f/MEl mömma]
"Vloeken
kunnen
vaak
niet"
toegeljcht
RADIO
(^vandsag^
NOS-vertaler Rob Lips:
Voor de vierde keer
5Rotterdam New Pop9
13.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
14.00 - Vriendelijke Zeemonsters, natuurfilm (TROS)
15.20 - Koning Bolo, kinderserie (TROS)
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Democratische Conventie (NOS)
18.49 - Musti (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Wollie s wereld (NCRV)
19.05 - Matt en Jenny, avonturenserie voor de jeugd (NCRV)
19.30 - Lucy en Mr Mooney, tv-serie (NCRV)
19.55 - Het recht van Gideon, Amerikaanse speelfilm (NCRV)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Uit alle (muzikale) macht* muziekprogramma (NCRV)
22.45 - Tot besluit (NCRV)
23.00 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - De Tros Top 50 (TROS)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Corrie en haar mannen, speelse show (TROS)
21.20 - Mijn zoon, mijn zoon, tv-feuilleton (TROS)
22.15 - Aktua TV (TROS)
22.55 - Ten voeten uit Dave Allen (TROS)
23.35 - Journaal (TROS)
DUITSE TV
DONDERDAG 14AUGUSTUS
DUITSLAND I
20.00 Joum. 20.15 Filmrep. 21.00 To-
neelspelen. 22.15 Magisch intermez
zo. 22.30 Actual. 23.00 Doc. füm.
23.45 Journ. (Reg. progr.: NDR:
18.00 Der Unsichtbare, tv-serie.
18.30 Actual. 18.45 Kleuterserie.
18.55 Der Unsichtbare, tv-serie.
19.25 Reg. mag. 19.59 Progr. overz.
WDR: 18.00 Inform, progr. 18 10 In
form. progr. 19.15 Actual. 19.45 4 tel
DUITSLAND II
18.20 Zum kleinen Fish,
19.00 Joum. 19.30 Spelprogr. 20.50
Verslag. 21.00 Actual. 21.20 Filmver
slag. 22.05 Doc. film. 23.45
DUITSLAND III WDR
18.00 Kinderprogr. 18.30 Tv-serie
van en met Aplhons Stiller, (herh.).
19.00 Filmrep. 19.45 Journal 3.
GEZAM. PROGR. NDR-WDR 3
20.00 Joum. 20.15 33 Grad in Schat
ten (92 in the shade), amer. speelfilm.
21.40 Filmrep. 22.25 Jazz.
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.30 Kinderserie. 18.35 Jeugdfeuil-
leton. 19.00 Slapstick. 19.05 Inform,
progr. 19.35 Meded. en morgen. 19.45
Joum. 20.10 De Prins-Regent (The
Prince Regent), tv-serie. 21.00 Ac
tual. 21.50 Doc. serie. 22 40
Joum.
De NCRV-televisie brengt vanavond de Amerikaanse speelfilm
"Gideon's Trumpet", met in de hoofdrol de bekende acteur Henry
Fonda
Clarence Earl Gideon wordt opgepakt op verdenking van inbraak.
Zijn rechtzaak maakt weinig kans, want hij heeft geen advocaat.
Zelfheeft hij er geen geld voor, dus moet hij zich volgens de wet zelf
verdedigen. Het vonnis luidt na een kort proces: 5 jaar gevangenis
straf.
Dan begint voor Gideon een lang gevecht tegen het Amerikaanse
Opperste Gerechtshof om gelijke rechten voor elke individuele be
klaagde.
(Nederland 1,19.55 uur)
In het NCRV-radioprogramma "Literama". een kroniek over
boeken, schrijvers en toneel ondereind redactie van Wim Ramaker,
vanavond een in opdracht geschreven verhaal: 'Het schilderij' van
Frank Herzen, verteld door Joop Maarleveld.
Hilversum 1,21.40 uur)
Veel muziek vanavond op de AVRO-radio. Eerst (om 1920 uur op
Hilversum 2) het programma van populaire klassieken 'In de kaart
gespeeld', daarna (om 21.00 uur) moderne koormuziek zoals dat ten
gehore werd gebracht op het Jeugdmuziekfestival in het Belgische
Neerpelt, vervolgens (om 22 20), een Chopinrecital door Arthur Ru
binstein en tenslotte (om 22.40 uur) Sergei Rachmanioff als compo
nist en pianist.
beroofd en
mishandeld
LADISPOLI (UPI) - De Ita
liaanse filmactrice Sophia
Loren en haar zuster, Maria
Scicolone, zijn, naar nu pas
bekend is geworden, vorige
maand op een snelweg be
roofd en mishandeld. De po
litie vermoedt, schreven de
Italiaanse kranten gisteren,
dat een poging tot ontvoe
ring van de actrice werd ge
daan.
