Uitzonderlijke schaakpartijen
Kryptogram
Beste voedingspakket
is nog niet gevonden
Misleidend bijspelen
-0QZXB'
fi
Oplossing
vorige
week
IATERDAG 16 AUGUSTUS 1980
PAGINA 33
Wanneer men een aantal partijen naspeelt uit grote
internationale toernooien - waarin de topgroot-
meesters uitkomen - komt men steevast een paar
gevechten tegen die de bijzondere aandacht trek
ken en het langst in het geheugen bewaard blijven.
Ik heb er een paar opgezocht en hoop dat men
evenveel genoegen zal beleven als uw schaakme
dewerker bij het analyseren.
Het meest opvallende van alle
partijen vond ik het duel van
de Rus Geiler tegen Jansa in
het IBM-toernooi van 1974.
Geiler, zijn stijl getrouw, of
ferde op een gegeven moment
twee kastelen, maar daar
stond tegenover dat hij bij
aanname van de geschenken
een zeer belovende stelling
kreeg.
Oordeelt u zelfbij het naspelen,
al komt de einduitslag ook
- voor u stellig als een verras
sing....
Wit: Geiler
Zwart: Jansa
Spaanse Partij
1. e2-e4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3.
Lfl-b5 a7-a6 4. Lb5-a4 Pg8-f6
5. 0-0 Lf8-e7 6. Tfl-el b7-b5 7.
La4-b3 0-0 8. c2-c3 d7-d5.
De Marshall-variant, vroeger
een geducht wapen in toer
nooien. Jansa kent deze
speelwijze bijzonder goed en
vindt steeds wat nieuws. Hij
boekte in bovengenoemd jaar
er twee remises mee: tegen
Spasski en Tal.
9. e4xd5 Pf6cd5 10. P13xeo
Pc6ce5 11. Telxe5 c7-c6 12.
d2-d4 Le7-d6 13. Te5-el Dd8-
h4 14. g2-g3 Dh4-h3 15. Lcl-e3
Tf8-e8!?
Een verrassende zet. maar heel
goed speelbaar. De Marshall-
aanval vereist van wit een ac
curate berekening, want één
tempoverlies kan van beslis
sende betekenis zijn!
16. Lb3xd5 c6xd5. 17. Ddl-f3
Ta8-a7! 18. Pbl-d2 Ta7-e7 19.
a2-a4...
De theorie geeft 19. Pfl aan.
Maar wat doet wit op 19...Lf5!
met de dreiging Le4? (Kava-
lek). 19. b5xa4 20. Talxa4
Kg8-h8
Het oprukken van de zwarte h-
pion kost te veel tijd. Zwart
wil na de tekstzet de f-pion in
het strijdperk gooien.
21. Tel-al f7-f5 22. Ta4-a5 g7-g5.
(Zie diagram)
i 1
m
1
1 i
S X
X 1
i
I
V
4
A
.4
•,W:
Op 22... f4 kan wit eenvoudig 23.
gf4: antwoorden. Het wordt
nu zeer belangwekkend. 23.
Ta5xd5! g5-g4.
Üp 23...Lb7 heeft wit 24. Df5!
enzovoort. 24. Df3-g2 Dh3xg2
25. Kglxg2 Lc8-b7.
Het schijnt dat wit nu verloren
is, maar Geiler - de grote
slachter in de jaren 1950-1965,
- speelt een zeer geraffineerd
spelletje! 26. Tal-a5! Ld6-c7
27. Kg2-fl!...
Wat moet zwart doen? Slaat hij
op a5, dan verliest hij de con
trole over de zwarte velden.
Geiler: geraffineerd spelletje
Neemt hij op d5 dan worden
de pionnen op f5 en g4 zwak.
Een curieuze stelling! 27...f5-
f4 28. g3xf4 Lb7xd5 29. Tace
xd5 Te7-f7 30. Td5-e5!...
Opnieuw een verrassing! Wat
moet zwart doen tegen drie
verbonden vrijpionnen?
30....Lc7xe5 31. F4xe5 Kh8-g8
Op 31...a5 komt 32. d5, waarna
Te5:? faalt op 33. Ld5! enz. 32.
Kfl-e2 a6-a5! 33. B2-b3 Tf7-d7
34. Pd2-c4 (Kd3? dan Te5:)
Td7-c7 35. Ke2-d3 en hier
bood Geiler, vanwege tijd
nood, remise aan, wat door
Jansa werd aangenomen.
