hofje wordt opgeknapt
Voorbereiding
woningbouw
"Zaalberg-
Van Wijk"
is afgerond
Leidse stadsrubriek
verkeren in slechte staat
"koninkjes
Hoofdluis
steekt na
vakantie
de kop op
Digrosplan
voor grote
parkeer
garage
LEIDEN
door René van der Velden Jaap Visser
-4 OENSDAG 27 AUGUSTUS 1980
EIDEN - Het Sint Anna
Aalmoeshuishofje aan de
Hooigracht zal binnen af
zienbare tijd worden op
geknapt. De dertien huis
jes in het uit 1507 dateren
de hofje verkeren in slech
te staat en moeten hoog
nodig worden opgeknapt.
Vandaar dat de regenten
van het hof opdracht heb
ben gegeven aan het archi
tectenbureau Van Oerle/
Schrama om een restaura
tie- en verbeteringsplan te
maken.
ejn de vergadering van de Leidse
raad van afgelopen maandag
werd beslist dat de stichting die
het hofje beheert een bedrag van
50.000 gulden krijgt om de plan
nenmakerij té bekostigen. De
plannen zijn bovendien nodig om
de vereiste vergunningen en sub
sidies te krijgen.
e Iet St. Annahofje zoals het in Lei
den meestal wordt genoemd
werd gesticht in een periode dat
de stad Leiden in grote armoede
verkeerde. De rijken begrepen
dat er iets gedaan moest worden
om de nood te lenigen. Sommi
gen stichtten zogenaamde "vrije
woningen" of hofjes. Het St. An
nahofje was er één van.
Iet werd gesticht door Willem
Claesz Doornick, brouwer van
beroep, die was gehuwd met
Hillegont Willemsd. Zij bewoon
den een groot herenhuis aan de
Hooigracht (nummer 9), waaraan
een uitgestrekt erf grensde, dat
uitkwam op de Middelstegracht.
In hun testament dat in 1492 werd
opgemaakt bestemden zij dat
iEIDEN - Bij hoofdluis denkt ie
dereen aan viezerikken. Dit is een
wijd verbreid misverstand vol
gens mevrouw M.C. Zwart, direc
teur GG en GD. "Als je toevallig
met jouw bol tegen een ander
staat die luis heeft, heb je het
ook", vertelt ze.
1 Sik jaar, na de grote vakantie, is er
op de scholen een kleine explosie
hoofdluis waar te nemen. De GG
en GD is daar helemaal op inge
steld. Extra verpleegkundigen
worden dan op pad gestuurd om
de Leidse leerlingen te controle
ren en zonodig te behandelen. De
andere maanden hebben ze de
hoofdluis goed onder controle.
'Dit is eigenlijk niets nieuws", zegt
mevrouw Zwart. "Zolang ik hier
zit - en dat is al jaren - hebben we
met deze piek te maken. In alle
lagen van de bevolking komt het
voor. En bijna iedereen schaamt
zich er voor. Driejaar geleden zijn
we begonnen, als er bij een leer
ling hoofdluis werd geconsta
teerd het hele gezin uit te nodi
gen. Vaak zijn er meer leden van
het gezin besmet. Dat is goed
aangeslagen".
De bestrijding van hoofdluis is niet
zo'n gemakkelijke zaak. Voor de
chemische middeltjes die lang
durig worden gebruikt is de
hoofdluis ongevoelig (resistent)
geworden. Mevrouw Zwart "Ja
daar kampen wij ook mee.
Meestal hebben de mensen zelf al
eindeloos zitten knoeien, zonder
resultaat. En als wij dan nog eens
beginnen helpt het niet veel
meer. Samen met dermatologen
(artsen voor huidziekten) hebben
we enkele jaren geleden een
nieuw middel samengesteld.
Maar ook daar blijkt de hoofdluis
in sommige gevallen alweer on
gevoelig voor te zijn. Het is een
harnekkig beestje hoor! Het on
derwijzend personeel werkt in
elk geval goed mee. Zodra zij iets
signaleren staan wij op de stoep.
Misschien dat we Leiden ooit nog
eens luisvrij krijgen. Dat zou dan
uniek zijn voor Nederland".
1940 onder leiding van de Lei-
derdorpse architect ir. H.A. van
Oerle opgeknapte Tegenwoordig
huisvest het hofje nog altijd be
jaarden. De plannen zijn erop ge
richt de dertien hofjeswoningen
aan te passen aan de huidige
normen van bejaardenhuisves
ting.
