m
Gemeenteraad
Woningnood
Werkloosheid
Politie - Brandweer
Regionaal bestuur
Verkeer
Horeca
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1980
LEIDEN - Maandagavond
heeft Leiden officieel een
nieuwe burgemeester.
Dan wordt - na een bur
gemeesterloos tijdperk
van een half jaar - mr.
C.H. Goekoop in de Leidse
raadszaal geinstalleerd.
Daarna vertrekt hij weer
voor korte tijd uit Leiden
om op 1 september met
zijn taken te beginnen.
Beperkte taken, want de
coalitie PvdA-VVD heeft
beslist dat de burgemees
ter in de Sleutelstad al
leen dat werk mag doen
dat hem wettelijk is
voorgeschreven. Dat be
tekent dat niet alle Leidse
problemen direct op de
nek van de nieuwe bur
gemeester terecht komen.
Leiden is een stad met
problemen. De slogan
"Leiden in last" mag dan
vervangen zijn door
"Leiden in herstel", de
positie is nog altijd wei
nig florissant. De Sleutel
stad kan - financieel ge
zien - nog altijd niet op
eigen benen staan en
moet door het rijk krach
tig worden ondersteund.
Mr. Goekoop neemt de
plaats in van dr. A.J. Vis,
die Leiden plotseling vaar
wel zei om secretaris-ge
neraal op het ministerie
van partijgenoot Wiegel
te worden. Van hem was
de gevleugelde uitspraak
"Elke stad heeft zo z'n
problemen, maar Leiden
heeft ze allemaal".
Omdat het goed is voor een
nieuwe burgemeester om
te weten waar hij terecht
is gekomen en welke
problemen er spelen, deze
pagina.
Naast een hartelijk wel
kom een globale opsom
ming van de problemen
waarmee de nieuwe Leid
se burgemeester mr. Goe
koop de komende jaren
zonder twijfel zal worden
geconfronteerd.
Besturen op het scherp van het scheermes der polarisatie. Zo om
schreef oud-burgemeester Vis bij zijn vertrek de sfeer binnen het
Leidse gemeentebestuur. Volgens hem zijn de scherpe politieke
scheidslijnen voor het werken in Leiden nog steeds een versto
rende factor. Als voorzitter ging dr. Vis de sfeer te lijf met een
grote terughoudendheid.
.De vraag is hoe mr. Goekoop de raad vol tegenstellingen tege
moet tieedt. Feit waaraan hij niets kan veranderen is dat de
coalitie tussen PvdA en VVD nog steeds gezien wordt als de twee
geloven op één kussen, met de duivel ertussen.
De PvdA heeft sinds de start in september'78 bij diverse gelegen
heden laten blijken niet erg onder de indruk te zijn van de VVD-
inbreng. Anderzijds hebben ze het de PvdA ook niet erg lastig
gemaakt. Bij de VVD is die onvrede ogenschijnlijk minder groot,
hoewel men in de partijgelederen ook niet overloopt van waarde
ring voor de vrijage met de socialisten.
Voor de PvdA was het de keuze tussen een vrij constante - maar
liberale - club zonder al te veel problemen, of een sterk verdeeld
progressief-links kamp met allerlei ingebakken onzekerheden.
Bij de WD gaf de doorslag dat er eindelijk na jaren weer eens
daadwerkelijk meebestuurd kon worden. En dat is weer eens iets
anders dan steeds je voorstellen met een krappe meerderheid
verworpen zien worden.
Een wat stekelige politieke liefde waarvan mr. Goekoop voorlopig
tenminste twee jaar getuige mag zijn.
Grootste probleem waarmee de gemeente Leiden nu al vele jaren
kampt is de woningnood. Een gigantisch woningtekort dat de
eerstkomende jaren moeilijk is in te lopen. De wachtlijsten bij
het bureau huisvesting worden steeds langer. En ook bij de
Stichting Huisvesting Werkende Jongeren en de Stichting Leid
se Studentenhuisvesting kent steeds meer 'wachtenden voor u'.
Het probleem vindt zijn oorzaak in het feit dat binnen de gemeen
tegrenzen de ruimte om woningen te kunnen bouwen schaars
wordt. En voor die plekken waar he nog wel zou kunnen moeten
meestal ellenlange voorbereidingsprocedures worden gevolgd
voordat de eerste paal de grond in kan.
Met teveel optimisme heeft de gemeente gedacht de nood het hoofd
te kunnen bieden met het bouwen op open plekken in de binnen
stad. Stadsvernieuwing was en is het toverwoord, maar niet voor
de woningzoekenden. Bestaande huizen krijgen een beter com
fort. de woonomgeving wordt verfraaid, maar de woningvoor
raad neemt er nauwelijks door toe.