Jansa had 35...a4 willen spe
len. Een uitzonderlijk ge
vecht!
Radulov-Spasov
1. c4 Pf6 2. Pc3 c5 3. g3 e6 4. Pf3
d5 5. cd5: ed5: 6. d4 Pc6 7. Lg2
Le7 8. 0-0 0-0 9. dc5: Lc5: 10.
Pa4 Le7 11. Le3 Lg4 12. Pd4
Pe5 13. h3' Ld7 14. Pc3 Pc4
15. Lel Tc8 16. Kh2 Lb4! 17.
Pbl Pe4 18. b3 Pcd6 19. Lb2
Df6 20. Dd3 Tfe8 21. Pg3:ü
(Heel mooi!) 22. Kg3: Pe4ü
(Wederom een voltreffer!) 23.
Kh2 Df4°24. Kgl Pg5 25. e4
Ld6 26. Tf2 Dh2 27. Kfl Ph3:
28. Lh3: Lh3: 29. Ke2 de4!
30. fe4: Lfl +!31. Kfl: Dhl
32. Ke2 Te4: 33. De4: 34.
Kdl De3 35.Te2 Dg 1 36. Tel
Dg4 36. Tel Dg4 37. Pe2
Lb4 38. Pd2 Td8 en wit gaf op.
Nederland-Engeland 1974.
Van der Sterren-Speelman.
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cd4: 4.
Pd4: Pf6 5. Pc3 d6 6. Lg5 Ld7
7. Dd2 Tc8 8. 0-0 0 Pd4: 9. Dd4:
10. f4 e6 11. Kbl Tg8?! 12. e5
Tc3: 13. ef6: Tc6 14. Ld3 gf6:
15. Df6: h6 16. Lh4 Tc8 17. f5
e5 18. Le4 Dc7 19. Thel Tg4?
(Het was moeilijk voor zwart)
20. Ld5! Dc2: 21. Kal Tg7 22.
LbT: Tb8 23. Te5. Le6 24.
Lc6 (Een uitstekende
combinatie. Van der Sterren
won in deze landenontmoe-
ting ook de tweede party.
Momenteel behoort hij tot een
van de meest succesvolle
schaakspelers van ons land)
24 ..Dc6: 25. fe6: (Od. de5:
volgt mat op d8) 26. Te6:
Kd7 27. Ted6: Ld6: 28. Dg7:
Kc8 29. Dh6: en zwart gaf
op.
Wit heeft in deze partij niet veel
te vertellen gehad!
BISHOP
Zind speelt van tafel Sch V, oost
Ha B en zuid KI B. gevolgd
door Sch 10. Oost moet troe
ven, zuid troeft over en ver
liest aldus geen enkele troef-
slag. In de praktijk troefde
oost met de boer en zuid
sneed vervolgens op de
In de Amerikaanse "Bridge
World" stond onlangs een
spel dat ik de lezer niet wil
onthouden. De schrijver
toont een staaltje van mislei-
j dend bijspelen uit vroeger
I dagen en zijn conclusie, die ik
I overigens graag voor hem
laat, luidt vervolgens dat je
dat tegenwoordig niet meer
j aantreft:
I O
10 8
C? H V B 10 9 7
O A 4 3
AV
Zuid opent 4 H en mag dat, ge
doubleerd door west, spelen.
West start met Ru 2, van tafel de
vrouw, oost klein en zuid...?
Zuid bedacht dat Ru 2 na
tuurlijk een singleton was en
hij nam met het aas! West nam
de teruggespeelde Ha'H met
het aas en incasseerde Sch A,
door oost enthousiast aange
moedigd met de vrouw. West
zag zijn kans schoon om de
felbegeerde ruitenintroever
te krijgen en speelde Sch 4
voor oost's boer. Oost wist nu
O V B 10 9 8
H B 10 9 8
A H 9 4 4VB532
A 4 2 V 653
2 H 7 6 5
7 6 5 4 3 2
dat er iets van hem verwacht
werd maar het kwam in het
geheel niet bij hem op dat de
leider nog twee ruitens zou
hebben. Hij speelde KI 2 en
OW kregen geen slag meer.
V 10 8 4 2
C> A 10 7 C
O H 9 7 3
«f geen.
B 9 7 6 ♦AH
CP- 9 6 2 C> B 8 5 4
O V 8 O B 5 4
V65 3 A 10 7 2
5 3
HV
O A 10 6 2
A H B 9 8 4
Het spel van IBetty Kennedy.
