Stakingsonrust
in Oost-Europa
groeit gestaag
Weer zuivering in Zuid-Korea
Ruim vijftig doden na grote
actie van Israël in Libanon
herschi/drinks
i'
Verbannen
Palestijnen
mogen
niet terug
In Polen 100,000 stakers
Ex-leden NMR
voor krijgsraad
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1980
&ERUZALEM (GPD/Reu-
ter) - Tijdens een omvang
rijke Israëlische militaire
actie in Libanon zijn giste
ren drie Israëlische solda
ten omgekomen en twaalf
gewond geraakt. Aan de
Palestijnse kant schat men
het aantal doden op onge
veer vijftig. De inval in Li
banon is de grootste Israë
lische actie sinds de Lita-
ni-actie van drie jaar gele
den, toen Israël zuidelijk
Libanon bezette.
De opperbevelhebber van het Is
raëlische leger, generaal Eitan,
heeft verklaard dat de actie tot
doel had zowel materieel als psy
chologisch de strijd tegen de Pa-
lestijnen voort te zetten. „Israël
hoeft niet te wachten totdat de
Palestijnen een terreurdaad ple
gen, maar kan ook zelf het initia
tief nemen", verklaarde Ei-
tan.
„Juist dit beleid", aldus de opper
bevelhebber, „heeft ertoe geleid
dat de Palestijnse acties de afge
lopen tijd verminderd zijn. Bo
vendien geven we psychologisch
op deze wijze het gevoel dat ze
nergens meer veilig zijn. Wij
houden het initiatief in handen
en treden op wanneer en waar we
willen en op de manier die we zelf
kiezen".
Aan de actie tijdens de nacht van
maandag op dinsdag namen gro
te eenheden van parachutisten en
infanterie deel, die gedurende de
nacht en ochtend vijf uur lang te
voet naar hun doelen ten noorden
van de Litani-rivier waren ge
trokken om daar een verras
singsaanval op ongeveer 18 Pale
stijnse stellingen te ondernemen.
Eén eenheid werd voortijdig ont
dekt, waardoor het verrassings
element wegviel.
In totaal werden 26 bunkers van de
Palestijnen opgeblazen, aldus de
militaire autoriteiten. In de vroe
ge ochtenduren werd ook de Is
raëlische luchtmacht ingezet. Na
afloop van de actie werden de Is
raëlische soldaten per helikopter
luchtbrug naar Israëlisch grond
gebied teruggevoerd.
Ook in Israël zelf kwam de actie als
een verrassing, ondanks het feit
dat de regering en militaire lei
ders bij herhaling hadden ver
klaard zelf het initiatief in handen
te houden. De actie werd be
schreven als een schoonmaakac
tie die moet voorkomen dat de
Palestijnen de gelegenheid krij
gen hun stellingen op te bouwen
en zich in te graven.
Nog maar twee weken geleden was
een voorstel voor een dergelijke
militaire operatie door de rege
ring van de hand gewezen het
geen tot een felle ruzie tussen Be
gin en de minister van landbouw
Sharon had geleid. De laatste, die
vóór de actie was, beschuldigde
de premier ervan op onverant
woordelijke en lichtzinnige wijze
belangrijke militaire beslissin
gen te nemen. Het is niet uitgeslo
ten dat het toch al groeiende poli
tieke isolement waarin Israël zich
op het ogenblik bevindt uitein
delijk de doorslag heeft gegeven
de actie alsnog uit te voeren om
dat Israël politiek nog maar wei
nig te verliezen heeft.
De jongste Israëlische actie tegen
Palestijnse doelen in Zuid-Liba-
non is veroordeeld door de Ver
enigde Staten en Egypte. Het was
de grootste aanval van Israël op
stellingen van guerrillastrijders
in twee jaar.
In een communiqué van de Ameri
kaanse ambassade in Beiroet Gisteren sprak Begin in die hoedanigheid met de soldaten die de actie in
wordt de actie veroordeeld als sche minister van staat voor bui- tegen Libanon het internationale
bijdrage aan de spanning in tenlandse zaken Boutros Ghali recht en de bepalingen van het
"schendt de Israëlische agressie VN-handvest". Hij noemde de ac-
Premier Beg
het gebied. Volgens de Egypti-
die post nog steeds onbezet
Libanon uitvoerden.
tie een "nieuw obstakel op de
weg naar vrede in het Midden-
Oosten".