De ruim 5000 Leidse woningzoekenden die nu geregistreerd staan
kunnen slechts hoop putten uit de bebouwing van de Stevens-
hofjespolder, die over enkele jaren moet beginnen. En als het
gekibbel tussen de gemeente en de universiteit eindelijk is ver
stomd kunnen de bouwvakkers misschien ook aan de slag in de
Leeuwenhoek. En als een deel van Roomburg dan ook zijn
woonbestemming heeft gekregen wordt het langzamerhand tijd
dat bij de gemeentegrenzen een nieuw bordje wordt geplaatst:
vol.
Een naoorlogs record is het nog net niet, maar de werkloosheid
groeit er toch al aardig naar toe. Begin augustus waren in Leiden
1631 mannen en 690 vrouwen werkloos. Dat waren er 227 meer
dan een maand tevoren. De toeloop naar het gewestelijk arbeids
bureau om een geschikt baantje te vinden wordt steeds groter.
Vooral de jonge schoolverlaters, die na een welverdiende vakantie,
nu voor het eerst aan het werk proberen te komen, vangen nogal
eens bod. Met name in de administratieve sector liggen de baan
tjes op dit ogenblik niet voor het opscheppen.
Daar komt nog bij dat de malaise in de woningbouw ook duidelijk
begint door te werken op de arbeidsmarkt. Het GAB in Leiden
kreeg in één maand 89 bouwvakkers aan de balie met de mede
deling, dat ze op straat waren gezet door hun werkgever.
En dan kent Leiden al vele jaren een grote structurele werkloos
heid. Mensen met laag opleidingsniveau, mensen met een be
perkte arbeidsgeschiktheid. mensen die op oudere leeftijd hun
baan verloren en moeilijk "onder dak" te brengen zijn. De voor
uitzichten zijn nogal somber omdat er op dit ogenblik nauwelijks
bedrijfsterreinen beschikbaar zijn.
Bovendien heeft Leiden de afgelopen jaren diverse bedrijven fail
liet zien gaan. Andere vertrokken. Backer en Co. is een recent
voorbeeld. "In het belang van een efficiënte bedrijfsvoering",
zoals dat officieel heet, verhuist men naar het Noordbrabantse
Made. En Leiden blijft opgescheept zitten met een aantal nieuwe
werklozen.
Burgemeester Goekoop zal de
klacht nog vaak moeten ho
ren: de bereikbaarheid van de
Leidse binnenstad laat veel te
wensen over. De wegen in de
historische kern van de stad
zijn te smal om het steeds
groeiende autoverkeer nog in
een redelijk tempo te kunnen
verwerken.
Dat levert conflicten op. Tussen
enerzijds de "schatbewaar
ders", de mensen die het oor
spronkelijke karakter van de
binnenstad zoveel mogelijk
willen bewaren en zij die er
belang bij hebben dat er ruim
opgezette toegangswegen ko
men, zoals de middenstand.
Conflicten ook tussen voetgan
gers en fietsers, ten opzichte
van automobilisten.
De reconstructie van de mark-
tenroute (Botermarkt-Vis
markt-Aalmarkt- Boom-
markt) en het' daaraan ge
koppelde herstel van de oude
walmuren is weliswaar op
een oor na gevild, maar er lig
gen nog een paar flinke klus
sen te wachten. De Prinsesse-
kade komt nog aan de beurt
en niet te vergeten een gedeel
te van de Breestraat. Als dat
volgend jaar gaat beginnen,
zal er weer flink geïmprovi
seerd moeten worden.
En dan de parkeergarages
waarover in Leiden al ja
renlang wordt gepraat zon
der dat er één steen op de an
der komt te staan. Langza
merhand is er niemand meer
tegen deze opbergplaatsen
voor blik. Alleen als het op het
kiezen van een geschikte
plaats aankomt, blijken er al
tijd weer problemen of be
zwaren te zijn.
Verkeersproblemen zijn niet het
monopolie van de binnenstad.
Willem de Zwijgerlaan en
Churchilllaan ontwikkelen
zich tot steeds grotere ver-
keersbarriëres in het noorde
lijk en zuidelijk deel van de
stad.
Mr. Goekoop is een liefhebber
van kort en zakelijk vergade
ren en houdt van een bruin ca
fé. De vraag is hoeveel tijdhij
aan beide hobby's wenst te be
steden. Als het om de Leidse
horeca gaat blijken de Leidse
raadsleden niet bepaald kort
van stof te zijn. Dat zou dus
wel eens tot problemen kun
nen leiden. Temeer omdat het
eind van de horeca-discussie
nog niet in zicht is.
De raad mag dan besloten heb
ben om maximaal vijf café's
een speciale nachtvergunning
te geven, de belangstelling
van horecazijde loopt tot dus
ver niet over. Er is zegge en
schrijve een officiële aan
melding.
