Soldaten
Unifil
ontvoerd
Gif af faire mogelijk te grootscheeps aangepakt'
herschi/drlnks
Parade Sail '80
volgende week
daar blijft'n mens gezond bij!
GIFGROND GAAT MEE
MET HET HUISVUIL
Vanavond
wordt er Wél Een Tourist Menu
maar niet i:
gekookt!
WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1980
BINNENLAND
PAGIN A
BURGEMEESTER OUWERKERK VAN LEKKERKERK:
LEKKERKERK - Burgemeester
Ouwerkerk van Lekkerkerk
geeft toe dat later misschien kan
blijken dat de gifaffaire in zijn
gemeente te grootscheeps is aan
gepakt. Hij erkent dat de enorme
publiciteit rondom de vondst van
chemicaliën in de wijk Lekker-
kerk-West van grote invloed is
geweest op het kostbare besluit
om de grond weg te graven. Vol
gens hem hangt veel af van wat er
de komende maanden uit de
grond tevoorschijn komt. „Pas
dan kan men eventueel zeggen
dat het overdreven was". En als
die conclusie zo luidt? Ouwer
kerk: „Nou ja, dan niks. Dan weet
je dat".
Gekleed in witte maanpakken zijn
werknemers van een gespeciali
seerd bedrijf uit Groot-Arnmers
deze week begonnen met de
schoonmaak van de gifwijk in
Lekkerkerk. De grond rond en
onder de 270 woningen moeten ze
weggraven en vervangen door
schone aarde. De 75 miljoen kilo
verontreinigde grond gaat per
schip naar de Afvalverwerking
Rijnmond.
Het gigantische karwei moet vol
gend jaar februari zijn geklaard.
Dan kunnen de geëvacueerde
bewoners terugkeren naar de
„schoonste wijk van Nederland",
voor zover ze daar nog zin in heb
ben. Met de hele reinigingsopera
tie is een bedrag gemoeid dat tus
sen de 100 en 200 miljoen gulden
schommelt.
Burgemeester Ouwerkerk is trots
op de maatregelen die zijn geno
men nadat de chemicaliën to
lueen en xyleen in de grond wa
ren ontdekt. Om te beginnen
zorgde de voormalige Ombuds
man van de Vara voor landelijke
publiciteit. Hij vindt dat men het
gemeentebestuur van Lekker
kerk daarom mag prijzen.
„In eerste instantie leek het ook de
omvang van een ramp te hebben,
toen uit metingen bleek dat er
ook benzeen in de grond zat. La
ter werd de waarde van die me
tingen in twijfel getrokken. We
hebben de zaak 'bewust in de
publiciteit gehouden en daarmee
de bevolking zo open en eerlijk
mogelijk geïnformeerd. Het was
onze verantwoordelijkheid dat
die troep weggehaald werd. De
publiciteit heeft inderdaad een
andere dimensie aan de gifaffaire
gegeven'.
Er bestaat bewondering voor de
handige wijze waarop Ouwer
kerk de bewoners mobiliseerde
en de rijksoverheid onder druk
zette. Minister Ginjaar van volks
gezondheid en milieuhygiëne
had nauwelijks ruimte meer om
een andere beslissing te i
dan de meest rigoureuze: ontgra
ven. „Ouwerkerk en de bewo
nersvereniging hebben het per
fect gespeeld, maar voor de rest
van Nederland verpest", zeggen
ambtenaren op het ministerie in
Leidschendam. De operatie-
Lekkerkerk gaat zoveel geld kos
ten, dat het ministerie geen mid
delen meer heeft om andere gif
vondsten even rigoureus aan te
pakken.
Doorspoelen
Volgens de Vereniging Milieude
fensie en diverse milieu-ambte
naren heeft het er alle schijn van
dat er in Lekkerkerk met te zwaar
geschut is geschoten. Het besluit
om de bewoners te evacueren en
de grond weg te graven was geba
seerd op de aanwezigheid van
benzeen in de bodem. Later bleek
dat het alleen om de minder ge
vaarlijke stoffen tolueen en xy
leen ging. In dat geval had vol
staan kunnen worden met het
doorspoelen van de grond. Een
veel goedkopere oplossing
dus.