(Van onze correspondent Anton Koene)
WENEN - Terwijl de stakende havenarbeiders in Polen de televisieoproep van de Poolse
communistische partijleider Edvard Gierek om aan het werk te gaan en gezamenlijk een
uitweg te zoeken uit de crisis, naast zich hebben neergelegd, komen ook uit andere
Oosteuropese landen berichten over onrust. Het aantal stakers in Polen heeft zich binnen
48 uur tot ruim 100.000 verdubbeld.
De militante stakingsleiders in
Gdansk, waar de harde kern ze
telt en van waaruit de stakingen
worden geleid, hebben gisteren
hun eisenpakket uitgebreid van
16 tot 23 punten. Zij vragen direc
te onderhandelingen met de lei
ders in Warschau. De Poolse pre
sident Henryk Jablonski heeft
zich inmiddels aan het hoofd ge
steld van een regeringsdelegatie
die zich in Gdansk bevindt, maar
nog niet met de stakers heeft ge
sproken.
Het Poolse regime staat intussen
met de rug tegen de muur. Niet
"De Waarheid", het dagblad van
de communistische partij van
Nederland, vindt stakingen een
"niet betwist wettig strijdmid
del", ook in Oost-Europa. Dat
blijkt uit het commentaar van
het blad op de jongste gebeurte
nissen in Polen.
In het commentaar erkent "De
Waarheid" ook dat de Polen hun
problemen zelf dienen op te los
sen, zonder inmenging van bui
tenaf.
economische crisis en gaan al
leen al in de havens, waar geen
schip wordt gelost of geladen,
miljoenen dollars aan voor Polen
zo broodnodige deviezen verlo-
Overleg
President Jablonski, vice-premier
Tadeus Pyka, het hoofd van de
Poolse veiligheidsdienst en de
plaatselijke communistische lei
ders hebben gisteren ononder
broken overleg gepleegd. Er zijn
evenwel nog geen onderhande
lingen gevoerd tussen de sta
kingsleiding en de naar het ha
vengebied gestuurde officiële re
geringsdelegatie. De stakers
hebben herhaald niets liever te
willen dan praten, maar dan moet
de regering wel bereid zijn het
stakingscomité te erkennen als
omdat de stakers niet aan het
werk gaan maar omdat het ge
confronteerd wordt met het di
lemma: de gehate para-militaire
militie op de arbeiders los te laten
en zo de staking met geweld te
breken, of het gevaar te lopen dat
de Russen hun kans grijpen om te
interveniëren.
Divisies
In Oost-Duitsland zijn twintig Rus
sische divisies gestationeerd, die
samen met Oostduitse troepen
onaangekondigde manoeuvres
zijn begonnen. Volgens goed in
gelichte diplomatieke kringen in
Centraal Europa hebben de Rus
sen de Oostduitsers gevraagd zo
nodig als eerste een inval te doen,
gericht op de havens aan de Bal-
tische kust. De Sowjet-Unie re
kent in dat geval op de diep ge
wortelde haat van de Oostduit
sers tegen de Polen vanwege de
behandeling van de Oostduiters,
die nog steeds in het westen van
Polen wonen. Maar de Oostduit
sers schijnen vooralsnog weinig
enthousiasme op te brengen voor
de Russische gedachte.
Gisteren zijn met vliegtuigen en
helicopters para-militaire troe
pen naar het nog altijd van de bui
tenwereld afgesloten havenge
bied rond Gdansk gebracht. De
stakers zelf tonen zich nauwelijks
onder de indruk hiervan. Zij
hebben geen enkele voorberei
ding getroffen voor een geweld
dadige confrontatie en bena
drukken voortdurend dat zij
slechts in een geweldloze oplos
sing van het conflict geloven.