Zuid speelde 4 Ru, nadat oost
geopend had met 1 KI; OW
beginnen met een kleine kla
veren voor het aas. Sch AH en
Ha 4 na. Zuid neemt, troeft
een klaveren, speelt Ha A
en troeft een harten, gevolgd
door KI H en nogmaals klave
ren getroefd, hetgeen leidt
tot:
V 10
-
O H 9
-
B9 -
- O B
O v 8 O B 5 4
- -
In een poging het klassieke
damspel onder de knie te
krijgen, viel tijdens een
grootscheepse speurtocht
mijn oog op een leuk partijtje.
1. 32-28 18-23 2. 38-32 12-18 3.
43-38 7-12 4. 31-27 17-21 5.
49-43 1-7 6. 37-31 23-29. De
Molimard-uitval 7. 34x23
18x29 8. 33x24 20x29 9. 41-37.
Natuurlijk niet 31-26? 9.
21-26 10. 39-33 19-24 11. 44-39
24-30 12. 33x24 30x19 13.
40-34. Een interessante op
bouw is 39-34 (12-18) 50-44
(7-12) 43-39 (19-23) 28x19
(14x23) 39-33 (12-17) 34-29!
(23x34) 40x29 (17-22) 32-28!
etc. 13. 12-18. In aanmer
king komt 15-20 14. 38-33 7-12
15. 42-38 18-23 16. 46-41?
Niet alleen onnodig tempover
lies, maar zo krijgt wit een ex
tra zwakte in de hangende
schijf op 41. 16. 15-20 17.
47-42 10-15.
Zwart heeft zijn stelling uitste
kend opgebouwd en het lijkt
alsof wit gunstig kan afwik
kelen met: 34-30 (20-24), want
(4-10) ziet er onesthetisch uit,
39-34, dreigt met 33-29 lucht te
verkrijgen, (12-18) 27-22
(18x27) 31x22 (11-17) 22x11
(6x17) en wit verkeert in grote
moeilijkheden, daar hij zijn
linker vleugel niet kan ont
wikkelen. 18. 50-44 5-10(?).
Een opbouwfoutje. Beter is
(4-10), want veel anders is er
niet. Met (20-25) kan zwart een
leuke lokzet plaatsen: 35-30?,
lijkt altijd gunstig te kunnen
afwikkelen, (14-20!) 34-29??
(23x34) 33-29 (34x23) 44-40
(25x34) 40x7 (8-12) 7x18
(13x44) met twee schijven
winst voor zwart. 19. 34-30!
Omdat (20-25) niet gaat blijft
nu ook zwart met een (tijde
lijke) zwakte zitten, de han
gende schijf op 10. Op 19.
33-29 kan volgen: (12-18), of
(12-17-21) met LVO, 27-22"', op
andere zetten volgt (20-24)
met gunstig spel, (18x27)
29x18, gedwongen. (13x33)
31x22 gedwongen. (9-13)
38x29 en de witte stelling is
een puinhoop. 19.20-24 20.
30-25 13-18.
Zie diagram 1.
9 9 9
9
9 9 9
9 9 9
9 9
m
9 9 9
9 9
9
9 O 9
<3, m
O
9 g£ q a
y
y a
Zwart wilde natuurlijk 33-29 te
gengaan, maar de zet (2-7)
kwam meer in aanmerking.
Na 33-29x29 (19-24) heeft hij
dan altijd nog houvast aan de
witte LV. Als wit slim is.
speelt hij na 2-7 44-40 en nu is
(13-18) het beste voor zwart,
want na (12-18) 27-22 (18x27)
31x22 (7-12) 36-31 heeft zwart
na (24-29) etc. door de witte
schijf op 35 geen dam. Na 20.
13-18 kan wit een dam ne
men door 35-30 (24x35) 27-21
(26x17) 33-29 (23x34) 39x30
(35x24) 25-20 (14x25) 28-22,
maar dan speelt zwart
(17x28!) 32x5 (11-17) en de wit
te dam wordt met schijfwinst
afgenomen.
Een andere dam. die vrijwel op
hetzelfde neerkomt is: 28-22
(9-13); op (12-17) volgt na het
slaan 35-30. 33-29, 25-20.
