Amsterdam lang onrustig
na ontruiming kraakpanden
313
>KMhTI1>I,1
Gewonden en arrestaties bij straatgevechten
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1<)R0
Kraker'Moos'richt zich per megafoon vanuit het kraakpand tot politie Eén van de relmakers. die tijdens een charge van de Mobiele Eenheid in het water is geraakt, wordt door zijn Scherpschutters in een hoogwerker houden t ijdens de ontruiming het
en omstanders. makkers op het droge geholpen. kraakpand nauwlettend in de gaten.
AMSTERDAM (GPD) - „Ik
ben er gelukkig mee dat
ons doèl is bereikt. Het
pand is ontruimd en het
vonnis van de rechter is
uitgevoerd". Dat ver
klaarde gisteravond Am
sterdams burgemeester
Wim Polak in het NOS-
journaal, nadat een poli
tiemacht van 2000 man,
uitgerust met een enorme
hoeveelheid technische
hulpmiddelen, op de Prins
Hendrikkade was opge
trokken tegen nog maar
één kraker. Alle anderen
hadden in de loop van de
middag de 47 flatwonin
gen verlaten.
Toch voelde Polak zich daardoor
niet bij de neus genomen: „Als
we die politiemacht niet hadden
ingezet, dan was men er in geble
ven. Dat is herhaaldelijk gezegd".
Later op de avond is ook het door
vijf krakers bezette pand aan de
Huidenstraat ontruimd, maar de
omstreden Groote Keyser is on
gemoeid gelaten.
Voorafgaand aan de lang verwach
te actie en vele uren daarna is op
verscheidene plaatsen slag gele
verd met de politie. Daarbij vie
len aan politiezijde elf gewonden
en onder de burgers zes. terwijl
zeventien personen werden gear
resteerd. Toch waren de straat
gevechten niet van dezelfde om
vang en intensiteit als die op 30
april, toen koningin Beatrix werd
ingehuldigd.
Bij de krakers in de Groote Keyser
bestond grote vrees dat de politie
wel degelijk een poging zou on
dernemen hen eruit te werken.
Om zich daarop voor te bereiden
werden door sympathisanten en
andere krakers plaveisels opge
broken en barricaden opgewor
pen waarvoor ook spoorweg
dwarsliggers werden gebruikt,
terwijl een auto op zijn kop werd
gegooid.
Zij stelden drie eisen: de mobiele
eenheden zouden uit Amsterdam
moeten verdwijnen, gekraakte
panden zouden niet mogen wor
den ontruimd en de arrestanten
zouden vrijgelaten moeten wor
den. Zou aan de laatste eis niet
direct worden voldaan, dan zou
den door heel Amsterdam barri
cades worden opgeworpen.
De politie verklaarde desgevraagd
niet van plan te zijn nog meer
panden te ontruimen of de ME uit
Amsterdam terug te trekken,
maar evenmin de arrestanten vrij
te laten omdat de krakers dat ei
sen. „Dat kan niet. Het recht moet
zijn loop hebben". In beginsel
zou de politie zich evenmin be
moeien met de op dat moment
reeds opgeworpen barricaden.
„Daar zijn wij niet voor, dat moet
publieke werken doen", luidde
het commentaar.
Burgemeester Polak herhaalde gis
teren dat, twee maanden nadat de
47 flats ontruimd zullen zijn ter
wijl de eigenaar er in die periode
niet in is geslaagd voor alle flats
reële bewoners te vinden, de flats
zullen worden gevorderd. De
tijdrovende, hiervoor noodzake
lijke procedure zal direct op gang
worden gebracht, terwijl ander
zijds de eigenaar de tijd moet
krijgen de flats te herstellen. „Er
is erg veel vernield in die flats, en
niet door de politie", aldus Po
lak.
Eerder had Moos, de ene, uitslui
tend voor het voorlezen van een
verklaring achtergebleven kra
ker, gezegd dat „wij vandaag een
confrontatie uit de weg zijn ge
gaan, omdat die de aandacht af
leidt van onze inzet en wat we
hebben bereikt. De kraak van de
luxe appartementen hebben
publieke discussies tot gevolg
gehad over de leegstand van dit
soort woningen. Minstens 1100
van die luxe dingen staan lang
durig leeg. Door onze kraakaktie
is nu voor het eerst de mogelijk
heid, ja zelfs de noodzaak van het
vorderen daarvan gebleken en
aan de orde gekomen".
„Moos", die zich overigens niet ver
zette, is gearresteerd wegens
huisvredebreuk. Korte tiid later
werd nog een kraker gearres
teerd. Eerder op de dag had hij
het pand verlaten, maar kort na
dat de flats door de politiemacht
was ingenomen, was deze kraker
opnieuw binnengedrongen.