De stakingen hebben zich niet al
leen langs de Baltische kust maar
ook in het binnenland dermate
uitgebreid dat het ee,n grote vraag
is of de Poolse regeringsleiders
de stakingsgolf met geweld kun
nen breken. Intussen stort elke
stakingsdag het land verder in de
alle
Volgens de laatste onbevestigde
berichten zijn 191 scheepswer
ven en bouwondernemingen
vertegenwoordiger
100.000 stakers. „Dit is
wenoorlog", zegt een i
den van het comité, „er
ten deze
alsmede het openbaar vervoer
lamgelegd. Voor het overige is
alles normaal. Winkels zijn open,
de waterleiding en de elektrici
teitsvoorziening stagneert niet en
ook de medische verzorging
wordt niet gestoord.
Tsjechoslowakije
Behalve in Polen lijkt het nu ook
onrustig te worden in Tsjecho
slowakije. Gisteren is het 12 jaar
geleden dat de Warschau-pact-
landen in Tsjecho-Slowakije de
Praagse lente bloedig hebben
onderdrukt. De Tsjechoslowaak-
se autoriteiten schijnen bezorg
der te zijn dan ooit tevoren en
stellen alles in het werk elke
vorm van onrust onder de bevol
king op voorhand tegen te gaan.
Bekende dissidenten en hun ge
zinnen zijn voorlopig wegge
stuurd naar het platteland. In de
voornaamste straten van Praag
patrouilleert veel meer politie
dan gebruikelijk. Bovendien is
het cordon Russische troepen dat
rond de stad is gestationeerd in
staat van alarm gebracht. Vol
gens betrouwbare
Door een megafoon discussieert een vrouw op de Leninscheepswerf in het
Poolse Gdansk met een woordvoerder van de werf.
PARAMARIBO - De bij de coup
van 13 augustus gearresteerde
militairen Badersein Sital, Ghas
Mijnals en Stanley Joeman, zul
len voor de krijgsraad worden
geleid onder beschuldiging van
staatsgevaarlijke activiteiten. De
bevelhebber van het Surinaamse
leger Desi Bouterse maakte dat
gisteren tijdens een persconfe
rentie in Paramaribi bekend. Het
drietal zou tijdens de verhoren
door de militaire politie reeds zo
veel hebben toegegeven,dat deze
zware beschuldiging ge
rechtvaardigd is. Van hen is Ghas
Mijnals wegens maagklachten in
het militair hospitaal opgeno
men. De bevelhebber Bouterse
ontkende dat tijdens de coup in
de dagen erna tegen arrestanten
en overtreders van de avondklok
lijfelijk geweld zou zijn gebruikt.
"Mij is daar althans niets van be
kend. Wij laten deze mensen een
handje meehelpen bij het
schoonmaken van het kazerne-
terrein".
Volgens Bouterse hebben Joeman,
Mijnals en Sital hun "snode
plannen" beraamd op hotelka
mer 106 van de Riverclub. De mi
litair die de zaak doorspeelde
naar de legerleiding en bij het
proces als kroongetuige zal op
treden, meldde dat er een tegen-
coup van linkse signatuur werd
beraamd. Of de Het betreft hier
de heren Rodgers, Nooitmeer,
Coddfried, Krol, Kasantaroenos,
Beam en de militairen Rambokus
en Wierth.
DOOR STIEREN GEDOOD - Gis
termorgen is in een ziekenhuis in
Goes de 72-jarige mevrouw J.
Smeitink uit 's Gravenpolder
overleden. Mevrouw Smeitink
raakte gisteren in de vroege och
tend zwaar gewond toen zij een
groep van zestien losgebroken
stieren terug wilde drijven in de
wei. Zij werd daarbij door de die
ren onder de voet gelopen.
er geen aanwijzing dat er troe
penbeweging en zijn in de rich
ting van de Poolse grens.
Roemenië
Uit Roemenië komen steeds meer
berichten van kleinere korte sta
kingen. Ook de Roemeense sta
kers protesteren net als de de
Polen oorspronkelijk tegen de
voedseltekorten, die in Roeme
nië een gevolg zijn van slechte
planning en niet zoals in Polen
van gebrek aan voorraden. De
Roemeense autoriteiten hebben
de stakingen tot nu toe onder
controle kunnen houden door
snel levensmiddelen te sturen
naar de stakingsgebieden.