De kritiek wordt ondersteund door
de toelichting op het rapport over
de proefopgraving in de wijk,
waarbij veertig metalen vaten
aan de oppervlakte kwamen. Uit
het onderzoek was gebleken dat
de vaten niet alleen sporen had
den van tolueen en xyleen, maar
ook van het kankerverwekkende
benzeen en het even gevaarlijke
2R5 T, onder Vietnam-veteranen
beter bekend als Agent Orange.
De overheid suste de opwinding
die met name ook over de stof
PCB ontstond met de medede
ling: voor de volksgezondheid is
er geen gevaar; de concentraties
Burgemeester Ouwerkerk: „Als u
gebakken vis eet, krijgt u ook
PCB naar binnen. In de grond zit
blijkens dat onderzoek vooral
tolueen en xyleen. De mensen
zijn niet aan andere ernstige ge
varen blootgesteld.
De uitspraak is gebaseerd op de
opgravingen uit een put van ze
ven bij tien meter. Bagatelliseert
Ouwerkerk nu de gifaffaire of
geeft hij toe dat er sprake is ge
weest van een paniekreactie die
kennelijk niet meer te stuiten is?
Ouwerkerk: „De woonwijk
dreigde onbewoonbaar te wor
den doordat de waterleidingbui
zen waren verweekt. In zo'n geval
hanteer je de andersom-metho-
de: je gaat van het ergste uit; kan
het altijd meevallen".
De sfeer tusseh de gemeente Lek
kerkerk en de bewonersvereni
ging is de laatste tijd erg verslech
terd. De huisvesting in de nood
woningen, maar vooral het uit
blijven van de beslissing over het
doorlopende medisch onderzoek
in de toekomst zijn daarvan de
oorzaken. Burgemeester Ouwer
kerk verwijt de bewoners steeds
punten te willen scoren. Volgens
hem verknoeien de bewoners het
voor zichzelf op die manier. Hij
zegt dat pas een beslissing over
herhalingsonderzoeken kan
worden genomen als eenmaal
duidelijk is of zich nieuwe, nu
nog onbekende stoffen in de
grond bevinden. Ouwerkerk
meent dat PCB geen reden is
voor nieuwe medische onder
zoeken omdat de mensen daarop
al zijn gecontroleerd.
Sprookjes
Van Veen wordt kwaad als hij dit
hoort. „Ouwerkerk vertelt
sprookjes. Hij kan niet weten of
bewoners op PCB zijn onder
zocht. Wij betwijfelen of het me
disch onderzoek wel zo uitge
breid is geweest. De burgemees
ter is erg luchthartig over de
PCB-concentraties. Daar heb je
het weer. Waarom moet er dan
worden afgegraven? Zo ernstig is
het dus kennelijk wel". De voor
zitter van de bewonersvereniging
vindt de eis om in de toekomst
regelmatig medisch gekeurd te
worden gerechtvaardigd. Hij be
nadrukt dat er vrijwel geen erva
ring is met langdurige blootstel
ling aan lage concentraties to
lueen en xyleen.
Burgemeester Ouwerkerk had wel
verwacht dat de wegen van de
bewoners en de gemeente zich op
den duur zouden scheiden. Toch
wil hij de komende maanden met
hen om de tafel gaan zitten om de
geschillen uit te praten.
De meeste wijkbewoners zijn op
zoek naar andere definitieve
huisvesting. Psychologisch is de
drempel te hoog om weer te gaan
wonen in een huis met zo'n gifge
schiedenis. Velen hebben de
noodwoningen al verlaten.
De gemeente beseft ook dat er wat
gedaan moet worden. Ouwerkerk
vindt het voor de gemeente psy
chologisch en financieel onaan
vaardbaar om de huizen in Lek-
kerkerk-West jaren leeg te laten
staan. Om die reden wil hij met
het Rijk gaan praten om de hui
zen na februari te verkopen onder
de marktprijs. „We moeten ge
woon als een kruidenier de hui
zen aantrekkelijk maken. Dat
kan alleen door een lage prijs
stelling. Ik denk dat er dan wel
voldoende belangstelling zal zijn.
De woningnood is immers groot
genoeg".
WEERT SCHENK
Nederlanders vier uur
vastgehouden door Haddad
AMSTERDAM - Het Noord-Zuidhollandse koffiehuis voor het Centraal Station in Amsterdam, dat op het
ogenblik wordt herboiiwd,krijgt meer en meer zijn vorm. Het is de bedoeling dat het koffiehuis gelijk met de metro
bij het Centraal Station, in oktober gereed komt.