Gestaag opgebouwd
De zorgvuldig voorbereide actie
van de met Koninklijke Mare
chaussee versterkte politie begon
gistermiddag om vier uur, de ont
ruiming zelf een uur later. In die
periode werden omvangrijke
verkeersmaatregelen genomen,
waardoor onder meer het hele
centrum van Amsterdam werd
afgesloten voor tramverkeer.
Op en in de directe omgeving van
de Prins Hendrikkade was de bo
venleiding van de trams wegge
nomen en het Gemeente-ver
voerbedrijf had zelfs folders
klaargemaakt over de wijzigin
gen in het openbaar vervoer.
Bussen reden via een omweg
naar de achterkant van het cen
traal station, om de duizenden fo
rensen niet te veel te dupe
ren.
Maar terwijl in een omtrek van een
kilometer rondom de Prins Hen
drikkade de straten werden afge
zet voor alle verkeer, verlieten de
60 nog aanwezige krakers de
Prins Hendrikflats via een ge
heime uitweg. Achter bleven
door de krakers binnengehaalde
verslaggevers, die na binnen
komst van de politie en enig heen
en weer geschuifel de flats onge
hinderd konden verlaten.
Buiten was tegen vijf uur een
macht van 450 marechaussees
gearriveerd en werden vier hoge
kranen en twee hoogwerkers op
gesteld. De kranen werden ge
bruikt om met manschappen ge
laden containers op het dak te
deponeren, terwijl de hoogwer
kers werden bemand door marv
schappen met van telescoopvi
zier voorziene geweren. Duide
lijk werd rekening gehouden met
de hevigste vormen van verzet,
maar niemand bevroedde de
aanwezigheid van welgeteld één
kraker.
Gevechten ontstonden daarente
gen op het Stationsplein en op
het Damrak ter hoogte van het
Victoriahotel. Hier vielen, mede
door het wegens reconstructie
opgebroken wegdek, de eerste
gewonden: elf politiemannen en
zes relschoppers. Een busje van
de marechaussee werd op zijn
kant gegooid en een waterkanon
raakte onklaar door kraaiepoten.
maar tien relschoppers kwamen
in het onfrisse water voor het
Centraal station terecht.
In korte tijd werd het Stationsplein
schoongeveegd, zij het dat op de
Martelaarsbrug. een van de drie
toegangsbruggen tot het station,
hevige gevechten werden gele
verd alvorens deze doorgang kon
worden afgezet. Vervolgens wer
den charges uitgevoerd in zuide
lijke en westelijke richting, op de
Martelaarsgracht en de Haar
lemmerdijk.
In de regen van stenen en onder de
aanhoudende charges raakten
flink wat burgers en toeristen be
kneld die, geheel overrompeld,
aan de gebeurtenissen part noch
deel wensten te hebben, maar zo
als gebruikelijk flinke klappen
kregen. Een niets vermoedende
autorijder werd het doelwit van
een regen van stenen, totdat een
groep burgers een kring om de
auto vormde en het voertuig al
dus begeleidde tot aan de linies
Van de politie.
Goede bescherming
De agenten waren redelijk tevre
den over hun nieuwe, uitgebreide
uitrusting met extra bescher
ming voor hun knieën, schou
ders, kin en armen. „Maar je moet
evengoed een flinke portie geluk
hebben", meende een van de
agenten.
Het lang bezette pand aan de Hui
denstraat werd in het begin van
de avond moeiteloos ontruimd.
Bij het verschijnen van zeven in
dagelijks uniform gestoken agen
ten van het bureau Lijnbaans
gracht, ontvloden de vijf krakers
het pand aan de achterzijde.
Deze ontruiming sterkte de bezet
ters van de Groote Keyser in hun
mening dat het weldra hun beurt
zou zijn. Uit voorzorg - „laten ze
hier maar eens proberen te ont
ruimen, dan zullen ze merken wat
echte weerstand is en de koelkas
ten in hun nek voelen" - werden
barricaden opgeworpen. Maar
omdat politie zich niet vertoonde
en de stadsreiniging met elek-
trowagentjes op het toneel ver
scheen om de rommel weg te
ruimen, staken de krakers zelf
pijlsnel de handen uit de mou
wen om te verhinderen dat zij
hun barricadeerspullen zouden
kwijtraken.
Tegen het eind van de avond, nadat
burgemeester Polak op een pers
conferentie had blijk gegeven
van zijn opluchting over het ver
loop van de gebeurtenissen op de
Prins Hendrikkade, keerde in
Amsterdam de rïist weer.
Agenten van de bereden politie voeren op de Prins Hendrikkade een charge uit.
Een politiemotor met zijspan rijdt op het Damrak een man van de