Het hofje heeft vele jaren onder
toezicht gestaan van de deken en
scholaster van de St. Anna-paro-
chie (nu de Hooglandse kerk). Op
St. Annadag kwam het koor uit
de St. Pancras het lof zingen. Dit
heeft geduurd tot de katholieke
eredienst in de Hooglandse kerk
werd afgeschaft.
Enkele jaren werd er geen toezicht
op de stichting uitgeoefend tot
dat in 1587 de magistraat een
nieuwe beschikking trof omtrent
de "toezieners". Sinds die tijd is
het hofje onder toezicht van ds
regenten gebleven. Hoewel die in
de loop der eeuwen steeds de pro
testante godsdienst waren toege
daan, is het kapelletje in zijn oor
spronkelijke staat gehandhaafd
gebleven.
Doorkijkje in het fraaie Sint Anna Aalmoeshuishofje, dat spoedig zal worden opgeknapt.
stuk grond voor de bouw van der
tien woninkjes.
De huisjes waren bestemd voor
dertien arme vrouwen van goed
faam en naam ("Maechten en
vrouwen"). Een van de bijzon
derheden van dit Leidse hofje is
als enige zijn eigen laat-gothische
kapelletje heeft behouden. Het
altaar dat in 1492 werd geplaatst
heeft de Beeldenstorm destijds
overleefd. Een uniek feit voor
kerken in de noordelijk provin
ciën.
Het altaar draagt het volgende op
schrift: "In die eerde Goeds ende
die reyne maghet Maria soe heeft
gestight ende dóen maken int
jaer 1492 Willem Claesz. de brou
wer en Hillegont syn wyf deze
capelle met de XIII cameron om
Goeds willen te wonen XIII arme
vrouwkens van goede faem ende
naam wesende ende outaer en
ghewyt en de eere der heylige
Vrouwen Sint Anna int jaer XCe
ende IX den XIX dach in Fe-
bruar."
Nadat de huisjes veel hadden gele
den van de nieuwbouw van het
naastgelegen Elisabeth-zieken-
huis (inmiddels verhuisd naar
Leiderdorp) werd het hofje rond
Buitenbeentje
De wijkagent is een buiten
beentje. Tot die conclusie
kwam het Instituut voor Toe
gepast sociaal-wetenschap
pelijk Onderzoek, Begelei
ding en Advies dat onlangs in
opdracht van het ministerie
van binnenlandse zaken een
rapport over het fenomeen
Wijkagent opstelde.
Er is geen opleiding voor wijka
gent en er zijn geen vastom
lijnde richtlijnen of taakom
schrijvingen voor de wijka
gent. Hij is in ons land nog
nagenoeg een onbekend ver
schijnsel, handelt dus meest
al naar eigen inzicht, of zoals u
wilt, hij rommelt maar wat
Het Bureau Wijkdienst van de
Leidse politie werd in januari
1972 opgezet. Zes hoofdagen
ten, een brigadier en een ad
judant vormden toen part
time de dienst. De dienst
werd langzaam geprofessio
naliseerd en bestaat nu uit
twee brigadiers en zeven
wijkagenten. Allen full-time.
Per 1 oktober komt er nog één
wijkagent bij.
Gemiddeld zit een wijkagent
per dag zo'n vier uur in de
wijk. Elke ochtend is er een
werkbespreking van onge
veer drie kwartier. Proble
men worden doorgenomen
en de agenten wisselen hun
ervaringen uit. Daarna gaan
de zeven wijkagenten op pad.
De twee brigadiers hebben
een begeleidende en coördi
nerende taak.
Over het fenomeen wijkagent
hadden wij een gesprek met
hoofdinspecteur La Rivière,
brigadier Van Doesburg, chef
Bureau Wijkdienst, wijka
gent Schildwacht (binnen
stad) en wijkagent Durieux
(Raadsherenbuurt, Vogel-
buurt, Houtkwartier en
Transvaal).
LEIDEN - Begin volgend jaar
hoopt de gemeente te beginnen
met de bouw van 87 woningen
op de plaats van de voormali
ge fabriekscomplexen van
Van Wijk en Zaalberg in de
wijk Pancras-oost.
De fabriekscomplexen, die al
jaren geleden door de bedrij
ven zijn verlaten, zijn inmid
dels gesloopt. Het nieuw-
bouwplan dat op stapel staat
bestaat voor het grootste ge
deelte uit gezinswoningen.