ADVERTENTIE
JERUZALEM (GPD) - Vier Nederlandse militairen zijn
gisteren ontvoerd en vier uur lang vastgehouden door de
manschappen van de christelijke militialeider Haddad.
Twee officieren en twee soldaten van het Nederlandse
Unifil-bataljon die in de Charlie-compagnie dienen, wer
den gisteren om één uur 's middags door de militia's in de
buurt van het dorpje Yatar in het Nederlandse mandaat
gebied gevangen genomen en naar Dibil gebracht.
Volgens Unifilkringen was de aan
leiding van deze ontvoering het
feit dat de militia's van Haddad
de afgelopen drie dagen het dorp
Yatar hebben beschoten en de
Nederlanders teruggevuurd
hadden. De ontvoering, aldus
Unifil was bedoeld om de Ne
derlanders het terugschieten te
beletten. En inderdaad, toen 20
minuten na de ontvoering de mi
litia's het vuur openden werd er
niet teruggevuurd.
Meteen na de ontvoering is er door
officieren van de Unifil ter plekke
met de christen-militia's onder
handeld om de vrijlating van de
vier militairen te bewerkstelli
gen. Volgens de Israëlische radio
was de ontvoering een wraakac
tie van Haddad die de Nederlan
ders ervan beschuldigt de afge
lopen dagen gelegenheid te heb-
Straf voor
politieagent
ROTTERDAM (ANP) - De recht
bank in Rotterdam heeft gisteren
de 28-jarige Rotterdamse politie
agent Robert B. een voorwaarde
lijke gevangenisstraf opgelegd
van twee maanden plus een boete
van vijftienhonderd gulden. De
agent schoot op 3 november 1978
een man uit Zundert in de benen
na aanhouding voor een blaas-
test. Het slachtoffer is blijvend
invalide.
Volgens de rechtbank heeft B. zich
schuldig gemaakt aan zware
mishandeling. De rechters vin
den niet, dat B. zijn vuurwapen
had mogen gebruiken. De aange
houden man was lastig, maar
vormde naar de mening van de
rechtbank geen bedreiging voor
de agent.
ben gegeven bommen te leggen
in het Nederlandse Unifilge-
bied.
Tijdens de ontvoering verklaarde
militia-leider Haddad gisteren de
militairen alleen vrij te zullen la
ten als hij bepaalde toezeggingen
kreeg. Desondanks zijn de vier
militairen na vier uur vrijgelaten
o.a. door de druk die de Israëliërs
op Haddad hadden uitgeoefend
omdat toevallig tijdens de ont
voering de commandant van Uni
fil Erskin met de opperbevelheb
ber van het Israëlische leger een
bespreking had en diens hulp in
riep.
Nog geen resultaat onderzoek
lustmoord op Arnhems meisje
ARNHEM (ANP) - De Arnhemse politie heeft tot vandaag ongeveer hon
derd tips uit het publiek binnen gekregen naar aanleiding van de moord
op de 12-jarige Karin Nathans, vorige week vrijdag in Arnhem Zuid. Van
de dader ontbreekt echter nog elk spoor. Ook de race-fiets waarop het
meisje naar huis reed, is nog 'niet teruggevonden. Het uit 35 man be
staande Gelderse recherche-bijstandsteam, dat zich met deze zaak bezig
houdt, is thans bezig een deel van de binnengekomen tips na te trekken,
aldus de woordvoerder van de Arnhemse politie.
ADVERTENTIE
mak je dml mom. wat... wiet kwcld!
Herschi Sinas met zuiver
mineraal water, zuivere
vruchtensappen en uitslui
tend natuurlijke suikers
zonder toevoeging van onnatuurlijke
smaak- of kleurstoffen!
Herschï/Drinks Hoensbroek, tel. (045) 21 17 77
ZALTBOMMEL - Een forse brand, heeft gister
avond de kaarsenfabriek De Toren in Zaltbommel
verwoest.
Het vuur, dat om ongeveer zes uur werd ontdekt, bleek
erg moeilijk te blussen vanwege de grote hoeveelheid
kaarsen en grondstoffen voor kaarsen, zoals paraffi
ne.
Na anderhalf uur was de brand weer de brand mees
ter. Oorzaak en schade van de brand zijn nog niet
vastgesteld.