In Oost-Duitsland, met Tsjecho
slowakije het enige Warschau-
pactland dat enige publiciteit aan
de onrust in Polen besteedt,
maakt het Honnecker-regime
zich ernstig zorgen over het voor
volgende week vastgestelde be
zoek van de Westduitse bonds
kanselier Helmut Schmidt aan
Oost-Duitsland. De vroegere
Westduitse bondskanselier
.Brandt werd bij zijn bezoek aan
West-Duitsland destijds om
stuwd door talloze mensen en
toegejuicht.
Het Oostduitse regime vreest dat
het Oostduitse volk dat door
middel van de Westerse media
goed op de hoogte is van wat er in
Polen gebeurt, tijdens het bezoek
van Schmidt solidariteit met cfe
Poolse stakers zal willen betui
gen. De Oostduitse regering pro
beert daarom langs alle ter be
schikking staande diplomatieke
kanalen het bezoek uit te stellen.
Tekere vrij
SALISBURY (DPA) - De van
moord verdachte minister van
arbeid van Zimbabwe, Edgar Te
kere, is gisteren op borgtocht van
50.000 Zimbabwe-dollar en na
een persoonlijke verzekering van
premier Mugabe aan het gerecht
uit voorarrest ontslagen.
Tekere heeft zijn pas moeten inle
veren, mag Salisbury niet verla
ten, niet met getuigen spreken en
geen verklaringen voor de pers
afleggen.
Tekere was op 6 augustus gearres
teerd onder verdenking van
moord op een blanke boer.
SEOEL (AFP/Reuter) - In Zuid-
Korea zijn zeventien hoge politici
wegens corruptie en verduiste
ring van hun functie ontheven.
Dit werd gisteren in Seoel door
de leiding van de staat van beleg
bekendgemaakt.
Volgens een officieel communiqué
betreft het ondermeer drie oud
ministers van de op 26 oktober
vermoorde president Park
Chung-Hee, onder wie de oud
minister van binnenlandse za
ken, Koo Ja-Chun. Ook werden
veertien parlementsleden ont
slagen, zes van de meerderheids
partij, onderwie Koh Hung-Moo
vice-voorzitter van het parlement
en Kil Chun-Sik oud-vice-voor-
zitter van de Democratisch Re
publikeinse Partij en acht van de
oppositie.
Voigens het officiële communique
hebben de 17 toegegeven steek
penningen te hebben aangeno
men van Zuidkoreaanse zaken
lieden. Het zou om een bedrag
gaan van bijna 100 miljoen gul
den. In ruil voor hun bekentenis
sen hebben de autoriteiten toege
zegd geen strafvervolging tegen
hen in te stellen.
Een andere groep kopstukken
werd begin juli het slachtoffer
van een zuiveringscampagne van
Zuid-Korea's sterke man Chun
Doo-Hwan. De belangrijkste man
hierbij was Kim Jong-Pil toen
malig premier en voorzitter van
ADVERTENTIE
de democratisch republikeinse
partij.
De Zuidkoreaanse dissidentenlei
der Kim Dae-Jung heeft gisteren
ontkend dat hij de studenten tot
verzet heeft willen aanzetten en
vervolgens, gebruik makend van
onlusten, de regering zou hebben
willen omverwerpen.
Op de derde dag van zijn proces
verklaarde de 54-jarige opposi
tieleider dat hij niet geloofde in
geweld. Volgens de tenlasteleg
ging zou hij betogingen hebben
betaald die in mei tot een alge
mene opstand in de stad
Kwangju leidden. Na een week
maakten troepen een eind aan
deze opstand waarbij 189 doden
en ongeveer 400 gewonden vie
len.
In tegenstelling tot de vorige dag
antwoordde Kim gisteren wel op
vragen van de openbare aankla
ger. Maandag had hij in antwoord
op vragen van zijn verdediger wel
beschuldigingen tegengespro
ken, dat hij tijdens zijn balling
schap in 1972 en 1973 pro-Noord-
koreaanse organisaties zou heb
ben helpen opzetten.