Alleen aan de 3e Groenesteeg
komen enkele gestapelde wo
ningen voor. De nieuwbouw
past goed in de bestaande
woonomgeving en is zoveel
mogelijk in samenspraak met
de buurt en de toekomstige
bewoners ontwikkeld.
Op het Zaalbergterrein, tussen
de Vestestraat en Uiterste
gracht komen 47 woningen: 37
vijfkamerwoningen, 3 vier
kamerwoning en6 drieka
merwoningen en één minder-
validenwoning met vier ka
mers. Op het voormalige Van
Wijkcomplex is ruimte voor 40
gezinswoningen (37 vijfka
merwoningen en 3 drieka
merwoningen). Alle wonin
gen worden gebouwd in de
woningwetsector. In principe
zijn de huizen bedoeld voor
gezinnen. Maar de drieka
merwoningen zijn ook ge
schikt voor tweepersoons
huishoudens. De woningen
zullen in beheer komen bij de
woningbouwvereniging Ons
Doel.
In beide bouwplannen is reke
ning gehouden met de realise-
Met 375 plaatsen
LEIDEN - Superkruidenier Jan
van der Broek heeft bij de ge
meente officieel een bouwplan
ingediend voor de bouw van een
parkeergarage met woningen.
De garage, met 375 parkeer
plaatsen, is gedacht tussen de
Langegracht en de Oude Singel
naast het het onlangs geopende
Digros-koopcentrum.
De garage moet komen te liggen
achter het nieuw te bouwen po
litiebureau, op het voormalig
Krantzterrein, aan de Lange
gracht. De betonkolos zou daar
door geheel aan het oog worden
onttrokken. Aan de Oude Singel
zou de parkeergarage evenmin
zichtbaar zijn door de bouw van
negen driekamerwoningen.
De garage dient in de eerste plaats
voor het oplossen van de par
keerproblemen die zijn ontstaan
sinds de opening van het koop
centrum. De in- en uitritten van
de parkeergarage zouden aan de
Langegracht komen. Aan de Ou
de Singel zou een voetganger
suitgang komen zodat een direc
te verbinding ontstaat met de
binneAstad. De bouw en exploi
tatie van de parkeergarage zul
len in principe geheel door Di-
gros B.V. ter hand worden ge
nomen.
La Rivière en Doesburg:
"Wijkagenten komen per de
finitie uit het eigen korps. Er
wordt intern naar zo'n functie
gesolliciteerd. Iedereen kan
solliciteren. Het maakt niet
uit of ze uit de motorbrigade
komen of bij de recherche
werken. Als ze maar een paar
jaar ervaring hebben in de
surveillancedienst. Een ande
re voorwaarde is natuurlijk
dat ze Leiden en de Leide-
naars een beetje kennen.
Voorheen waren wijkagenten
meestal oudere hoofdagen
ten. Nu zijn het over het al
gemeen toch wel de jongere
collega's. Een oudere agent
komt in de wijk in eerste in
stantie natuurlijk beter over
dan een jong broekie. Maar
een goed ingewerkte jonge
wijkagent doet het over het
algemeen prirr^a. Bovendien
is hij vaak wat flexibeler dan
oudere collega's en kan hij
zich wat makkelijker inleven
in de gedachten van jonge
mensen. Dat zijn natuurlijk
dingen die tellen".
La Riviere en Doesburg juichen
het toe dat de overheid einde
lijk wat gaat doen aan de op
leiding van wijkagenten. "Dat
is hard nodig want elk korps
denkt anders over het begrip
wijkagent en het komt zelfs
dikwijls voor dat er binnen
bepaalde korpsen verschil
lend over dit begrip wordt
gedacht. Het wordt tijd voor
wat' meer eenheid en duide
lijkheid. Er wordt gelukkig
gewerkt aan het opzetten van
Gesloten wegens verhuizing
In verband met de verhuizing van de afdeling Bevol
king en Burgerlijke Stand en van het Buro Voorlich
ting zijn deze afdelingen op donderdag 28 augustus
vanaf 12.00 uur en op vrijdag 29 augustus voor
het publiek gesloten.
Ook de avondopstelling op donderdag 28 augustus
komt te vervallen.