27-21x5 en na (11-17) volgt
22x13 en 35-30. 27-21 etc. met
schijfwinst; 35-30 (24x35)
33-29 (23x34) 39x30 (35x24)
25-20 (14x25) 27-21 (26x28)
32x5 en ook nu volgt weer
(11-17) met schijfwinst.
Daarom speelde wit: 21. 27-22
18x27 22.31x22. Zo lost wit de
hangende schijf op 41 op. Na
(12-17) volgt de dam 22-18.
25-20 en 28-22. Er dreigt ook
nog 22-18 waardoor zwart niet
met de schijven 15,2 en 16
mag spelen. De voortzetting
(23-29) is veel te riskant en op
(8-13) kan wit met 22-18 al af
wikkelen.
Ook na (12-18) blijft hij met de
structurele zwakte op 10 zit
ten. Na (9-13) kan wit op twee
manieren hakken: via 35-30,
33-29, 22-17 en 32-27, 22-17.
33-28. Tenslotte volgt op
(11-17x17) een dammetje via
35-30, 33-29. 25-20, 28-22 en
32x5. Vandaar dat volgde: 22.
11-17 23. 22x11 16x7 24.
36-31! 12-18 25. 31-27! Er
dreigde (24-30) (23-29), (14-19)
met dam op 47. 25. 9-13.
Laat een damafwikkeling toe.
26.35-30 24x35 27.27-21 26x17
28. 33-29 23x34 29. 39x30
35x24 30. 28-22 17x28 31.32x 1.
Ten onrechte, want het klas
sieke afspel had wit betere
kansen gegeven, er volgde
nog: 31. 15-20! 8-12 32. 1x9
4x13 33. 32-28 en remise gege-
Onbegrijpelijk. omdat zwart
eerst nog maar eens moet
proberen, de slechte opstel
ling van de linker vleugel on
gedaan te maken. Nog onbe
grijpelijker wordt het als men
bedenkt dat de witspeler de
KDC-er Van Duyvenbode
was en de aanvoerder van de
zwarte stukken de talentvol
ste dammer van het Leidse
district Hans Vermin.
Een ander, bekend, klassiek
standje zien we in het tweede
diagram. Wit aan zet forceert
de winst in een zet. Hij speelt
nl. 27-22, er dreigt niets, maar
zwart heeft geen goede zet
meer. Op (14-20x20) volgt
30-25. Op (23-29) volgt 22-18 en
37-31 met winnende door
braak. Na (8-12) speelt wit
(22-18 gevolgd door 25-20 en
33-29. Tenslotte verliest (6-11)
door 37-31 (26x37) 32x41
0
9
9 9
j
e
a
9 9 Q
9 9
m 9
O O O
M
j
(23x32) 38x27 (21x32) 22-18
13x22) 33-29 (24x3343-38 etc.
Tenslotte de oplossing van het
probleem van D. Vuurboom.
De eerste publicatie. Wit
schijven op 25. 34, 35, 37. 38.
39. 40, 42. 43. 47, 49, 50 en
zwart op 2. 7. 10. 13. 14. 18. 20.
23. 24. 26. 29. 36. Wit wint na
37-31. 47-41. 50-44, 39x8
(48x50) 34x1. 1-29!. 49-44.
40-34,35x4 (13-19)4-15! (33-39)
15-24, 25x43 met de voorspel
de oppositiewinst. Fraai!
1 2 3 4 5
9
9
9 9
0
9
O 9
3
9
9
m m G
0
O
f
3
L)e opgave voor volgende week
is opnieuw een eerste publi
catie van D. Vuurboom. Zie
diagram 3. Wit speelt en wint.
RONALD VAN EGMOND
DEN HAAG - Er zal nog veel
onderzoek gedaan moeten
worden voordat echt vast
staat welk voedingspakket
voor wie het beste is. Dit is de
meningvan drs. K. Clay, di
recteur van het Voorlich
tingsbureau voor de Voeding
in Den Haagdie het blad
„Proviand" van de Stichting
Voorlichtingsbureau Vlees,
Vleeswaren en Vleesconser-
ven publiceertt om gaat is het
totale pakket van voedings
stoffen. Het is erg moeilijk om
van elke stof te zeggen hoe
veel een bepaald mens er nu
precies van nodig heeft. Als
voorbeeld noemt Clav het
wenselijkgeachtegebruik van
vitamine C. Als iemand te
weinig gebruikt krijgt hij
scheurbuik. Maar hoeveel is
minimaal nodig. In Rusland
acht men 30 milligram het
minimum en in de Verenigde
Staten 100, Nederlamd houdt
het op 50 milligram. Hetzelfde
geldt voor eiwitten. De richt
lijnen hiervoor wisselen
voortdurend. Het hangt ui
teraard ook af van wat voor
werk men doet.