Er gebeurden geen persoonlijke ongelukken.
Wel moest de politie uit veiligheidsoverwegingen een
nabijgelegen spoordijk ontruimen vanwaar vele
mensen het vuur gadesloegen.
Nepbom in
kazerne
veroorzaakt
opschudding
UTRECHT (ANP) - Een koffer me
opschrift 'explosieven' binnen
gedragen door een verklede jon
geman met pruik, hoedje en flap-
schoenen, heeft gistermorgen
opschudding veroorzaakt in en
rond de Utrechtse Knoopkazer-
ne. De omgeving van het gebouw
werd onmiddellijk door de politie
afgezet, verkeer werd omgeleid,
enkele ramen werden met stro
balen beveiligd en een deel van
de kazerne werd ontruimd. Ruim
drie uur later bleek het, na onder
zoek door de gealarmeerde ex
plosieven opruimings dienst
(EOD), te gaan om een koffer met
wat draden.
De nepbom werd binnengebracht
door de 18-jarige J.M.C. uit Am
sterdam, lid van de anti-militai-
ristische actiegroep 'Onkruit'. Hij
stapte gistermorgen rond half
negen de Knoopkazerne binnen
om gekeurd te worden voor mili
taire dienst. De koffer zat, met
een koord, vast aan zijn lichaam.
Zodra de aanwezige militairen het
opschrift 'explosieven' in de ga
ten kregen, werd C. door de ma
rechaussee aangehouden, terwijl
de koffer met röntgenstralen
werd onderzocht. Dat onderzoek
bracht de aanwezigheid van be
drading in de koffer aan het licht.
Politie, EOD en officier van justi
tie werden gealarmeerd, terwijl
de ruimte waarin de koffer stond
met strobalen werd beveiligd.
De EOD maakte de koffer na enkele
uren open door een kleine, op de
nepbom geplaatste explosieven
lading tot ontploffing te brengen.
Toen bleek dat het slechts om wat
loze draden ging. De koffer is in
beslag genomen. C. wordt be
dreiging ten laste gelegd.
Marihuana op
Grieks schip
ROTTERDAM (ANP) - De Rotter
damse rivierpolitie heeft gisteren
samen met de douanerecherche
drie 21-jarige Chilenen aange
houden aan boord van het Griek
se schip 'Nissos Mykonos'. Zij
hadden volgens de politie vier
dozen met elk 25 kilo marihuana
in hun bezit. De Chilenen zijn van
hun schip in de Prinses Beatrix-
haven gehaald en opgesloten.
ROZENBÜRG (GPD) - In het ha
ventje van de Afvalverwerking
Rijnmond (AVR) te Rozenburg
'kwam gisteren het binnenvaar
tuig Jacoba aan om de eerste 1000
kubieke meter met chemicaliën
vervuilde grond uit Lekkerkerk
af te leveren. De komende twintig
weken zal er dagelijks zo'n schip
afmeren. In totaal wordt 75 mil
joen kilo afval aangevoerd.
De AVR verwerkt de grond voor de
kostprijs, 14 miljoen gulden. De
directie van het bedrijf is best te
vreden met de aanvoer uit het
gifdorp aan de Lek. Er was nog
capaciteit genoeg in de verbran
dingsovens. Dat wordt nu mooi
opgevuld.
De chemicaliën in de grond vormen
voor de AVR-mannen geen enkel
probleem. Tolueen en xyleen,
waar het allemaal om draait, be
vinden zich normaal vooral in het
afval van de verfindustrie. Dat
wordt ook zo tussen het huisvuil
gegooid omdat de stoffen snel
verbranden.
De verwerking van de grond zelf is
lastiger. Het zal zorgvuldig moe
ten worden vermengd met het
gewone huisvuil. Wekelijks kan
er niet meer dan 1500 ton Lek-
kerkerks afval worden verwerkt.
Vijftig weken zijn dus nodig om
alles in de tot ver boven de dui
zend graden verhitte ovens te la
ten verdwijnen.
De aanvoer van de verontreinigde
grond is vele malen groter dan de
installatie aan kan. Om die reden
is achter het AVR-complex een
drie hectare groot terrein van de
gemeente Rotterdam gehuurd
om het spul tijdelijk op te slaan.
Voor 3,5 miljoen gulden werd het
braak liggend terrein geschikt
gemaakt voor de opslag van de
vergiftigde aarde.