De 45-jarige actrice had op 19 juli
meegewerkt aan opnamen voor
een film die in Rome wordt ge
maakt over haar leven. Omdat ze
moe was besloot Loren de nacht
door te brengen in de villa op het
strand ten noorden van Rome
van haar zuster, Maria Scicolone,
even buiten de stadsgrens. De
oorspronkelijke bedoeling was
geweest dat Sophia Loren naar
Parijs zou vliegen om het week
einde by haar man Carlo Ponti en
twee zoons door te brengen.
De twee vrouwen reden op de
snelweg vlak bij Rome, toen een
auto het pad van hun wagen af
sneed. Er kwam een man uit die
Sofia Loren en haar zuster naar
de weg vroeg, weer instapte en
wegreed. Maar 100 meter verder
kreeg de auto van de zusters een
lekke band en Maria Scicolone
stapte uit om te kijken. De man
die de weg had gevraagd en voor
de auto van Sophia Loren en Ma
ria Scicolone was blijven rijden,
stapte opnieuw uit en begon
laatstgenoemde te slaan. Toen
Sophia Loren uitstapte om haar
zuster te hulp te komen, werd ook
zij geslagen. De man pakte haar
handtas met ongeveer 300 gul
den, Frans paspoort en adres
boekje af, rende terug naar zijn
auto en verdween.
De politie - die het incident op ver
zoek van Sophia Loren stilhield -
vermoedt dat de lekke band van
de auto van de gezusters door de
man werd veroorzaakt en zijn
aanvankelijke bedoeling was hen
te ontvoeren.
Leger des Hcilskwartier. 19.02 De
wereld zingt Gods lof. 19.55 Op de
man af. 20.03 Metropole Orkést, met
om 20.20 Intermezzo. 21.02 Orgel
concert: Klass. werken. 21.40 Lite-
rama-donderdag. 22.02 By de tijd.
NOS: 23.03 Met het oog op morgen.
KRO: 0.02 Tussen de hoezen met
3.02 Herrie of Harry op 1. 6.02 Coun
try time. 6.50 Het levende
Woord.
HILVERSUM II
IKON 18.05 Kleu
OVERH.VOORL. 18 35 De politi
nu. AVRO: 18.50 Zo hoor je nog eens
wat. 19 20 In de kaart gcsjUeld. HILVERSUM III
Klass. verzoeken. 21.00 Moderne
Koormuziek op het Inter. Jeugdmu
ziekfestival te Neerpelt (Belgie)
HILVERSUM II
VPRO 7.00 Nws. 7.10 Ochtend
gymnastiek. 7.20 Radionieuws
dienst VPRO. (7.30. 8.00 en 8.30
Nws.) 9.00 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.10 Waterstanden. 9.15 Ex-
pres-VPRO NCRV 10.30 9 X 1 is 1
NOS 10.45 Werkbank. 10.55
NOS-Programmaoverz. AVRO 11.00
Buiten TROS 11 20 Week in - Week
uit. 12.26 Mededelingen voor land
en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36 Ak
tua. NOS 13.00 Nws. 13.11 Meer over
minder. 14.20 Op de zeepkist...komt
u maar. 14.45 't kan van nut zijn.
(14.45 Rechtoprecht. 15.00 Stad en
land, waarin de NOS-Visrubnek.
15.15 Knollen voor citroenen). 15.30
Van onze redaktie. VOO: 17.00 (S)
Info-radio (17.30 Nws.).
1980. 22.20 Arthur Rubinstein speelt
Chopin 22.30 Nw«. 22.40 Raihma-
ninoff als componist en pianst 23.15
Jazz. Spectrum. 23.55 Nws.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. NOS: 18.03
De Avondspits met de Nationale
Hitparade. TROS: 19.02 Poster (33).
20.02 Ferry Maat's soul show. 22.02
Sesiun op herh. 23.02 LP-werk.
VRUDAG 15 AUGUSTUS
HILVERSUM I
Ieder heel uur nieuws. KRO 7.03
Echo. 7.13 (S) Even na zeven (8.03
Echo). 9.03 (S) Gevarieerd progr.
12.03 Terugluisteren in de tijd. (13 03
Echo). 17.02 (S)...En zo hoort het
ook.
Ieder heel uur nieuws. EO 7.02 (S)
Ronduit op drie. 8.03 (S) Tijdsein.
9.03 (S) Muzikale fruitmand. 10.03
(S) Ter elfder ure. NCRV 11.03 (S)
Pop non-stop. 12.03 (S) Goeiemid-
dag. VOO 14.00 (S) Tipparade. 15.20
(S) Pop journaal. 15.30 (S) Top 40.
(16.45 Concertnws.). NOS 18.03 (S)
De Avondspits met de Nationale
Hitparade 19 02 (S) De Rocken Rol)
Methode VPRO 20.02 (S) Oorkus
sen 21.30 (S) Black iStar Linder.