Wel zijn de gemeentelijke krediet-
bank en de kas van de gemeente
op die donderdagavond geopend
van 17.30 - 19.30 uur.
ring van een ruime parkeer
gelegenheid op het binnenter
rein. In totaal is voorzien in 82
parkeerplaatsen. De auto's
kunnen het binnengebied be
reiken en verlaten via poorten
onder de bebouwing aan de
Uiterstegracht en één poort
aan de Vestestraat. Het lang
zaam verkeer kan zowel via
onderdoorgangen aan de Ui
terstegracht als aan de Veste
straat het binnenterrein be
reiken. Er komen drie verbin
dingen voor fietsers en voet
gangers tussen de Vestestraat
en de Uiterstegracht.
De nieuwbouw, ontworpen door
het architectenbureau Van
Wijk en Gelderblom uit Soest,
is zeer gevarieerd van opzet.
De woningen bestaan over het
algemeen uit twee bouwlagen
met een langs- of dwarskap.
De poortwoningen zijn opge
tild boven de berg- en stal
lingsruimten en onderdoor
gangen. De meeste woningen
krijgen een tuin, alleen de
poortwoningen, en de wonin
gen aan de 3e Groenesteeg,
krijgen de beschikking over
een terras. Elke woning krijgt
een berging. In het plan is ook
nog de aanleg van een groen
en speelgebiedje opgenomen
langs de Vestestraat. Richting
3e Groenesteeg is ook een be
scheiden speelgelegenheid
mogelijk.
De bouwplannen zijn geheel in
overeenstemming met het
ontwerp-bestemmingsplan
voor de wijk Pancras-oost.
Gedurende één maand tot 26
september) ligt het plan ter
inzage in het Stadsbouwhuis
aan de Langegracht. Belang
hebbenden kunnen in die pe
riode bezwaren tegen het
bouwplan indienen. Als alles
volgens plan verloopt zal de
eerste maanden van 1981 een
begin worden gemaakt met de
bouw.
Op de tekening een deel van de
voorgevel van de nieuwbouw
aan de Uiterstegracht op het
voormalige Zaalberg-com
plex.
een cursus aan de politie
school in Zutphen".
Populair
Tijd om de wijkagenten zelf
eens aan het woord te laten.
Schildwacht en Durieux: "Je
probeert in de wijk een zake
lijk vriendschappelijke rela
tie met de mensen op te bou
wen. Je moet wel altijd op je
hoede zijn en uitkijken datje
niet te ver gaat. Je moet je er
voor waken dat je niet de po
pulaire jongen gaat uithan
gen. Dan verpest je het name
lijk voor jezelf want de men
sen nemen niets meer van je
aan. De mensen proberen je
dikwijls in te pakken".
La Rivière: "De wijkagent kan
je inderdaad zien als een
stukje hulpverlening van de
politie. Maar het is geen servi
ce aan huis, wat veel mensen
wel denken. Die bellen op en
zeggen: "Ik wil dat de wijka
gent onmiddellijk hierheen
komt want ik heb ruzie met de
buren". Die mensen denken
kennelijk dat we hier op het
bureau een catapult hebben
om daarmee wijkagenten af te
schieten. Die mensen geven
we het advies om eerst maar
eens te proberen de zaak zelf
op te lossen. Wat anders is het
als ze op punt staan om elkaar
de hersenen in te slaan. De
sociale taak van de wijkagent
kan wat mij betreft ver gaan.
Iemand voor wie de enige
uitlaatklep de spiegel is mag
wat mij betreft best een half
uur tegen een wijkagent aan
praten. En dan mag het ook
nog over koetjes en kalijes
gaan".
De wijkagent, dienaar van twee
gezichten. De wijk en de col
lega's en superieuren aan het
bureau. Geeft dat niet vaak
conflicten?
Schildwacht en Durieux: "Valt
wel mee. Als je maar altijd in
het achterhoofd houdt dat je
agent bent hè. Een goed
voorbeeld is het fout parke
ren in de wijk. Als wijkagent
ga je niet alle fout-parkeer-
ders op de bon gooien. Je ziet
veel door de vingers maar je
grijpt wel in als het de spuiga
ten uitloopt. Als iemand z'n
auto levensgevaarlijk par
keert dan plakje wél een bon
achter de voorruit".
Haalt een wijkagent de VUT?
Schildwacht en Durieux:
"Wijkagent blijf je niet voor je
leven. Dat red je niet. Je moet
het niet langer dan een paar
jaar doen. Maar het is wel een
goede ervaring. Voor iedere
agent".
"De wijkagent mag ook best eens als klankbord fungeren