Kim wordt beschuldigd van over
tredingen van de anti-communis
tische wetgeving en van de wet
op de nationale veiligheid. Als hij
schuldig wordt bevonden, kan hij
ter dood worden veroordeeld.
In 1971 werd Kim bij de presi
dentsverkiezingen met een klein
verschil verslagen door president
Park Chung-Hee, die in oktober
jl. door de leider van de geheime
dienst werd doodgeschoten. In
mei werd Kim krachtens de be
palingen van de staat van beleg
aangehouden.
De aantekeningen van de journalis
ten van de buitenlandse pers
worden door de militaire autori
teiten gecensureerd. Een diplo
maat zei dat Kim zich voor het
eerst heeft beklaagd over de be
handeling na zijn arrestatie op 17
mei. Hij zei 60 dagen in een on
deraardse cel te hebben gezeten
en dagelijks van negen uur in de
ochtend tot middernacht te zijn
verhoord. "Ik heb een zwak hart
en dat was teveel voor mij. Ik was
zo moe dat ik tegen mijn wil ver
klaringen heb ondertekend, met
de bedoeling die voor de rechter
in te trekken", zo zou hij gezegd
hebben.
Inmiddels maakte het opperbevel
in Seoel gisteren bekend dat
veertien leden van de nationale
vergadering, die vorige maand
waren gearresteerd wegens cor
ruptie, hun parlementszetels
hebben opgegeven. Zes van hen
zijn lid van de democratische re
publikeinse partij van Park
Sjoeng Hie, vier zijn onder hem
minister geweest.
ADVERTENTIE
wumkje dctol moot Kot... Hief (tcwdti!
BA smaak-of kleurstoffen!
Herschi/Dnnks Hoensbroek, tel. (04b) 21 17 77
Herschi Sinas met zuiver
mineraal water, zuivere
vruchtensappen en uitslui
tend natuurlijke suikers
zonder toevoeging van onnatuurlijke
JERUZALEM (GPD) - Het Is
raëlische Hooggerechtshof
heeft het hoger beroep van de
drie uit Israël verbannen Pa
lestijnse leiders van de hand
gewezen. De burgemeesters
van Hebron en Chalchoel en
de kadi van Hebron, op de be
zette westelijke Jordaanoe-
ver, zullen niet naar Israël
kunnen terugkeren.
De drie Palestijnse leiders wer
den 3 mei dit jaar door de mili
taire autoriteiten uit Israël
naar Libanon uitgewezen na
dat de dag tevoren een aan
slag gepleegd was op een
groep joodse inwoners van
Hebron, waarbij zes personen
om het leven kwamen.
Israëlische autoriteiten stelden
de burgemeesters en de kadi -
de geestelijk leider van He-
bron - moreel verantwoorde
lijk voor deze aanslag, omdat
zij in hun toespraken en ui
tingen de bevolking opgehitst
zouden hebben. Zij werden
zonder enige vorm van proces
en zonder een kans protest
aan te kunnen tekenen in het
holst van de nacht over de
grens gezet, hoewel zij for
meel het recht hadden voor
een militaire commissie in
beroep te gaan.
Na hun verbanning hebben fa
milieleden hoger beroep aan
getekend tegen het uitwijzen
van de drie. Het besluit van
het Israëlische Hoogge
rechtshof het beroep van de
hand te wijzen, werd slechts
met een meerderheid van
stemmen en niet unaniem
genomen. De familieleden
van de verbannen Palestijnse
leiders beschuldigden het
Hooggerechtshof ervan een
politiek en geen juridisch be
sluit genomen te hebben. Als
volgende stap willen zij zich
nu tot het Internationale Ge
rechtshof in Den Haag wen
den.
De drie Palestijnse leiders be
vinden zich momenteel in
Jordanië en zullen uit protest
tegen het Israëlische besluit
een mars houden naar de
brug over de Jordaan, die
Jordanië, met de Westoever
verbindt.