22.30 (S) De Suite.
HILVERSUM IV
NOS 7 00 Nws 02 (S) Vroeg Klas
siek. 9.00 Nws. 9.02 (S) Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance. 9.30
(S) Vridagmorgen concert. VOO
11.00 (S) Muziek voor miljoenen. EO:
13.00 (S) Klassieke Klanlyuwelen.
14.00 Nws 14 02 (S) Meer dan een
lied. 14.20 (S) Orgelbespeling. 14.45
(S)^Plaat-praaL VPRO 15.00 (S) Mu-
NEDERLAND 1*
DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1980
Sophia Loren
ROTTERDAM (ANP) - In het Zuiderpark in Rotterdam wordt op zondag 7
september voor de vierde maal het festival „Rotterdam New Pop" ge
houden. Volgens de organisatoren is het festival in de driejaar van zijn
bestaan uitgroeid tot het grootste popfestival in Europa. Er worden dit
maal 100.000 bezoekers verwacht. De toegang is gratis.
Op vier podia spelen popgroepen en bovendien is er ook nog een podium
voor Antilliaanse, Surinaamse en folk-muziek. Ook is er een podium
waar schrijvers en dichters zullen optreden. De schrijvers William Bur
roughs, Simon Vinkenoog, Remco Campert en Jules Deelder hebben
hun medewerking toegezegd. Of het schrijversoptreden inderdaad
doorgaat hangt nog af van de vraag of de organisatoren van het festival
de financiën rond kunnen krijgen.
De Rotterdamse Kunststichting is bij de organisatie van het festival be-
trokken. Financieel draagt de gemeente Rotterdam flink bij.
In Manilla
worden
zondag as. de
Miss Young
International
verkiezingen
gehouden. Een
aantal van de
jeugdige
deelneemsters
poseert tijdens
discofeestje in
plaatselijke
Playboy Club
voor de
fotograaf.
IJsland, miss
Denemarken,
miss Mexico
Amerika.
HILVERSUM (ANP) - De NOS zal
vrijdag, zaterdag en zondag van
diverse grote sportevenementen
in de normale en in extra uit
zendingen beelden op het televi
siescherm brengen. Het betreft
hier het CHIO in Rotterdam, de
wereldkampioenschappen atle
tiek voor dames in Sittard, de
Haarlemse honkbalweek, de
grote prijs van Oostenrijk voor
formule 1 wagens, de atletiek
heren-interland Nederland-Wa-
les-Ierland in Sittard, de Neder-
Veel sport
op televisie
landse tenniskampioenschap
pen in Scheveningen, een Euro
pees zeilkampioenschap voor
Zandvoort, de Nederlandse
kampioenschappen motorcross
in Oss en het nationaal kam
pioenschap voor dravers op
Duindigt.
Extra uitzendingen zijn er vrijdag
van 15.00 tot 17.30 uur via Neder
land 1 van het CHIO, zaterdag
van 16.00 tot 18.30 uur via Neder
land 2 van het CHIO, de wereld
kampioenschappen dames atle
tiek en de Haarlemse honkbal-
week en zondag van 15.00 tot
18.00 uur weer met het CHIO en
de Haarlemse honkbalweek en
de Oostenrijkse prijs. De o ver ige
evenementen zitten zondag
avond in Studio Sport 2 van
19.25 tot 20.30 op Nederland 2.
HILVERSUM (GPD) - Televisie in het zomerseizoen: Hil
versum op halve kracht - herhalingen, veel buitenlands
werk, actualiteiten met duidelijk komkommerwerk - met
af en toe eens een flits van enthousiasme over Zoetemelk.
Voor velen zal het moeilijk voorstelbaar zijn dat er nu
afdelingen binnen het televisiecircuit tegen de klok aan
het werk zijn, hun piektijd hebben. Toch zijn ze er, bij
voorbeeld bij de NOS-vertaaldienst aan de Hilversumse
Emmastraat.
doe je het iets sneller. Maar Frans
is een tamelijk snelle taal en dan
moetje vaak gaan samenvatten.
Dan krijg ik wel eens reacties van
mensen die bepaalde woorden
niet vertaald hebben gezien.
Maar die woorden kunnen er dan
echt niet bij".
Woorden
„Er zijn uiteraard een heleboel
woorden die ik niet ken. Daar
voor moetje dan gaan zoeken; bij
films over duikboten ga je dan
bijvoorbeeld naar defensie, voor
booreilanden naar Shell. En we
beschikken over een uitgebreide
bibliotheek woordenboeken en
naslagwerken".