Een belangrijk element in het
verbeteren van de voedings
gewoonten is het opvoeden
van de consument, vindt
Clay. Soms heeft de huis
vrouw nog te weinig kwali
teitsbesef en koopt ze kri
tiekloos allerlei aanbiedin
gen. „Het is ontzettend moei-
tuigen dat ze van sommige
dingen best wat meer mogen
eten en van andere wat min
der".
Van alle Nederlanders eet vol
gens eenonderzoek maar drie
procent eenmaal in de week
peulvruchten en dat zijn de
beter gesitueerden. Peul
vruchten zijn altijd armelui's
eten gzweest en het is nu „in""
te eten. Datzelfde geldt voor
het bruinbrood dat langza
merhand een snob-appeal
kreeg doordat de warme bak
ker er een begerenswaardig
produkt van maakte en er een
bovenlaag van de bevolking
was die voor de donkere
broodsoorten koos. Tot meer
brood eten is het niet geko
men en de voorlichter kan
zich met recht'het hoofd bre
ken over de vraag hoe het ge
bruik te stimuleren van het
produkt, dat bovendien het
odium heeft dik te ma
ken.
Het voorlichtingsbureau geeft
als reden voor het vermin
derde brood- aardappelver-
bruik de populaire dieten in
damesbladen. Daarin wordt
geadviseerd minder aardap
pels en brood eten om af te
vallen. Ongeveer veertig pro
cent van de Nederlanders wil
wel wat vermageren en daar
om is de afkeer van brood en
aardappelen niet zo moeilijk
te verklaren, vindt Clay. Om
de mensen duidelijk te ma
ken dat het misschien niet
hun aardappels zijn en eerder
de vette jus en de patatten
met mayonaise of pindasaus,
is een lastiger klus.
Soms wordt de consument ver
ontrust door voorbarige
publicatie met vaak vette
koppen in de krant. De resul
taten van onderzoeken wor
den tegenwoordig veel eerder
bekend dan vroeger. Het gro
te nadeel is, aldus Clay, dat de
gegevens dikwijls lang niet
definitief zijn en het eindre
sultaat er soms heel anders
uitziet.
Op die manier wordt nodeloos
onrust gewekt die moeilijk te
herstellen is en doen er ver
halen de ronde, die echt fabel
tjes zijn, zoals het verhaal dat
vlees eten agressief zou ma
ken.
Omdat geen der inzenders erin ge
slaagd is de juiste oplossing van
de puzzel te vinden, wordt de
prijs van 25,- niet uitgereikt.
Oplossing met vermelding
"Kruiswoordraadsel", op brief
kaart of enveloppe en voor don
derdag zenden aan: Redactie
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1,
2311 BG Leiden
Horizontaal
1 Ha, de waren vastmaken.
4 Hij is moeilijk, die vracht
kleren.
8 De weg door 't kippenhok.
9 Geld bewaren en er bij bo
men.
11 Die vogels zijn opvallende
reclamewandelaars.
14 Jongens, met beide benen
op de grond.
15 Arbeid wel, arbeid niet,
maar klaren doen ze het.
16 Het kiezen en wegwezen.
18 Sprakeloos met een spijker
stoten.
21 De jas uittrekken is afbraak.
24 In Friesland is mijn home,
daar smaakt me alles goed.
25 De noot van de afdeling op
het tafeltje leggen.
26 Met veel vet veel geld in de
Verticaal.
1 Ruzie makende voetballers.
2 Ongeveer in de houding,
anders gaan we kaarten.
3 Daar komt de weg waar 't
wedstrijd wordt.
5 Een plaats voor de schop
6 Een aar in het slop keert zich
tegen de zon.
7 Vlaggetjesdag!
10 Vee bij de bergplaats, toe
12 Pijn aan uw lichaamsdeel?
Komt van 't hijsen.
13 Het fruitlampje.
17 Waarom zoent Jo zijn kind?
19 Veel schilders hebben een
maag vol drank.
20 Binnen! Ah, ben jij het
meisje?
22 De grap is als 'k achter de
auto sta
23 Ah, Lien, slinger niet zo.