De overkoepelende horeca-or-
ganisatie is met de hele gang
van zaken tot dusver erg on
tevreden. Men wil over de hele
linie graag een uurtje later
dicht, maar daar voelde de
meerderheid van de raad nu
weer niet voor. De nieuwe
Leidse burgemeester mag
straks voor. vredesapostel
spelen, want hij heeft de be
voegdheid om ontheffingen te
verlenen. Alleen een handrei
king aan deene kant,betekent
boze gezichten aan de andere
kant.
Voorganger Vis had als het om
de horeca ging zeer uitge
sproken denkbeelden: elke
kroeg op dezelfde tijd dicht,
maar wel een uitzonderings
positie voor de studentenso
ciëteiten Geien bijzori-
dere karakter.
VVD-fractieleider Kuijers
noemde mr. Goekoop een man
om gezellig een pilsje mee te
drinken. De vraag blijft al
leen: hoe laat gaat dat gebeu-
Een nieuwe burgemeester, een
nieuw hoofd van de politie.
Een van de weinige terreinen
waarop een burgemeester een
duidelijk eigen stempel kan
drukken. Treedt mr. Goe
koop in de voetsporen van
zijn voorganger dr. Vis, dan
kan hij rekenen op een forse
portie kritiek vanuit de raad.
Want een flink aantal raads
leden was niet tevreden over
de wijze waarop verantwoor
ding werd afgelegd over het
gevoerde en t^ voeren poli
tiebeleid.
Meer openheid naar de burger
is een van de belangrijkste
verlangens die de raad heeft
geventileerd. Meer ruimte is
een wens die de politie al vele
jaren op tafel heeft liggen. Het
pand aan de Zonneveldstraat
barst uit z'n voegen. Toch zal
mr. Goekoop er de eerstko
mende jaren mee moeten le
ren leven, want pas in 1985
heeft het rijk geld beschik
baar voor de bouw van een
nieuw politiebureau
De lange strijd voor een nieuwe
brandweerkazerne is inmid
dels gestreden. Juist voor de
komst van mr. Goekoop sloeg
de echtgenote van zijn voor
ganger de eerste paal aan de
Gooimeerlaan, zodat over en
kele jaren die ruimtelijke
problemen uit de wereld zijn.
Wat blijft is het nog altijd slui
merende conflict over de
alarmpost van de regionale
brandweer. De Alphense re
gio heeft voorlopig het pleit
gewonnen met een eigen cen
trale. En dan heeft Leiden nog
altijd problemen met de
bluswatervoorziening door
een te groot aantal te smalle
waterleidingen.
Mocht Goekoop het niet naar
wens doen. dan kunnen de
brandweerlieden altijd nog
weigeren de auto van de bur
gemeester te wassen. Oud
burgemeester Vis weet dat uit
ervaring.
Het Gewest Leiden is geen lang
leven beschoren geweest. Al
weer enkele jaren geleden is
het roemloos tenonder ge
gaan aan onderlinge ver
deeldheid. De bindende fac
toren bleken niet zo hecht als
iedereen in aanvang veron
derstelde. De enige ambte
naar in vaste dienst van het
intergemeentelijke orgaan
kreeg Leiden in -de schoot
geworpen
Sindsdien ïsernog altijd sprake
van een nogal verdeelde regio.
Er zijn omliggende gemeen
ten die het met de "grote
broer" Leiden over het alge
meen goed kunnen vinden,
maar er zyn er ook die elke
verrichting in de Sleutelstad
met een flink portie wan
trouwen gadeslaan.
Met colleges uit de directe om
geving wordt op gezette tij
den een geanimeerde babbel
gehouden, plannen om te
komen tot een gemeenschap
pelijk woningbouw- en toe
wijzingsbeleid blijven nog al
tijd vrome wensen. Zelfs bij
een dreigende opdeling van
de Leids regio in een tweetal
mini-provinpies slaagden de
gemeenten er niet in eén vuist
te maken.
Kenmerkend was dat Leider
dorp in die kwestie het voor
touw moest nemen, omdat
Leiden een niet in alle opzich
ten geschikte katalysator
werd gevonden.
De omvorming van de Stedelij
ke Licht Fabrieken tot streek-
energie bedrijf Rijnland heeft
ook heel wat voeten in de aar
de gehad. Het leidde zelfs tot
beroepen bij de Kroon waar
partijen lijnrecht tegenover
elkaar stonden.
Ook de onderhandelingen tus
sen LDM en Katwijk-Rijns-
burg om van de spotgoedko
pe waterleveringsconlracten
ai ti-komen ztfneen slepi n Ie
zaak met wederzyds irritaties.