„Bij het vertalen naar het Frans van
een reportage heb ik ooit eens ge
zeten met het woord kraker; hoe
vertaal je dat nu in het Frans. Een
van de Franse woorden blijkt dan
'squatter' te zijn, maar ze gebrui
ken ook wel 'krakèr'.
„Moeilijker wordt het met woorden
die twee betekenissen hebben.
Dan moet je de film echt zien. Ik
heb eens een uitglijer gemaakt.
Rob Lips is één
daar belast is met het r
vertalingen uit en soms naar het
Frans. Rob: „In deze tijd van het
jaar hebben we onze toptijd".
Dan praat hij trouwens over de
hoeveelheid werk die er gepro
duceerd wordt. Over de kwaliteit
van de programma's die hij onder
handen neemt, wil hij niets kwijt.
„De NOS vertaalt voor alle om
roepen. Wat dat betreft wil ik me
neutraal opstellen".
Rob moet het gesprokene op een
film zo vertalen dat het op kaar
tjes gezet kan worden die als dia's
onder het beeld op het televisie
scherm geprojecteerd worden.
Moeilijk daarbij is dat hij in zes
seconden niet meer dan 68 letters
en leestekens mag laten zien.
Minder mag; meer dan die twee
regels kunnen niet op het
scherm.
i Rob: „Ze hebben uitgerekend dat
dat ongeveer de snelheid is
waarmee je de meeste mensen
nog bereikt. Soms, als je weet dat
een uitzending voor een bepaald
intellectueel publiek bestemd is,
Er werd in de tekst gesproken
over een 'melon'. Zonder de film
te hebben gezien, vertaalde ik dat
met meloen. Later bleek dat dus
bolhoed te zijn".
Talenknobbel
Rob is een intensief reiziger en pro
beert in alle landen waar hij komt
iets van de taal op te steken. „Ik
begin altijd met tellen en allerlei
woorden te leren. .Dan zit ik aan
het ontbijt vreemde woordjes op
m'n servetje te schrijven. M'n
dagboeken bevatten niet alleen
verslagen over wat ik doe op een
dag, maar er staat ook vaak een
woordenlijstje bij".
,Ofje zit in een bus en dan vang je al
een heleboel woorden op om je
mee te kunnen redden. Je
spreekt dan een taal natuurlijk
helemaal niet. Maar ik kan iets te
eten bestellen".
„Ik heb wel een soort talenknobbel.
Wanneer andere mensen dat niet
hebben, woorden fout uitspre
ken, vind ik het niet erg. Het is al
mooi als iemand zich weet uit te
drukken in een andere taal. Be
halve als het iemand z'n vak is
natuurlijk. Er zijn omroepers die
het presteren in een zin driemaal
een Franse naam of een Frans
woord verkeerd uit te spreken.
Als je dat niet weet, bel je toch
even. Het Journaal doet dat vaak.
Die zijn erg gespitst op een juiste
uitspraak".
„Bij de meeste omroepen kan ei-
genlijk wel alles, wat de vertalin
gen betreft. Alleen bij de NCRV
en bij de EO zitje altijd met vloe
ken. Die kunnen vaak niet. Ik had
laatst een baron van Munchhau-
sen die telkens Tonnères' Tonné-
res' zei. Dat hebben we maar niet
vertaald. We hebben 'm in het
Frans laten vloeken omdat bij de
NCRV alleen een hele zwakke
vertaling er onder mag".
„Bij sommigen gaat het wel eens
net andersom. Dan werd er aan
ons gevraagd of een en ander niet
een beetje aangedikt kon wor
den".
„Ik weet niet meer bij welke om
roep, maar een collega van mij
zette onder een Engelse matroos
die 'We'll get troubles' zei, eens
'Daar krijgen we stront mee'. Dat
is marinetaai, maar dat kon ook
niet".
„Nou, moet ik wel toegeven dat een
vloek indringender is wanneer je
hem leest dan wanneer je hem
alleen maar hoort. Maar bij dat
soort zaken pas je jezelf by het
vertalen eigenlijk al aan".
„Nee, ik ben geen echte francofiel.
Ik ga ook niet elk jaar meer naar
Frankrijk op vakantie. Wanneer
het op karakter aankomt voel ik
me vaak meer aangetrokken tot
Engelsen. Die zijn wat vriende
lijker".
,De Franse keuken, Franse wijn,
daar ben ik een liefhebber van.
Zelf heb ik het idee dat Fransen
toch wat vreemdelingenhaters
zijn. Ik val op door m'n lengte als
ik een café binnenstap: dan blijf
je de vreemde snoeshaan, 'le Mé-
teque!'.
De voormalige Beatle John Lennon en zijn vrouw Yoko Ono
maken voor het eerst na zeven jaar weer een platenalbum. Het
tweetal betreedt op deze foto een studio in New York.
Op deze archieffoto Sofia Loren (links) en haai
Maria Scicolone