Het terrein is afgedekt met asfalt en
plastic. Op die manier kan de
omgeving van de AVR zelf niet
worden verontreinigd. Het water
dat door de opgeslagen grond
zakt, wordt opgevangen en naar
Lekkerkerk gebracht voor zuive
ring in de speciale gebouwde wa
terzuiveringsinstallatie. De gifti
ge afvalstoffen uit het water gaan
dan weer naar de AVR voor ver
branding in de ovens voor che
micaliën.
De opgeslagen grond wordt afge
dekt met plastic. Het personeel
dat het meest bij het Lekkerkerks
afval is betrokken, draagt meet
apparatuur om steeds de hoe
veelheden tolueen en benzeen in
de lucht rondom de opslagplaats
te kunnen meten. De in bescher
mende kleding gehulde werk
nemers moeten hun gasmaskers
voordoen als de concentraties te
hoog zijn.
Hoewel de industrie de oplosmid
delen tolueen en xyleen dikwijls
ter verbranding aanbiedt, heeft
de AVR uitgebreide veiligheids
maatregelen getroffen voor de
grond uit Lekkerkerk. De direc
tie wil vermijden dat op een ge
geven moment nu nog niet be
kende chemicaliën tussen het af
val zitten.
Bij de ontgraving in Lekkerkerk
zijn voortdurend chemische des
kundigen aanwezig. Van elk
transport nemen zij monsters die
het Rijksinstituut voor Drinkwa
tervoorziening vervolgens analy
seert. Pas als alle analyses heb
ben aangetoond dat de party
geen gevaar oplevert voor mens,
milieu, opslagterrein en installa
tie, mag het schip worden ge
lost.
Gedurende de hele verwerkingspe
riode zullen op verschillende
plaatsen in de verbrandingsin
stallatie van de AVR metingen
worden verricht om te bekijken
of er toch nog schadelijke dam
pen vrijkomen. Bij de proefver-
brandingen is daar tot op heden
nog niets van gebleken.
ADVERTENTIE
Vanavond laten we voor ons koken
m '1 In een gezellig restaurant
nonofon bijvoorbeeld. Drie gangen
CJJIS LtSI 1, Voor 13.75 all in
dit blauwe bord
Adreslijst bij de VW's)
AMSTERDAM (GPD) - De grote
parade van zeezeilschepen door
het Noordzeekanaal naar Am
sterdam is vandaag niet doorge
gaan. Gistermiddag deelde de or
ganisatie van Sail Amsterdam 80
mee dat veel aan de zeilrace Ska-
gen-Amsterdam deelnemende
schepen door de aanwakkerende
zuidwestelijke wind hebben
moeten uitwijken naar Noorwe
gen. De race wordt echter niet af
gelast.
Volgens de regels van de Skagen
Amsterdamrace was de wedstrijd
dinsdagnacht formeel afgelopen.
Er is een formule bedacht om aan
de hand van de positie van de
deelnemende schepen het eind
resultaat eerlijk te berekenen.
Verwacht wordt dat de wind
jammers vandaag op de motor
naar IJmuiden zouden komen.
Sail-voorzitter mr. Cees Goekoop
(de nieuwe burgemeester van
Leiden) vindt dat de duizenden
deelnemers aan de zeereis na de
ruwe overtocht in de eerste plaats
recht hebben op rust en niet ge
dwongen mogen worden buiten
gaats te blijven totdat alle sche
pen zijn gearriveerd. Bovendien
zou uitstel van de aankomst in de
IJhaven het hele programma in
de war sturen. De grote parade
wordt nu gehouden wanneer de
vloot dinsdag 12 augustus uit
Amsterdam vertrekt.
"Wij zijn gastheer en kunnen nie
mand weigeren". Aldus mr. C.
Goekoop over de deelname van
het Chileense marineschip Blan-
ca Estela. De Chili-beweging Ne
derland en de Jonge Socialisten
in de PvdA hebben gisteren bij
het ministerie van buitenlandse
zaken geprotesteerd tegen de
komst van deze 10 meter lange
"torenkits". De uitnodiging van
dit Chileense schip zou volgens
de briefschrijvers veel weg heb
ben van een erkenning van de
Chileense machthebbers. Door
het Tweede-Kamerlid Klaas de
Vries PvdA) sQnei term mgen
gesteld over deze kwestie.
