zal nog veel met de elek
tronenmicroscoop moeten wor
den verricht om de moeilijke en
nog grotendeels onopgeloste
steenvormingsproblemen te be
grijpen".
PPR-ledenvergade-
ring
De afdeling Leiden van de PPR
houdt vanavond een algeme
ne ledenvergadering in het
Trefcentrum van de Leidse
Studenten Ekklesia aan het
Rapenburg 100. De vergade
ring begint om acht uur en de
agenda vermeldt onder meer
de gang van zaken in de Leid
se gemeentepolitiek. Op 10
september houdt de PPR nog
een extra ledenvergadering.
Ook in het pand aan het Ra-
penburg.
Kijkhuis
In het Kijkhuis aan de Vrou-
wenkerkkoorstraat 17 wordt
morgen- en vrijdagavond de
film "Les Petites Fugues" van
de Zwitser Yves Yersin uit
1979 vertoond. Het is een ko
mische film over éen oude boe
renknecht die van zijn eerste
aow een brommer koopt.
Daarmee verlaat hij voor de
eerste maal in zijn leven het
traditionele boerenmilieu om
de wereld te gaan verkennen.
Beide avonden zijn er twee
voorstellingen: 20 en 22.15
Naaktzwemuur
De Leidse Sportstichting heeft
onlangs besloten een naakt
zwemuur te houden. Dat gaat
gebeuren in het zwembad "De
Zijl" aan de Paramaribo-
straat 66 en begint wekelijks
op donderdag om 22.15 uur.
Het eerste naaktzwemuur is
op donderdag 4 september. De
openstelling gebeurt voorlo
pig als proef voor een jaar.
Medio 1981 zal er een evalua
tie worden gehouden.
Cursussen
De creatievelingen onder ons
kunnen de komende maanden
weer aan de slag onder de su
pervisie van de Leidse Volks
universiteit K&O. In het ge
bouw naast de schouwburg
aan de Oude Vest gaan de
komende weken weer diverse
creativiteitscursussen begin
nen. Er wordt gewerkt in rui
me zalen en onder leiding van
bevoegde docenten.
De cursussen omvatten onder
meer: beeldhouwen-boetse-
ren, keramische technieken,
houtsculpturen maken, siera
den maken, tekenen-schilde
ren-grafische technieken, et
sen, lithografie, fotograferen
en dokatechnieken, filmen,
poppen maken, vrij kantklos
sen, timmeren-houtbewer-
king, weven, wandkleden
maken, weeftheorie, edelste
nen bewerken, boekbinden,
jazzballet, mime, dansexpres-
sie, Zuidindiase tempeldans,
jeugdgroepen met creatief
allerlei, stoel bekleden,
schoonheidsverzorging
workshop slagwerkinstru-
calligrafie en yoga-
Martelingen
De studentenvereniging "Quin-
tus" organiseert morgen in
samenwerking met Amnesty
International een avond over
martelingen. De bijeenkomst
wordt gehouden in de Stads
gehoorzaal en begint om half
acht.
Er wordt een Amnesty-film ge
draaid, er zal een Chileense
muziekgroep optreden en een
forum zal discussiëren over
het thema martelingen. In dit
forum nemen onder andere
mevrouw Wessel-Tuin-
stra(D'66), Piet Vroon en
Daan Bronkhorst zittingAlle
belangstellenden zijn wel
kom
Bedrijfsleider P.H. Cambier achter de elektronenmicroscoop.
